Tíminn - 20.04.1968, Page 5

LAUGARDAGUR 20. aprfl 1968
TIMINN
5
Ljóðalestur í útvarpi
Ég vild'i leyfa mér að vekja
aöiygli á því við heiðraðan
LandJfara, að nýleiga voru flutt
tvö ljéð eftir Matthías Jochum
son i ntvarpið, sem reyndist
sérstaklega eftirtektarvert dag
iskrálraitriðL PIytjan,dir.n var
lÆ/var R. Mvarami, leikari.
Flutti hann ljóðiin af mikilli
snilld, þannig að mvnuisstætt
er.
Nú eigum við mikið af góð
um skáldskap frá byrjun þess
arar aldar og nítjándu öidinni.
Hrafl úr þesaum skáidskap er
kenn-t í skólum, en þar fær
skáldisfcapuriinin misjafnlega
meðferð og er einkum ætlað
ur til utanbókarlærdóms, sem
meira gerir að deyða áhuga
en vekja hann. Fullorðið fólk
hefur ekki verk hinna ýmsu
góðskálda okkar undir hönd
um og er auk þess seint að
grípa til þeirra. Þetta hefur
m. a. leitt til þess, að ýmislegt
stagl upp á daginn og stund
ina er haift um hönd og bykir
ekki gott á sama tíma og það
stórfállegasta í íslenzkri Ijóða-
gerð liggur í þagnargildi.
Dustið af þeim rykið
Útivarpið hetfur ekki talið
eftir sér að láta þylja í okkur
passíuisálmana ár hvert svo
að segja, og er það þó harla
einhæfur skáldskapur, þótt góð
ur sé. Hins vegar hefur það
sparað mjög menn eins og
Matthíais Joohumson, Þorstein
Erlingsson, Hannes Hafstein,
Einar Benediktssoin, Jónas Hall
grímsson, Stefán G. Stefánsson
og Grím Thomsen, svo eitthvað
sé nefnt.
Aðrar þjóðir hafa fyrir sið
að halda klassík sinni mjög
fram og stæra sig af, jafnvel
að þær þrýsti klassík siani
upp á aðra, eins og síðasta
orðinu. Við hirðum aftur á
móti ekkert um okkar klassík.
íslenzk Ijóðagerð heyrist eigin
lega aldrei nema í nofckrum
einsöngslögum eða hjá karla
kórum, og varla flutt þannig
að textinn njóti sín enda ekki
hægt til þess að æblast.
Hefjið lesturinn
Nú ætti útvarpið að iáta
tflytja nítjándu aldar Ijóðin og
ljóðin frá fyrrihluta tuttugustu
aldarinnar öðru hverju til að
lofa þakkllátum útvarpshlustend
um að njóta þess bezta, sem
hér hefur verið gent í skáld
skap, og er undirstaða þess
andlega Mfs sem hér er lifað
í dag. Ævar Kvaran og fleiri
ieikarar eiga að lesa þessi
Ijóð. Það má líka mæla þau
af munni fram með umdirleik,
og yfirleitt hafa allan þann
hátt á, sem henta þykir og
eykur ánægju hlustenda. Sn
fyrir alla muni, Landfari góð
ur, komdu þvi til skila, að það
á ekki að þeg,ja íslenzku klass-
íkina í hel. Hún á að vera
hluti af daglegu Mfi okkar,
aiveg eins og verk Shake-
speare eru hluti af daglegu
Mfi Breta, svo eitthvað sé
nefnt.
M. S.
20—30 mismæli
Kæri Landfari sæll.
Ég ætla að pára til þín nofckr
ar línur svona eftir páskana.
Ég er svona rétt að ná mér eft
ír inlflúensiuifréttir sjónvarps
ins síðustu daga. Það var enigu
M'kara en skæð drepsótt hefði
gripið niður í Reykjavík, þeg
ar maður hlustaði á þetta.
Mér finnst þeir þarna í sjón
varpinu ættu nú að hafa stjóm
á sjálifum sér og gera sér
grein fyrir því mikla valdd,
sem sjónVarpið hefur. Maður
er eft'ir sig í langan tima,
og svo var þetta svo sem ekki
neitt.
Annars var það nú annað
í sambamdi við sjónvarpið íð
uistu daga, sem ég ætlaði að
minnast á. Þeir sýndu ágæta
mynd um Thyco Brahe hér
um daginn. Aftur á móti m;s-
mælti þulurinn sig 20—30 sinn
um í þessari stu-ttu mynd.
Er ekki eitthvert eftirlit með
því hvernig menn starfa í
þesru sjónvarpi? Mér finnst
nú að þeir verði að hafa e;n-
hvern ,,standard“ í þessu sam
bandi.
Gömul kona.
Þegar Bjelland lyfti
glasi
að Norðurstjarnan í Hafnanfirði
er að fara af stað aftur, góðu
heilli. Og enn annast Bjelland
söluna fyrir fyrirtækið.
Það var hér á árunum, þegar
Norðunstjarnan var stotfnuð, að
Bjelland kom sjálifur upp á
landið og lyfti iglasi. Síðan
fcvadd' hann og framleiðslan
hófst, en illar tungur sögðu
að ekki gengi yel að fá fram
hin fyrirfram reiknuðu afköst
verksmiðjunnar. Á að Irafa stað
ið í stappi út af þessu um
stund, u<nz Bjelland sendi hing
að verkstjóra tilað finna hinu
brotna pott.
Verkstjórn og
„túberingar“
Þessi norski verkstjóri var
hér í nokkurn tíma og kom af-
köstunum eitthvað, öfar en ver
ið hatfði. Var þá orðið átið um
vimsældir, en h'ann þótti vinnu
harður og etftirrekstrarsamur.
Saigt er að stúlkur hafi ekki
fengið að „túbera“ sig í friði
fyrir honum, hvað sem það nú
þýðir. Svo fór þessi maður,
kvaddi eins ,og Bjeliand, en
hafði þó aldrei lytft glasi, nema
ef það hefur verið stundagias.
Seinna var verksmiðj'Unni lok
að, og skilst manni að það hafi
verið vegn-a hráefn'askórts.
Ríkið sendir tvo menn
En nú ræður bjartsýnin aftur
ríkjum. Nú er verksmiðján góðu
heilli aftur tekin til starfa, og
eru eðlilega miklar vonir bundn
ar við, að rekstur hennar gangi
vel, enda engin ástæða til að
ætla annað.
En nú kemur Bjelland ekki
til að skála. í stað hans sendir
ríkisstjórnin tvo menn á vett-
vang, og etftir því sem manni
skilist á fréttum, þá eru það
þessir tveir menn, sem eiga
að ráða úrslitum. Sem sagt,
hráetfnið er fundið.
Gamall starfsmaður.
Á VÍÐAVANGI
Bréf frá Gylfa
Þættinum hefur borizt bréf
frá Gylfa Þ. Gislasyní, mennta
málaráðherra, raunar stílað til
blaðamanna Tímans, og birtum
við það með ánægju:
„Eg hef gaman af vísum eg
liafði mjög gaman af vísunni,
sem þið birtuð í dálknum „A
víðavangi“ í dag, um „fyrri
Gylfa“ og „seinni Gylfa“, sem
höfundi finnst sýnu lakari.
Þessi vísa sómdi sér vel í
hvaða ferskeytlusafni sem
væri.
En að öðru leyti er efni
dálksins ekki gott, því að þar
verður ykkur því miður á að
segja lesendum ykkar rangt
frá, Þið segið, að útgjöld til
„kennslumála“ hafi 1955 verið
73 millj. kr„ 1958 127 millj.
kr. og 1966 560 milli. kr. Síð-
an berið þið þessar M'Iur sam-
an við niðurstöðutölu ríkis-
reiknings á sömu árum og fáið
út, að 1955 hafi þessi útgjöld
verið 14,3% 1958 17,2%, en
1966 .14,3% ríkisútgjalda.
Segja má, að það sé auka-
atriði, að upphæðirnar eru ekki
nákvæmar, þar eð dálítill mun
ur er á, hvað talið hefur verið
til „kennslumála“ á þessum ár-
um. Réttar tölur eru 79,3 132,1
og 626,9 millj. kr. En hitt er
alvarlegra, að niðurstöðutala
ríkisreiknings er engan veginn
sambærileg á þessum árum, því
að 1958 voru ríkisútgjöld til
niðurgreiðslu á vöruverði, út-
flutningsbóta á landbúnaðaraf-
nrðir og serstakra ráðstafana
vegna sjávarútvegsins EKKI
greidd úr RÍKISSJÓÐL lieldur
ÚTFLUTNIN GSS J ÓÐI. Mér
finnst að þið, sem góðir stuðn-
ingsmenn stjórnar Hermanns
Jónassonar, hefðuð ekki átt að
vera búnir að gleyma þessu. Ef
útgjöld til kennslumála eru
sett í hlutfall við ríkisútgjöld
in, að þessum Iiðum frádregn-
um öll árin, verða hlutfallstöl-
urnar 17,3% 17,9 og 21,1%.
Hlutfallstalan fyrir er m.ö.o.
ekki LÆGRI en talan fyrir
1958, heldur mun HÆRRI.
Það er svo enn annað mál,
að ávallt er hæpið að bera ein-
staka þætti ríkisútgjalda sam-
an við lieildartölu ríkisút-
gjalda. Sönnu nær væri að
bera útgjöld til ákveðinna
þarfa saman við þjóðarfram-
leiðslu. Ef það er gert varð-
andi kennslumálin, kemur í
ljós, að 1955 voru þau 1,8% af
þjóðarframleiðsiu, 1958 2,1%
og 1966 2,6%. Á um það bil
áratug hefur hlutdcild kennslu
mála í þjóðarframleiðslunni m.
ö.o. vaxið um 44%. Einnig má
gera útgjaldaupphæðirnar sam
bærilegar með þvi að færa
þær til sambærilegs verðlags,
og er þá eðlilegast að miða við
vísitölu þá, sem Efnahagsstofn
unin notar, þegar hún ber sam-
an útgjöld til svo nefndrar
samneyzlu frá ári til árs. Þá
kemur í ljós, að 1958 voru
kennslumálaútgjöldin, í sams
konar krónurfi, 31,9% hærri
en 1955, en 1P66, 160,9% hærri
en 1955.
Ég vona, að það gleðji ykk-
ur, að útgjöld til kennsluniála
hafa haldið áfram að hækka
mjög myndarlega á undanförn
um árum, ekki aðeins í sam-
bærilegum krónum, heldur
einnig, þegar borið er saman
við þjóðarframleiðslu og ríkis
Framhald á bls. 14.
SKOLPHREINSUN
ÚTI OG INNI
Sótthreinsun að verki loknu.
Vakt allan sólarhringinn. Niðursetning á brunn-
um og smá viðgerðir. Góð tæki og þjónusta.
RÖRVERK. — Sfmi 81617.
<§nlíneiilal
Útvegum eftir beiðni
flestar stærðir hjólbarða
á jarðvinnslutæki
Önnumst ísuður og
viðgerðir á flestum stærðum
Gúmmívinnustofan h.f.
Skipholti 35 - Sími 30688
og 31055
DÖMUR ATHUGIÐ
SAUMA, SNiÐ, ÞRÆÐI OG MATA KJOLA.
Upplýsingar f sfma 81967.
Eg sé það í blaði í morgun,
Fyrir aðeins kr. 68.500.oo getiö þér fengið staðlaöa I
eldhúsinnréttingu f 2 — 4 herbergja fbúðir, með öllu tll-
í heyrandi — passa ( flestar blokkaríbý&ir,
Innifalið i verðinu er:
0 eldhúsinnrétting, klædd vönduðu plasti, efri
pg neðri skápar, ásamt kústaskáp (vinnupláss tazpir 4 m).
$ ÍSSkápUT, hæfilega stór fyrir 5 manna fjölskyldu I
kaupstað.
®uppþvottavél, (Sink-a-matic) ásamt eldhúsvaski.
j Uppþvottavélin þvær upp fyrir 5 manns og að auki má nota
[ hana til minniháttar tauþvotta. (Nýtt einkaleyfi).
| £ eldarvélasamstæða með 3 hellum, tveím í
j ofnum, grillofni og steikar- og bökunarofni. Timer og önnur
j nýtízku hjálpartaeki.
9 lofthreinsarit sem með nýrri aðferð heldur eld-
húsinu lausu viö reyk og lykt. Enginn kanall — Vinnuljós.
Allt þetta fyrir kr. 68.500.oo. [söluskattur
innifalinn) Ef stöðluð innrétting hentar yður ékki gerum viö
yður fast verðtilboð á hlutfallslegu verði. Gerum óifeypis
Verðtilboð I eldhúsinnréttingar i ný og gömul hús.
Höfum einnig fafaskápa, staðlaða.
- HAGKVÆMiR GREIÐSLUSKILMÁLAR -
I RKJ UHVOLI
E Y K J A V í K
( M I 2 17 18