Alþýðublaðið - 22.04.1987, Blaðsíða 4

4
Miðvikudagur 22. apríl 1987
Alþýðuflokkurinn vill aukið valfrelsi ( húsnæðismálum, m.a. með áætlun um byggingu kaupleigulbúða.
fyrir misgengi lánskjara og launaþróunar á síðastliðnum ár-
um verði létt. í framtíðinni verði tryggt að lánskjör verði
þannig á hverjum tíma að grelðslubyrði aukist ekki umfram
almennar launatekjur. Greitt verði fyrir skuldbreytingum
skammtímalána vegna húsnæðiskaupa til a.m.k. 15 ára.
Alþýðuflokkurinn vill beita sér fyrir því að hið opinbera
stuðli markvisst að lækkun útborgunar í fasteignaviðskiptum
og auknum stöðugleika í húsnæðismálum.
Jafnrétti kynjanna
Laga þarf þjóðfélagið betur að atvinnuþátttöku.kvenna og
afnema launamisrétti. Þetta kallar á aðgerðir í jafnréttisátt á
vinnumarkaði, í skatta- og lífeyrismálum og við mótun
launastefnu.
Alþýðuflokkurinn vill brjóta upp hinn kynskipta vinnu-
markað, m.a. með því að leggja aukna áherslu á jafnréttis-
uppeldi í skólum og starfsfræðslu, efla endurmenntun og
fullorðinsfræðslu til að auðvelda konum leið inn í hefð-
bundnar karlagreinar atvinnulífsins. Stefnt verði að því að
lconur.skuli einskis missa í launa- eða stöðuhækkunum vegna
barneigna.
Unnið verði að endurmati á störfum kvenna, sem miði að
því að leggja ábyrgð á lífi og limum að jöfnu við ábyrgð á
fjármunum og tækjum. Konur verði hvattar til að gera sömu
kröfur til launa og karlar og taka á sig ábyrgð til jafns við
karla.
Ný heilbrigðisstefna
Ný heilbrigðisstefna miði að því, að nýta fjármuni, tæki og
aðstöðu betur en nú er. Jafnframt verði forvarnir stórauknar.
Sérstök áhersla verði lögð á heilbrigðisþjónusturannsóknir til
að bæta skipulag og rekstur heilsugæslu og sjúkrahúsaþjón-
ustu. í rannsóknastarfi verði einnig kannað orsakasamhengi
milli sjúkdóma og þeirra íslensku þjóðfélagshátta, efnahags-
legra og félagslegra, sem áhrif hafaá velferð og afkomu fólks.
Auk ofangreindra meginmarkmiða verði lögð áhersla á að
nýta skólakerfið betur til kennslu í heilsuverndarmálum og
slysavörnum, og í vörnum gegn ávana- og fíkniefnaneyslu.
Aðrir miðlar verði einnig nýttir til að efla forvarnarstarf. Sér-
stök áhersla verði lögð á tannvernd og fyrirbyggjandi aðgerð-
ir í tannlækningamálum. Aukin verði heilbrigðis- og félags-
leg þjónusta utan stofnana, m.a. heimilisþjónusta og heima-
hjúkrun fyrir aldraða og öryrkja. Þá er nauðsynlegt að sam-
ræma betur þjónustu innan og utan sjúkrahúsa, m.a. til þess
að draga úr innlögnum á sjúkrahús.
Tryggt verði að ekki þurfi að vera umtalsverðir biðlistar á
sjúkrahúsum, og aukinn verði stuðningur við félagasamtök
sem vinna að viðurkenndu forvarnarstarfi í heilbrigðismál-
um. Starf að vinnuvernd verði einnig stórlega aukið.
Fyrirkomulagi og verðmyndun í lyfjasölu verði breytt til að
draga úr útgjöldum og stemma stigu við of mikilli notkun
lyfja. Fjármögnun heilbrigðisþjónustu í heild verði einnig
endurskoðuð með það að markmiði að tengja betur saman
ákvörðunarvald, stjórnun, fjárhagslega ábyrgð og aðhald.
Framsœkin skólastefna
og endurbœtur námslánakerfis
Meginmarkmiðin í menntastefnu jafnaðarmanna eru að
stuðla að þroska og sjálfstæði uppvaxandi kynslóðar og að
þjóðfélaginu nýtist hæfileikar fólks til fulls í nýsköpun fyrir
framtíðina. Öllum þjóðfélagsþegnum verði tryggð jöfn tæki-
færi til mennta. Þetta felur meðal annars í sér það, að aðgang-
ur að menntakerfinu sé ekki bundinn fjárráðum eða félags-
legum aðstæðum og að rík áhersla sé lögð á þýðingu mennt-
unar í þjóðlífinu.
Sameiginlegt menntakerfi landsmanna og námslánakerfið
er og verður sá hornsteinn sem byggt verður á til að fullnægja
markmiðinu um jöfnun tækifæra til mennta án tiljits til stétt-
ar, kyns, aldurs eða búsetu. Einnig verði tryggt að íslendingar
geti sótt í nám til bestu menntastofnana í nágrannalöndunum
til að landsmenn njóti fullkomnustu þekkingar í hverri grein.
Stefnt verði að eflingu námsgagnagerðar, að skólar verði ein-
setnir og skóladagur samfelldur í grunnskólum.
Við ákvörðun námslána verði miðað við fjölskylduað-
stæður námsmanns, tekjur hans og almenna tekjuþróun í
þjóðfélaginu. Námslánakerfi dragi ekki úr vinnu í námsleyf-
um. Námslán verði með lægstu vöxtum og endurgreiðsla taki
mið af tekjum Iántakanda á hverjum tíma.
Til viðbótar við námslánakerfið verði komið á námsstyrkj-
um til afreksmanna og styrkjum sem taki mið af atvinnu-
stefnu stjórnvalda á hverjum tíma.
Ef menntakerfi á að ná uppeldis- og framfaramarkmiðum
sínum er illt að það verði vettvangur átaka og óánægju.
Kjaramál kennarastéttarinnar hafa á undanförnum árum
þróast á þann veg að í óefni stefnir. Nauðsynlegt er að bæta
úr þessu áður en menntakerfi þjóðarinnar býður óbætanleg-
an hnekki.
Nauðsynlegur þáttur í menntastefnu er rík áhersla á rann-
sóknastarf, bæði fræðilegt og hagnýtt. Efla þarf Vísinda-
sjóð, rannsóknastofnanir atvinnuveganna og einkaaðila, og
tryggja þarf bætt tengsl íslands við nágrannalöndin á þessu
sviði.
Fjölskyldustefna
Alþýðuflokkurinn vill hlúa að heimilum landsmanna með
stefnu sinni um eflingu og endurnýjun velferðarríkisins. Sam-
hliða því verði hrint í framkvæmd markvissri fjölskyldu-
stefnu, sem geri ungu fólki auðveldara og eftirsóknarverðara
að stofna heimili og eignast börn. Hið opinbera stuðli að dag-
vistun barna, fæðingarorlof verði a.m.k. sex mánuðir og
greitt verði fyrir því að foreldrar geti fengið launalaust leyfi
í tengslum við fæðingarorlof. Skóladagur barna verði sam-
felldur. Fjölskyldustefnan verði betur löguð að þeirri stað-
reynd, að báðir foreldrar vinna í auknum mæli fullan vinnu-
dag utan heimilis.
Fjölskyldum verði gert léttara að njóta orlofs í heilnæmu
umhverfi með stuðningi við orlofsheimili stéttarfélaga, með
skipulagningu útivistarsvæða og með stuðningi við frjáls fé-
lagasamtök á sviði íþrótta- og útivistarmála. Hluta af landar-
eignum ríkissjóðs verði ráðstafað til skipulagðrar orlofsh.úsa-
byggðar, útivistarsvæða og skipt upp í ræktunarreiti, sem
íbúar þéttbýlisins geta leigt til skógræktar og annarrar land-
græðslu.
Alþýðuflokkurinn vill stuðla að því, að aldraðir geti dvalið
á heimilum sínum svo lengi sem þeir kjósa og hann vill með
stefnu sinni í húsnæðismálum stuðla að því, að aldnir og ung-
ir innan fjölskyldunnar geti búið saman.
Alþýðuflokkurinn vill tryggja jafnrétti fatlaðra á öllum
sviðum þjóðlífsins. Þess vegna er það eitt af forgangsverkefn-
um Alþýðuflokksins að standa vörð um Framkvæmdasjóð
fatlaðra. Tryggja þarf að samanlagðar lífeyrisgreiðslur elli-
og örorkulífeyrisþega (Almannatrygginga og lífeyrissjóða-
greiðslur) verði aldrei undir lágmarkslaunum.
II. Nýsköpun í efnahagslífinú
Kerfisbreytingar: Ný skilgreining
á hlutverki ríkisins
Jafnaðarmenn eru andstæðingar ríkisforsjár og miðstýr-
ingar í efnahagslífinu. Á undanförnum áratugum hefur ríkis-
valdið leiðst út í umfangsmikil afskipti af atvinnu- og efna-
hagslífi, m.a. með pólitískri stýringu fjármagns gegnum
banka- og sjóðakerfi, afskiptum af verðmyndun, beinum
Alþýöuflokkurinn vill auövelda ungu fólki aö stofna heimili og eignast börn.