Alþýðublaðið - 03.01.1990, Blaðsíða 3

Alþýðublaðið - 03.01.1990, Blaðsíða 3
Miðvikudagur 3. jan. 1990 3 FRETTASKÝRING Banaslysum fœkkar verulega milli áranna 1988 og '89 Umferðarslysin taka lang stærstan tollinn Dauðaslys hafa aldrei verið færri á íslandi það sem af er þessum áratug, en árið 1989. 49 dauðaslys urðu á árinu. Næst fæst hafa þau orðið á árinu 1984,50 talsins, flest hins- vegar árin 1981 og 1986, en þá létust alls 74 íslendingar af slysförum, fyrrnefnda árið að auki 11 útlendingar en það síðarnefnda voru þeir 8. Frá árinu 1980 hafa langflestir látist í umferðarslysum, alls 262, þar af 22 útlendingar, en drukkn- anir og sjóslys hafa verið 166, þar af 14 útlendingar. Ýmis önnur dauðaslys á þessum árum eru 158 og þar af hafa 14 erlendir menn látist af ýmsum ástæðum. EFTIR: KRISTJÁN KRISTJÁNSSON Þegar nyliðið ár er skoðað blasir fyrst við sú gleðilega frétt að mið- að við árið á undan fækkaði dauðaslysum um 13 talsins. Um- ferðarslysin hafa tekiö lang stærst- an toll af íslendingum, alls létust 30 íslendingar á árinu i umferð- inni en aðeins 7 hinsvegar af völd- um drukknana eða sjóslysa sem ekki hafa verið færri frá árinu 1980. Umferðarslysin hafa á hinn bóginn aðeins einu sinni orðið fleiri á sama tímabili, það var árið 1988 en þá létust 33 íslendingar og að auki 5 útlendingar en þeir hafa sömuleiðis aldrei orðið fleiri. Þessitvöár, 1988 og 1989skerasig nokkuð úr hvað varðar fjölda dauðaslysa í umferðinni þegar lit- ið er á árabilið 1980—1989. Fæst hafa þau orðið 20 á árinu 1983. Fórnarlömbum árekstra fjölgar Af þeim sem létust í umferðar- slysum fórust flestir í bifreiðavelt- um, alls 9 manns, 6 létu lífið við það að ekið var út af vegi, 5 við árekstur bifreiða og 4 fórust þegar bifreið hvolfdi í á. Ef miðað er við árið 1988 kemur í Ijós að fórnar- lömbum árekstra í umferðinni hef- ur fækkað um meira en 50%, árið 1988 voru þeir 12. Sömuleiðis hef- ur þeim snarfækkað sem orðið hafa fyrir bifreiðum og látist af þeim völdum, árið 1988 voru þeir 7, síðastliðið ár aðeins 1. Þeim sem látist hafa í bifreiðaveltum hefur hinsvegar fjölgað mjög mik- ið árið 1989 miðað við árið áður, úr 2 í 9. Dauðaslys á sjó og drukknanir aldrei færri Dauðaslys á sjó og af völdum drukknunar voru sem fyrr segir 7 árið 1989 en þau hafa aldrei verið færri á tímabilinu 1980—1989, næstu tvö ár þar á undan voru þau reyndar ekki ýkja mikið fleiri, 10 árið 1987 en 11 árið eftir. Það eru hinsvegar árin 1980 og 1986 sem öll met slá hvað þetta varðar, fyrr- nefnda árið er þó enn verra í þessu tilliti. Þá létust af völdum drukkn- unar eða slysa á sjó alls 32, þar af 2 útlendingar. Árið 1986 létust 26, þar af 6 erlendir menn, af völdum drukknunar eða sjóslysa. Af þeim sem fórst í dauðaslysum á sjó og vegna drukknunar létu 4 lífið þeg- ar skip þeirra fórust. Alls létust 11 manns 1989 í slys- um sem eru i hópnum ýmis slys og í þeim flokki fórust t.d. 2 í snjóflóð- um og 2 í vinnuslysum á landi. Á árabilinu 1980—1989 hafa aðeins einu sinni færri beðið bana vegna ýmissa dauðaslysa, það var árið 1984, þá voru þeir 6. Flestir hafa þeir hinsvegar talist árið 1981, alls 25 manns og 1983 voru það 20 manns. Janúar og október mestu slysamánuðir á síðasta ári Helstu dauðaslysamánuðir árs- ins 1989 voru janúar en þá létustu 5 manns í umferðarslysum og í október létust einnig 5 manns í umferðarslysum. Maí og júlí voru sömuleiðis erfiðir í þessu sam- bandi, í hvorum mánuði létust 4 menn af völdum umferðaslysa. Tveir erlendir menn létust hér- lendis á árinu, 15. nóvember fannst lík grænlenskrar konu í höfninni í Hafnarfirði, en talið er að hún hafi verið gestur um borð í grænlenskum togara sem þar lá við landfestar. Engir áverkar voru sjáanlegir á líkinu. Danskur mað- ur drukknaði í október þegar hann féll útbyrðis af grænlenskum togara norð-austur af Vestfjörðum en mjög slæmt veður var þegar slysið átti sér stað. Flugslys hafa verið fremur fátíð hér á landi í gegnum tíðina og alls hafa látist í slíkum slysum á árabil- inu 1980—1989 38 manns. Þrjú ár skera sig einkum úr hvað þetta varðar, árin 1982 og 1983 en þá 7 manns létust í flugslysum hvort ár. Flestir létust hinsvegar árið 1986, alls 8 manns. Síðstliðið ár var heilladrjúgara fyrir flugmenn og farþega þeirra. Áðeins einn maður fórst í flugslysi. Sem fyrr eru það umferðaslysin sem verða flestum þeim íslend- ingum, sem á annaö borð deyja af slysförum, að fjörtóni. Umferða- slysum hefur þó fækkar frá sið- asta ári en eru samt mjög mörg þegar litið er til síöustu 10 ára. Grœn framtíd? að er alltaf eins og maður viti ekki hvað maður á fyrr en maður missir það. Þann- ig er það með gamla árið. Allt í einu er það horfið, alls ekki hljóð- lega og af þeim virðuleik sem oft- ast fylgir ellinni, heldur fauk það upp í ljósum logum og með braki og brestum og við hálf heyrnar- laus á eftir. Þetta sérkennilega og tilfinn- ingaríka stutta andartak sem skil- ur á milli gamals árs og nýs, hefur undarlegustu áhrif á fólk. Það grætur við glugga, faðmast og kyssist, þakkar fyrir allt og allt á því sem liðið er og virðist búið aö gleyma öllum erfiðleikum, fyrir- gefa öllum allt. Maðurinn klæðir sig einhvernveginn í nýtt ár eins og föt; fleygir þeim gömlu og sakn- ar þeirra rétt á meðan nýju fötin falla að honum. Kannski var þetta síðasta ár al- veg hábölvað og lék mann illa. Endar náðu ekki saman í heimilis- bókhaldi, maður grét vini sem hurfu í jörðina og maður náði ekki að segja þeim hvað manni þótti vænt um þá og hvað þeir voru mikils virði í þessari veröld hörk- unnar. Gamla árið sem fauk, var ótrúlega merkilegt fyrir heiminn, því þá byrjuðu menn að rífa niður múrverk og klippa gaddavír sem lá milli landa og víða storkið blóð á göddunum þeim. Menn stigu allt í einu fótmál í frelsi, brostu gegnum tár sem féllu eftir þurrvangatíð og harð- neskju í brjóstinu. Það er eins og sagan þurfi alltaf að endurtaka atburði og orsök. Fall hjónanna í Rúmeniu sem bjuggu í herlegheitum á vestræna vísu, meðan landsmenn sáu varla til að borða kvöldverð sem enginn var næstum því, minnir á Frönsku byltinguna er dekurkóngur var höggvinn og menn byrjuðu nýtt líf í þessu svokallaða frelsi sem er oft nefnt til sögu en svo fáir kunna með að fara, því að frelsi fylgir ábyrgð og mannskepnan rís ekki undir henni. Vinur minn, komminn, er í basli með að sætta sig við atburði síð- asta árs í ríkjum kommúnista. Hann skilur ekki spillinguna sem er að koma í ljós í löndum fólksins og viðurkennir að það sé sorglegt hvað mannskepnan sé brothætt og brokkgeng og er sannfærður um það að vald sé í eðli sínu spill- andi, eyði velsæmi sem flestir eiga í brjóstinu í fyrstu, valdið sé hættu- legt geðheilsu þeirra sem fara með það og segir að allra augu hljóti nú aö beinast að stjórnmálamönnun- um sem byrji nú að ráða nýjum heimi en ráði varla sjálfum sér. Vonandi farnast þeim vel sem taka völdin og þeir ekki fljótir að gleyma gömlum hörmungum. Nú má búast við miklum yfirlýsingum frá ráðandi nýjum öflum og þá fæ ég til minnis yfirlýsingar íslenskra stjórnmálaflokka sem eru svo hlægilegar: ,,Það þarf að . . .“ eða : „Ahersla verði lögð á. . eða „Flokkurinn leggur á það áherslu að. . eða: „Flokkurinn vill að nú þegar. . .“ Fólk í hinum vestræna heimi hefur nú stigið út á ísihulið vatn og því miður veit eng- inn hvað sá ís er traustur og menn verða að stíga varlega í hverju skrefi sem færir þá nær Friðar- strönd, sem liggur meðfram þessu lífsvatni sem er hulið ís og dýpi þess ókannað. Að baki, hinum megin vatns, er brennd jörð og sár. Nýja ströndin krefst uppbyggingar og menn þar verða að trúa á hið góða, réttlæti og elsku, hjálpsemi og líf laust við öfund. Menn þurfa að hafna dægur- þrasi og einkapoti manna sem líta á sig sem salt jarðar í miðjum nafla heimsins, menn sem eru öðrum ekkert því þeir hugsa aðeins um sig sjálfa og sinn krók sem þeir vilja sífellt vera að hengja á bitl- inga. Hugsa sér að fólk skuli þurfa að horfa á það, að bitlingasinni sem missti feitan bita úr aski sínum fyr- ir jólin, leggist í ljóðagerð í ræðu- stóli á Alþingi og láti eins og rétt- lætinu hafi verið misþyrmt, og ekki bætti úr skák síðasta skraut- sýning frá sölum Alþingis þegar heill flokkur fór í fýlu við forseta sameinaðs þings af því hún hafði skoðun. Við þurfum öðruvísi menn í stjórnmálum. Allt er að komast i óefni á jörðinni okkar. Velsæld og auður sem iðnaður gefur af sér er að leggja heil héröð í auðn, drepa skóga, kæfa lifandi dropa hafsins. Samt þrjóskast stjórnmálamenn við að leggja þannig iðnað niður. Peningar augnabliksins eru virtir meira en tært, auðugt og gjöfult hafið og græn framtíð. Jónas Jónasson

x

Alþýðublaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.