Alþýðublaðið - 13.12.1989, Blaðsíða 2

2
Miðvikudagur 13. des. 1989
Mfflmiiiii
Ármúli 36 Simi 681866
Útgefandi: Blað hf.
Framkvæmdastjóri: Hákon Hákonarson
Ritstjóri: Ingólfur Margeirsson
Fréttastjóri: Kristján Þorvaldsson
Dreifingarstjóri: Sigurður Jónsson
Setning og umbrot: Leturval, Ármúla 36
Prentun: Blaðaprent hf.
Áskriftarsíminn er 681866
Askriftargjald 1000 kr. á mánuði innanlands. í lausasölu 75 kr. eintakið.
FORGANGSVERKEFNI
í SKÓLUM
i jögur verkefni virðast sýnu brýnust í skólum landsins, að
tryggja meiri og fjölbreyttari námsgögn, koma á einsettum skóla,
auka áherslu á list- og verkgreinar og bæta kjör kennara. Þetta eru
a.m.k. niðurstöður í könnun menntamálaráðuneytisins meðal
skólafólks. Spurt var hver ættu að vera forgangsverkefni í skólun-
um, en svör bárust frá 355 aðilum sem sinna skólamálum dag-
lega eða láta skólana sig skipta. Að baki svörunum eru um 3700
einstaklingar, kennarar, foreldrar, sveitarfélagsmenn og þing-
menn. Framtak menntamálaráðuneytis er góðra gjalda vert, þar
sem hér er í fyrsta sinni reynt að safna á einu bretti upplýsingum
frá þeim aðilum sem skólamálum sinna dags daglega.
IMiðurstöðurnar koma kannski ekki verulega á óvart, en sýna þó
að mjög brýn viðfangsefni eru sett fremst í forgangsröð. Skóla-
fólk vill augljóslega efla veg og virðingu menntunar í landinu. Vit-
að er að í fjölmörgum námsgreinum er námsefni ófullnægjandi
eða jafnvel alls ekki til staðar, eins og í sérgreinum á iðnbrautum
framhaldsskólans. Það er næsta útilokað fyrir fámenna þjóð að
búa fullkomlega að nemendum á fámennum námsbrautum, en
sú afsökun gildir hins vegar hvergi nærri, þegar fjallað er um aðal-
námsgreinar í grunn- og framhaldsskólum. Þareru aðstæðurekki
alltaf sem bestar úti í skólum landsins. Víða eru námsgögn frum-
stæð og kennarar ekki með tilskilda menntun. Vegna stöðugrar
endurskoðunar námefnis á undanförnum árum og ómarkvissrar
stefnu í skólamálum hafa kennarar hlaupið úr og í námsefni.
Stöðug skipti á kennurum skapa ekki þá festu sem börn og ung-
lingar þurfa á að halda. Samfella í námi verður og lítil.
Síbreytilegir þjóðfélagshættir kalla á að skólinn fylgist með og
breyti starfsháttum. Undir þetta er skólinn engan veginn búinn
á íslandi. íslendingar verja miklu minna fjármagni en aðrar þjóðir
til vísindaiðkana, meðal annars skólarannsókna. Fyrir bragðið
hafa breytingar í skólum landsins, hvort sem er á grunnskóla- eða
framhaldsskólastigi verið með tilraunabrag. Og lítið er vitað um
árangur þessarar tilraunastarfsemi. Framundan er væntanlega
umbylting í efnahagslífi, ef við eigum með sómasamlegum hætti
að nálgast þá efnahagsheild sem Evrópa verður með samein-
ingu Evrópubandalagsríkja og Fríverslunarsamtakanna í eitt
efnahagssvæði. Talið er að framleiðsla leggist á færri hendur og
fyrirtæki verði stærri og öflugri. Er skólakerfi okkar undir það búið
að mæta kröfum atvinnulífs og fullnægja þörfum okkar í gjör-
breyttu efnahagsumhverfi ? Tæplega.
Veröi Evrópa eitt samfellt athafnasvæði fyrirtækja og komi fé-
lagslöggjöf og réttindi til með að falla að mestu í einn og sama
farveg við samruna Evrópuríkja, munu kröfurnartil íslenska skól-
ans aukast enn. Því er spáð að á fyrsta áratugnum eftir samrun-
ann muni hundruð þúsunda í Evrópu þurfa að endurmenntast,
og að mestu breytingarnar verða eflaust í iðnaði og á viðskipta-
sviði. Gagnrýnisraddir heyrast af og til sem kveða svo sterkt að
orði að iðnmenntun á íslandi sé úrelt og við séum engan veginn
búinn undir stórfellda uppstokkun. Aðrar þjóðir séu að undirbúa
sig undir samnrunann í Evrópu, m.a. með því að efla grunn-
menntun á kostnað sérhæfingarinnar. Skólinn verði að miða sig
að síbreytileikanum. Því sé menntun einstaklings aldrei lokið.
í nánustu framtíð verðum við að geta breytt til — jafnt í vinnu
sem umhverfi. Skólakerfið íslenska verður að laga sig að breytt-
um aðstæðum og undirbúa okkur undir þá umbyltingu sem er
framundan í atvinnuháttum. Það er tvímælalaust brýnasta for-
gangsverkefni í skólamálum íslendinga.
STEFNT AÐ
SAMEIGINLEGU
EFNAHAGSSVÆÐI
Nú er Ijóst að á sameiginlegum fundi Evrópubandalagsríkja og
EFTA sem halda á 19. desember mun gengið frá því að formlegar
viðræður hefjist meðal aðildarþjóðanna að sameiginlegu efna-
hagssvæði ríkjanna 18. Ráðherrar EFTA ákváðu í Genf í gær að
gefa grænt Ijós á EB. Jón Baldvin Hannibalsson utanríkisráðherra
hefur leitt EFTA-hópinn að undanförnu og er vel að ákvörðun um
formlegar viðræður verði teknar á meðan hann gegnir störfum
verkstjóra.
ÖNNUR SJÓNARMIÐ
Kristin: Ofstæki Sjálfstæðisflokks-
ins.
stæki ferðinni við afgreiðslu
þessa máls. Fulltrúar Sjálfstæð-
isflokksins kusu að loka öllum
skilningarvitum fyrir þeim rök-
um sem mæltu á móti því að
fórna Fæðingarheimilinu fyrir
framgang einkavæðingar. Það
sem er þó sorglegast í þessu
máii er að ég er sannfærð um að
sumir fulltrúar Sjálfstæðis-
flokksins greidu atkvæði gegn
betri vitund og aðrir létu alveg
vera að kynna sér málefni Fæð-
ingarheimilisins, sagði Kristín
Á. Ólafsdóttir, borgarfulltrúi Al-
þýðubandalagsins. “
í Moskvu eru fulltrúar Æðsta ráðs-
ins hættir að lyfta höndinni sjálf-
krafa til stuðnings öllum tillögum
leiðtogans. í borginni lyfta íhalds-
menn enn höndum í takt við Davíð
— gegn eigin sannfæringu. Þetta
heitir víst leiðtogaræði — sem er
andstaðan við lýðræði.
JAFNRÉTTISBARÁTTAN teygir
nú anga sína um allt þjóðfélagið —
og er meira að segja komin í sveit-
irnar, þar sem hefðbundin kynja-
skipting í atvinnugreinum hefur átt
sitt tryggasta vígi.
í nýjastji tölublaði af VERU, mál-
gagni Kvennalistans, er athyglisvert
viðtal við Snjólaugu Guðbrands-
dóttur á Brúarlandi á Mýrum. Snjó-
laug ræðir um ýmis byggðamál og
beinir kastljósinu oftar en ekki að
jafnréttismálunum á landsbyggð-
inni. Snjólaug er meðal annars
þeirrar skoðunar að konur ættu að
stofna eigin samvinnufélög:
„Búnaðarfélögin eru afskap-
lega lítið virk en auðvitað ættu
þau að vera okkar vettvangur til
að ná betri kjörum og betri fé-
lagslegri þjónustu því þau eru
okkar stéttarfélög. En ef ég man
rétt þá eru ekki nema u.þ.b. 15 ár
síðan húsmæður fengu aðild að
félögunum. Áður var reglan sú
að eitt bú hafði eitt atkvæði og
það var atkvæði karlsins. Þetta
voru karlafélög og þeir fóru á
fundina en konurnar voru
heima yfir börnunum. Margar
konur keyrðu ekki sjálfar og það
stóð þeim fyrir þrifum. Svo þeg-
ar þær fóru almennt að keyra þá
voru félögin hálfdauð. Karlarnir
hafa hins vegar alltaf verið mjög
tilbúnir til að keyra þær á kven-
félagsfundi. Konur til sveita hafa
alltaf verið mjög virkar í kvenfé-
lögunum og kvennabaráttan í
dreifbýli fór fram í gegnurn þau.
Ég held að við konur getum líka
gert ýmislegt í okkar málum
sjálfar. Við getum búið til keðju
þar sem hver vísar á aðra og í
öllu þessu þyrftum við að hafa
eina konu sem tínir saman þá
vöru sem við erum að framleiða
og kemur henni á markað. Við
þyrftum í rauninni að stofna
Samvinnufélag kvenna.“
Spurning er auðvitað hvort Sam-
vinnufélag kvenna gæti tekið við
SIS og leyst rekstrarvanda Sam-
bandsins þar sem karlremburnar
ráða ríkjum og hefur greinilega
brugðist bogalistin.
ÞAÐ hefur vakið mikla athygli og
reiði margra borgarbúa, að sjálf-
stæðismenn hafa í skjóli meirihluta-
aðstöðu í borgarrráði leigt húsnæði
Fæðingarheimils Reykjavíkur undir
einkastofur lækna. Á sama tíma er
ljóst að þörfin fyrir fleiri rúm fyrir
sængurkonur hefur aldrei verið
meiri í bonjinni.
Kristín A. Ólafsdóttir, borgarfull-
trúi Aiþýðubandalagsins heldur því
fram í viðtali við Þjóðviljann í gær,
að blint ofstæki íhaldsins hafi þarna
ráðið ferðinni:
„Að mínum dómi réð blint of-
Verður karlrembu SÍS hnekkt meö samvinnufélagi kvenna?
DAGATAL
Jólahremmingar
Jólin nálgast. Ég vaknaði upp við
það i morgun að aðfangadags-
kvöld rennur upp innan tveggja
vikna. Það er eiginlega aðeins
rúm vika í jól.
Þvílikt og annað eins.
Eg á allt eftir. Ég á eftir að kaupa
jólatréð. Ég á eftir að skreyta jóla-
tréð. Ég á meira að segja eftir að
kaupa jólaseríu á tréð og nýjar kúl-
ur eftir að Valdi frændi datt á tréð
í fyrra. Það var reyndar á öðrum i
jólum.
Ég á líka eftir að kaupa allar
gjafirnar. Og eins og fyrri daginn
veit ég ekkert hvað ég á að kaupa
né hvað ég óska mér sjálfur.
Þessi jól eru alltaf eins.
*
Eg kvíði þó að Sigga frænka
hringi enn ein jólin og biðji mig að
leika jólasvein. Hún hefur gert það
á hverju ári. Ég hef alltaf dregið
seiminn og reynt að komast undan
þessari árlegu kvöð. En Sigga
frænka er ekkert lamb að leika sér
við. Hún byrjar ósköp elskulega
og því daufari sem ég verð, hress-
ist hún og að lokum er kominn.
þessi huggulegi hótunartónn í
röddina sem ég er dálítið hræddur
við og læt tilleiðast að lokum.
Sigga frænka býður öllum börn-
unum í fjölskyldunni heim til sín
milli jóla og nýárs og það er ein-
mitt þá sem ég kem fram í jóla-
sveinabúningnum og leik Leppa-
lúða eða Hurðaskelli.
Ég ramba þungstígur um gólf
eins og islenskra jólasveinaleikara
er siður og tala með þessum
teygða, hása rómi sem öll börn
þekkja sem jólasveinaröddina. Og
svo segi ég þessa hefðbundnu
dellu: „Jæja, krakkar minir, eru
þið ekki búin að vera góð í ár?“ Og
svo framvegis.
Yfirleitt þekkja börnin mig strax
og svara: „Æ, blessaður hættu
þessu, Dagfinnur!"
Svo eru það laufabrauðin. Konan
min vill alltaf baka þessi laufa-
brauð. Laufabrauð eru afskaplega
þunn og bragðvond. En það er víst
einhver óskiljanlegur siður að
baka laufabrauð. Konan mín hefur
bakað laufabrauð siðan hún man
eftir sér. Mér hefur hins vegar
fundist laufabrauð óæt síðan ég
man eftir mér. Útkoman er að kon-
an bakar laufabrauð en ég bý til
konfekt sem er bæði miklu
skemmtilegra og miklu bragð-
betra.
Ég er satt að segja mikill sér-
fræðingur i konfektsgerð. Ég rúlla
marsipanlengjur og blanda kókos-
duft og helli bráðum súkkulaði of-
an á möndlur og döðlur með ein-
stakri natni. Sennilega hef ég ver-
ið tékkneskur kökumeistari í fyrra
lífi.
Það versta er að ég borða
konfktsmolana jaínóðum og fáir
verða eftir til jólanna.
En nú eru sem sagt jólin að koma
og ég á afskaplega mikið eftir
ógert. Ég á satt að segja allt eftir.
Margir halda að ég stressist við til-
hugsunina. En svo er ekki. Ég
leggst yfirleitt upp í sóffa og les
blöðin þegar jólastressið verður
sem mest í kringum mig. Á Þor-
láksmessu fer ég svo í slaginn.
Ég er með öðrum orðum salla-
rólegur í ár. Satt að segja er ég að
bíða eftir snjónum. Annars held ég
að það verði rauð jól í ár.
Fjárlagafrumvarpið bendir til
þess.