Alþýðublaðið - 18.08.1989, Blaðsíða 2

Alþýðublaðið - 18.08.1989, Blaðsíða 2
2 Föstudagur 18. ágúst 1989 MÞYBUBLMÐ Útgefandi: Blaö hf. Framkvæmdastjóri: Hákon Hákonarson Ritstjóri: Ingólfur Margeirsson Fréttastjóri: Kristján Þorvaldsson Dreifingarstjóri: Sigurður Jónsson Setning og umbrot: Leturval, Ármúla 36 Pretnun: Blaöaprent hf. Áskriftarsíminn er 681866 Áskriftargjald 1000 kr. á mánuöi innanlands. í lausasölu 75 kr. eintakiö. TÍMI SÍENDURTEKINNA AXARSKAFTA ER LIÐINN Hafrannsóknarstofnun hefur sent frá sér svarta skýrslu um ástand nytjafiska á íslandsmiðum. Útflutningsverðmæti grá- lúðu- og þorskafurða á næsta ári verða tíu til tólf milljónum króna lægri en á þessu ári ef tillögur Hafrannsóknarstofnunar um hámarksafla þessara fisktegunda ganga eftir. Lagt er til að þorsk- aflinn á næsta ári verði 250 þúsund tonn en áætlað er að 340 þús- und tonn veiðist í ár. Grálúðuaflinn er áætlaður 60 þúsund tonn og lagt er til að hann verði minnkaður um helming á næstu tveimur árum. Skýrsla Hafrannsóknarstofnunar er mikið áfall fyr- ir þjóðina alla og minnir okkur enn einu sinni á hve veik efnahags- undirstaða íslands í rauninni er. sama tíma er skýrsla Hafrannsóknarstofnunar hvatning til rík- isstjórnarinnar að stuðla að því að treysta undirstöðuatvinnu- vegina, fjölga þeim og stokka atvinnulífið upp. Ríkisstjórn Stein- gríms Hermannssonar stendur frammi fyrir ýmsum erfiðleikum sem hún verður að taka á. Fjárlagahallinn stefnir í fimm milljarða samkvæmt skýrslu Ríkisendurskoðunar og við undirbúning fjár- laga 1990 er talið að talan sé enn hærri. Það er Ijóst, að breyta verður forgangsröð verkefna ráðuneyta; ráðast gegn sjálfvirkni í ríkisútgjöldum, endurskipuleggja landbúnaðarmálin frá grunni, auka hagræðingu í sjávarútvegi og opinberri þjónustu. Það hefur verðið bent á það áður í leiðurum Alþýðublaðsins, að sú tíð er lið- in að blind eyðsla sé látin viðgangast í ríkiskerfinu og að heilu at- vinnugreinunum sé haldið uppi með ríkisstyrkjum. í raun er slík ríkisstjórnarstefna til þess eins fallin að halda atvinnugreinunum niðri, því sjaldan verður til nýsköpun, markaðsframfarir eða hug- myndaauðgi í kerfi sem rekið er fyrir sjálfvirkt ríkisfé. Dæmin úr kommúnistaríkjum heimsins eru talandi dæmi um þá langavit- leysu. Einstakir ráðherrar núverandi ríkisstjórnar hafa sýnt mikinn dug við að horfa fram á veg og hrinda í framkvæmd einstökum verk- um sem vega þungt þegar til lengri tíma er litið. Hér má nefna þátt Jóns Sigurðssonar viðskiptaráðherra í að sameina fjóra við- skiptabanka í einn íslandsbanka; grettistak sem fáir stjórnmála- menn hefðu megnað að lyfta og um leið mikil hvatning til fyrir- tækja almennt hvað varðar sameiningu eða aðra hagræðingu. Jón Sigurðsson hefur ennfremur lagt fram tillögu í ríkisstjórn um breytta skattlagningu hlutafjár til að örva hlutafjáreign almenn- ings og auka eigið fé fyrirtækja. Hugmyndir viðskiptaráðherra um opnara þjóðfélag á íslandi og opnara fjármagmsstreymimilli landsins og erlendra ríkja eru ennfremur stefnumál sem miða tví- mælalaust að framförum og byggjast á réttri og nútímalegri hugsun. Tillögur Jóns Baldvins Hannibalssonar utanríkisráð- herra um afvopnun í höfunum eru alþjóðlegt stórmál sem er af- gerandifyrirframtíð íslandsog verndun íslenskrafiskstofna sem afkoma þjóðabúsins hvílir að mestu leyti á. Þær jákvæðu undir- tektir sem hugmyndir utanríkisráðherra hafa hlotið á alþjóðavett- vengi eru afar gleðilegar og þess er skemmst að minnast að nýaf- staðinn utanríkisráðherrafundur Norðurlanda sem haldinn var í vikunni á ísafirði studdi tillögur Jóns Baldvins Hannibalssonar í ályktun sinni. ■ ■ Onnurverk einstakra ráðherra sem miða að opnu, nútímalegu þjóðfélagi sem samtímis stendur vörð um velferð almennings, má einnig tína til. Hér nægir að nefna stórátak Jóhönnu Sigurðar- dóttur í húsnæðismálum þjóðarinnar. Ríkisstjórn Steingríms Hermannssonar hefur hins vegar ekki enn tekist að sýna heildar- átak til framfara. Núverandi ríkisstjórn verður að ráðast gegn landbúnaðaróskapnaðinum, gegn sjálfvirkum ríkisútgjöldum, gegn eyðslu á almenningsfé í gjaldþrota fyrirtæki og atvinnu- greinar, gegn spilltum viðhorfum. Ríkisstjórnin verður að skilja, að tími blindrar ríkisforsjárhyggju er löngu liðinn. ísland er ekki eitt í heiminum, við eigum við vaxandi samkeppni að stríða í heimi aukinna almenningstengsla, upplýsingastreymis og sam- gangna. Við megum ekki við því að eyða tímanum í síendurtekin axarasköft. ATHUGASEMD FRA FRIÐRIK SOPHUSSYNI Alþýðublaðinu barst eftirfar- andi athugasemd frá Friðrik Sophussyni, varaformanni Sjálfstæðisfiokksins: Alþýðublaðið hefur undanfarna daga gert veikburða tilraunir til að verja núverandi fjármálaráðherra og stjórn hans á ríkisfjármálunum. Allir vita að við blasir stórkostleg- ur halli í ríkisbúskapnum þrátt fyr- ir verulegar skattahækkanir í ár. Með því að framreikna ríkisút- gjöld á mælikvarða framfærslu- vísitölu miðað við ágúst 1989 fær blaðið út, að útgjöldin hafi verið tæpir 85 milljarðar árið 1986, tæp- ir 88 milljarðar 1988 og verði tæp- lega 84 milljarðar í ár. Þannig kemst blaðið að þeirri niðurstöðu, að árinu 1988 hafi ver- ið slegið útgjaldamet á föstu verð- lagi og er það dómur blaðsins yfir verkum Jóns Baldvins þáverandi fjármálaráðherra og leiðtoga Al- þýðuflokksins. Jafnframt er það niðurstaða blaðsins að útgjöld árið 1986 hafi verið hærri en spáð er 1989. Við þessa reikninga er það að at- huga, að framfærsluvísitalan er engan veginn góður mælikvarði á útgjöld ríkisins, enda eru þau u.þ.b. 70% launaútgjöld og laun Svar við athugasemd Alþýðublaðið þakkar Friðrik Sophussyni varaformanni Sjálf- stæðisflokksins fyrir gott innlegg í umræðuna um ríkisfjármálin og ríkissjóðshallann. Það er vitaskuld alrangt hjá Friðrik, að með framreikningi út- gjalda ríkisins hafi tilgangurinn verið að verja meðhöndlun núver- andi fjármálaráðherra á ríkiskass- anum og ekki skal heldur dregið úr því að ríkisútgjöld hafi mest orðið í fyrra. Af gefnu tilefni þótti ástæða til að rifja upp þróun út- gjalda, tekna og halla ríkissjóðs undanfarin ár og til að fá út sam- bærilegar stærðir var miðað við framfærsluvísitöluna. Sú vísitala stendur fyrir sínu og það veit Frið- rik mæta vel. Að miða við útgjöld, tekjur og halla sem hlutfall af landsfram- Friðrik Sophusson: „Afhverju segir blaðið ekki frá milljarðamistökum núverandi fjármálaráöherra?" hafa farið lækkandi miðað við framfærsluvísitölu að undanförnu. Miklu betri mælikvarði er að bera saman hlutfall ríkisútgjalda af landsframleiðslu. Sé það gert, kemur í Ijós, að hlutfallið var 25,3% 1986, en verður a.m.k. 28,5% í ár. Þetta þýðir, að útgjöld ríkisins hafa hækkað verulega á þessu tímabili eða sem svarar 9—10 milljörðum króna miðað við að landsframleiðslan verði tæplega 300 milljarðar í ár eins og spáð er. leiðslunni er einnig ágætis mæli- kvarði út af fyrir sig og enginn feiminn við að nota hann, enda þetta hlutfall lægra hér en víðast hvar á Vesturlöndum (t.d. hjá Thatcher, Bush og Schlúter). Ekki leikur nokkur vafi á því að gjöld og tekjur hafi hér farið hækkandi sem hlutfall af landsframleiðslu. Þetta hlutfall, t.d. skattanna, hefur nær undantekningalaust hækkað í gegnum árin og gildir þá einu hvaða ríkisstjórn hefur setið (lækkaði þó hjá Albert, sem Sjálf- stæðisflokkurinn rak). Á þessu sviði eru allir meira eða minna sekir. Til dæmis Þorsteinn Pálsson, sem jók skatta ríkisins 1986 úr 21,9% í 22,1% af vergri landsfram- leiðslu. Þar af jók hann beinu skattana (tekjuskatt, eignaskatt og fleira) úr 7,7 milljörðum króna að núvirði í 10,4 milljarða, úr 3,8% af Núverandi fjármálaráðherra sagði að formanni Alþýðuflokks- ins hefði orðið á milljarðamistök fyrir ári þegar ljóst var að halli yrði á ríkissjóði 1988. Af hverju rifjar blaðið þessi ummæli ekki upp nú þegar verið er að slá nýtt útgjaldamet? Af hverju minnist blaðið ekki á milljarðamistök nú- verandi fjármálaráðherra? Ein- hvern tíma hefði blaðið tekið upp hanskann fyrir foringja Alþýðu- flokksins af minna tilefni, enda hefur hann verið að draga úr út- gjöldum í sínu ráðuneyti. í leiðara Alþýðublaðsins i dag miðvikudag er talað um „rýtings- stungur". Af því tilefni rifjast upp ársgamalt „rýtingsstungumál", þegar Þorsteinn Pálsson leyfði sér t síðustu ríkisstjórn að gera tillögu um lækkun matarskattsins. Nú hafa þau tíðindi gerst, að sam- starfsflokkar Alþýðuflokksins hafa gert þessa tillögu að sínum. Af hverju minnist Alþýðublaðið ekki á rýtingsstungur af því til- efni? Hvað hefur breyst? Hefur for- inginn skipt um skoðun? Eða nennir blaðið ekki lengur að verja hann? Friðrik Sophusson 16. ág. 1989 landsframleiðslu í 5%. Og jókst þó landsframleiðslan um 6,4% að raungildi það árið. Eftir stendur vitnisburður sam- þykktra ríkisreikninga um að hin síðari ár hafi enginn skilað ríkis- sjóði með meiri halla en Þorsteinn Pálsson, „gatið” var 11 milljarðar að núvirði árið 1986, enda hækk- uðu útgjöldin um 25% að raun- gildi. Kannski er þetta vegna þess að sjálfstæðismenn hafa frekar kosið að lækka skatta og taka er- lend lán. Og framvísa þar með börnunum og barnabörnunum reikninginn. Með kveðju frá „bákninu”, Friðrik. Friðrik eins og öðrum er frjálst að tala um útgjaldamet núverandi ríkisstjórnar. Hann verður bara að muna það að aðrir hafa siegið met áður. Hans menn ekki síður en aðrir. Ritstj. DAGflTAL Laxveiöin Laxveiðin hefur gengið illa í sum- ar. Það er ánægjulegt. Dagfinnur er nefnilega laxavinur. Laxar eru nefnilega í útrýmingarhættu og það sjá allir, sérstaklega þegar lax- veiðin gengur illa. Svo er líka vafa- samur réttur sá sem bændur og landeigendur telja sig hafa að selja morðleyfi. Ég segi morðleyfi því vinur minn hefur bent mér á að maður eigi alltaf að nota orðið morð yfir þann verknað þegar einhver er drepinn án undangeng- inna réttarhalda. Nú kann einhver að segja að lax- ar séu ekki menn og hafi því eng- an rétt á þeim munaði að halda lífi. En það getur hver og einn dæmt fyrir sig um þá barbarisku afstöðu. Annars eru bændur upp til hópa barbarar. Ég vil nefna nokkur rök máli mínu til stuðn- ings. t*eir telja sig hafa guðlegan rétt á lífi þeirra ólánsömu skepna sem í fáfræði sinni eru á einhverjum tiðspúnkti staddar á landareign þeirra, sem þeir fengu í arf frá Guði, því ekki hefur þjóðin selt þeim landið. Grimmilegra dæmi er þetta með vini mína laxana. Þeir eru ekki einu sinni staddir á landi barbar- anna heldur eru þeir á þjóðvegum sjávarskepna á stuttum sætsíing gekk illa túrum þeirra til sögueyjunnar. Þeir eru ofan í ánum. Bændur eru því axlarbirnir nútímans, því ólíkt þeim gamla, sem sá þó um að stúta vegfarendum sjálfur, láta þeir yfirstéttinni eftir morðin, að viðlagðri þóknun að sjálfsögðu. Nú svo vita allir hvernig bændur hamast við það hver í kapp við annan þveran, að koma þessari vesölu þjóð á fjárhagslegt höfuðið. Einnig er best að minnast sem minnst á það hvernig þessir bless- aðir menn haga akstri bifreiða sinna og landbúnaðarvéla, er þeir nýta sér þann rétt, sem þeir telja vinum mínum löxunum of góðan, að sjá sig um í heiminum. Þ.e.a.s. Reykjavík. Annars í laxalegu tilliti eru Reyk- víkingarsíst betri en bændur. Einn frægasti laxamorðingi landsins er enginn annar en smurður arfa- prins Sjálfræðisflokksins og per- sónugervingur hrokafullra huvuð- staöara. Svo bregðast krosstré. Annars, ef betur er að gáð, þá er meira að segja sjálfur landshöfð- inginn alræmdur fyrir allt annað en vingjarnlega framkomu í garð þessara friðsömu ferðalanga. Það væri nær að selja morðleyfi á hendur ítölskum túrhestum sem að hætti Al Capone og þrjóta hans „gleyma” að borga hótelreikninga á illa stæðum landsbyggðarhótel- um. Annað hvort það eða senda þessa Alfonsa til Skagastrandar. Þar yrðu þeir annaðhvort skotnir af kúrekum eða byssuóðum selveiði- mönnum (sem eru annar hand- leggur barbarismans og þar eiga Húnavatnsbændur heiður skilinn fyrir að klaga í Jón ísberg) eða þá að þeir yrðu ærir af draugagangi, því á Skagaströnd ku slíkir ríða húsum ótt og títt. Þar er þó eitt hús frægara en önnur og er það ein- mitt landsbyggðarhótel. t*að held ég að afkomendur draugabana Norðurlands myndu glotta við tönn er Talarnir grenj- uðu „mamma mía." Það væri nú ekki verra ef þessir ólánsömu túrhestar væru ítalsk- ættaðir ameríkanar og grænfrið- ungar sem vilja vernda allar lif- andi skepnur. Hvenær kemur að þorskinum? Ég bara spyr. Svei att- an.

x

Alþýðublaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.