Tíminn - 22.10.1967, Qupperneq 2

V
TÍMINN
SUN'NTJDAGUR 22. október 1967.
Verðtryggiö
peningana núna
byggið seinna
Ungt fólk, sem ætlar sér að ráðast í byggingaframkvæmdir
seinna, ætti að gefa því góðan gaum, að verðtryggð spari-
skírteini eru öruggasta fjárfestingin. Þeir, sem kaupa skírteini
nú geta fengið þau endurgreidd með hagstæðum vöxtum,
vaxtavöxtum og verðbótum af höfuðstól og vöxtum, að þrem
árum liðnum. Auk bess eru skírteinin skatt- og framtalsfrjáls.
SEÐLABANKI ÍSLANDS
1

w~$.%

EZYPRESS
HEIMILISSTRAUPRESSAN
er talin einhver fljótvirkasta, vandvirkasta og
ódýrasta strauvélin. Fæst ' rattækjaverzlunum
Reykiavík og víða um land.
PARNALL
JMBOÐIÐ
RAFTÆKJAVERZLUN ISLANDS H F.
Skólavörðustfg 3. — Simi 17975 — 76-
BÍLAVIÐGERÐIR
Réttingar, boddýviðge-öi: almenn v'ðgerðaþjón-
usta. — Pantið . tima i sima 37260
Bifreiðaverkstæði
VAGNS GUNNARSSONóR Slðumúla 13.
AUGLÝSIÐ I TÍMANUM
Hemlaviðgerðir
Rennum bremsuskálar, —
s'ípum bremsudælur — lím
um á bremsuborða, og
^ðrar álmennar viðgerðir.
Hemlastilling h. f.
Súðarvogi 14. Sími 30135.
ÞÁTTUR KIRKJUNNAR
HUGSJÓN ÞÍN
Fyrir nokkrum árum var
mikið talað um, hvað íslenzku
æskuna vamtaði mest.
Og nokkrir komust að þeirri
niðurstöðu, að hana vantaði
ekkert fremur en fyrirmynd
— hugsjón — hið fullkomna
á einhverju sviði, og í þessu
tiifelli manns — hugsjón —
fyrirmyndarmanneskja, ef
nota mætti svo laingt óg hvers-
dagslegt orð.
í menningarmáli nútímans
eru notuð um þetta tvö orð,
sem eru svo lík, a@ þau gætu
víxlast í munni og jafnvel huga.
— En það eru orðin Ideal
fyrirmynd — hið fullkomna og
Idol og þýðir það nánast skurð
goð eða goð, og höfðar mjög
til þeirrar manndýrkunar, sem
einkennt hefur stjórnmál þess
arar aldar.
En þar sem kristileg fræðsla
og trúarlegt uppeldi er af ein-
hverjum orsökum vanrækt kem
uf Idol auðveldlega í stað
Ideais.
Og það hefur t.d. einkennt
það fyrirhrigði síðustu ára, sem
nefnt hefur verið bítladýrkun.
Frægar persónur, jafnvel af
lágkúrulegasta tagi geta auð-
veldlega orðið Idol, t.d. kvix-
myndastjörnur, jass-söngvarar.
hljóðfæraleikarar, leikarar o.
fl. Og skal þó tekið fram að
þetta getur að sjálfsögðu ver
ið fyrirmyndarfólk, og dýrkun
þess er varla nokkurn tíma
eins hættuleg eins og hin næst
um lögíboðna dýrkun í stjórn-
málum og völdum, sem ein-
kennt hefur einveldisstefnurn
ar sérstaklega nazisma og
kommúnisma. En þær stefnur
og fleiri þafa þeinlínis sett
sin Idol á gaðastall t.d. Hitler,
Stalín og fleiri slika menn.
Enda hafa dýrkendur slíkra
mamna og raunar bdtlanna líka
bókstaflega fyllzt örvæntingu,
þegar „guðum“ þeirra er steypt
af stóli.
í>að er mönnum og sérstak-
lega ungu fólki eðlileg nauð-
syn, að hafa hugsjón til að
nálgast, virða og dýrka og
líta upp til, hvort sem það er
hugtak eða manneskja,-
I stórborgum heimsins er
komið fyrir myndum af frægu
fólki og mikilmennum, svo
snilldarlega gerðum, :að segja
má, að það sé þar lifandi kom-
i'ð, þótt látið sé og í gröf sinni
fyrir mörgum árum, þetta
eru oftast vaxmyndir.
Stundum fara kennarar með
heila hópa memenda sinna á
slík söfn. í einni slikri heim-
sókn talaði einn þeirra á þessa
leið:
.Jlorfið á þessa memn til að
minnast þeirra og læra
af þeim. Virðið fyrir ykkur and-
litsdrætti þeirra, svipmót og
persónbleika hvers einstaks
ykkar, sem framtíiðarvonirnar
stellingar.
Sjáið, hversu lifandi þetta
allt saman er. Vel gæti mað-
ur búizt við, að þeir gengju
þá og þegar í hóp með okk-
ur yrðu lifandi meðal okkar.
Og sannarlega skirskota
þessar myndir til hins bezta
og göfugasta í hverri sál, til
persónuleika hvers einstaks
ykkar, sem framtíðarvonirnar
eru tengdar við.
Þeir sýna h-vert mannlegri
viðleitni er ætlað að ná, hvað
mannlegir hæfileikar, mannleg
ar gáfur og kraftar afreka.
Hið fföfuga og mikla getur
aldrei dáið.“ Það er hollt aö
hafa þessa ræðu í huga gagn-
vart mannlegum fyrirmyndum.
Og einmitt slík viðhorf hafa
skapað dýrlingadýrkun kirkj-
urnnar og manndýrkun stjórn-
málanna. Þau eru því varasöm,
þótý eðlileg og sjálfsögð séu.
„Ég má ekki láta neitt fá
vald yfir mér“ sagði postul-
inn mikli. Það er hið rétta við
horf gagnvart mannlegum mik
illeika og stórmennum. Þótt
sjálfsagt sé og nauðsynlegt að
minnast þeirra og líkj-
ast þeim, hafa þá að fyrir-
mynd, þá mega þeir og áhrif
þeirra ekki skenkja okkar eig-
in persónuleika og mannlega
sérstöðu, ekki ræna hugsun og
skynsemi, ekki skapa þý og
skrfl.
Samtíð okkar hefur að
geyma nöfn manna, sem sann
arlega hafa verið slíkar fyrir-
myndir — bent til hæstu hæða
mannlegs þroska og fullkomn
umar.
En þeir áttu jafnframt sjálf
ir hinar æðstu hugsjónir og
trú, sem tengdi þá þessum
hugsjónum. Þeir mundu held-
ur aldrei hafa gjört tilkall til
að vera takmark heldux Mkt og
ljós á leiðinni að hugsjón
þeirri, sem þeir mátu mest.
Og hugsjónir eða hugsjóna-
líf er líkt og fjallganga úr
djúpum dal. Um !eið og við
náum brúninni, greiinum við
aðra hærri og eignumst viðara
útsýni, getum í raun og veru
aldrei náð tindinum.
Því þroskaðri manneskja
þeim mun æðri hugsjón —
fyrirmynd eða gu®smyind hef-
ur hún eignazt.
Þannig var með stórmenni
og spámenn þessarar aldar.
Ættum við að nefna nokkra t.
d. Gandhi, Albert Sohweitzer
Friðþjóf Nansen, Bernadotte
eða Dag Hammerskjold. Þeir
náðu laoigt, en algildar hug-
sjónir mannlegrar fulikomn
unar gæti naumast nokkur
þeirra verið. Og einmitt þess
vegna urðu þeir svo mannlega
nálægt í allri sinni hæð, að
við getum reynt að líkjast
þeim, án þess að dýrka þá,
lyfta þeim á goiðastall eða gera
þá Idol.
Þeir trúðu á hugsjón sína og
urðu því að vissu leyti hluti
af henni.
Dag Hammerskjold segir
einhvers staðar:
„Trúin er sameining sálar-
innar og G.uðs.“ Teljum við
Guð hina æðstu hugsjón, og
það er guðshugsjón hverrar
manneskju raunverulega, þá
benda þessi spaklegu orð á
leiðina.
Að takmarki hins æösta er
einungis ein leið fær: Leið
trúarinnar.
„Án vegabréfs vors hjarta er
leiðin glötuð,“ sagði skáldspek
ingurinn íslenzki. Það er orð
að sömnu á hugsjónaferð mann
kyns að göfgu marki.
Og það stendur ein mann-
leg hugsjón hæst, mannleg og
gjuðleg, um leið mannssonur
og guðsson-ur í senn, það sé
Kristur.
Því skýrar sem mynd hans
skín og birtist, því fremur
verður hann mannlegri sál hug
sjón hugsjónanna, hið hæsta i
öldu aldanna, eins og snilling-
urinn Einar Jónsson sýnir af
innsæi sínu og trú.
Árelíus Níelsson.
/