Tíminn - 07.10.1967, Blaðsíða 6

TÍMINN
LAUGARDAGUR 7. október 1967
FYRSTIR með STÆRRA rými
320 lítra DJÚP-
FRYSTIRINN
STÆRRA geymslurými
miðað við utánrnál.ryð-
frír, ákaflega öruggur í
notkun, fljótasti og bezti
djúpfrystirinn.
KPS-djúpfryst er
örugglega djúpfryst.
Aðalumboð: Einar Farestveit & Co. Vesturgötu 2
Verzlunin Búsló? vi8 Néatún,
Baldur Jónsson s/f. Hver*isgötu 37.
Sigurður Magnússon, fulltrúi:
#
Islandog
alþjóðaflugmál
3. herb. íbúð með húsgöngnum óskast, fyrir sænsk-
an tæknifræðing er starfar við Álverksmiðuna í
Straumsvík árs fyrirframgreiðsla- Upplýsingar í
síma 5 24 85.
Síldarsöltunarstúlkur
Söltunarstöðin SólbrekKa. Mjóafirði, óskar eftir
söltunarstúlkum strax. Yfirbyggt söltunarplan.
Fríar ferðir. Upplýsingar i síma 1976 Akranesi
og 16391 Reykjavik.
Trúin flytur fjöll — Við flytjum allt annað.
sbvu
SENDIBÍLASTÖÐIN HF.
BÍLSTJÓRARNIR AÐSTOÐA
tielsa-tks oddijr h.f. heildverzluisi
KIRKJUHVOLI 2. HÆD KEVKJAVÍK
SÍIVII 21718 E.KL. 17.00 42137
37% VERÐLÆKKUN
Gerum fast verðtilboð i eldhúsinnréttingar og
fataskápa — Atgreiðum eftir máli. — Stuttur
afgreiðslufrestur — Hagkvæmir greíðsluskilmálar
ASrar þjóðir skilja það mæta
vel, að flugréttindin eru hreint
viðskiptamál, eins og iiver önn
ur kaupsýsta, þar sem um það
er samið, hvort vöru megi í
fyrsta lagi selja eða kaupa og
í ö'ðru lagi við hvaða verði. Og
fyrst ég er á annað borð far
inn að tala um þetta, þá ætla
ég í beinu framhaldi af því að
tala um einn veigamesta þátt
þess, er varðar þann texta, sem
mér hefir verið fatið að út-
leggja, ÍSLAND OG ALÞJÓÐA
FLUG, en það er spurningin
um það, hvort við megum
bjóða lægri ftuggjöld en aðrir.
Hiún er mjög nátengd svarinu
við því, hver okikar staða verð
ur í náinni framtíð. Nú má ég
til að hefja þenna þátt mins
miáis með því að vekja athygli
á nokkrum grundvatlarstað-
reyndum: Flugréttindi landa i
• mMi byggjast in^SViíí8flfáf á"
gagnkvæmum réttindum1 'sajnn
ingsaðila. Etf rætt er um íldg '
leiðina yfir Norður-Atlantshaf
ið, þá hyggjast réttindi okkar
íislendinga til þess að mega
flytja fólk milli meginlanda
Norður-Ameríku og Bvrópu á
því, að höfð sé viðkoma á ís
landi, enda megum við einung
is fara hér framhjá í sannan
legum neyðartilfelilum. Hér á
ég vitanlega við reglubundið
farþegaiflug. Leiguflug lýtur
allt öðrum lögmálum. Ef við
kæmum til Bandaríkjamanna
og spyrðumst fyrir um það.
hvort við mættum flytja þaðan
Ifanþega beint til Bvrópu. t. d.
á fund okkar ástkæru Svía,
þá er ég ekki í minnsta efa
um að þeir svöruðu:
„Kæru íislendingar. Það vill
svo vel til að við eigum sjálf
ir noíkkrar fliugvélar, sem okk
ur þykir sikemmtilegra að
skreppi stöku sinnum- af flug-
völlunum upp í hiáloftin. Svo
er nú einnig þannig mál með
vexti, að við höfum samið um
það við frændur ykkar og vini
Svíana, að þeir fái að skjótast
hingað stundum með flugvélar
þær, sem þeir eiga í fólagi við
tvo aðra frændur ykkar á
Norðurlöndum, og veturinn
1697—68 ætla þeir að heim
sækja okkur rúmlega 30 sinn-
um á viku. Nei, kæru íslend
ingar. Allt viljum við fyrir ykk
ur gera annað en þetta. Við
sikulum lána yikkur peninga til
að kaupa fleiri togara, jafn-
virðissjóðslán til eflingar land-
búnaði eða kaupum á apparöt
um til að leita að gúr, en leyfi
til flugferða á þessum grund-
velli getum við ekki veitt, m.
a. vegna þess að með því vær
um 'dð að brjóta allar alþjóða
reglur um flugréttindi.“
Hér er ekki um að villast. Á
íslandi verðum við að eiga við
komu, hafa a. m. k. áningar-
stað.
Við skulum nu hugsa okkur
að við séum allt í einu orðnxr
sæmilega fjáðir útlendingar og
séum staddir úti á flugvelli í
New York eða Kaupmannahöcn
í leit að farkosti austur eða
vestur yfir hafið. Þar sjáum
við standa tvær þotur af allra
nýjustu gerð. Önnur beirra
er merkt íslenzku félagi. Hin
er amerísik.
Htvora þotuna haldið þið að
við, útlendingarnir — segjum
sendisveitarmenn frá einhverju
blámannaríki með vasana fulla
af þróunarlandafé, velji. Það
skal ég segja ykkur. Okkur blá
mönnunum dettur ekki í hug
að velja íslenzku þotuna. Hvers
vegna? Ástæðan er einfaldlega
sú, að við erum búin að sann-
frétta, að hún verður lengur
"a leiðiiini en hin milli brott-
fárar- ög á'kiýörðunarstaðar jkk
ar. Hvers vegna? Einfaldlega
vegna þess, að auk þess sem
hún verður að leggja lykkju a
leið sína, þá mun hún milli-
lenda. Hin fler beint af augum,
og heldur viðstöðulaust til á-
fangastaðarins. Þess vegna er
hún fljótari. Þess vegna velj-
um við hana.
Hvað er þá unnt að gera til
þess að fólk vilji fara með
íslenzkum flugvélum milli meg
inlanda Evrópu og Amerí'ku?
Ég eygi ekki nema tvennt:
Hið fyrra er það, sem við ger
um nú, Loftleiðamenn, að
fylgja þeirri stefnu sem stjórn
félagsins markaði árið 1952, að
bjéða hæggengari flugvélar en
keppinautarnir við hagstæð-
ara verði. Þessi stefna, sem
mörkuð var vegna fátæktar fé
lagsins, hefir orðið heilladrjúg,
og hvert sem leið hennar kann
að iiggja, þá verður hún á-
reiðanlega sögufræg. Saga á-
ætlunarflugsins yfir Norður
Atlantshafið verður aldrei
Seinni hluti
skráð án þess að Loftleiða verði
þar getið — og ég vona að
góðu. Og sagan um það hvern
ig fargjöldin lækka á flugleið
unum yfir Norður-Atlantshafið
verður aldrei skráð, án þess að
um það verði getið, að um
langt árabil hafi lítið íslenzkt
félag haft þar forystu, átt af
þeim sökum í stórstyrjöld við
illvíga risa i austri og vestri,
en tekizt að smjúga úr klóm
þeirra, og halda velli. Ég segi
ykkur það alveg satt, að ein-
hvern tíma verður frásögnin
um þetta kölluð hetjusaga.
En verður þessi Leið fær til
lengdar? Eru nokkur skynsam
leg rök því til stuðnings, að
unnt verði að láta þau tæki
verða arðbær, sem aðrir vilja
ekki framar nota, vegna þess
að þeir telja þau úrelt? Er
unnt að gera hvort tveggja í
senn, annars vegar að nota
seinagang flugvélanna til rök
stuðnings því við stjórnarvöld,
að hann réttlæti lægri gjöld,
og á hinn bóginn að lofa á-
gæti þeirra svo ákaflega, að
fólk vilji ferðast með þeim?
Ég vona að mér- fyrirgefist þó
að ég segi það hreinlega, að
þetta veit ég ekki, þori eikld
einu sinni að hafa uppi um
það ábyrgðarlausa spádóma.
Þetta var fyrri kosturinn.
Hinn er sá, að við túristarn-
ir — í gervi okkar ágætu Afr-
íkumanna — höfum sannfrétt
að ísland sé ágætt land heim
að sækja, forvitnilegt að skoða
„eiiinar messu virði“ eins og
sagt var forðum í öðru sam-
bandi. Það er hugsanlegt að
þetta geti i orðið ástæðan til
þess að við kjósum fremur ís-
lenzku flugvélina en þá amer-
ísku, að_ við viljum eiga við
dvöl á íslandi og greiðum af
þeim sökum með gleði það
sama gjald og við myndum
gera með amerísku vélinni á
leiðárenda, að viðbættri auka
þóknun vegna íslandsdvalarinn
ar. Þetta er hugsanlegt —
fræðilega mögulegt.
Það er grunsemdin um að
til þessa kunni e. t. v. að koma,
sem veldur því að við Loft-
leiðamenn höfum undanfarin
tæp fjögur ár lagt allmikið
kapp á að kynna það, sem við
köllum erlendis „stopover“
plan“ á íslandi. Þetta viðdvalar
boð okkar er þegið í vaxandi
mæli. Það sannar náttúrlega
mjög lítið um það hvað verða
myndi ef gjöldin væru hækkuð
til jafns við fluggjöld IATA-
samstejT>unnar, þai sem fjöldi
viðdvalargestanna flýgur áreið
anlega fyrst og fremst með
olekur vegna lágu fargjaldanna.
En það kynnir ísland — og orð
kviknar af orði — enda var
„orðið í upphafi", svo sem seg
ir í Heilagri Ritningu. ísland-
er í dag áreiðanlega nú að finna
í óskadraumum miklu fleiri
manna, sem það hafa aldrei aug
um litið, en það var áður en
við hófum fjallgönguna til smöl
unar oeirra viðdvalargesta, sem
hófu sína kynnisför um höfuð
borgina áðan, klukkan kortér
gengin í tvö.
En róðurinn er langur á
þessi síðari síldarmið Hann er
styttri og arðbærari, enn sem
komið er, á hin, sem nær liggja