Alþýðublaðið - 19.07.1986, Qupperneq 1

alþýóu
i n RT'
Lífeyrissjóðirnir:
Viðbót við 55%
^ugardaguM9júlM986
136 tbl. 67. árg.
Margir lausir endar virðast
enn vera í úrvinnslu nýju hús-
næðislaganna. Ennþá hefur
ekki verið samið við lífeyrissjóð-
ina um greiðslur nú fyrir 1.
september, en þá eiga lögin að
taka gildi. En fyrstu 6 mánuði
ársins hafa sjóðimir þegar varið
Heilsugœsla á Seyðisfirði:
Tilraun í forvarnarstarfi
, ,Við erum nú ekki búnir að fá
lokaniðurstöður úr þessu, en
það verður í haust. En það sem
er ef til vill merkilegast við slíkar
rannsóknir er að við getum náð
miklu betur til fólksins. Við
fengum t. d. 90% svörun í þess-
ari rannsókn. Á heilsugæslu-
stöðvunum er hægt að vinna
ýmislegt að gagni í þessum efn-
um sem annars væri ómögulegt
í fjarstýrðum rannsóknum,"
sagði Guðmundur Sverrisson
læknir á Seyðisfirði i samtali við
Alþýðublaðið í gær, en hann
ásamt Atla Ámasyni lækni hefur
Frítekju-
hámark
hækkað
Hinn 1. júlí sl. var frítekjuhá-
mark elli- og örorkulífeyrisþega
hækkað um 40% fyrir atbeina heil-
brigðis- og trygginamálaráðherra
Ragnhildar Helgadóttur.
Þannig geta nú einstaklingar haft
kr. 6.320,- á mánuði eða 75.840,- á
ári án þess að bætur þeirra séu
skertar.
Kópavogur:
Hunda-
hald
Bæjarstjóm Kópavogs hefur
samþykkt, að tillögu Guð-
mundar Oddssonar bæjar-
fulltrúa Alþýðuflokksins að
fela bæjarráði að endurskoða
reglugerð um hundahald í
Kópavogi.
í greinagerð með tillögunni
segir að núgildandi reglur
þjóni engan veginn þeim til-
gangi að takmarka hunda-
hald í bænum samanber síð-
ustu samþykktir um þau mál í
bæjarráði og bæjarstjórn.
unnið að merkilegri tilraun í for-
vamarstarfi, en á Seyðisfirði fór
fyrr á árinu fram rannsókn á öll-
um Seyðfirðingum á aldrinum
41—70 ára, eða alls 230 manns.
Guðmundur sagðist efins um að
þessi aðferð yrði mikið tekinn upp,
því nú með tilkomu tölvuskráning-
ar væri mun auðveldara að skrá
niður tilfelli við daglegar rann-
sóknir. Þannig mætti t. d. auðveld-
lega fylgjast með háþrýstingi
þeirra sem á heilsugæslustöðvarn-
ar kæmu, og kalla síðan hina inn
sem ekki hefðu átt erindi til læknis.
Með þessari rannsókn sem fram
fór á Seyðisfirði var ætlunin að
rannsaka fólk sérstaklega m. t. t.
blóðs í hægðum og þá í samvinnu
við Krabbameinsfélagið út af hóp-
leit að æxlisvexti í ristli. Jafnframt
því var ákveðið í samvinnu við
Hjartavernd að gera könnun á
nokkrum áhættuþáttum hjarta- og
æðasjúkdóma þ. e. a. s. háþrýst-
ingi, fitumælingum í blóði og reyk-
ingum, auk holdafarsmælinga, allt
í samræmi við áætlanir Hjarta-
verndar. Jafnframt því var ákveðið
að kanna sykursýki með því að
mæla fastandi blóðsykur, auk syk-
urleitar í þvagi eftir máltíðir, á
Seyðfirðingum á aldrinum 41 til 70
ára.
,,Okkur þótti einnig áhugavert
að kanna útbreiðslu tveggja svefn-
vandamála hér á staðnum, svefn-
leysis og svokallaðs kæfisvefns hjá
öllum Seyðfirðingum á aldrinum
41 til 70 ára.
Rannsóknin fór fram hér á
heilsugæslustöðinni og var fólk
sérstaldega boðað hingað með
boðsbréfi og með stuðningi Lions-
hreyfingarinnar hér á staðnum,
tókst að fá mjög góða mætingu,
eða rétt u. þ. þ. b. 90% íbúa á aldr-
inum 41—70 ára mættu í rannsókn-
ina og skiluðu af sér rannsóknar-
niðurstöðum.
Rannsóknin sjálf tók alls hálfan
mánuð og fór fram milli kl. 8—10 á
morgnana án þess að önnur starf-
semi heilsugæslustöðvarinnar
raskaðist. Það skal tekið fram að
mjög góð samvinna var við Hjarta-
vernd um þessa rannsókn og veittu
þeir þar okkur rausnarlegan stuðn-
ing með því að mæla endurgjalds-
laust allar blóðfitumælingar.
Helstu niðurstöður rannsóknar-
innar eru enn í úrvinnslu en þegar

Seyðisfjörður
er ljóst að 10 manneskjur reyndust
vera með blóð í hægðum. Við
fundum aðeins einn aðila sem við
settum á háþrýstingsmeðferð, en
hann hafði verið grunaður um há-
þrýsting áður. Þeir sem voru á há-
þrýstingsmeðferð reyndust vera á
fullnægjandi meðferð, þannig að
áróðurinn og vinnan gegn háþrýst-
ingi virðist hafa skilað sér vel hér
alla vega. Reykingarvenjur Seyð-
firðinga hafa nú verið skráðar m. t.
t. væntanlegs áróðurs og nám-
skeiða gegn reykingum og hægt
svo að bera það saman síðar."
1000 milljónum til skuldabréfa-
kaupa af íbúðalánasjóðunum.
Hafa skuldabréfakaup lífeyris-
sjóðanna af Húsnæðisstofnun
stóraukist miðað við sama tíma
og í fyrra.
Samkvæmt heimildum blaðsins
stendur hnífurinn ekki síst í kúnni
varðandi túlkun á öðrum lögum,
eða lánsfjárlögum. En þar er gert
ráð fyrir að lífeyrissjóðirnir kaupi
skuldabréf af íbúðalánasjóðunum
fyrir alls 1.530 milljónir króna. Til
'viðbótar eigi sjóðirnir að kaupa á
árinu 1986 sérstök skuldabréf af
ríkissjóði fyrir samtals 925 milljón-
ir króna. Af þeirri fjárhæð eiga 300
m. króna að fara til Byggingasjóðs
ríkisins í nokkurs konar viðlaga-
sjóð húsbyggjenda, en 625 m.
króna renna til ríkissjóðs vegna
ráðstafana stjórnvalda um niður-
færslu verðlags o. fl.
Ef Iífeyrissjóðirnir þurfa að taka
þátt í þessum sérstöku kaupum á
ríkisskuldabréfum, munu heildar-
kaup þeirra fara verulega fram úr
55% af ráðstöfunarfé, sem gert er
ráð fyrir í húsnæðislögunum.
í íréttabréfi frá Sambandi al-
mennra lífeyrissjóða segir að Fjár-
málaráðuneytið hafi átt í viðræð-
um við lífeyrissjóðina um þessar
925 milljónir. Sagt er að því sé ekki
að leyna að sjóðirnir muni fyrst um
sinn kappkosta að verja 55% af
ráðstöfunarfé sínu til kaupa á
skuldabréfum Húsnæðisstofnunar
og því liggi ekki fyrir hvort hægt
verði að ná fram þeim markmiðum
sem stefnt var að við lausn síðustu
kjarasamninga um þessi viðbótar-
kaup af ríkissjóði. En sambandið
hvetur til þess að það sé gert.
23 dauðaslys
frá árinu 1970
Frá 1970 hafa samkvæmt upplýs-
ingum Vinnueftirlitsins orðið 23
dauðaslys við notkun dráttarvéla
og búnaðar tengdum þeim í land-
búnaði. 18 slys urðu við dráttarvél-
ar 2 í drifsköftum og 3 öðrum bún-
aði tengdum dráttarvélum.
Flest dráttarvélaslysin urðu með
þeim hætti að dráttarvél sem ekki
var búin öryggisgrind eða öryggis-
húsi valt með þeim afleiðingum að
ökumaður varð undir henni.
Ekki hafa verið í gildi hér á landi
bein fyrírmæli í lögum eða reglum
um notkun öryggisgrinda eða ör-
yggishúsaádráttarvélum. Frá 1966
hefur þó verið í gildi lagaákvæði
um að dráttarvélar skuli afhentar
með slíkum búnaði.
Hinn 1. janúar n. k. tekur gildi
ný reglugerð um dráttarvélar og
hlifabúnað við aflflutninga frá
þeim. Reglugerð þessi er samin á
vegum Vinnueftirlitsins í samráði
við Búnaðarfélag íslands og Stétt-
arsamband bænda og hlaut hún
staðfestingu félagsmálaráðherra
30. marssl. Samkvæmt henni verð-
ur frá 1. janúar 1988 skylt að búa
allar dráttarvélar öryggishúsi eða
öryggisgrind við notkun.
I reglugerðinni eru ýmis önnur
ákvæði er varða öryggi, þ. á m. skýr
ákvæði um að öll drifsköft skuli
varin með viðurkenndum hlífum,
en á þann hátt má að mestu fyrir-
byggja slysahættu við notkun
þeirra.
Þeim sem þurfa að verða sér úti
um öryggisgrindur á dráttarvélar
sinar, er bent á að hafa samband
við umboðsmenn vélanna eða
Búnaðarfélag islands sem veitir að-
stoð við útvegun slíkra grinda.
Til þess að stuðla að auknu ör-
yggi við notkun dráttarvéla hefur
Vinnueftirlitið enn fremur gefið út
sérstakan leiðbeiningabækling
sem sendur verður bændum og
öðruni eigendum slíkra véla.
Tvíveiði, afleiðing kvótakerfisins?
Eigum við að hætta að veiða
netafisk? Þessari spumingu er
velt fram í nýútkomnu frétta-
bréfi Ríkismats sjávarafurða.
Það er vitnað í ummæli Áma
Benediktssonar framkvæmda-
stjóra Sambands fiskframleið-
enda en hann segir þar, ,,Ég
held við eigum fyrst og fremst
að breyta þeim veiðiaðferðum
sem skila ekki nógu góðum
fiski. Það er t. d. spuming
hvort við eigum að veiða fisk í
net, ef við getum ekki náð betri
gæðum en nú er. Það er hægt
að ná öllum þeim fiski sem
kemur í net með öðmm veiðar-
fæmm, þannig að hann fari í
fyrsta gæðaflokk."
í fréttabréfinu eru sagðar
ískyggilegar sögur um að neta-
fiski sé í nokkrum mæli hent, tal-
að er um tvíveiði. En þar segir:
, ,Er líða tók á vertiðina var far-
ið að tala um tvíveiði. Þar var um
að ræða fisk sem talið var að
hefði drepist og morknað í net-
um og svo kastað aftur til að rýra
ekki kvótann. Fréttir bárust af
löngu dauðum netafiski sem
veiddist í snurvoð í Faxaflóa og í
net I Breiðafirði og fyrir Suður-
landi. Erfitt getur verið að meta
hversu miklum mæli þetta var
gert. Þeir sem lagst hafa gegn
kvótakerfinu hafa notað það sem
rök að netafiski sé hent í sjóinn í
miklum mæli." — Höfundur
greinarinnar telur að fiskur drep-
ist í netum hvort sem kvótakerfi
er eða ekki. í greininni segir:
,,Hagur þjóðfélagsins af því að
koma með þennan fisk að landi
felst aðallega í því að fá réttar
upplýsingar um hvað veitt er,
vegna veiðistjórnunarinnar.
Auðlindastýring sem miðar að
því að fá í bráð og lengd sem mest
verðmæti úr hafinu er nauðsyn-
leg. Tvíveiðarnar segja því meira
um netaveiðarnar en um kvóta
kerfið."
Halldór Árnason forstöðumað-
ur Ríkismats sjávarafurða sagði í
samtali við Alþýðublaðið að það
mætti á engan hátt taka þessu
sem beinum fullyrðingum frá
þeim. Erfitt væri að henda reiður
á þetta, menn héldu tvíveiðinni
fram I tveggja manna tali en vildu
síðan ekki leggja nafn sitt við.
Halldór sagði að aðalatriði I um-
fjöllun stofnunarinnar værí að
velta fyrir sér hvort ein veiðiað-
ferð gæti verið betri en önnur."
Við viljum að menn leggi þetta
niður fyrir sér og eins hvort ekki
megi beita netum á annan hátt.
T. d. hefur ferskfískmatið sýnt
okkur að svokallaður mánudags-
fiskur fær lakara mat en fiskur
sem dreginn er fyrir helgi." —
Halldór benti á að sjálfur , ,gæða-
kóngurinn", skipstjórinn á
Hamri SH hafi sagt það eina af
sínum kúnstum, að vera aldrei
með tveggja nátta fisk, nema
óvænt skelli á bræla og ekki sé
hægt að vitja un net I sjó.
Halldór sagði að eins og þeir
hefðu sagt I fréttabréfinu væri
villandi að réttlæta tvíveiðina
með því að kalla hana afleiðingu
veiðistjómunarinnar, þó eflaust
mætti velta því fyrir sér eins og
öðru I þessu sambandi. ,,En ef
þetta er tilfellið segir þetta okkur
meira um netaveiðarnar en um
kvótakerfið," sagði Halldór. ,,Ef
fiskur liggur lengi I netum verður
náttúrlega til lélegur fiskur, hvort
sem komið er með hann að landi
eða ekki og ekki gefur hann okk-
ur arð af auðlindum okkar, en
það hljóta allir að sjá hag okkar af
því að sem gleggstar upplýsingar
liggi fyrir um hvað veitt er."
Það hljóta að vera ýmsar spurn-
ingar sem koma upp hvað megi
gera til að koma I veg fyrir slíkt at-
hæfi, og lausnin hlýtur að liggja
að einhverju leyti I veiðistjórnun,
þótt spurningin sé að einhverju
leyti um hugarfar. En það er
borðliggjandi að á meðan sjó-
mönnum og útgerðarmönnum
er óbeint refsað fyrir að koma
með fisk að landi sem legið hefur
morkinn I sjó, má vart ætla að
bragarbót verði gerð á I þessum
efnum. En það er tími til kominn
að menn hætti að fara I felur og
ræði hlutina af skynsemi, því hér
er ekki bara verið að tala um
hagsmuni sjómanna og útgerða,
heldur og þjóðarhagsmuni.