Alþýðublaðið - 11.02.1988, Blaðsíða 7

Fimmtudagur 11. febrúar 1988
7
UTLÖND
Umsjón:
Ingibjörg
Árnadóttir
Það var mikið um dýrðir á Champs Elysées þegar rauði
fáninn blakti eftir að Mitterrand var kjörinn forseti árið
1981. Byltingin kom þó ekki og nú er Mitterrand meira
heima hjá sér í glæsisöium en sá mikli öfgamaður til
hægri Le Pen.
w+
Franskir
sósíal-
istar
eru
orðnir
miðjumenn
Hin nýja stefnuskrá franska
sósíalistaflokksins er ekki sósíal-
istísk og kjósendur úr borgara-
stétt óttast öfgamenn til hœgri
meira en sósíalista

Flokkur franskra sósialista
er í minnihluta i þinginu, en
svo viröist sem forsetafram-
bjóðandi úr þeirra flokki
muni hafa stuðning meiri-
hluta kjósenda á bak við sig:
Francois Mitterand. Skoðana-
kannanir sýna, að hann mun
að öllum líkindum hafa
stuðning vinstri flokkanna og
fjöldann allan af kjósendum
úr röðum hægfara hægri-
manna. Hægri flokkarnir hafa
aftur á móti meirihluta í þing-
inu, en engan forsetafram-
bjóðanda sem nýtur eins
mikils fylgis og Mitterand,
engan leiðtoga sem gæti
notið stuðnings hægri flokk-
anna og hægfara vinstri
flokkanna.
Flokkur franskra sósíalista
hefur, eftir miklar og langar
viðræður komið saman
stefnuskrá flokksins og hún
reynist ekki vera sósíalistísk,
sem er eftir öðru í þessari
þverstæðu.
Stefnuskráin sem þeir
nefna „Tillögur sósíalista",
var samþykkt á flokksfundi I
Paris á dögunum.
Sósíaldemokratísk
Nú velta menn þvl fyrir sér
hvernig muni takast að koma
saman ríkisstjórn eftir kosn-
ingarnar. Sú ríkisstjórn þyrfti
að vera samlynd forsetanum
(ef sá væri Mitterand) og
einnig meirihluta þingsins.
Talað hefurverið um hægfara
— sósíaldemokratiskan —
flokk sósíalista, sem gæti
unnið með miöjumönnum
sem færu (kannski) út úr
hægri blokkinni.
Ef svona færi væri það
grundvallarbreyting á pólitík I
Frakklandi, því slðastliðin 30
ár hafa flokkarnir skiptst I
tvær stórar blokkir til hægri
og vinstri. Þessar breytingar
eru þó ennþá óskrifað blað
en menn hafa oft upplifað
ótrúlegar sveiflur I sambandi
við forsetakjör I Fimmta Lýð-
veldinu.
Umræðan um samvinnu til
hægri nýtur ekki vinsælda I
flokki I franskra sóslalista og
er I rauninni ekki opinberlega
til umræðu innan flokksins. í
hinni nýju stefnuskrá er erfitt
að koma auga á eitthvað,
sem framfarasinnar úr borg-
araflokkunum gætu ekki
samþykkt. Miðjusinnaðir
stjórnmálamenn, sem áður
hafa leitað eftir samstarfi til
vinstri en horfið frá því vegna
kreddufestu sósíalista, geta
nú óhræddir hafiö það sam-
starf.
Vinveitt viðskiptalíf
Franskir sósíalistar virðast
hafa gefist upp á áformum
slnum um þjóðnýtingu
ýmissa stofnana og fyrir-
tækja sem var eitt af aðal
stefnumálum þeirra á árunum
1970—81. í hinni nýju stefnu-
skrá er ekkert sem bendir til
þess að þeir hugsi sér að
ógilda einkarekstursamninga
sem stjórn íhaldsmanna hef-
ur samþykkt.
í stefnuskrá sósíalista
kemur fram að létta beri
skattbyrði viðskiptafyrirtækja
I þeim tilgangi að ýta undir
fjárfestingar en ekki til að
auka einkagróða.
Lög um félagslega
aðstoð
Til að hjálpa því fólki sem
hingað til hefur ekki haft
neina félagslega aðstoð og
hefur orðið aö leggjast I betl,
eða verið háð góðgeröarstarf-
semi úr einkagreiranum,
verði sett lög sem tryggi sér-
hverjum íbúa landsins lág-
markslaun.
Stefnubreyting flokks
franska sósíalista varð ekki
eingöngu til á árinu 1988,
hún hefur verið að myndast
smátt og smátt allt frá árinu
1981. Flokksstjórnin leggur
nú mikla áherslu á „raunsæi"
og „ábyrgð" og að flokkurinn
eflist ef þeim takist að koma
góðri stjórn á efnahagsmálin.
Harðlínumenn I flokknum
eru ekki ánægðir með þessa
hægri sveiflu I flokknum.
Vinstri vængurinn bar fram
gagntillögur og breytingartil-
lögur en allt kom fyrir ekki
og flokksaginn sigraði og
stefnuskráin var samþykkt
með 90 prósent atkvæða við
atkvæðagreiðsluna á flokks-
þinginu.
Þar sem allt útlit er fyrir
því að Mitterand sigri I for-
setakjörinu, verða sóslalistar
að reikna með þeim mögu-
leika að sósaíalistar myndi
rfkisstjórn eða verði aðilar að
ríkisstjórn I samvinnu við
aðra flokka. Að öðrum kosti
mundi núverandi ástand, þar
sem forseti og forsætisráð-
herra eru pólitískir andstæð-
ingar, halda áfram og það er
ekki talinn góður kostur þeg-
ar til langs tíma er litið.
Millibilsástand
Að forseti og forsætisráð-
herraværu pólitískir and-
stæðingar var einskonar
millibilsástand, sem séð var
fyrir að mundi vera I tvö ár —
en ekki reiknað með að yrði
varanlegt ástand.
Ef forseti er kosinn með
miklum meirihluta, getur
hann tryggt sér meirihluta á
þingi, (ef hann þá er ekki fyrir
hendi) með þjóðaratkvæða-
greiðslu.
Þetta gerði Mitterand árið
1981, og bar glæsilegan sigur
úr býtum. Getur hann endur-
tekið það á árinu 1988? Sum-
ir leiðtogar sóslalista telja að
svo sé ef Mitterand verður
endurkjörinn með miklum
meirihluta. Vinstri vængurinn
I flokki franskra sósíalista
hefur borið fram þá tillögu,
að flokkurinn óski eftir þvl nú
þegar, að þjóðaratkvæða-
greiðsla fari fram ef sama
staða komi upp. Hugsunin á
bak við þessa ósk er sú, að
sósíalistar sem hafa 32 pró-
sent atkvæða á þjóðþinginu I
dag, verði ekki þvingaðir til
rikisstjórnar — samstarfs við
hægri flokkana ef Mitterand
sigrar I forsetakjörinu. Vinstri
vængurinn vill heldur vera I
stjórarandstöðu, en að
„daðra til hægri“ sem mundi
veikja aðstöðu þeirra. Vegna
hins mjög svo bága efna-
hagsástands liggur við að
þeim finnist það fýsilegur
kostur að leyfa hægri flokk-
unum að glíma við vandann
og sjá svo fram á stórsigur
sósíalista árið 1991.
Möguleikinn á miðju — og
vinstra samstarfi I ríkisstjórn
eftir forsetakjör, er litinn hýru
auga af mörgum hægfara
sóslalistum. Mikilvægar
ástæður benda I þá átt.
Nauðsynin á meiri hluta sem
gæti stjórnað með Mitterand,
ef hann hlyti kosningu. Hinn
mikli vöxtur flokksins hefur
gert hann að stærsta flokki
landsins með sómasamlega
reynslu I rlkisstjórn. Þeir hafa
grætt á því að hætta sam-
vinnu við kommúnista og nú
er kommúnistaflokkurinn orð-
inn að smálfokki.
(Det fri Aktuelt.)