Alþýðublaðið - 08.02.1985, Síða 1

alþýðu
blaöið

*i
Föstudagur8. febrúar 1985
27. tbl. 66. árg
• •
„Oll erum yið kratar“
Á annað hundrað manns á stofnfundi Málfundafélags félagshyggjufólks -
Nokkuð á annað hundrað manns
mættu á stofnfund Málfundafélags
félagshyggjufólks, sem fram fór á
Hótel Borg miðvikudagskvöldið.
Stofnfundurinn bar yfirskriftina
„Ríkt land, lág laun, hvert fara pen-
ingarnir?“.
Á fundinum höfðu framsögu
Birgir Björn Sigurjónsson, hag-
fræðingur hjá BHM, Jón Sæmund-
ur Sigurjónsson, deildarstjóri í heil-
brigðisráðuneytinu og Birgir Árna-
son, hagfræðingur á Þjóðhags-
stofnun. Auk þeirra tóku til máls
Hörður Bergmann, Gísli Gunnars-
son, Árni Daníelsson Svanur Krist-
jánsson, og fleiri. Fundarstjóri var
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir, borg-
arfulltrúi Kvennaframboðsins.
Grunntónninn á fundinum var sá
Framh. á bls. 3
Innflutningurinn 1984 jókst um 14,5%:
Milljarða „hækkun í hafi“
Vöruinnflutningur til landsins
1984 varð 13% meiri en árið áður,
en 14,5% meiri ef ekki er tekið tillit
til skipa, flugvéla og innflutnings til
stóriðju, stórvirkjana og til flug-
stöðvarbyggingar. Alls voru fluttar
inn til landsins vörur fyrir um 26,7
milljarða króna (fob), en þegar hins
vegar ekki er tekið tillit til kostnað-
ar, sem til fellur þar til vara er af-
fermd hér á landi, nam innflutn-
ingsverðmætið um 23,9 milljörð-
um.
Mismunurinn, sem er rúmlega
2,8 milljarðar króna, felst einkum
og sér í lagi í flutningsgjaldi skipa-
félaganna og vátryggingargjaldi
tryggingafélaganna, auk þess sem
umboðslaun koma að einhverju
leyti inn í dæmið. Útflutningsverð-
mætið var á árinu rúmlega 23,7
fnilijarðar króna. Það reyndist mið-
að við meðalbreytingu á verði er-
lends gjaldeyris um 9% meira á
föstu gengi en árið áður, að þvi er
fram kemur í frétt frá Hagstofu ís-
lands. Þar af jókst útflutningur sjá-
varafurða um 7%, útflutningur á áli
dróst saman um 4%, en verðmæti
annarrar útfluttrar vöru jókst um
rösklega 9%, á föstu gengi.
í desembermánuði einum saman
nam mismunurinn á verðmæti innJ
fluttrar vöru við innkaup erlendis
og eftir flutninga, tryggingar og
annan kostnað þar til varan kemur
til landsins alls 306 milljónum
króna. Voru fluttar út vörur fyrir
um 2.825 millj. kr. fob. en inn voru
fluttar vörur fyrir 3.278 millj. kr.
cif. Vöruskiptajöfnuðurinn, reikn-
aður á þennan hátt, var því óhag-
stæður um 453 millj. kr. Sé inn-
flutningurinn hins vegar reiknaður
á fobrverði, eins og gert er í íslensk-
um þjóðhagsreikningum og þjóð-
hagsspám, var vöruskiptajöfnuður-
inn í desember óhagstæður um 147
millj. kr.
í námi. Hinsvegar mun það taka
skólakerfið nokkur ár að ná sér aft-
ur.“
Að lokum sagði Þórir að þetta
væri kjaradeila á milli kennara og
ríkissjóðs og yrði að leysast sem
slík, og það sem fyrst ef ekki á að
hljótast stórslys af.
Þórir Ólafsson, skólameistari:
Óttast af-
leiðingarnar
í áhrifamiklum sjónvarpsþætti í
fyrrakvöld, þriðjudagskvöld, þai
sem fjallað var um matvælavanda-
málið í heiminum svo og heilsufars-
mál, kom margt fróðlegt fram.
Skyldu t. a. m. allir hafa áttað sig á
því, að matvælaforðabúr jarðar er
nægilegt til að brauðfæða alla
heimsbyggðina? Með sanngjarnri
skiptingu fæðunnar milli norðurs
og suðurs, þá ættu allir jarðarbúar
að hafa nóg. En þrátt fyrir það þá
hanga fleiri hundruð milljónir
manna á horriminni og látast úr
hungri eða sjúkdómum sem orsak-
ast af næringarleysi. Meðan iðnriki
heimsins eiga við vandamál að
stríða sökum offramleiðslu á til-
teknum vörutegundum, þá vantar
tilfinnanlega sams konar varning
annars staðar á hnettinum.
Svipuð misskipting lífsgæða
kom fram, þegar horft var til
heilsugæsiumála í heiminum. Með
tiltölulega ódýrum hætti, svo sem
með fyrirbyggjandi aðgerðum,
bólusetningu og þess háttar, þá
væri unnt að lækka til mikilla muna
dánartíðni í vanþróuðu ríkjunum.
Þessi sjónvarpsþáttur var vel
gerður og þar var á skilmerkilegan
hátt gerð grein fyrir stöðu þessara
mála og jafnframt varpað ljósi á þá
Hlutur ísl. idnaðarvara minnkar
Sé borin saman niarkaðshlut-
deild innlendrar framleiðslu í fjór-
um iðngreinum, kaffibrennslu,
hreinlætisvörum, málningarvörum
og sælgæti, kemur í Ijós að staða
innlendu framleiðslunnar gagnvart
innfluttum vörum fer hríðversn-
andi.
Árið 1978 vár hlutur innlendrar
kaffibrennslu 92,6% af markaðin-
um, en hefur hrapað niður í 75,5%
af heildarneyslunni á þriðja árs-
fjórðungi 1984. Árið 1983 var hlut-
fallið 76,6%.
Árið 1978 var markaðshlutdeild
innlendra hreinlætisvara 72,3% en
er komin niður jí 63,3% árið 1983
og á þriðja ársfjórðungi 1984 er hún
56,6%.
Sömu sögu er að segja um inn-
lendar málningarvörur. Árið 1978
var sala innlendrar framleiðslu
65,6% af heiidarsölunni í landinu
en er komin niður í 57,5% árið
1983. Á þriðja ársfjórðungi 1984
var hlutfall innlendu framleiðsl-
unnar 55,7%.
Sælgætishlutfallið er hinsvegar
íslenskum framleiðendum í hag, því
árið 1980 er hlutfall innlendu fram-
leiðslunnar 44,1% og hefur það
hækkað í 49,5% árið 1983. Á þriðja
ársfjórðungi 1984 hefur það hins-
vegar hrapað í 35,5%.
Þessar tölur eru fengnar úr
fréttabréfi íslenskra iðnrekenda en
það er Hagstofa íslands og FÍI sem
kannar á hverjum ársfjórðungi
markaðshlutdeild þessara iðn-
greina.
Aukafjárveitingar 1983:
Þriðjungs
Fjárlög fyrir 1983, á fyrsta ári
núverandi ríkisstjórnar, hljóðuóu
upp á 17,2 milljarða króna. Þegar
fram liðu stundir hlóðust aukafjár-
veitingarnar upp og urðu við upp-
gjör alls 3,8 milljarðarog jukust því
ríkisútgjöldin alls um nær þriðjung
frá því sem ríkisstjórnin markaði
sér upphaflega.
Rúmlega helmingur þessara
aukafjárveitinga fóru i málaflokka
menntamálaráðuneytisins og
iðnaðarráðuneytisins (27,2% og
hækkun
26,7%). Að öðru ieyti má sjá í fylgi-
riti með ríkisreikningi þessa árs að
nær 70% af aukafjárveitingunum
fóru til 10 aðskilinna málaflokka.
454 milljónir kr. fóru aukalega í
byggðalínurnar, 791 milljón til
Tryggingastofnunarinnar, um 270
milljónir til Landsvirkjunar, 250
milljónir í ýmis lán ríkissjóðs,
tæplega 240 milljónir til Vegagerð-
ar ríkisins, um 193 milljónir i niður-
greiðslur á vöruverði, 135 milljónir
Framh. á bls. 3
„Það er einfalt mál. Komi til
uppsagna kennaranna 1. mars, þá
verður skólinn að loka og öll
kennsla á framhaldsskólastigi dett-
ur niður,“ sagði Þórir Ólafsson,
skólastjóri Fjölbrautaskólans á
Akranesi, þegar við höfðum sam-
bandvið hann í gærltil að grennsíast
fyrir um hvaða áhrif það hefði ef
kennarar legðu niður vinnu 1. mars,
einsog þeir hafa hótað, fái þeir ekki
leiðréttingu á sínum málum.
Þórir sagði að þetta væri sérstak-
lega bagalegt núna, því að í haust
hefði kennsla dottið niður í einn
mánuð, og væri nú verið að vinna
upp kennslutapið frá því í haust.
„Við erum ennþá 10 dögum á eftir
áætlun, og ekkert má út af bera til
að við drögumst ekki aftur úr. Það
er ekkert svigrúm til“
Hann sagði að það væri auð-
heyrilegt á fólki, að mikill hiti væri
í því. Þetta er mikið rætt meðal
kennara, en allir kennararnir við
Fjölbrautaskólann á Akranesi hafa
sagt upp.
Þá sagðist Þórir einnig hafa orð-
ið var við miklar áhyggjur hjá nem-
endum. Sagði hann að það væri
greinilegt að nemendur væru farnir
að líta á skólastarfið alvarlegri aug-
um en þeir gerðu áður. Nemendur
hafa ályktað um þessar uppsagnir
og einnig hefur stjórn nemendafé-
lagsins mætt á fundi með skólayfir-
völdum og rætt þessi mál þar. „Það
er greinilegt á málflutningi þeirra
að nemendur eru mjög uggandi um
framvinduna"
Þýðir þetta að nemendur missi úr
heilt ár?
„Nei, en þar sem er annakerfi
einsog hjá okkur, missa þeir úr
heila önn og tefjast því um hálft ár
staðreynd, að svo lítið þarf í raun að
gera til að kveða niður hungurvof-
una í heiminum. Það þarf vilja.
Pólitískan vilja.
1 þættinum var hins vegar ekkert
komið inn á þá staðreynd að með
niðurskurði á fjárframlagi til víg-
búnaðarmála, þá myndi verulegt
fjármagn sparast sem unnt væri að
nýta til að gera veröldina lífvæn-
legri fyrir jarðarbúa.
En umræddur sjónvarpsþáttur
sýndi það svart á hvitu að það er
misskipting hinna veraldlegu gæða,
óréttlætið, sem kallar fram eymd-
ina og örbirgðina, en ekki það að
Móðir jörð gefi ekki nægilegt af
sér. Sú staðreynd ein er umhugs-
unarverð.
Misskiptingin heldur
lífi í hunguryofunni