Tíminn - 21.03.1968, Qupperneq 9

FIMMTUDAGUR 21. marz 1968.
<£• I
Otgefandi: FRAMS0KNARFLOKKURINN
Pramlcvæmdastjórl: Krtstján Benediktsson Ritstjórar: Þórarinn
Þórartnsson (áb) Andrés Kristjánsson. Jón Helgason og Indriðl
G. Þorsteinsson Fulltrúi ritstjórnar: Tómas Karlsson Aug-
lýsingastióri: Steingrtmui Gislason Ritstj.skrifstofur . i Eddu
búsinu, símar 18300—18305 Skrifsofur: Bankastræti 7 Af-
greiðslusimi: 12323 Auglýsingaslmi' 19523 Aðrar skrifstofur,
sími 18300. Áskriftargjald kr 120.00 á mán. Innanlands — í
lausasölu kr 7.00 elnt. - Prentsmiðjan EDDA h. f.
Hinir seku
SÉRHVER sá íslendingur, sem komin er til vits og
ára og eitthvað fylgist með landsmálum, gerir sér það
ljóst, að ekki hefði komið til allsherjarverkfallsins mikla
á dögunum, ef ríkisstjórnin og þinglið hennar hefði ek-ki
afnumið lögin um verðtryggingu kaupgjaldsins, án þess
að láta hina láglaunuðu fá nokkrar bætur í staðinn. Það
var öiium ljóst frá upphafi, nema hinum sjö ráðherrum
og 32 þingmönnum stjórnarflokkanna, að lágiaunastétt-
irnar myndu reyna að hrinda slíkri árás á lífskjör þeirra
með verkfalli, ef það fengist ekki gert á annan hátt.
Þess vegna eru það þessir sjö ráðherrar og 32 þing-
menn, sem bera alla ábyrgð á því hundruð milijóna króna
tjóni, sem verkfallið á dögunum hefur kostað þjóðar-
búið.
Stjórnarblöðin með Mbl. í fararbroddi hafa nú hafizt
handa um hið vonlausa verk að reyna að dylja þessa stað
reynd fyrir þjóðinni. Þess vegna leggur Mbl. nú allt kapp
á þann söguburð, að láglaunastéttirnar hefðu sætt sig
við kjaraskerðinguna og ekki hefði til neins verkfalls
komið, ef ekki hefðu verið í landinu tveir vondir menn,
Eysteinn Jónsson og Lúðvík Jósefsson, er af einskærri
valdafíkn hefðu æst menn til verkfallanna.
Þannig eiga þau 20—30 þúsund manna úr öllum
flokkum, sem tóku þátt í verkfallinu, að hafa verið ginn-
irigarfífl Eysteins og Lúðvíks, og meðal þessara ginningar-
fífla á að vera að finna gallhörðustu stjórnarsinna eins
og Sverri Hermannsson og Óskar Hallgrímsson.
Vissulega bæta stjórnarblöðin ekki hlut ríkisstjórn-
arinnar og þingliðs hennar með siíkum söguburði. Það
var ósvífið að ætla að svipta láglaunafólkið verðtrygg-
ingunni án allra bóta. En ekki dregur það úr ósvífninni,
þegar réttindabarátta þessa fólks er notuð til að stimpla
það ginningarfífl og leiksoppa.
Vafalaust er það ekki ætlun stjórnarblaðanna að
auka veg þeirra Eysteins og Lúðvíks. En það gera þau
óbeint, þegar þau eru að reyna að eigna frumkvæði
þeirra þann sigur, sem vannst með verkfallinu. |
Þetta blað vill síður en svo gera lítið úr þætti þeirra I
Eysteins og Lúðvíks. En sigur í verkfallinu er ekki þeirra. I
Sigurinn er verk þúsundanna, sem stóðu saman sem einn “
maður í verkfallsbaráttunni. I
En bezt hefði þó verið, að þennan sigur hefði verið |
hægt að vinna án verkfalls. Þá hefði þjóðin sloppið við
hið mikla tap. Það tap ber að skrifa á reikning hinna a
sjö ráðherra og 32 þingmanna stjórnarflokkanna, sem
sviptu láglaunastéttirnar kauptryggingunni, án þess að
láta þær fá nokkuð í staðinn. 1
Bændur og verkamenn I
Bændur á Suðurlandi urðu fyrir miklu tjóni af verk- §
fallinu, þar sem Flóabúið stöðvaðist.
Það er illt að bændur skuli verða fyrir slíku tjóni. Það
er ekki síður illt, að neytendur skuli þurfa að búa við
mjólkurleysi af þessum ástæðum. Nú þegar verkfalls-
hríðinni er lokið, ættu því Stéttarsamband bænda og Al-
þýðusamband íslands að hefja viðræður um það, hvernig
hægt væri að koma á þeirri tilhögun, að slíkt endurtaki
sig ekki í framtíðinni.
Hagsmunir bænda og verkamanna eru að miklu leyti
hinir sömu. Þess vegna eiga þeir að kappkosta sem bezt |
samstarf. Það myndi mjög treysta samstöðu þeirra, ef
hægt væri að ná umræddu samkomulagi. í|.
TIIVIINN 9
Walter Lippmann ritar um alþjóðamál:
Ekki ðsigur fyrir Bandaríkin
að hætta Vietnamstríðinu
Bandaríkin myndu læra, að mætti þeirra eru sett takmörk
DEAN RUSK
ósigri. Geruin okkur í h-ugar-
GANiGUR styrjaldarinnar í
Vietnam fheifur snúizt tái hins
verra. AJlt í einu og óviænt ieit-
ar á sipurning, sexn ávalit hef-
ur verið vísað á bug sem óhuigs
aniegri fjarstæðu: Er verið að
sigra okikur í Vietnaim? Sú stað
reynd ein, að spunningiin krefiur
svars kemur það ólþægilega við
okk'Ur, að okkur hnykkir við,
en afleiðingarnar eru óútreikn
anlegar að swo stJöddu.
Þetta verður enn tilfinaan-
legra fyrir þær sakir, hve óvœmt
það er. Aðeims þnír miámuðir eru
liðnir síðan Westmoreland hers
hötfðingi var í Washington og
nú á herinn allt í eiau í vök
að verjast. Þrír miánuðir eru
liðnir sáðan að sendiherra okik
ar í Saigon var á ferðinni hér
heima og fuMiviissaði okkur um,
að ailt væri í bezta lagi, en nú
er allt stjórnmálakenfið í þorp
um og iborgum í molum.
Þrír miánuðir enu liðnir síð
aa að okfcur var sagt, að sigur
væri í sjónmáli, en nú er kom
izt svo að orði í jafin góðu og
virtu bandarísku dagblaði og
Tlhe Wall Sreet Journal: „Okik-
ur virðist að bandaríska þjóðin
ætti að fara að búa sig uindir
að sætta sig við þær horfur, —
ef hún hefur elcki þegar gert
það, — að öli viðleitni oikkar
í Vietnam sé unnin fyrir gýg
og undirstaðan sé að hnyinja
unidan fótum o'kkar“.
BG hefi ávall tnúað, að sigur
væri ekki unmt að vinna í styrj
öldiinmi í Vietnam. Nú veldur
sú spurning mestum áhyggjum,
hrvort þjóðin sé undir það bú-
in að gera sér af gleggni og
rauasæi greim fyrir muninum á
misheppnun þessarar íhlutumar
og ósigri í rauniverulegri styrj-
öld. Orðið „ósigur“ er bæði
eldfimt og eitrað og með það
verður að fara af stakri gát
og varfærmi. Þetta viðsjárverða
orð á miklu meiri sök á því
en sjálltfráð stefna eða „heims-
veldis“-metnaður af ráðnum
hug, að Johnson forseti lét ginn
ast út í kviksyndið. Hana magm
aði bongarastyrj'öldina í Viet-
nam og gerði hana bamdaríska
til þess að toomast hjá „ósigri“,
og ef við verðum etoki vol á
verði getur óttinrn við „ósigur"
heltekið hann í öðrum átökum,
þar sem annars toonar vopnuim
verður beitt.
Á þessum tímamótum í sögu
otokar er mikilvægara en allt
anrnað að gera glöggan greinar-
mum á misheppnun stefinu og
ósigri lýðveldisins. Bandaríkin
eru mjög öflugt stórveldi. En
þau eru ekki óskeikul, alviturt
og almáttU'g't veldi. Þau geta
gert sfcyssur og gera það. Þau
tounna að reyna og þeim getur
mistekizt. Bandaríkin geta sótt
fram og kunma að verða að láta
uadan síga á ný.
Þetta hefur sanmazt um önn-
ur stórveldi. Etoki er óhugsandi
— og hlýtur raunar að teljast
senniiegt — að oktour geti orð
ið á skyssur. Við reynum og
okkur getur mistekizt Við stoui
um vara o'kkur á lýðskrumurun-
úm, skýjaglópunum og draum-
liyindum hugsjónaimöninum, sem
vilja kaila alit „ósigur“, sem
ekki aær því að teljast beinn
siigur.
ENGIN hugsanieg leið er tiil
að binda emda á styrjöldina, ef
allir skiLmálar, sem skemmra
ganga en valdiboð skilyrðislausr
ar uippgjafar, eru álitnir vera
„ósigur“. Geti bandarískar her-
sveitir ekki hortfið á burt frá
Vietnam fyrri ern að fulMst er,
að tekin sé við völdum í Saigon
ríkisstjórn, sem sé andvíg Kín-
verjum, Haaoi-miönnum og
kommúnistum en hlynnt Banda
níikjamönmum, og jafmíramt
þess meg'nug að tfriða allt Viet-
nam, — þá verða þær að vera
þarna um toyrrt að eilífu. Og etf
við hverfum etoki á burt tekur
styrjiöidin aldrei enda. '
Jafmvel þó að Westmorelamd
hershöfðingi væri í raun og
veru að sigra í styrjöldinni og
Giap hershöfðingi væri nú að-
eims í „dauðateygjumum", þá
er samt eftir að friða alla Asíu
áður en að talizt getur að við
höfum „sigrað“. Lyndon John-
son heldur að hanm sé að heyja
takmarkað'a styrjöld atf því að
hann eytour ékki á athafaasem-
ina jafn ört og surnir hershöifð-
ingjarnir vildu. Hitt er eigi að
síður staðreynd, að styrjaldar-
martomið hans eru hömlulaus.
Þau heita friðun allrar Asíu.
í styrjöld, sem hefur svo tato-
markaiaust markmið, er ektoi
unnt að vinma sigur með tato-
mörkuðum afla. Við getum ver
ið vissir um að bíð’a „ósigur“
aif því að markmið oktoar eru
takmarka'lau'S.
ÉG hefi orðið „ósigur“ vilj-
andi inaan ti'lvitnunarmerkja
vegna bess. að ég er að reyna
að leggja áherzlu á muninm á
hnekki í Vietnam og þjóðar-
lund, hvað gerðist til dæmis ef
við semdum um brottflutning
hersins í áföngum með skilyrð
um, sem saimkomulag yrði um.
Meginhluti landhersins kæmi
heim. Flotinn og flugherinn
yrðu kyrrir við vestanivert ■
Kyrrahaf og hefðu bækistöðv- jjj
ar á landi vinsamlegra banda- i
þjóða, sem væru fúsar til þess. n
Berið þetta sam,an við raun- S
veruilegan ósigur, eins og þriðja M
ríki Hitlers og Keisaraveldi Jap- b
ans biðu. Gerið ykkur í hugar- h
lumd skiiyrðislausa uppgjöf, atf- 1
vopnun hersins, hernám lands- «
ins, styrjaldarleiðtoga dregna í
fyrir rétt, dæmda og tekna af S
lifi, — og hættið svo að taia
um „ósigur“, þó að hentugt
reynist að hverfa á burt af
meginlandi suð-austur Asíu
með-herafl,a okkar.
VISSULEGA hefði okkur
orðið á skyssa, og sárt er að
hugsa til verðsins, sem hún hetf i
ur kostað bæði í fjiármunum og
ma'nmslífum. Áhrifavald Banda-
ríkj'amna, að því er saertir mat
á viturleiik þjóðarinnar og virð
inguma fyrir mætti hennar,
hefði sannarlega orðið fyrir
áfalli. En það er raunar þegar
orðið.
Hversu áhritfaríkt þetta áifail
verður er undir því komið, hive
fljótt og greinilega okkur verð
ur ljóst, að mæliikvarðimc’, sem
á skyssuna verður lagður. fer
etftir því, hve mikilfenglegum
m.arkmiðum við lýsum yfir. Sé-
um við iögregla hnattarins, hafa
dunið yfir ototour hörmungar.
Séum við í raum og sannleika
stórveldi meðal annarra stór-
velda, án allra blekkidrauma
um almætti, hafa ofckur að vtsu
orðið á d'ýr mistök, en hvergi
nærri óþætanleg.