Tíminn - 20.01.1968, Blaðsíða 2

2
TÍMINN
LAUGARDAGUR 20. janúar 1968.
SJÓNVARPIÐ
í síðasta þætti og jafmvel
stundum áður, hef ég drepið
á nauðsyn aukins leikritaflutn
ings í Sjónvarpi. Svo virðist
sem eitthvað sé að rofa til í
þessum efnum, því að innan
skamms verður tekið upp í
sjónvarpssal ísienzkt leikrit, al
veg nýtt af nálinni. Höfundur
þess er okkar góðkumni Jök-
ull Jakobsson, sem aflað hef-
ur sér vinsælda leikhúsgesta
með leikritum sínum Hart í
bak og Sjóleiðin til Bagdað,
prýðiiegra sjónleikja. sem not
ið hafa mikillar hylli.
Og nú ríður Jökull á vaðið,
fyrstur íslenzkra höfunda að
semja leikrit fyrir sjónvarp.
Þetta er stutt leikrit, nefinist
Rósalind, en um efni þess skul
um við ekki fjölyrða að sinni.
Æfingar standa nú yfir af
krafti, og gert er ráð fyr-
ir, að upptaka verksins verði
snemma í febrúar ef allt geng
ur vel. Leikstjórn anmast
Gísli Halldórsson, en í aðal-
'hlutverkum eru Þorsteinn Ö.
Stephensen, Nína Sveinsdóttir
og urigur leiknemi Anna Ann-
grímsdóttir. Ekki hefur verið
ákveðið um það hvenær verk-
ið verður flutt, en sennilega
verður þess ekki langt að víða.
Menming eða hrossaóperur.
Sitt sýnist hverjum um leik
ritaval sjónvarpsins svo sem
annað efni þess. Sumir vilja
ekki heyra annað nefnt en
menmingarlegar kvikmyndir
sem hafa uppbyggilegt gildi
eða listagildi, hvort tveggja er
auðvitað bezt. Aðrir vilja fá
léttmeti, hugljúfar dans- og
söngvamyndir og þetta nokk-
uð, enn aðrir eru ólmir í ein-
hvers konar hrossaóperur, og
svo eru auðvitað til menn, sem
eru svo klárir, að þeir geta
ekki horft á meitt anmað en
framúrstefnu'kvikmyndir, en
sennilega flokkast þær líka
undir menningarlegar kvik-
myndir. Ég tel, að sjónvarp-
iinu hafi tekizt sæmilega að
rækja skyldur sínar við þessa
sunáurleitu hópa, en þeir, sem
helzt aðhyllast léttmeti og
hro'ssaóperur kvarta oft yfir
því, að sjónvarpið gangi of
mikið undlr þeim, sem meta
menninguna meira en annað.
Þetta er ef til vill orð að
siöinnu. Mér kemur ekki til hug
ar að lasta sjónvarpið fyrir að
hressa ögn upp á blessaða
menninguna okkar. manni
skilzt að ekki veiti af. En það
er nú til stór hópur manna,
sem af einhverjum orsökum
hefur ímugust á mienningu, má
jafnvel ekki heyra á hana
minnzt, og á sér sennilega ekki
viðreisnar von á því sviði. Þótt
það sé auðvitað ekki rétt að
ala ósómann upp í fólkinu, a.
m.k. ekki of mikið, á það þó
heimtingu á svolítilli agnarögin
af hazar og gríni, kúrekamynd
um, Ahott og Costello og öðru
slí’ku. Sjónvarpið hefur reynt
að koma dálítið til móts við
þennan hóp manna, m.a.
með framhaldsmyndaflokkun
um Maverick, Steiinaldarmönn
unum, o.fl. En sjálfsagt er
menningunni engin hætta bú-
in, þótt sjónvarpið sýni oftar
léttar og lítt merkilegar kvik-
myndir, græskulausar gamain-
myndir jafnvel kúrekamyndir.
Ætli þeim, sem hvundags eru
miklir menningarvinir, þætti
ekki gott að slappa stöku
sinnum af við slíkt léttmeti.
Hitaveitan, Kreml og Manfred
Mann.
Þátturinn í brennidepli var
með al'bezta móti sl. föstudag.
Þessi stuttu snaggaralegu við-
töl, sem stjórnandi hafði við
nokkra af íbúum kuldabeltis-
ins voru miklu skemmtilegri
en hið venjulega form þáttar-
ins, langdregmar samræður oft
jafnvel vandræðalegar. Stjórn-
andi ætti framvegis að vinna
þætti sína í svipuðum dúr, láta
þá ganga hratt og öruggt, hafa
viðtölin stuttorð og gagnorð.
Sama kvöld fengum við að
sjá sæmska upptöku á hljóm-
sveitarþætti Manfreds Mann.
Að mínum dómi var þessi þátt
ur hreinasta
snerti flutning "og' upptöku.
Annars er það dálítið skrýtið
að flestir þeir þættir. sem við
fáum frá Norðurlöndum skuli
vera tónlistarþættir með er-
lemdum beathljómsveitum.
Tæplega tiúi ég því, að þeir
grannar okkar geti ekki boðið
okkur upp á neitt annað.
Þá var flutt kvikmynd um
Kreml, kastalaborgina frægu,
sem mörgum hérlendis hefur
áreiðanlega staðið stuggur af.
Kvikmynd þessi mun hafa koll
varpað hugmyndum margra
um þetta fræga „kommúnista-
greni“, sem reyndist þegar allt
kom til alls samsafn stórkost-
legra bygginga og listaverka.
Þýðing Valtýs Péturssonar var
ágæt, en hann hefði heldur átt
að fá einhvern annan til að
flytja hana fyrir sig, því að
hainn er helzt til óskýrmæltur,
og textinn komst því illa til
skila.
Góðir fræðsluþættir.
Dagskrá mánudagsins var
ágæt. Kvikmyndin um leikar-
ann Humphrey Bogart var
verulega skemmtileg, en hefði
ef til vill mátt vera ögn ítar-
legri. Apakettirnir voru í ess-
inu sínu þetta kvöld eiins og
endranær. Nýtur þáttur þeirra
mikilla vinsælda, einkum með-
al ungs fólks. Þá lék Gísli
Magnússon á Píanó, og gerði
vel. Var þátturinn hæfilega
stuttur, en svoma þættir mega
alls ekki vei’a of langir. Oft
hefur tekizt vel til með mynd-
upptöku í sjónvarpssal, en að
þessu sinnivar hún fremur
léleg.
Af dagskrárliðum s. 1. þriðju-
dags ber helzt að nefna
þátt Guðmundar Sigvaldasonar
kísiL Það er
ánægjulegt. hvað hon-
og öðrum vísinda- og
menntamönnum okkar tekst
vel að koma fram í sjónvarpi
og setja mál sitt fram á skýr-
an, skilmerkilegan og jaíiwel
S'kemmtilegan hátt, þegar þeir
fjalla um miálefni, sem í fljótu
bragði gætu talizt lausir við
skemmtilegheit. Ein þannig er,
að allur almenningur hlýðir á
á þætti þessa sér til fróðleiks
og skemmtunar og er það vel.
Að kafna undir nafni.
Myndsjáin var í eina tið
einn lífliegasti og skemmtileg-
asti þáttur sjóinvarpsins. En
eftir því sem fram í sækir
verður þessi þáttur æ einhæf-
ari, og er á góðri leið með
að kafna undir nafni. Sjálf
myndsjáin fær nú mun minna
rúm í þættinum en aftur á
móti virðist tilgaingur hans
einkum vera að sýna áhorfend
um andlit þeirra sem honum
stjórna. E.r orðið heldur hvim-
leitt að sitja við sjónvarpstæk-
ið og virða stjórnendurna lesa
upp af blöðum hvað við eig-
um að fá að sjá næst. Og á
meðan myndiin er sýnd er að
öllu jöfnu leikin létt tónlist
undir. Sjónvarpsþulir. þótt
góðir séu, ættu að reyna að
átta sig á að áhorfendur hafa
ekki takmarkalausan áhuga á
persónu þeirra.
Reyndar ætti að skjóta
þessu að fréttamönmum sjón-
varpsins líka. Það ætti að vera
hægt að samræma myndir og
tal betur en gert er en ekki
sífellt að eyða löngum tíma í
að segja manni á hverju er
von næst og sýna síðan kvik-
myndir og kyrrmymdir undir
dillandi músik eða jafnvel
þögn.
Guðrún Þ. Egilson.
snilldj bæði hvaðu ».i jarðfræðiings um
mjög
um
í kvöld, laugardaginn 20. jan-
úar, mun sjónvarpið sýna kvik
mynd eftir ítobert Bressom
s»m heitir „Pickpocket“ (Vasa
þjófur). Bresson fæddist 27.
sept. 1927 í Bromont-Lamoth.
Hanm fékk snemma áhuga a
málaralist. Seinna beindist á-
huginn að kvikmyndum, hann
samdi nokkur kvikmyndahand-
rit, 1934 var hann bæði fram-
leiða-ndi og leikstjóri við gam-
anmynd „Les affaires publiq-
ues“. Árið 1939 vann René
Clair að kvik-mynd sem aldrei
varð fullgerð „Air pur“, þá var
Bresson hjálparmaður hans.
Meðan Frakkland var her-
numið, lauk hainn við fyrstu
stórmynd sína „Les anges du
péché“ (Fallnir englar) 1943,
Les dames du Bois de Boul-
glogne (Frúrnar í Boulogne-
skóginum) 1945. Sex árum
seinna kom Journal d‘um Curé
de Campagne (Dagbók sveita
prestsins), sem er af öllum við-
urkennt sem einstakt meistara
verk. 1956 kom Un condamme
á mort s‘est éshappé (Flótti.
dauðadæmds manns) byggt á
frásögu Devignys herforimgja
um flóttann frá Fort Montluc,
en hann var þar fangi Þjóð
verja. Procés de Jeanne d‘Arc
(Miálsókn gegn Jeanne d‘Arc)
kom árið 1962 og 1966 lauk
hann við Au hasard Balthazar
(Uppá von og óvon) framleið-
endur eru Parc Film í París
og Svensk filmindustri Stokk-
hólmi. Hún fjallar um asnan
Balfchasar og erfiða ævi hans,
og hefur hlotið mjög góða
dóma og góða aðsókn erlend-
iis.
Handritið í „Vasaþjófi" er
samið af Bresson sjálfum og
tónlistina sér Lulli um. Engir
leikaranna var vanur en Pierre
Etaix er núna mikill gaman-
leikari og leikstjóri og fyrir
stuttu var sýrnd kvikmynd hans
Le Soupirant í Austurbæjar-
bíói. Farði er lítið notaður
og kvikmyndatakan á hvers-
dagslegum stöðum eins og neð
anjarðarbrautum. járnbraut-
arstöðvum og á götum úti, svo
engin „vinnustofubragur“ er á
tökunum.
Bressoin hefur aðeins gert
sex myndir á tuttugu árum,
en þær hafa skipað honum
sess sem einn mesti meistari
sjöundu listgreinarin'nar.
Enda hefur hann haft afburða
aðstoðarmenin. Kvikmyndar-
ann Léonce-Henry Burel (sem
í kringum 1920 vann með Abel
Gance og' Jaques Feyde.r) og
málarann og skreytingarman®
inn Pierre Charbonnier. Bres-
son setur stílinn ofar öllu og
við munum ekki verða fyrir
vonbj’igðum með þessa mynd.
Hafi sjónvarpið þökk fyrir að
sýna hana.
P.L.
Fundur um áíeng-
ismul / Guttó
Nýlega hafði stúkan Framtíðin
opinn fund í Góðtemplarahúsinu.
Æðsti templar sagði í stuttu á-
varpi, að tilefni þessa fundar væri
að fá fram sem flest sjónarmið
þeirar er vildu stefna að sama
marki, þ- e. leita úrbóta á ástand
inu, því að ekiki væri lengur um
það deilt, að vínneyzla væri orðin
þjóðarböl okkar fslendinga svo
sem margra annarra þjóða.
Ýmis félagssamtök og einstakl-
ingar sem hefðu brennandi áhúga
til þeessa mannbótastarfs, þekktu
ekki sem skyldi til stefnumiða né
starfsaðferða annarra á sama
vettvangi. hvað þá að þeir ynnu
saman. Góðtemplarareglan leitast
við með störfum sínum, að forða
því, að unglingar lendi nokkurn
tímann út á hættubrautina og þar
til væri barnastúkustarfsemin. Full
orðnu stúlkurnar reyndu svo að
hjálpa þeim sem veikir væru, með
því m. a. að veita þeim þátttöku
í bróðurlegum félagsskap, forða
þeim frá einmanakenndinni og
svo sem i barnastúkunum, að láta
þá sjálfa reyna það, að á margan
hátt er unnt að skemmta sér vel
án þeirar svika hjálparmeðala, sem
áfengið væri. Stór liður í slíku
og það sem almenningi mundi
kunnast af slíku, væri sumarmótin
um Verzlunarmannahelgina, áður
að Húsafelli, en nú síðast að Galta
læk, sem væri hreinn undra staður
og mætti kalla „framtíðar Vonar-
land“ reglunnar.
Bæði væri svo barnaheimilið
að Skálatúni og starfið að Jaðri,
auk allra skemmtana þar í Gúttó.
Þá taldi hann sína mestu gleði
þeessa fundar, heimsókn ung-
templarafélagsins Hrönn. Þeir
tóku og fyrstir til máls og skýrðu
frá starfi sínu, hér í borg og frá
stofnun deilda út um land m. a.
voru nokkrir félagar þeirra ó-
komnir heim frá stofnun deildar í
Vestmannaeyjuim. Nýlega hafði og
verið stofnnð deild á Akranesi og
Siglufirði og uipplýstirt meðal arm
ars að þar hefðu bætzt við 50
nýir félagar á síðastú fundi.
Sjö ungmenni stóðu upp og
greindu frá sinni starfsgreininni
hvert, íþróttum, skemmtuinum,
fundarhöldum, útbreiðslustarfinu
o- fl. o. fl. og öll var þessi félags-
gleði alveg laus við hinn mikla
vágest: vínið. Gleði starfsins hrein
og gleði heimilanna á bakvið.
Það leyndi sér ekki í ræðum
þessara ungman.na, gleði þeirra
og lifandi áhugi á starfinu, enda
ræðum þeirra tekið með mjög
fagnandi lófataki. Við spurningar
kom fram að þeir hafa þann fyrir
vara á inngöngu í félagsskapinn
að þeir leyfa hinum væntanlegu
félögum þátttöku um nokkurt
skeið og verður þeim þá ekki að-
eins fullkunnugt af orðum heldur
af reyndinni, að algjart bindindi
er ekki nafnið eitt, heldur það
sem engum dettur í hng að brjóta
og tóhaksneyzla nauimleiga teljandi
þó að engin heit séu þar um. En
Framhald á bis. 12.