Alþýðublaðið - 17.01.1991, Síða 7

7
Fimmtudagur 17. janúar 1991
ERLEND FRÉTTASK ÝRING
Snýst Persaflóadeilan meira um persónur Bush og Saddams Hussein en hagsmuni alheimsins?
Sálfræðilegt einvígi
Fresturinn er runninn
út. Hvorki Saddam Hus-
sein eða George Bush
hafa gefið eftir. Heim-
urinn stendur andspæn-
is stórstyrjöld i Persa-
flóa; styrjöld sem eng-
inn getur séð fyrir end-
ann á. Margir eru þeirr-
ar skoðunar að megin-
ástæðan fyrir þvi
hvernig komið er, sé sú,
að George Bush Banda-
rikjaforseti og Saddam
Hussein íraksforseti
hafi vanmetið hvor ann-
an og að þeir séu i raun
alltof likir. Hvorugur
vilji gefa neitt undan og
að þetta hanaat aldar-
innar sé nú að steypa á
annarri milljón her-
manna út i striðsvitfirr-
ingu sem muni kosta ót-
al mörg mannslif.
„Þessi deila snýst að stóru leyti
um tvo menn með gífurlegt sjálfs-
álit sem standa andspænis hvor
öðrum," sagði jórdanskur kaup-
sýslumaður við fréttamann Reuter
á leið til Bagdad, „og nú er komið
að skuldadögum og hvorugur á
neina útleið.“
Það er meira en sannleikskorn í
þessum orðum.
Báðir eru afslappaðir
þrátt fyrir striðshættuna
Bush og Saddam eru mótaðir af
tveimur afar ólíkum menningar-
heimum. Þetta er ef til vill skýring-
in á því að þeir hafa áttað sig illa
á viðbrögðum hvor annars. En
þrátt fyrir mismunandi uppruna,
ráða þessir tveir leiðtogar yfir þvi
valdi að geta sent á aðra milljón
hermanna út í hrikalegt stríð. Og
styrjöld virðist yfirvofandi. En lít-
um á sameiginlega þætti í skap-
gerð og persónum þessara tveggja
leiðtoga.
Þeir koma báðir fyrir sem hug-
rakkir menn, komust til valda með
aðstoð lærifeðra sinna og giftust
báðir æskuástinni sinni.
Og þegar stríðið er orðið yfir-
vofandi, eru þeir báðir að því virð-
ist afslappaðir, rólegir og fullir
sjálfstrausti.
Erlendir gestir Saddams Hus-
seins undanfarna daga og vikur
segja allir sem einn að Saddam
hafi ekki sýnt nein merki tauga-
veiklunar eða óróleika. Fyrir
tveimur dögum kom Saddam
fram, í sjónvarpi og talaði beint í
George Bush Bandaríkjaforseti og Saddam Hussein Iraksleiðtogi: Snýst Persaflóadeilan í raun um hanaat tveggja leiðtoga sem hvorugur vill gefa eftir?
sjónvarpsvélarnar eins og þaul-
vanur og afslappaður fréttamaður.
Og sömu sögur berast frá Wash-
ington: Menn eru á einu máli um,
að hafi Bandaríkjaforseti verið
taugastrekktur fyrir nokkrum vik-
um, sé hann allur annar maður í
dag; íhugull, rólegur og ákveðinn.
Það vakti athygli á blaðamanna-
fundi Hvíta hússins í fyrradag, að
Bush kom fram með ráðgjöfum
sínum og allir virtust í jólaskapi.
Ungir ofurhugar________________
Báðir leiðtogarnir sýndu
óvenjulega mikla hugdirfsku þeg-
ar þeir voru unglingar. Saddam
var aðeins 19 ára þegar hann
gerðist skæruhermaður gegn sitj-
andi ríkisstjórn. Þremur árum síð-
ar var hann einn af hinum tíu
ungu þjóðarsinnum sem voru
valdir til að ráða Abdel-Karim
Kassem, fyrrum forsætisráðherra,
af dögum. Árásin mistókst, Sadd-
am særðist og flúði í dulargervi.
Hann var dæmdur til dauða í fjar-
veru sinni, fór fyrst til Damaskus
og síðar til Kairó þar sem hann
settist á skólabekk.
Saddam er kominn af fátæku
fólki og fjölskylda hans þurfti að
nurla saman peninga til að kosta
skólagöngu Saddams. Bush er
hins vegar fæddur með silfurskeið
i munni; fjölskylda hans var stór-
auðug og stóð ofarlega á virðing-
arstiga þjóðfélagsins.
Bush gekk í herinn 18 ára gam-
all og var sendur i heimsstyrjöld-
ina síðari sem sprengjuflugmaður.
Vél hans var skotin niður og féll í
hafið en Bush komst lífs af og var
síðar sæmdur næstæðstu orðu
Bandaríkjahers fyrir frækilega
frammistöðu.
Skæruliði og
oliumilljónamæringur
Þegar Saddam sneri aftur til ír-
aks árið 1963 sem herskár með-
limur í Baath- hreyfingunni sem
nú fer með einræðisvöld í landinu,
var Bush orðinn olíumilljónamær-
ingur og var byrjaður hinn pólit-
íska feril sinn.
Bush hefur alltaf verið þekktur í
stjórnmálum sem maður með
kurteisislega og föðurlega fram-
komu. Það bar hins vegar lítið á
þeirri hlið í viðræðunum við íraka.
Bréfið sem hann ritaði Saddam
Hussein var þannig orðað, að
Tareq Aziz neitaði að afhenda
leiðtoga sínum bréfið þegar James
Baker afhenti honum það í við-
ræðunum í Genf i fyrri viku.
„Bush sýnda forseta okkar enga
virðingu, enga mannasiði og enga
diplómatíska kunnáttu," sagði Az-
iz hneykslaður á fréttamanna-
fundi að loknum viðræðum, sem
fóru út um þúfur eins og kunnugt
Miskunnarlaus
hugsunarháHur
Saddam komst hraðar til valda
en Bush. En báðir fylgdu að mál-
um forseta sem þeir bjuggust við
að myndi sigra. Bush varð vara-
forseti Reagans og Saddam gerðist
arftaki Ahmads Hassans al-Bakr,
fyrrum forseta íraks.
Þegar Bakr sagði af sér vegna
veikinda 1979, tók Saddam, þá 42
ára gamall, við öllum helstu virð-
ingarstöðum i landinu. Hann varð
formaður flokksins, forsætisráð-
herra og yfirhershöfðingi. Og nú
hófust útrýmingarnar á öllum
andstæðingum sem höfðu hugs-
anlega staðið í vegi hans. Tugir og
hundruð manna, margir hverjir
háttsettir í flokki og her, voru
teknir miskunnarlaust af lífi.
Það var þessi miskunnarlausi
hugsunarháttur sem gerði það að
verkum að Saddam hikaði ekki
við að etja þjóð sinni út í átta ára
tilgangslausa styrjöld við ná-
grannaríki sitt Iran. „Það stríð
kenndi okkur mikla lexíu,“ sagði
Saddam í sjónvarpsræðu í fyrra-
dag.
Eftir að Saddam Hussein réðst
inn í Kúveit 2. ágúst sl. hafa bæði
hann og Bush keppst við að líkja
hvor öðrum við Adolf Hitler og
kallað hvor annan lygara.
Arabískir stjórnarerindrekar
sögðu í upphafi deilunnar að slík-
ur munnsöfnuður sýndi vel, að
hvorugur leiðtoginn skildi vel
veikleika og styrk hins.
Nú þegar frestur Öryggisráðs
Sameinuðu þjóðanna hefur runn-
ið út, virðast þessi ummæli hafa
verið rétt.
Ingólfur Margeirsson
skrifar
IDAGSKRÁIN}
Sjónvarpið
17.50 Stundin okkar 18.25 Síðasta
risaeðlan 18.50 Táknmálsfréttir
18.55 Fjölskyldulíf 19.20 Kátir voru
karlar 19.50 Hökki hundur 20.00
Fréttir og veður 20.50 Skuggsjá
21.10 Evrópulöggur 23.10 íþrótta-
syrpa 22.40 Tjáskipti með tölvu
23.00 Ellefufréttir og dagskrárlok.
Stöð 2
16.45 Nágrannar 17.30 Með Afa
19.19 19.19 20.15 Óráðnar gátur
21.05 Réttlæti 21.55 Gamanleikkon-
an (About Face) 22.20 Listamanna-
skálinn 23.15 Ráðabrugg (Intrigue)
00.50 Dagskrárlok.
Rás 1
06.45 Veðurfregnir. Bæn 07.00 Fréttir
07.03 Morgunþáttur Rásar 1 07.32
Segðu mér sögu 07.45 Listróf 08.00
Fréttir 08.30 Fréttayfirlit og Daglegt
mál 09.00 Fréttir 09.03 Laufskálinn
09.45 Laufskálasagan 10.00 Fréttir
10.03 Við leik og störf 11.00 Fréttir
11.03 Árdegistónar 11.53 Dagbókin
12.00 Fréttayfirlit á hádegi 12.01
Endurtekinn Morgunauki 12.20 Há-
degisfréttir 12.45 Veðurfregnir 12.48
Auðlindin 12.55 Dánarfregnir 13.05 I
dagsins önn 13.30 Hornsófinn 14.00
Fréttir 14.03 Útvarpssagan; Þættir úr
ævisögu Knuts Hamsun 14.30 Mið-
degistónlist 15.00 Fréttir 15.03 Leik-
rit vikunnar: Bankaránið 16.00 Fréttir
16.05 Völuskrín 16.15 Veðurfregnir
16.20 Á förnum vegi 16.40 Ég man
þá tíð 17.00 Fréttir 17.03 Vita skaltu
17.30 Tónlist á síðdegi 18.00 Fréttir
18.03 Hér og nú 18.18 Að utan 18.30
Auglýsingar 18.45 Veðurfregnir
19.00 Kvöldfréttir 19.35 Kviksjá 20.00
í tónleikasal 22.00 Fréttir 22.07 Að
utan 22.15 Veðurfregnir 22.20 Orð
kvöldsins 22.30 Ó, allt vildi ég eiga
23.10 í fáum dráttum 24.00 Fréttir
00.10 Miðnæturtónar 01.00 Veður-
fregnir 01.10 Næturútvarp á báðum
rásum til morguns.
Rás 2
07.03 Morgunútvarpið/08.00 Morg-
unfréttir 09.03 Níu fjögúr 11.30 Þarfa-
þing 12.00 Fréttayfirlit og veður
12.20 Hádegisfréttir 12.45 Níu fjögur
13.20 Vinnustaðaþrautirnar þrjár
16.03 Dagskrá 17.30 Meinhornið
18.03 Þjóðarsálin 19.00 Kvöldfréttir
19.32 Gullskífan frá 7. áratugnum
20.00 Lausa rásin 21.00 Þættir úr
rokksögu íslands 22.07 Landið og
miðin 00.10 I háttinn 01.00 Næturút-
varp á báðum rásum til morguns.
Bylgjan
07.00 Eiríkur Jónsson 09.00 Fréttir
09.10 Páll Þorsteinsson 11.00 Hafþór
Freyr Sigmundsson 14.00 Snorri
Sturluson 17.00 ísland í dag 18.30d
Haraldur Gíslason 22.00 Kristófer
Helgason 23.00 Kvöldsögur 24.00
Kristófer Helgason 02.00 Þráinn
Brjánsson.
Stjarnan
07.00 Dýragarðurinn 09.00 Bjarni
Haukur Þórsson 11.00 Geðdeildin —
stofa 102 12.00 Siguröur Helgi Hlöð-
versson 14.00 Sigurður Ragnarsson
17.00 Björn Sigurðsson og sveppa-
vinir 20.00 Jóhannes B. Skúlason
22.00 Arnar Albertsson 02.00 Næt-
urbrölt Stjörnunnar.
Aðalstöðin
07.00 Á besta aldri. Morgunandakt
09.00 Morgunverk Margrétar 09.15
Heiðar, heilsan og hamingjan 09.30
Húsmæðrahornið 10.00 Leystu
leyndarmálið 10.30 Mitt útlit — þitt
útlit 11.00 Spakmæli dagsins 11.30
Slétt og brugðið 12.00 Hádegisspjall
13.00 Strætin úti aðaka 13.30 Glugg-
aö í síðdegisblaðið 14.00 Brugðið á
leik í dagsins önn 14.30 Saga dags-
ins 15.00 Topparnir takast á 15.30
Efst á baugi vestanhafs 16.30 Aka-
demían 18.30 Tónlist á Aðalstöðinni
19.00 Eðal-tónar 22.00 Á nótum vin-
áttunnar 24.00 Næturtónar Aðal-
stöðvarinnar.