Alþýðublaðið - 17.12.1987, Blaðsíða 2

2
Fimmtudagur 17. desembef 1987
imUBLMIIB
Útgefandi:
Framkvæmdastjóri
Ritstjóri:
Fréttastjóri:
Umsjónarmaður
helgarblaðs:
Blaðamenn:
Dreifingarstjóri:
Setning og umbrot:
Prentun:
Blað hf.
Valdimar Jóhannesson
Ingólfur Margeirsson
Kristján Þorvaldsson
Þorlákur Flelgason
Haukur Hólm, Ingibjörg Árnadóttir
og Sigrfður Þrúður Stefánsdóttir.
Þórdls Þórisdóttir
Filmur og prent, Ármúla 38.
Blaðaprent hf., Síðumúla 12.
Áskriftarsíminn er 681866.
Áskriftargjald 600 kr. á mánuði. í lausasölu 50 kr. eintakið virka daga, 60
kr. um helgar.
ÞAK Á VEXTINA
Arni Gunnarsson alþingismaður hefur komið með þá
löngu tímabæru athugasemd að hömlulaus vaxtastefna
væri að búa til nýja öreigastétt á íslandi. Árni hefur meðal
annars bent á þá staðreynd að háir vextir séu óheppilegt
baráttutæki í viðureigninni við verðbólguna, og hefur
stungið upp áþví að Seðlabankinn eigi að setjaþakávext-
ina. Samkvæmt upplýsingum frá Seðlabankanum hafa
auglýstir meðalvextir hækkað um 113.6% frá 1. desember
1986 til 1. desember 1987. Fyrirtæki sem skulda vegna
fjárfestinga ramba nú mörg hver á barmi gjaldþrots og
sjálfur risinn, Samband íslenskra samvinnufélaga, hefur
sent frá sér hættumerki vegna þeirra byrða sem vaxta-
þenslan felur í sér.
En það eru ekki aðeins fyrirtæki sem berjast í bökkum
vegna afleitra rekstrarskilyrða sem hávaxtastefnu fylgja.
íslensk alþýðuheimili eru mörg sem eru að því komin að
gefast uþp vegnavaxtasíbyljunnarsem dynuráþeim. Ekki
á þetta sist við húsbyggjendur eða kauþendur að eldra
húsnæði sem bundnir hafa verið fastir á bálköst vaxtanna
og eygja enga undankomuleið úr logunum. Sérstaklega
má benda á fólk á landsbyggðinni sem tekur að stórum
hluta laun eftir taxtakerfi og nýtur ekki yfirborgana. En
þótt yfirvinna komi til, nægir hún ekki til að mæta vaxta-
hækkununum.
Vaxtastigið á íslandi er nú komið langt yfir viðmiðunar-
mörk hjá nágrannaþjóðum okkar. Ljóst er að vaxtahækk-
un hefurekki dugað í baráttunni gegn verðbólgu og hefur
ekki minnkað lánastarfsemi í landinu sem aftur leiðir til
hækkunar vaxta. Ljóst er að stjórnvöld þurfa að grípa til
annarra ráða og það fljótt ef ekki á að koma til stórfelldrar
upþlausnar á alþýðuheimilum landsins. Ástandið hefur
aldrei verið alvarlegra. Alþýðublaðið birti í gær forsíðu-
frétt um að rúmlega sjötíu fasteignir hafi verið seldar á
nauðungaruppboðum í Fteykjavík á þessu ári. í fyrra voru
nauðungaruppboðin í höfuðborginni um fimmtíu. Enn-
fremur hefur orðið mikil aukning á uppboðsbeiðnum. Jón
Skaftason yfirborgarfógeti í Reykjavík, sagði við Alþýðu-
blaðið af þessu tilefni, að megnið af kröfunum væru frá
lánastofnunum, einstaklingum eða félögum og nefndi
háa vexti sem hugsanlega ástæðu fyrir þessari miklu
aukningu.
Okurvextirnir hafa ekki einungis í för með sér gjaldþrot
og upplausn heimila, heldur harðari aðgerðir innheimtu-
aðila. Harkan í innheimtuaðgeröum er orðin slík, að lög-
fræöingar og aðrir löggiltir rukkarar eru komnir inn á
heimili fólks áður en það nær að snúa sér við í vaxtafen-
inu. í heild skapar þessi hávaxtastefna ómannlegt og
miskunnarlaust kaupæði, vaxtaokur og sívaxandi verð-
bólgu en hins vegar minnkandi kaupmátt, grimmar inn-
heimtuaðgerðir og uppgjöf heimilanna. Það á því að vera
skýlaus krafaaðSeðlabankinn annist nauðsynlegt aðhald
í vaxtamálum og nýti sér þá heimild sem hann hefur í
lögum og setji þak á vextina.
ÖNNUR SJÓNARMIÐ
VIÐTAL Alþýðublaðsins við
Þröst Ólafsson sem birtist
um helgina hefur vakið mikla
athygli. Þjóðviljinn líkt og
aðrir málsvarar Alþýðubanda-
lagsins urðu greinilega log-
andi hræddir við þetta viðtal
og héldu að nú væri Þröstur
að ganga yfir til krata, ekki
síst vegna þess að Þröstur
ymprar á ýmsum sameining-
arhugmyndum. Nýr ritstjóri
Þjóðviljans, Mörður Árnason,
tekur á sig rögg í Þjóðviljan-
um í gær, og „útskýrir“ fyrir
lesendum sínum „hvað Þröst-
ur átti eiginlega við.“ Mörður
skrifar eftirfarandi fréttaskýr-
ingarklausu:
„Þröstur Ólafsson var um
helgina í hressilegu viðtali
við Alþýðublaðið og er þar
komiö víða við. Enda kynnir
blaöið Þröst sem svo fjöl-
þreifinn að hann sé eiginlega
allt í öllu, að vísu „ekki enn-
þá“ orðinn ráöherra og ekki
heldur prestur.
Fyrst og fremst er Þröstur
þó i Alþýðubandalaginu að
tala við krata fyrir sína hönd
og vandamanna, svosem
einsog í hlutverki eldri bróð-
ur, og tekur þeim einkum
vara fyrir að búast við miklu
af stjórnarþátttökunni með
ínaldi og Framsókn."
Eftir að Þröstur hefur rætt
um hugsanlega sameiningu
vinstri manna og valdið
Merði og öðrum allaböllum
slikum hrolli að tennur
glamra I munni og fingurnir
titra á stafaborði tölvunnar,
skrifar ritstjórinn:
„Þessar hugleiðingar
Þrastar um „eina slóð“ til
vinstri i íslenskri pólitík eru
auðvitað ekki nýjar af nálinni,
— nær sanni væri að pólitík-
in til vinstri hafi snúist um
þessi efni áratugum saman
með ýmsum hætti. Það lýsir
hinsvegar ákveðinni íhygli hjá
Þresti að reifa þetta við les-
endur Alþýðublaðsins ein-
mitt þessar vikurnar.
Alþýðubandalagið er í óða
önn að „losa sig við forneskj-
una“ eftir duglega uppstokk-
un og endurnýjun í sumar, og
flokkurinn virðist vera að
sækja mjög í sig veðnðí
stjórnarandstöðunni á al-
þint; fjölmiðlavettvar.gi og
á vinnustööunum.
Alþýðuflokkurinn er hins-
vegur í hlutverki bandingjans
inní rikisstjórninni með því
að taka á sig ábyrgð á stefnu
hinna flokkanna, — og með
þvi róli eru kratarnir ekki ein-
ungis að missa traust kjós-
enda sem studdu fiokkinn í
þeirri trú að hann byði fram
nýjar lausnir, forysta Alþýðu-
flokksins er einnig i óða önn
að loka þeim leiðum sem
þrátt fyrir allt hafa staðið
opnar milli A-flokkanna. Sem
enn einu sinni virðist ekki
skapað nema skilja.
Þetta er Þröstur að segja
lesendum Alþýðublaösins,
og hér skal tekið undir með
honum að þótt Þóröargleðin
sé vissulega dísæt tilfinning
væri ömurlegt að horfa uppá
enn eina niðurlæginguna hjá
krötum. Jafnvel fyrir Allaballa
á uppleið.“
Þröstur Ólafsson.
Allaballar á uppleið. Nokk-
uð sniöugur frasi.
EITT af uppáhaldsblöðum
ritstjórnar á Alþýðublaðinu er
Eystra Horn sem gefið er út á
Höfn í Hornafirði. Hin
skemmtilegasta ritdeila er
þar upp sprottin. Árni nokkur
Stefánsson er mjög ósam-
mála ritstjóranum Halldóri
Tjörva um skólamál og mót-
mælti leiðara hans meö eftir-
farandi orðum:
„í leiðara seinasta Eystra-
horns, hvetur leiðarahöfund-
ur, að minu áliti ritstjórinn,
menn til umræðna um skóla-
mál, og þusar nokkuð yfir
því, að fólk, einkum foreldrar,
sé sinnulaust og kærulaust
um velferð barna sinna. Og
ekki fara kennarar varhluta af
þessu þjósti ritstjórans.
Eða hvað segja kennarar
þegar svona nokkuð er borið
á borð fyrir þá: „Eystrahorn
fuliyrðir að fjöldi skólamanna '
hafi engan raunverulegan
áhuga á opinberri umfjöilun
um skólamál.“ Tilvitnun lýk-
ur. Gaman væri að fá frekari
skilgreiningu á þessum um-
mælum. Er leiðarahöfundur
að höggva til kennara hér í
sýslu, fyrrum starfsfélaga?
Eða leggur hann landið allt
undir sig? Og sé svo, er hann
þá búinn þeirri þekkingu á
þessum málum, sem meö
þarf, til þess að taka munn-
inn svona fullan? I öðru lagi,
liggja fyrir samþykktir útgáfu-
stjórnar og eða ritnefndar
„Hornsins" um að þetta sé
yfirhöfuð álit Eystrahorns,
eins og höfundur kemst að
oröi? Eg spyr, er tilfellið að
leiðarahöfundur, hver svo
sem hann er, geti sagt næst-
um hvað sem er í okkar
ágæta fjölmiðli, og túlkað
það frammi fyrir alþjóð sem
sameiginlegt álit Austur-
Skaftfellinga?
Önnur tilvitnun: „Einungis
örfáir baráttumenn sitja eftir
og þeir eiga heiðurinn af því,
sem ávinnst í baráttunni um
betri skóla.“ Tilvitnun lýkur.
Auðvitað eru þetta tilhæfu-
lausar fullyrðingar og að
sjálfsögðu marklausar, og
bera þess gjarnan vott að
höfundur er sjálfur nýhættur
í kennslu. Af hverju? Það veit
ég ekki. En hitt veit ég að
hann var góður kennari og
skólamaður og því mikil eftir-
sjá aö honum úr þvi starfi.
Og því miður eru slik dæmi
um að góðir menn hætti í
kennslu alltof mörg, en ekki
tel ég ósennilegt að þar komi
fleira til, en það sjónarmið að
opin umræða um skóla og
skólamál sé ekki velkomin og
raunar kærkomin meðal
kennara og foreldra."
Og ritstjórinn Halldór
Tjörvi svarar fyrir sig:
„Það fer alltaf í taugarnar á
mér þegar umræöa, sem á aö
vera málefnaleg, og þarf
raunverulega á þvi að halda,
fer út í þjark um persónulega
hagi manna.
Því miður er þaö oft svo að
láti einhver eitthvað frá sér
fara á opinberum vettvangi
þá byrja margir óðara að
brjóta heilann um það hvað
honum gangi nú til annað en
málefnið, sem hann velur sér
að umræðuefni. Ég er ekki
einn af þeim, aö minnsta
kosti vona ég að svo sé ekki,
og því kæri ég mig kollóttan
um það hvaða hvatir liggja að
baki greinar Árna Stefáns-
sonar „Orð í belg skóla-
mála.“
Persóna mín er hins vegar
gerð að umræðuefni í grein-
inni og finnst mér tilefni tii
að halda þeirri umræðu
áfram.
Ég get strax svarað nokkr-
um af spurningum Árna.
Hann vill vita hvort ég sé „að
höggva til kennara hér i
sýslu, fyrrum starfsfélaga",
eða hvort ég leggi „landið
allt undiT1.
Þvi er til að svara að ég hef
síður en svo horn í síðu fyrr-
um starfsfélaga hvorki hér né
annars staðar. Raunar þekki
ég fæsta kennara hér um
slóöir nema rétt af afspurn
og dettur ekki í hug að leggja
neinn dóm á þá hvern og
einn. Þeir sem ég þekki best
verða ekkert undanskildir,
síst ég sjálfur, þeirri gagn-
rýni sem sett er fram i ieið-
ara 44. tölublaðs Eystra-
horns. Vert er hér að minna á I
að það hefur löngum þótt
ókurteisi að benda á fólk og
þvi ætla ég mér hvorki að
benda á né undan að skilja
neina sérstaka kennara eða
skóla. Þvi er landið alit
undir.“
Einn
með
kaffínu
Þingmaður einn var á gangi með ungum syni sínum.
Sonurinn spurði: „Pabbi, hvað er rafmagn?“ Þingmaður-
inn svaraði: „Sonur sæll, ég hef aldrei almennilega skilið
hvað rafmagn er.“ Þeirgengu skammastund og þáspurði
sonurinn aftur: „Pabbi, hvers vegna ganga bílarnir fyrir
bensíni?" Þingmaðurinn svaraði: „Ja, ég hef nú aldrei skil-
ið bensínmótora." Áfram gengu þeir um hríð og sonurinn
spurði á nýjan leik: „Pabbi, hvernig geta flugvélar flogið?"
Þingmaðurinn svaraði: „Satt best að segja hef ég aldrei
kynnt mér það.“ Feðgarnir gengu nú drykklanga stund og
sonurinn sagði loks: „Fyrirgefðu pabbi að ég spyr svona
margra spurninga.“ Þingmaðurinn svaraði um hæl: „Allt í
lagi sonur sæll, maður lærir aldrei neitt, ef maður spyr
aldrei."