Tíminn - 12.07.1967, Síða 9

MÐVIKUDAGUR 12. júlí 1967.
9
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Kramkvæmdastjóri: Kristján Benediktsson. Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb), Andrés Kristjánsson, Jón Helgason og tndriði
G. Þorsteinsson. Fulltrúi ritstjórnar: Tómas Karlsson Aug-
lýsingastjóri: Steingrímur Gislason. Ritstj.skrifstofur t Eddu-
húsinu, símar 18300—18305. Skrifstofur: Bankastræt) 7 Af-
greiðslusími 12323 Auglýsingasími 19523 Aðrar skrifstofur,
sími 18300. Askriftargjald kr. 105.00 á mán innanlands — t
lausasölu kr. 7.00 eint. — Prentsmiðjan EDDA h. f.
Stórfelld olíuhækkun
Kyndiolía til upphitunar hefur nú hækkað um 140
krónur smálestin eða um 12,2% og kostar nú 1290 kr.
Þessi hækkun stafar af hækkun flutningsgjalda á olíu
og benzíni á heimsmarkaði vegna ástandsins fyrir botni
Miðjarðarhafs og lokun Súezskurðar. Við það hafa flutn-
ingaleiðir ýmissa þjóða á olíu frá Austurlöndum lengzt
mjög, og eftirspum eftir olíuskipum aukizt og flutnings-
gjöld þar með hækkað mjög.
Samkvæmt frægum samningum rikisstjórnarinnar við
Rússa flytja þeir olíu hingað eftir taxta, sem hækkar og
lækkar eftir flutningskostnaði á heimsmarkaði, og mun
hækkun þessara rússnesku flutnmgsgjalda nú orðin um
eða yfir 70%. Hækkunin á benzíni og annarri olíu en
kyndiolíu, er ekki enn komin á vegna þess, að birgðir
fluttar með fyrra flutningsgjaldi eru enn til í landinu,
en hennar mun skammt að bíða, og verður hún vafa-
lítið svipuð og sú hækkun, sem nú er komin á kyndiolíu.
Þessi stórfeUda hækkun er auðvitað mjög tilfinnan-
leg fyrir íslenzk heimili, og benzínhækkun mun einnig
koma þungt niður á almenningi og landflutningum öllum.
Ríkisstjórninni verður að sjálfsögðu ekki kennt bein-
línis um þessa dýrtíðarhækkun eins og málum var komið
en menn munu þó minnast þess, að fyrir nokkrum miss-
erum útilokaði stjórnin þá leið að tryggja íslenzka flutn-
inga á olíu og benzíni til landsins með íslenzkum rekstrar-
kostnaði olíuskips, en samningar um það hefðu að sjálf-
sögðu getað tryggt okkur betur gegn heimsmarkaðs-
sveiflum flutningsgjaldsins og orðugum dýrtíðaráhrifum
innanlands af því. En ríkisstjórnin taldi þessa flutninga
betur komna í höndum útlendinga.
\
Sláttur hefst seint
Nú náigast miður júlí, en ekki er hægt að segja, að
sláttur sé almennt hafinn á iandinu enn, og er þetta
allmiklu síðar en meðallag má teljast. Spretta hefur verið
óvenju treg sakir þrálátra kulda. Þó munu nokkrir
byrjaðir slátt á Suðurlandi, og vafalaust hefst sláttur
nú almennt næstu daga, því að gróðri virðist loks hafa
farið allvel fram síðustu vikuna.
Augljóst er þó, að neyfengur verður með minnsta móti
í ýmsum héruðum, og þá ekki sízt þar, sem stórfellt
kal í túnum bætist ofan á, en svo er nú í ýmsum sveitum
einkum norðan lands. Þar sem svo er ástatt virðist skerð-
ing bústofns í haust blasa við. þar sem fyrningar voru
gefnar upp í vor.
Búnaðarsamband Skagfirðinga hefur nýlega rætt
ítarlega um fóðurbirgðamálin a tundi og kom þar fram
athyglisverð tillaga um sveitar eða héraðsforðabúr, þar
sem aflað væri fóðurs með stórfelldri. sameiginlegri
ræktun og samkaupum fóðurs er síðan væri miðlað
þangað sem mest þyrfti. Augljóst virðist, að fóðurbirging
hvers bónda svo að öruggt meg) teljast er dýr og óhag
kvæm, og að bændur hljóti að reyna að leysa fóður-
birgðamál sín á samvinnugrundvelli meira en gert hefur
verið.
Stórfelld áföl] eins og stórtellt kal verður að bæta
a samiélagsgrundvelli.
TÍMINN
Jörgen Davldsen:
Sterk suðurjózk rödd gegn að-
ild Dana að Efnahagsbandalagi
Greinin, sem hér fer á eftir,
birtist í Berlingske Tidende 1.
þessa mánaðar. Höfundurinn
skýrir þar frá andstöðu Niels
Bögh Andersen skólastjóra frá
Suður-Slésvík gegn inngöngu
Danmerkur í Efnaliagsbanda-
lag Evrópu, en hann hafði lýst
þessum viðhorfum sínum á sum
armóti Folkeligt Oplysnings
Forbund daginn áður.
„EFASBMDIR mánar eru
ekiki úr sögunni jafnvel þó að
England gangi í Efnahagstoanda
Iagið“, sagði Bögh Andersen.
„Aðiidin yrði þó léttbærari fyr
ir oikkur ef svo faeri, þar sem
lífsviðhorf Englendinga og líifs-
venj-ur Likjast því, sem gerist
hjá okkur, og horfurnar á að
frjáishyiggja norð-vesitur Evrópu
ny-ti sín ykjuist verulega. Brezk
reynsla og brezk skynsemi
hamlar efalaust gegn því, að
bandalagið falli í valdfreistnd,
sem verða kann á vegínum“.
„Það liggur í augum uppi, að
verndarstefnan, sem Efnahags-
bandalagið fylgir, gerir dönsk-
um landhúnaði erfitt fyrir“,
sagði Bögh Andersen. Hann
dró þó örlítið úr kvíðánum,
sem Efnaihagsbandalagið ylli á
þennan hátt, með því að vitna
til reynslu Grundtvigs um, að
í Danmörku hefði „lánið ætáð
haflt betur en skvnsemin". „En
við me-guim e-kki gleyma því, að
það er einmitt sérdrægni Efna-
hagstoandalagsins, sem kem-ur
harðast niður á okkur. Með
þvi að gerast aðilar kunnum við
að leys-a á hagkvæmari hátt
þann vanda, sem við er að
glíma, en þá leg-gj-um við um
leið fram okkar skerf til hlut-
drægnd gagnvart þeim ríkjum,
sem utan samtakanna stianda“
BÖGKH Andersen benti enn
frernur á, að Danir mættu sín
viðlíka mikils innan Efnaihags-
bandailagsins og hinn danski
minnihluti i Slésvík-Holstein.
Þar hefðu Danir enga mögu-
leika á mótun meginstefnu í
þýzkum S'tjórnmálium yfirleitt.
„Gætu áhrifamöguleikar Dana
orðið meiri í stækkuðu Efna-
hagsibandalagi?“
„Lita verður svo á, að öll mót
un Efnahagstoand'alagsins sé á
einræði byggð, en það er ein-
mitt sá hluti nins evrópska
arfs, sem við eigum erfiðast
með að sætta okkur við vegna
okkar ei-gin erfðavenja jafnvel
þó að á því kunni að verða
breytingar þegar frarn i sækir
En jaifnvel þó að við gætum
náð nokkrum áhrifum i sarn
vinnu við aðrar smáþjóðir, yrði
eigi að síður íhugunar &g
áihyggjuefni, að aðild okkar að
alþjóðasamtökum á siðarí ár-
um, hefur verið hrein og bein
sneypuför hvað áhrif snertk
á mótun alþjóðastjórnmála,
þrátt fyrir Mgóðan <ig róttmæt-.
an málflutning. Er þess að
vænta, að áhríi okkai' verði
öllu meiri EfnahagS'bandalag-
inu, einkurn begar þess er gætt.
að það híyggir á hugmyndum.
sem eru oldcur framandi?
Sú röksemd, að við einangr-
■ i7i ott-iir vitanaðkomarifli
Niels Bögh Andersen.
áhrif'Un með því að Liafna aðild,
er hrein og bein vitleysa“.
sagði Bögh Andersen. „Mann-
leg hugisun hefu-r smogið og
smýgur enn gegnum alla toll-
múra og yfir h-vers konar landa
mæri. Langt er til dæmis sdðan
að við hiöfum verið í jafn ná-
inni snertingu við þýzka list og
þýzk-a menningu og raun er á
hin síðus'tu ár“
„ÞEIR andlegustu styðja
kröfu sína ura innigöngu okkar
í Efnah'agstoandaiaigið enn verri
rökum en aðrir. Þeir segja, að
aðild Danmerkur að Efnahiags-
bandalaginu leiði til átaka, sem
ættu að endurvekja forna, al-
þýðlega mannkosti. Það er í
senn miskunnarlaust og óheil-
brigt að vitna ti'l hins mikla,
þjóðernislega krafts Suður-
Jóta og gleyma um leið, iwe
margir hafa orðið að þola of-
sóknir, búa við neyð o-g láta líf-
ið í glímunni, sem þeir hafa
háð“.
Niels Bögh Andersen viður-
kenndi ekki annað en mögu-
lega, efnahagslega nauðsyn sem
réttmæta ástæðu til aðildar
Dana að Bfnahagstoandalaginu.
En hann sagði, að i rökræðum
væri oft varpað fram h-ugtakinu
„nauðsyn", hjúpuðu sliikri
leyndardómshulu, að verjend-
um féllust hendur. Hinar
mörgu, fögru huigsýnir baráttu-
mannanna fyrir einingu Evr-
ópu væ-ru í beinni mótsögn við
ót'tann við afleiðingarnar. Evr-
ópumaðurinn verði að sætta sig
við afleiðingarnar, sem koma
fram í frjálsum flutningum
vinnuafls, fjármagns og veíttr-
ar þjónustu, þar sem þetta ætti
einmitt að gera Evrópu öfluga.
Af þessu leiddi meðal annars
innflutning þýzks vinnuafls til
svæðisins norðan Flensborgar,,
undanhald danskrar tungu sam
fara vexti borgarinnar í þá átt,
kaiup danskra eigna og skemmti
staða og meiri og minni íblönd-
un í dansk' efnahagslif „Sjálf
ur get ég ekki fagnað þessu,
en slíkar áhyggjur eiga að vera
óréttmætar og ðhæfar í augum
hins einfalda Evrópumanns“
sagði Bögh Andersen.
ANDERS-EiN gerði glögga
grein fyrir kvíða sínum og
sa-gði þá meðal annars, að
sterkustu stjórnmála- og efna-
hagsöflin ' Efnahags'bandalag-
inu ættu efalaust eftir að um-
mynda lifsvenjur okkar og lifs
hugsjónir. „Og er nú jafn ör-
uggt og af er látið. að aðild
leiði til ávinnings, þegar tii
lengdax lætur?“ spurði hann.
„Þróunin í Slésviig-Holstein
færir oikkur heim sanninn um
afleiðingar óhagkvæmrar stað-
setningar innan Eifnahagsbanda
lagssvæðisins. Er alveg öruggt,
að hinn blómlegi smáiðnaður í
mörgum hinna minni borga á
Jótlandi geti staðizt sifellda
samikeppni hinna feikna sterku
efnahagsafla, þar sem auðlind-
ir okkar hljóta að virðast dverg
vaxnar og hverfandi?"
„Hugsanir okkar og öll gerð
breytist einnig smátt og smátt“,
sagði Böglh Andersen. „Við sjá-
um þess nú þegar merki, eftir
þátttöku í alþjóðasamtökum í
mörg ár, að heimur okkar
sjálfra toreytist. Við skýrum
lög okkar öðru vísi en áður og
tölum tveimur tungum hvað
eftir annað til þess að þóknast
„vinum“ okkar. Sekt verður að
gjalda fyrir að trufla stjórn-
málaræðu fors æti srá ðh err a.
Þessi breyting gerir okkur
sem þjóð srnátt og smátt að
klappliði. Danskur foringi á
stjórnmálasviðinu neitar að við
urkenna Austur-Þýzkaland á
þeirri forsendu, að Danir við-
urkenni ekki ríkisstjórn, sem
eikki styðjist við frjáisan vilja
þjóðar sinnar. Samt sem áður
viðurkennii sami stjórnmála
foringi Spán, Suður-Afríbi. og
Kína. Ef við gerumst aðilar að
Efnahagshandalaginu verður
allt tal okkar enn meira fram
andd í eyrum okkar sjálfra, og
er það mjög miður farið. Sú
var tíðin, að hinar kúguðu þjóð
ir lögðu eyrun í von og trausti i
við raust þeirra fáu, hvítu 1
þjóða, sem ekki höfðu orðið
sér til minnkunar, þar á með
al Dana, en núorðið er orðræð
um okkar ekki treyst tii fulls“
NIELS BÖGH And,ersen
ræddi einnig viðhorfin til nor
rænnar samvinnu og sagði með-
al annars, að þegar Danir os
Norðmenn gengju í Efnahags
bandalagið, yrðu Finnar enn
einangraðri en áður og hlytu
að fjarlægjast vini sína í norð
vestur Evrópu. Við ættum að
geta skilið beiskju bræðraþjóð
anna, þegar hugsað væri til árs
ins 1864, þegar „við vorum
sviknir". Én þeir, sem okkur
^viku þá, gerðu það til þess af
halda lífi,, en við svíkjum þá
árið 1967 af þvl einu, að við
viljum meira að toíta og brenna.
„Við ættum að vera hikandi
í afstöðunni til Efnahagsbanda
lagsins vegna hinna víðtækari
áhrifa. Verndarstefna aðildar-
ríkjanna á að skaða Dani um
fast að tveimur milljörðum
króna á ári. Þetta hefur valdið
beisikju hjá okkur Dönum. En
þegar við erum orðnir aðilaT
öxlum við hluta af ábyrgðinni
á stefnu, sem kemur niður í
öðrum, sem utan samtaikanna
standa. Ég á erfitt með að
homa auga á hina girnilegu hiið
þessarar aðildar. Þjóðir Afríku
eru þegar tarnar að kvart.a vfir
því, að þeim sé einvörðungu
ætlað að framleiða hráefni og
Framhald á bls. 15.
*