Tíminn - 26.07.1967, Blaðsíða 9

MIÐVIKUDAGUR 26. jólí 1967.
Útgefandl: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Framkvœmdastjóri: Kristján Benediktsson Ritstiórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb). Andrés Kristjánsson. Jón Helgason og Indriði
G Þorsteinsson Fulltrúi ritstjórnar- Tómas Karlsson Aug-
lýsingastjóri: Steingrímur Gislason Ritstj.skrifstofur i Eddu-
tiúsinu, simar 18300—18305 Skrifstofur: Bankastræti 7 Af.
greiðslusimi 12323 Auglýsingasími 19523 Aðrar skrifstofur,
sími 18300 Askriftargjald kr 105.00 á mán innanlands — t
lausasölu kr. 7.00 eint. — Prentsraiðjan EDDA h. f.
Gleðileg sinnaskipti
12. júlí 1966 skrifaði Morgunbiaðið um vegamálin á
þessa leið í forystugrein orðrétt:
„Það er hins vegar Ijóst, að meðan hinar miklu fram-
kvæmdir við Búrfell og í Straumsvík standa yfir, verður
erfitt af efnahagslegum ástæðum og einnig vinnuafls
vegna, að hefja slíkar framkvæmdir (þ.e. varanlega vega-
gerð) en sjálfsagt er að hefja nú þegar undirbúning að
|>ví, að |>ær geti hafizt jafnskjótt og þessum stórfram-
kvæmdum lýkur að þremur árum liðnum".
Þessi yfirlýsing vakti athygli. Tíminn minnti á þetta
s.l. sunnudag. Um það segir Mbl. i ritstjórnargrein í gær:
/, • • • • s.l. sunnudag segir Tíminn, að Morgunblaðið
hafi haldið því fram, að ekki væri unnt að hefja veru-
legar vegaframkvæmdir fyrr en framkvæmdum við Búr-
fell og Straumsvík lyki. Þetta hefur Morgunblaðið aldrei
sagt, heldur hitt, að þá kynni að vera heppilegasti tími
til slíkra stórframkvæmda og væntanlega yrði erfitt að
ráðast öllu fyrr í þær vegna þess að undirbúningi yrði
naumast lokið.
En þegar Mbl. ræddi um þetta mál í fyrra, hagaði
þannig til, að vinnuaflsskortur var, og þess vegna var
talið heldur ólíklegt að heppilegt yrði að ráðast í stór-
framkvæmdir við vegagerð samhliða Búrfellsvirkjuninni
og byggingu áibræðslu. Nú er hinsvegar ekki um að ræða
sömu spennu á vinnumarkaðnum og verið hefur undan-
farin ár og þess vegna má segja að meiri ástæða sé *il
að hraða framkvæmdum við þetta verkefni, en menn
hugðu í fyrra, ef það reyndist bá unnt af tæknilegum
ástæðum."
Tíminn ætlar sér ekki að fara að standa í þrefi um
það við Mbl., hvað það hafi ^agt eða hvernig beri að
skilja hin tilvitnuðu ummæli þess frá því í júlí 1966, en
Tíminn vill hins vegar lýsa ánægju sinni yfir þeim sinna-
skiptum sem átt hafa sér stað * herbúðum stjórnarinnar
varðandi afstöðu til vegamálanna.
Barátta Framsóknarmanna. Félags ísl. bifreiðaeiganda
og fleiri er að bera árangur i bessum málum. Það er
vegna þess að málflutningur þeírra hefur fundið sterkan
hljómgrunn og skapað sterkt almenningsálit.
Morgunblaðið játar nú, að það hafi ekki mikla
spádómshæfileika Það nafi verið vinnuaflsskortur í fyrra,
sem hafi ráðið skrifum pess um að það yrði að bíða í þrjú
ár með stórframkvæmdir í vegagerð Nú. nokkrum mánuð
um seinna sé öldin önnur og bo var spáð heil þrjú ár
fram í tímann. Allt e? þetta bin broslegasta vitleysa.
Eins og marg oft hefur verið bem á hér 1 blaðinu eru
nýtízku vegagerðartæk: orðin svp stórvirk að mjög lítinn
mannafla þarf til vegaframkvæmda miðað við það. sem
áður var. Eða vill Morgunblaðiö uppiýsa, hvað það voru
margir menn. sem unnu við eerð Keflavíkprvegarins.
þegar beir voru flestir' T’minn 'úli svo í framhaldi af
þessari spurningu og meðan beðið er svars, upplýsa
Morgunblaðið um það. að við ,,mdirbvggingu“ vegar með
varanlegu slitlagi þarf ekki nema 20—20 menn á stórum
vegagerðartækjum Og að beim framkvæmdum er unnið
að mestu að sumarla?: af skiliarlegum ástæðum og .á
þeim tíma koma hundruð og þúsundir ungra manna á
vinnumarkaðinn. Þessi vinnuafisskortur er þvi fyrirslátt-
sr og tæKin eru til og bíðá ónotuð
Það, sem vantar er fjármagn og það leggur umferðin
nú sjálf til í vaxandi mæli.
TÍMINN
JOSEPH ALSOP:
9
1
Ætla Rússar að taka að sér
yfirstjórn egypzka hersins?
HIÐ opinbera vikublað Za
Rubezhom, sem gefið er út í
Moslkvu, hefur nú birt harðorða
árás á herforingjastéttina i
Egyptalandi. Sennilega táknar
þetta, að Gamal Abdel Nasser
verði nú að sætta sig við að af-
henda Sovétmönnum því sem
næst öll æðstu' yfirráð yfir
egypzka hemum til endur-
gjalds fyrir veitta aðstoð.
Auðvelt er að gera sér í hug-
arlund orsök þessarar árásar.
Það er ekki nema mannlegt að
láta sér gremjast, þegar búið
er að leggja fram tvo milljarða
dollara, en afraksturinn verð-
ur ekki annar en smán og auð-
mýking, auk þess óskemmti-
lega fyrirbæris, að fokdýr tæki
og búnaður er ýmist eyðilagt
eða tekið hersikyldi.
Því ber þó ekki að neita, að
í greininni í Za Rubeahom er
gengið til muna lengra en hin-
ir vonsviknustu meðal yngri
blaðamanna í Bandaríkjunum
myndu nokkurn tíma ganga í
skrifum sínum um her annars
ríkis, sem væri í bandalagi við
Bandaríkin. Þar eru drottin-
svik egypzkra herforingja jafn
vel gefin í skyn, en að vísu
notað ofurlítið mildara orð,
eða „frálhvarf" Enn fremur
ber að geta þess, að höfundar
greinarinnar eru Igor Belyaev,
aðalfréttaritari Pravda um mál
efni Asíu og Afríku, og Evg-
enyi Primaikov, fréttaritari
Pravda í Egyptalandi.
VEG'NA þess, hverjir höfund
ar greinarinnar eru, verður
hún að teljast allt að því eins
merkilegt gagn og hin fræga
grein George F. Kennans um,
hvernig hafa skuM hemil á
Sovétmönnum. Sú grein var
birt undir hinu yfirlætislausa
dulnefni „Mister“, en þar var
eigi að síður að finna þá stefnu
sem fylgt hefur verið allt til
þessa dags, hvort sem rétt hef-
u r verið eða rangt.
HHðstæðir kaflar í greininni
í Za Rubezhom hefjast með
því, að fleygt er nokkrum kex-
molum í Nasser, svona á svip-
aðan hátt og fleygt er brauð-
molum í taminn sel.
„Jákvæður árangur egypzku
byltingarinnar er auigljós“,
segja þeir Belyaev og Prima-
kov. Þeir nefna iðnvæðingu,
eridurbætur i landbúnaði, um
ráð ríkisstjórnarinnar yfir „und
irstöðuiþáttum framíeiðslunn-
ar“ og „öra framþróun". (Hin
„öra framþróun" af Nassers
völdum í Egyptalandi er. ein-
mitt hið sama og Sir Artihur
Vandenberg nefndi hér áður
„fjörleg viðbrögð" í saman-
burði við hina „hægu“ þróun
i ísrael). En fréttamenn
Pravda halda síðan áfram:
„En samfara þessum já-
kvæðu framförum urðu einnig
neikvæðar breytingar í sjálfum
innsta hring hinnar egypzku
byltingar Meðan friður ríkti,
var sumura bessara breytinga
ekki veitt sú athygH, sem vert
hefði verið . . Nú er mest
undir þvi komið, að draga rétt
ar ályktanir af árás ísraels-
NASSER
— litill herkeisari
manna. Hver er hin raunveru-
lega orsök þess, að hið ara-
biska sambandslýðveldið bregzt
svo gersamlega, þegar óvinir
gora árás?
VIÐ HÖFUM spurt egypzka
vini okkar, bvað valdi þessu.
Svör þeirra má taka saman í
eitt orð: Fráihvarf . . . Og
þeir . . . nefndu hina og þessa
hersihöfðingja og mikils meg-
andi herforingja. Ekki er unnt
að gera sér í hugarlund, að
meirihluti hershöfðingjanna og
herforingjanna hafi látið óvin-
ina kaupa sig. Og engu slíku
var í raun og veru til að dreifa.
Ejgi að síður yfirgaf egypzki
herinn hverja vígMnuna af ann-
arri á Sínaíslkaga. Árás óvin-
anna var að vísu svo skyndi-
leg, að það getur margt skýrt,
en hvergi nærri allt . . .
Flugherinn er 1 mestum met
um af öllum deildum í her
arabiska sambandslýðveldisins.
Samkvæmt gamalli venju . . .
fá ekki aðrir aðgöngu að flug-
hernum en synir hinna auðug-
ustu manna . . . Svipað var
raunar uppi á teningnum með
aðrar deildir hersins í Egypta-
landi. Hugtakið „miðstétt hers
ins“ er álkaflega algengt í
munni manna þar í landi.
Þrátt fyrir allt verður hern-
um einum ekki kennt um allar
ófarirnar. Unnt væri að skipta
um alla hershöfðingjana, en
þar með væri vandinn ekki
leystur til fulls ... Margir
tala um endurskipan stjórn-
kerfisins alls . . Almenning-
ur er sannfærður um, að sigur-
sælM byltingu þjóðfrelsisins
verði ekki fram komið nema
með því að leysa upp gamla
stjórnkerfið . . Stjórnmálin
innanlands eru þær vígstöðvar,
þar sem aðalátökin munu verða
í framtíðinni“
EF TIL þess kæmi, að sjálf-
birgingslegasta og mesta stjórn
arandstöðublaðið í Bandarikj-
unum birti sambærilega grein
um ríkisstiórn erlends ríkis.
sem væri í bandalagi við Banda
ríkin, kæmist hver einasti
þegn þess ríkis, allt frá skó-
burstara og upp í forsætisráð-
herra, í algert uppnám út af
„afslkiptum“ Bandaríkjamanna
af innanlandsmálum þess. Þess
er þó skylt að geta hér, að í
þessu tilfelM verður að hafa
hliðsjón af því, að Za Rubez-
hom virðist þarna mæla fyrir
munn hálf-stalirGta meðal rúss
neskra kommí / ta.
Ekkert fer þó á milli mála
um meginiboðskapinn, (sem efa
laust er frá her Sovétrilkjanna
runninn), og frekari staðfest-
ingu hans má einnig fá í því,
sem er að gerast í Egyptalandi
sjálfu. Allt til þessa hafa
egypzkir herforingjar farið til
þjálfunar í Sovétríkjunum. Nú
er verið að koma á fót umfangs
miklum aðstoðarstöðvum Sovét
hersins í Egyptalandi sjálfu,
— og ef til vill má á þetta Mta
sem þögula viðurkenningu á
réttmætj bandaríiskra aðferða.
Nasser hlýtur að hafa orðið
að samþýkkja tiikomu þessarr-
ar hjálparsveitar frá Soivétríkj
unum til endurgjalds fyrir hin-
ar miklu hergagnasendingar,
sem hann hefur veitt viðtöku
að undanförnu. Sovézkir ráð-
gjafar eru þegar teknir til
starfa meðal leyfanna af
egypzka hernum, alveg ofan
frá og niður úr. Og hinn göf-
ugi Nasser hefur þegar látið
handtaka eða kyrrsetja yfir
600 egypzka herforingja og
hyggst þann veg bjarga sjálf-
urn sér með því að ráðast á
samstarfsmenn sína.
EN hvað sem þessu öllu Mð-
ur getur enginn fuMyrt, hvað
við sé átt með „aðalátökunum",
sem verða muni „í framtíðinni“
í „stjórnmálunum innanlands“
Hjá stjórn Nassers í rústunum
eru að svo stöddu valdamestir
hagsýnir hentistefnumenn eins
og Zakarish Mohieddine, en
AIi Sabry, aðal haldreipi Sovét
manna, hefur verið ýtt til hlið-
air.
Á ef til vill að láta hagsýnu
hentistefnumennina hverfa? Á
ef til vill að hefja Ali Sabry
til vegs á ný? Á Nasser sjálfur
yfirleitt að hafa nokkurt
ákvörðunar- og athafnafrelsi?
Það svar liggur auðvitað í
augum uppi, að Nasser kemur
til með að njóta miklu minna
fírelsis en Fidel Castro á Kúbu,
ef farið verður að öllu leyti
eftir kenningunum, sem fram
eru settar í greininni I Za Rub-
ezhom, (nema því aðeins að
Kínverjar láti Nasser kjarn-
orkuvopn í té). Veðsetji Nass-
er þeim Kremlarfurstum fram-
tíð sína, fær hann ef til vill að
halda stöðu sinni sem eins kon
ar drekahöfuð á skipi, en ekki
raunverulegur leiðtogi. En
sennilega er hin raunverulega
spurning ekki, hvort Nasser sé
fáanlegur til veðsetningarinn-
ar, heldur hitt, hvort þeir
Kremlarmenn séu reiðubúnir
að inna af fiöndum það óhemju
mikla endurgjald, sem af veð-
setningunnf leiddi.
J