Alþýðublaðið - 20.10.1989, Blaðsíða 2

2
Föstudagur 20. okt. 1989
MÞYBUBLM9
Útgefandi: Blaö hf.
Framkvæmdastjóri: Flákon Flákonarson
Ritstjóri: Ingólfur Margeirsson
Fréttastjóri: Kristján Þorvaldsson
Dreifingarstjóri: Siguröur Jónsson
Setning og umbrot: Leturval, Ármúla 36
Prentun: Blaöaprent hf.
Áskriftarsíminn er 681866
Áskriftargjald 1000 kr. á mánuöi innanlands. í lausasölu 75 kr. eintakiö.
RÍKISSTYRKIR
OG DAGBLÖÐ
Guðmundur Magnússon sagnfræðingur ritar sérkennilega
grein um ríkisstyrk dagblaða í Dagblaðið / Vísi í gær. Guðmundur
er fyrrum ríkisstarfsmaður (aðstoðarmaður menntamálaráð-
herra í ríkisstjórn Þorsteins Pálssonar) og blaðamaður á Timanum
en gerðist síðar blaðamaður á Morgunblaðinu eftir pólitísk sinna-
skipti. Með þennan starfsbakgrunn og menntun sagnfræðings í
huga, skyldu menn ætla að Guðmundur Magnússon hefði haft
innsýn, þekkingu og tök á málefni því sem hann tekur til umfjöll-
unar í umræddri blaðagrein. Ekki er því þó að heilsa.
Sagnfræðingurinn heldur því fram í DV- grein sinni, að skatt-
greiðendur greiði kostnað af útgáfu Alþýðublaðsins, Tímans og
Þjóðviljans. Flann heldur því einnig blákalt fram, að umrædd þrjú
blöð flytji aðeins pólitískar flokksfréttir og séu ómarktæk sem
fréttafjölmiðlar, en fréttir Morgunblaðsins og DV séu „tíðindi
dagsins" eins og hann kemst að orði. Kjarninn í grein Guðmundar
er svo, að „án ríflegs stuðnings stjórnmálamanna og stjórnvalda
kæmu Alþýðublaðið, og Þjóðviljinn alls ekki út, og líklega Tíminn
ekki heldur."
Látum fordóma sagnfræðingsins liggja milli hluta. Sleppum
einnig dómhörku hans og sleggjudómum um fréttaflutning um-
ræddra prentmiðla. Lítum hins vegar á staðreyndir styrkjakerfis-
ins í íslenskri dagblaðaútgáfu.
Styrkir til íslenskra dagblaða eru með þrennum hætti. í fyrsta
lagi greiðir ríkissjóður samkvæmt fjárlagafrumvarpi hvers árs
styrki til allra þingflokka sem verja á til útgáfumála. Upphæð
styrkjanna fer hlutfallslega eftir stærð þingflokkanna. Þannig hef-
urstærsti þingflokkurinn; þingflokkur Sjálfstæðisflokksins hlotið
í gegnum árin bróðurpartinn af ríkisstyrkjum til útgáfumála þing-
flokkanna. Guðmundur setur málin þannig fram í grein sinni, að
ætla mætti að Alþýðublaðið, Þjóðviljinn og Tíminn hlytu einvörð-
ungu útgáfustyrk ríkissjóðs á Alþingi. Þetta er alrangt. Alþýðu-
blaðinu er ekki kunnugt um, hvort Morgunblaðið þiggi einhvern
styrk frá þingflokki Sjálfstæðisflokksins eða hvort Tíminn eða
Þjóðviljinn hafi gert slíkt hið sama. Styrkur til útgáfumála þing-
flokka erteygjanlegt hugtak og útgáfustyrkjunum ugglaust verið
dreift til útgáfumála flokkanna um land allt hverju sinni. Alþýðu-
blaðið getur aðeins talað um sjálft sig. Árum saman hefur Al-
þýðublaðið ekki þegíö eina einustu krónu af útgáfustyrk þing-
flokks Alþýöuflokksins. Alþýðublaðið er í dag rekið sem hver
önnur markaðsvara utan við ríkisstyrki Alþingis. Þetta hefði Guð-
mundur Magnússon sagnfræðingur getað kannað með einfaldri
heimildakönnun ef hann hefði kosið að beita vönduðum vinnu-
brögðum áður en hann ruddist fram á ritvöllinn. En könnum
styrkjakerfi hins opinbera nánar.
r
I öðru lagi fá öll dagblöðin, þar með talin Morgunblaðið og DV,
keyptar 250 áskriftir af ríkinu sem sendar eru til opinberra stofn-
ana, embætta og ýmissa ríkisfyrirtækja. Flér er tæpast um styrk
að ræða þar sem vara er send til viðskiptavinar gegn gjaldi. Fjöl-
margar ríkisstofnanir kaupa ennfremur áskrift dagblaða fyrir eig-
in reikning. í þriðja lagi greiðir ríkið fyrir opinberar auglýsingar.
Þær auglýsingar eru seldar með litlum eða engum afslætti og því
veigamikill tekjuliðurfyrirdagblöðin. En hvaða dagblöð bera höf-
uð og herðar yfir birtingu opinberra auglýsinga? Ekki Alþýðu-
blaðið. Ekki Þjóðviljinn. Ekki Tíminn. Fleldur Morgunblaðið, fyrr-
um atvinnurekandi Guðmundar Magnússonar. Ríkið auglýsir að
jafnaði fjórum til fimm sinnum meira í Morgunblaðinu en öðrum
dagblöðum á íslandi! Flvaða dagblað þénar mest á ríkiskerfinu?
Morgunblaðið! Og sagan er ekki öll sögð.
ÖNNUR SJÓNARMID
ATHYGLISVERÐ ljósmynd birtist á
forsíöu DV í gær. Þar gaf að líta þrjá
landsþekkta menn, nýkomna úr
veiðiferö. Og engri venjulegri veiði-
ferð. Þegar byssuskotunum linnti,
lágu 170 rjúpur og nokkrar gæsir
í valnum.
Veiðimennirnir þrír tóku sér
stöðu fyrir ljósmyndara DV. Fyrir
framan þá lá fengurinn blóði drifinn
og minnti einna helst á mynd af
fjöldaaftökum frá siðari heimsstyrj-
öldinni.
Nú skyldu menn ætla að þrír
menn sem deyða jafn marga fugla
hljóti annað hvort að vera mjög
hungraðir eða láglaunamenn sem
drýgja þurfa tekjurnar. Hinu síðar-
nefnda er sennilega ekki að heilsa.
Mennirnir eru nefnilega Ólafur Sig-
urgeirsson lögmaður og lyftingar-
kappi, Sigurjón Pétursson, aðstoðar-
framkvæmdastjóri Sjóvá-Almennra
og yfirmaður hans, Einar Sveinsson
framkvæmdastjóri sama félags.
ÞAÐ athyglisverða við Ijósmyndina
er þó uppstillingin á hinum villtu
veiðimönnum. Lengst til vinstri sit-
ur lögmaðurinn á fjórhjóli (voru
ekki sett einhver lög um notkun
þeirra nýlega?). Lögmaðurinn er í
Rambó-buxum í hermannafelulit-
um. Að baki honum tvær hagiabyss-
ur bundnar í kross. Á ,,húddi“ fjór-
hjólsins liggja dauðar gæsir hver um
aðra þvera og á afturgrind farartæk-
isins er stútfullur kassi, fullur af líf-
vana gæsum.
Við hlið lögmannsins’stendur að-
stoðarframkvæmdastjóri trygging-
arfélagsins með haglabyssu reidda
yfir axlirnar, lndiana Jones — hatt á
höfði og hanga afiífaðar gæsir í
tveimur kippum úr skefti og hlaupi
skotvopnsins.
Lengst til hægfri á myndinni krýp-
ur framkvæmdastjóri Sjóvá-Al-
mennra með enskan veiðihatt á
höfði og tvo (sérþjálfaða?) veiði-
hunda sér til beggja handa.
Og eins og fyrr segir liggja fórnar-
dýr veiðimannanna í löngum og
mörgum röðum fyrir framan kapp-
ana.
Þá er bara að vona að byssumenn-
irnir eigi nógu stórar frystikistur
til að hýsa fenginn. Og að lokum:
ræðumennsku hans og fyndni.
Davíð slær tvær flugur í einu
höggi, skemmtir fólki um leið og
hann flytur ræður sínar.“
Aumingja Þorsteinn.
Sennilega er langt í það að gæsir
geti keypt sér líftryggingu!
SÍFELLT smækkar Þorsteinn í
skugga Davíðs. Fréttaritari DV á Sel-
fossi, hin þekkta Regína, segir svo
frá fundi formanns og varafor-
manns Sjálfstæðisflokksins í fyrra-
dag á Suðurlandi:
„Davíð Oddsson, borgarstjóri
í Reykjavík, kom með Þorstein
Pálsson, þingmann okkar
Sunnlendinga, hingað á Selfoss
og héldu þeir fund á Hótel
Selfossi í gærkvöldi. Um 150
manns sóttu fundinn og voru
allir heillaðir af Davíð,
DAGATAL
(Ein)tómar kirkjur
Eg er mjög kirkjurækinn maður.
Eg fer alltaf í kirkju á jólunum,
páskunum og í svona eina, tvær
jarðarfarir á ári.
Þess vegna brá mér mjög í brún
þegar ég las um það í blöðunum,
að nýleg skoðanakönnun hafi
mælt, að innan við fimm prósent
þjóðarinnar fari reglulega í kirkju.
Ég er þó feginn að ég er í þeim
hópi.
t*aö vakti einnig athygli mína að
flestir telja að venjulegur kirkju-
tími á sunnudögum sé mjög
óheppilegur. Flestir vilja hafa
kirkjutímann á sunnudögum eftir
hádegi en ekki fyrir hádegi. Menn
vilja greinilega fá að sofa út áður
en þeir drekka í sig guðdóminn.
Væri kannski ráð að flytja
messutímann eftir vinnutíma á
fimmtudögum?
Síðast þegar ég fór í kirkju var eft-
ir hádegi á þriðjudegi. Það var
jarðarför. Ég hélt að ég hefði farið
í vitlausa kirkju því ég kannaðist
ekkert við lýsinguna á gömlum
frænda mínum sem presturinn
þuldi upp. Það var ekki fyrr en föð-
ursystir mín hvíslaði að mér að
þetta væri örugglega frændinn
sem presturinn væri að tala um.
því maðurinn í ræðunni hefði ver-
ið fæddur í sama húsi og stóð í tölu
klerksins.
En þetta var að öðru leyti góð
messa.
Mér finnst það alveg fyrir neðan
allar hellur hvað íslendingar fara
lítið í kirkju. Þangað er jú ýmislegt
að sækja. Eins og jólamessur og
páskamessur og fróðlegar jarðar-
fararræður og fallegar skirnir og
glæsilegar giftingar.
Svo er stundum sungið fallega í
kirkjum og leikið vel á orgel.
Kirkjur hafa ennfremur félags-
legt gildi. Þarna hittir maður fólk
sem maður bókstaflega hittir
hvergi annars staðar. Svo eru
guðshúsin oft svo falleg. Sérstak-
lega eru nýju kirkjurnar athyglis-
verðar hvað byggingarlist áhrærir.
Sumar eru eins og kassar á hvolfi,
aðrar líkt og indjánatjöld úr báru-
járni og enn aðrar eins og geim-
skip.
Svo eru kirkjur á hverju horni,
alla vega hér í Reykjavík. Út á
landi er yfirleitt ein kirkja í hverju
þorpi og margar í dalnum eða út
með ströndinni. Það eru svo marg-
ar kirkjur á íslandi að flestallir
prestar þurfa að sinna fleiri en
einni kirkjusókn. Þetta kalla
klerkar að þjóna annexíum.
Svo ég skil barasta ekki hvers
vegna svona fáir íslendingar fara
að jafnaði í kirkju.
Nema auðvitað að það séu svo
margar kirkjur á íslandi að þær
séu alltaf hálftómar þótt vel sé
mætt í þær.
Það hefði þó ekki átt mælast í
skoðanakönnuninni.
Hins vegar var ekkert spurt um
afstöðu landsmanna til presta eða
hvers vegna menn stunduðu ekki
guðshúsin betur en raun ber vitni.
Ég held nefnilega að þetta teng-
ist. Gæti verið að íslenskir prestar
væru svo fráhrindandi og leiðin-
legir og kirkjusýningin svo slöpp
hjá þeim, að menn nenna beinlínis
ekki mæta á sunnudögum?
Því mér skilst að þorri þjóðar-
innar sé mjög trúhneigður. Það er
eitthvað sem ekki stemmir.
Einn með kaffinu
Kona ein sá mann koma hökt-
andi eftir götunni. Við nánari
eftirgrennslan sá konan að
maðurinn var skólaus á öðrum
fætinum.
— Týndirðu öðrum skón-
um? spurði konan.
— Nei, nei, ég var einmitt að
finna skóinn!