Alþýðublaðið - 01.11.1988, Síða 2

2
Þriðjudagur 1. nóvember 1988
mfnnum
Útgefandi: Blað hf.
Framkvæmdastjóri: Hákon Hákonarson
Ritstjóri: Ingólfur Margeirsson
Fréttastjóri: Kristján Þorvaldsson
Blaðamenn: Friðrik Þór Guðmundsson, Haukur Hóím
og Sólveig Ólafsdóttir.
Dreifingarstjóri: Þórdís Þórisdóttir
Setning og umbrot: Filmur og prent, Ármúla 38.
Prentun: Blaðaprent hf., Síðumúla 12.
Áskriftarsíminn er 681866.
Áskriftargjald 800 kr. á mánuði innanlands. í lausasölu 50 kr. eintakið.
TVOFELDNI
BANDARÍKJAMANNA
M ikla athygli hafa vakið uppljóstranir Jóns Baldvins
Hannibalssonar utanríkisráðherra um framkomu banda-
rískra stjórnvalda gagnvart íslendingum og viðskipta-
hagsmunum þeirra i hvaladeilunni. Utanríkisráðherra upp-
lýsti í fjölmiðlum um helgina, að Bandaríkjastjórn hafi
reynt að knýja fram viðskiptaþvinganir á íslendinga með
því að leita eftir því við Japani, að þeir hætti að kaupa
hvalaafurðir islendinga. Jón Baldvin Hannibalsson hefur
komið harðorðum mótmælum á framfæri við bandaríska
sendiherrann á íslandi vegna þessa máls og lagt réttilega
áherslu á hve alvarlegt málið er með þvi að hætta við þátt-
töku á fundi með yfirmönnum Bandaríkjahers á Keflavík-
urflugvelli. Málið er mjög alvarlegt þar sem utanríkisráð-
herrar íslands og Bandaríkjanna hafa nýverið rætt sam-
komulag ríkjanna um vísindarannsókn íslendinga á hvöl-
um og framkvæmd hennar. Á þeim fundi fullvissaði
George Shultz, utanríkisráðherra Bandaríkjanna Jón
Baldvin Hannibalsson um það, að enginn fótur væri fyrir
þeim orórómi að Bandaríkjamenn hnekki núverandi sam-
komulagi né að viðskiptaráðherra Bandaríkjanna verði
þvingaður til að setja viðskiptabann á íslendinga vegna
hvalarannsókna. Bandaríkjamenn hafa hins vegar ekki
staöið viö orð sín. Skömmu eftir að utanríkisráðherra
Bandaríkjanna gefur utanríkisráðherra íslands ofan-
greind loforð, beitir starfsmaður bandaríska viðskipta-
ráðuneytisins Japani þrýstingi til að hætta kaupum á
hvalaafurðum af íslendingum. En málið er víðtækara.
Þetta er í fyrsta skipti sem bandarísk stjórnvöld reyna að
beita íslendinga viðskiptaþvingunum. Og það gera
Bandaríkjamenn þvert ofan í yfirlýsta stefnu, að þeir muni
virða það samkomulag sem er milli landanna um vísinda-
veiðar og framkvæmd þeirra. Þá er við að bæta, að sér-
stakt samkomulag hefur verið við Bandaríkin á fundi í
Malmö í Svíþjóð 1986, að eðlilegt teldist að íslendingar
seldu ákveðið magn af hvalaafurðum sem ekki væri neytt
innanlands, á alþjóðlegum markaði til að afla fjár til að
kosta vísindaveiðarnar. Á skrifaðri stundu hafa Banda-
ríkjamenn enn ekki útskýrt tvöfeldni sína. Þessi staða er
afar slæm fyrir þjóðirnar tvær, sem ætíð hafa haft góð
samskipti og mikið samstarf, meðal annars í varnar- og
utanríkismálum. Framkoma Bandaríkjamanna gagnvart
Islendingum í þessu tiltekna máli ertil þess eins að grafa
undan því trausti sem ávallt hefur ríkt milli þjóðanna. Það
er því mikið í húfi að bandarísk stjórnvöld upplýsi íslend-
inga um málið og komi með haldbærar skýringar á fram-
ferði sínu. íslendingar geta ekki unað því að vera hafðir að
fíflum í viðræðum æðstu ráðamanna landanna.
ALDI BLÆS Á ÁRÓÐURINN
Þær ánægjulegu fregnir berast nú til landsins, að for-
ráðamenn þýska fyrirtækisins ALDI hafi lýst því yfir á
fundi með fulltrúum íslenska utanríkisráðuneytisins og
sjávarútvegsráðuneytisins í Þýskalandi, að fyrirtækið
muni haldaáfram viðskiptum sínum við ísland. ALDI hafði
áður óskað eftir því að fá upplýsingar um hvalveiðistefnu
íslendinga vegna yfirlýsinga Grænfriðunga í Þýskalandi,
en fyrirtækið hefur keypt íslenskt lagmeti fyrir um 400
milljónir króna á ári. Ákvörðun ALDI færir okkur heim
sanninn um það, að ástæðulaust er að fara á taugum við
fyrsta mótblástur í hvalamálinu. Full ástæða er einnig til
að ætlaað önnurfyrirtæki sigli í kjölfar ALDI. Því ernauð-
synlegt að menn snúi bökum saman heimafyrirog marki
sameiginlega stefnu til frambúðar, í stað þess að hlaupa
upp með skyndiákvarðanir í þessu veigamikla máli sem
gætu skaóað íslenska hagsmuni.
ÖNNUR SJÓNA RMIÐ
m / i
i II
Hundahald: Skoðanakannanir án
ábyrgðar framtíðin?
ÞA eru Reykvíkingar búnir
að segja nei við hundahaldi í
höfuðborginni í nýyfirstað-
inni skoðanakönnun. Borgar-
yfirvöld eru hins vegar alveg
óbundin af niðurstöðum
skoðanakönnunarinnar, og
því reyndar furða að Reykvík-
ingar hafi yfirleitt nennt að
greiða atkvæði um eitthvað
sem engu máli skiptir í raun.
En þeir voru sem sagt fleiri
sem ákváðu að mæta á kjör-
stað til þess að segja nei við
hundahaldi, heldur en hinir
sem vildu fara í hundana, ef
það má orða það svo. Reynd-
ar var Davið borgarstjóri er-
lendis en hundurinn hans
sennilega eftir heima og lik-
lega hundóánægður með úr-
slitin. En hundi Davíðs til
happs er borgarstjórinn
ekkert bundinn af vilja Reyk-
víkinga i þessu máli frekaren
öðrum málefnum höfuðborg-
arbúa, og gerir bara það sem
honum sýnist. Og þykir bar
nokkuð sterkur pólitíkus fyrir
bragðið.
Hún Ingibjörg Sólrún
Gísladóttir er reyndar búin að
fletta ofan af þrælsótta borg-
arstarfsmanna, og að Davið
hafi alla embættismenn
borgarinnar í vasanum, þann-
ig þarf Davíð ekki að óttast
að möppudýrin setji upp
hundshaus, þótt hann virði
vilja borgarbúa að vettugi og
leyfi hundahald.
En þessi sjónarmið eru
nokkuð sniðug í sjálfu sér:
Að hætta við að efna til
kosninga eða lýðræðislegrar
atkvæðagreiðslu, en boða til
skoðanakönnunar, þar sem
yfirvöld eru algjörlega
óbundin af niðurstöðunum.
Þar með eru margar flugur
slegnar í einu höggi. í fyrsta
lagi fá allir á tilfinninguna að
verið sé að þjóna lýðræðinu
með því að efna til skoðana-
könnunar. Það er náttúrlega
alrangt. I öðru lagi geta yfir-
völd túlkað útkomuna á sinn
veg, og tekið allar ákvarðanir
í framhaldi af því, og alveg
óháð vilja kjósenda. Það er
einnig að sjálfsögðu alrangt.
En hver er að hugsa um rétt
og rangt? Þessi mál snúast
um völd; einræðisvöld undir
yfirskyni lýðræðis.
Hugsið ykkur bara hvaö
það væri auðvelt að stjórna
landinu, ef kosningar væru
lagðar niður, og teknar upp
skoðanakannanir á fylgi
flokkanna. Nú eru náttúrlega
stöðugar skoðanakannanir i
fjölmiðlum um vinsældir
flokka og þingmanna, en á
fjögurra ára fresti kæmi stóra
alþingiskönnunin, þar sem
öll þjóðin mætti á kjörstað
og segði álit sitt. Að sjálf-
sögðu væri ríkjandi ríkis-
stjórn í lófa lagið að fara eftir
niðurstöðunum eða ekki.
Aoaiatrioið væri að gefa kjós-
endum þá tilfinningu að þeir
hefðu haft einhver áhrif á
gang mála. Þannig gæti ríkis-
stjórn setið áfram ef henni
þætti það betri niðurstaða,
eða farið frá ef hún kysi að
túlka niðurstöðu skoðana-
könnunarinnar á þann veg,
og væri leið á því að stjórna
landinu. Því ekki að taka upp
skoðanakönnun við forseta-
kosningar? Forsetinn gæti
svo sjálfur túlkað nióurstöð-
urnar. Og allar sveitarstjórn-
arkosningarnar! Bara skoð-
anakannanir sem bæjar-
stjórnir væru óbundnar af.
Og sjá: Viö fengjum sterka
ríkisstjórn, sterkan forseta,
sterkar sveitarstjórnir. Og þá
má sjálfur Davíð fara að vara
sig.
HUNDAR — vel á minnst.
í nýjasta tölublaði af ísafjarð-
arblaðinu Bæjarins besta,
gefur að lesa óvenjulegt les-
endabréf frá hundeiganda
sem greinilega hefur týnt
seppanum, en fengið þær
fregnir að einhver hafi skotið
hvutta og urðað.
Bréfið skýrir sig sjálft:
„Kæri vinur.
Þinni örstuttu ævi lauk á
sviplegan og sorglegan hátt.
Þvi miöur veröur víst ekki
sannað svo óyggjandi sé, á
hvern hátt aldurtila þinn bar
að höndum, en sterkar líkur
benda til þess að skot úr
haglabyssu hafi bundiö enda
á þína tilvist í heimi hér.
Hvar líkami þinn liggur
fæst víst ekki uppgefið en
vita má banamaður þinn að
reynt veröur til þrautar aö
hafa upp á þínum jarðnesku
leifum, þó ekki væri til
annars en aö ganga úr
skugga um að þú sért aö
eilífu horfinn héðan.
Þú varst að vísu „bara
hundur“ en í augum okkar
sem að þér stóðu, elskuðu
þig og virtu eins og einn af
fjölskyldunni, varstu ekki
„bara hundur“, heldur lifandi
vera með heitt og ástríkt
hjarta sem ekkert illt bjó í, þó
á stundum hafi gáski þinn og
æskufjör kannski getað orðið
til þess að hræða hænuræfil
frá varpi einn dag eða svo.
Egg má kaupa fyrir lítið fé í
næstu búð en lif, ást og
trygglyndi „bara hunds“
verður ekki fengið fyrir peri-
inga. Því er okkur harmur í
huga.
Meðferð skotvopna í bæj-
arlandi er með öllu bönnuð.
Hafi hundurinn fallið fyrir
skoti innan bæjarmarkanna
hefir sá sem á byssunni hélt
gerst sekur um afbrot, hafi
hann ekki verið skipaður til
verksins af yfirvöldum, og á
að svara til saka samkvæmt
lögum.
Sú er von min að sá sem
valdur var að þessum atburði
hafi samband við mig undir-
ritaðan af sjálfsdáðum og
vísi okkur á þann stað sem
hann fól skrokkinn.
Ég tel mig hafa það góðar
upplýsingar í höndum, vitnis-
burð fólks sem ég tek að ollu
leyti trúanlegt, um afdrif og
endalok hundsins, að nægja
myndi fyrir rétti. Eftir því
verður ekki leitað fyrr en í
síðustu lög.“
Og þá er bara að upplýsa
hvar hundurinn liggur graf-
inn.
INGVI Hrafn Jónsson, fyrr-
um fréttastjóri Sjónvarpsins,
þenur sig yfir oþnu DV um
helgina þar sem hann greinir
frá væntanlegri bók sinni um
árin á Sjónvarpinu — en
höfundurinn og útgefendur
telja landsmenn enn þyrsta
eftir fréttum af gömlu frétta-
stofunni. Ingvi Hrafn veður
náttúrlega eld og reyk í við-
talinu og blaðrar jafnt um
samstarfsmenn sína, ristil-
aðgerðir á eigin líkama, plóli-
tík, Markús Órn og Sigrúnu
Stefánsdóttur og ekki síst
Ingimar Ingimarsson sem
eiginlega fær verri dóm en
Quistling sjálfur.
En grípum niður í viðtalið
þar sem Ingvi Hrafn segir frá
því, hvernig hann meðhöndl-
aði flokksfréttir sem útvarps-
stjóri gaukaði að honum:
„Ég var búinn að tæta
Sjálfstæðisflokkinn í sundur
með háði. Þeir héldu víst að
þeir væru að ráða mig inn
sem hlýðinn og góðan mann
sem mundi fylgja flokkslín-
unni. Eftir síðasta landsfund
Sjálfstæðisflokksins sendi
Markús mér þykka möppu
með skýrslum eftir alla ráð-
herra Sjálfstæðisflokksins á
landsfundinum með þeirri
orðsendingu hvort ekki væri
eitthvað fréttnæmt í þessu.
Ég tók möppuna fyrir framan
fréttamennina og henti í
rusliö. Það fór beint inn á
borð til útvarpsstjóra hvernig
ég haföi afgreitt málið. Við á
fréttastofunni reyndum alltaf
að reka hana sem sjálfstæða
stofnun þá reynt væri aö
setja mig í fjötra."
Nú má spyrja: Er Ingvi
Hrafn það slæmur fréttamað-
ur að hann lesi ekki gögn til
að kynna sér hugsanlega
fréttapunkta? Eða er það
daglegt brauð á fréttastofu
Sjónvarps aó útvarpsstjóri
gangi inn með fangið fullt af
áróðri úr Sjálfstæðisflokkn-
um?
Markús Örn: Veifar flokksáróðri
Sjálfstæðisflokksins á fréttasfof-
unni samkvæmt Ingva Hrafni.
Einn
með
kaffinu
Þýski túristinn var afar óánægóur meö matinn á
sumarhótelinu fyrir austan.
Hann kallaöi á gengilbeinuna, skók gaffalinn meö
kjötbitanum framan í hana og öskraði:
— Kallar þú þetta svín!!??
— í hvorum enda gaffalsins? spuröi stúlkan rólega á
móti.