Alþýðublaðið - 20.12.1991, Qupperneq 2
2
Föstudaqur 20. desember 1991
MPÍÐUBLMÐ
HVERFISGÖTU 8-10 - REYKJAVÍK - SÍMI 625566
Útgefandi: Alprent hf.
Framkvæmdastjóri: Hákon Hákonarson
Ritstjóri: Ingólfur Margeirsson (í starfsleyfi)
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Auglýsingastjóri: Sigurður Jónsson
Dreifingarstjóri: Steindór Karvelsson
Setning og umbrot: Leturval sf.
Prentun: Oddi hf.
Eftir lokun skiptiborðs:
Ritstjórn: 625538
Dreifing: 625539
Tæknideild: 620055
Fax: 627019
Bækur og auglýsingar
Hið árlega jólabókaflóð hefur nú náð hámarki. Talsvert hefur
verið skammast út í útgefendur fyrir auglýsingaskrum og
bumbuslátt og þeir stundum skammaðir fyrir að gera minna
fyrir bókina sem menningarafurð. Að vissu leyti er þetta rétt
ádrepa en hún er einnig röng. íslenskir bókaútgefendur eru
líkt og hverjir aðrir framleiðendur; þeir búa til vöru sem þarf
að selja. Og til að selja vöruna þarf að markaðssetja hana, aug-
lýsa hana, hampa henni framan í kaupendur svo væntanlegir
lesendur viti að bókin er í sölu um jólin. Þaðsem gerir flestum
bókaútgefendum erfiðara fyrir en venjulegum vöruframleið-
endum er að vertíð þeirra flestra stendur stutt yfir. Jólabæk-
urnar svonefndu eru oftastnær undirstaða bókaútgáfunnar og
ef jólavertíðin tekst vel er útgefandanum borgið næsta ár;
hann er sloppinn fyrir hornið næstu tólf mánuðina. Ef aflinn
á jólavertíðinni bregst blasir hins vegar önnur rnynd við; bóka-
útgefandinn á erfitt ár framundan, riðar kannski á barmi
gjaldþrots.
Það væri því heppilegra fyrir lesendur og útgefendur ef bóka-
markaðurinn dreifðist jafnar yfir árið. Margir útgefendur hafa
gert heiðarlegar tilraunir til að breyta útgáfumynstrinu og gef-
ið út bækur á öðrum tímum ársins en fyrir jól. Þessar tilraunir
hafa flestallar tekist illa nema þegar um er að ræða stór og
mikil verk sem eru í sölu árum saman. íslenskir bókaútgefend-
ur eru ennfremur lítt eða ekkert studdir af hinu opinbera og
þurfa oft að leggja allt að veði til að geta boðið íslenskum les-
endum merkar menningar- og fræðibækur. Því skal endurtek-
in sú skoðun Alþýðublaðsins, að mikil nauðsyn er á opinber-
um lána- og styrkjasjóði útgefendum til handa, sannkölluðum
menningarsjóði.
Jólabókaútgáfa er síður en svo íslenskt fyrirbæri, sama út-
gáfumynstur er að finna hjá nágrannaþjóðum okkar. Mál-
svæðin eru hins vegar stærri hjá Evrópuþjóðunum og því
verður jólavertíðin ekki jafn afgerandi og áberandi eins og á
íslandi. Örvænting útgefendanna um afkomu sína að lokinni
jólavertíð endurspeglast oft í auglýsingum þeirra. Bækur geta
að sjálfsögðu liðið fyrir auglýsingamennsku örvæntingar-
fullra útgefenda; bæði vegna þess að bókin er of lítið auglýst
eða að hún er ofauglýst og villandi mynd af henni dregin upp
í auglýsingum. Þess vegna er það gleðilegt, að íslenskir les-
endur virðast hafa áttað sig á auglýsingaskrumi annars vegar
og réttmætum upplýsingum um viðkomandi bækur hins veg-
ar. íslendingar eru orðnir vóinir hinum sterku fjölmiðlum og
farnir að þekkja mátt þeirra og veikleika með tilliti til auglýs-
inga. Bækur á Islandi seljast nefnilega mun meira (eða minna)
vegna orðsins sem af þeim fer en vegna auglýsinganna.
Pað er alrangt að halda því fram, aö auglýsingamarkaðurinn
sem slíkur eyðileggi góðar bækur. Ekkert eyðileggur góða
bók. Miklar auglýsingar geta hins vegar lyft góðum bókum,
illa auglýstar bækur geta haldið góðum bókum niðri um
stundarsakir. En góð bók nær alltaf upp á yfirborðið að lokum.
Það er mikill hroki og vanmat á dómgreindog leshæfni Islend-
inga að halda því fram, að bókaauglýsingaflóð útgefenda í
jólavertíðinni hafi afgerandi áhrif á hvaða bækur eru keyptar
og hverjar ekld og að markaðssetning bóka eyðileggi íslenska
lesmenningu. íslendingar hafa hingað til verið fullfærir um að
velja sínar bækur. Og þeir eru það enn, þrátt fyrir bókaflóð og
auglýsingaherferðir.
FÖSTUDAGSGREIN GUDMUNDAR EINARSSONAR
Þingmenn hafna
Undanfarna daga hafa þing-
menn stjórnarinnar verið í því að
hafna flestu sem stungið hefur
verið upp á til að laga ástandið í
ríkisfjármálunum. Þeir hafna
breytingum á sjómannaafslættin-
um, jafnvel í þeim tilfellum, þegar
sjómaðurinn er svo mikill land-
krabbi að hann fær bílastyrk.
Svona hefur þetta auðvitað allt-
af verið og engin sérstök nýlunda.
Það sem óvenjulegast er að þessu
sinni er sá fjöldi þingmanna, sem
skrifar sjálfum sér með kröfum um
að hafna hinu og þessu.
Vilhjálmur Egilsson alþingis-
maður fékk t.d. bréf frá nafna sín-
um í Verslunarráði, sem andmælti
jöfnunargjaldi. Vilhjálmur sagðist
eiga erfitt með að samþykkja mál-
ið í þingi því framkvæmdastjóri
Verslunarráðs íslands væri svo
mikið á móti því.
Guðmundur Hallvarðsson al-
þingismaður fékk líka skilaboð frá
alnafna sínum í hafnarstjórn
Reykjavíkur. Sá hafnar ríkisstjórn-
arerindi um vörugjaldshækkun.
Guðmundur Hallvarðsson alþing-
ismaður sagðist í sjónvarpinu
hafna stjórnarerindinu á grund-
velii hafnarstjórnarerindisins. Lík-
lega hafnar stjórnarerindið í rusla-
fötunni hjá honum.
Svo virðist sem þeir Vilhjálmur
og Guðmundur eigi í átökum við
að ná tökum á sjálfinu. Hvur er
hvurs?
Fyrirrennarar þeirra, sem voru
klofnir á þennan hátt, voru altmul-
igmenn fyrir hádegi og alþingis-
menn eftir hádegi.
Þetta virðist hafa gengið þangað
til farið var að hafa þingfundi á
morgnana. Og hvers menn eru
þeir á næturfundum? Og ekki
batnar ástandið nú þegar allir tala
utan dagskrár. Hver er hinn klofni
þegar hann talar utan dagskrár?
En þetta er velþekkt fyrirbæri.
Gamall skeggjaður karl í Vínar-
borg skilgreindi þetta ástand og til
eru stofnanir til að laga þetta.
Alltaf hafa verið til þrýstihópar,
sem hafa átt þingmenn fyrir sig á
Alþingi. Framsóknarmenn eru
fyrir bændur og þingmenn úr
verkalýðshreyfingunni hafa verið
fyrir launþega.
Nú virðast þrýstihóparnir farnir
að minnka fyrst 5 manna hafnar-
stjórn kemur manni á þing. Og svo
er verið að tala um vægi atkvæða.
Þetta endar með því að slagorð-
inu „einn maður — eitt atkvæði"
verður snúið upp í „einn maður —
einn þingmaður" og þá erum við
komin í hring til Grikklands.
En var það ekki hugmyndin að
þingmenn reyndu að halda stóru
línunum til haga og hugsa um al-
mannaheill?
Þótt hafnir séu mikilvægar var
ekki meiningin að þær kysu fólk á
þing.
En kannski er þetta óumflýjan-
legt. Kannski fáum við fleiri og
fleiri þingmenn lítilla hafna og
sæva.
SVO ALLIR HAFI NOG
RAFMAGN UM JÓLIN
Jafnið notkun yfir daginn
Reyniö aö dreifa eldun yfir daginn eftir því sem kostur er,
einkum á aöfangadag og gamlársdag. Notið ekki mörg
straumfrek tæki samtímis að óþörfu, t.d. rafmagnsofn,
hraösuðuketil, þvottavél, þurrkara og uppþvottavél.
Forðist brunahættu
Farið varlega meö öll raftæki til aö forðast hættu á bruna og
raflosti. Gamlar, slitnar leiöslur og lélegar
jólaljósasamstæöur geta verið hættulegar.
Eigið alla vartappa
í flestum nýrri húsum eru útsláttarrofar, en í eldri húsum eru
vartappar (öryggi) og rétt er aö eiga birgöir af þeim. Helstu
stærðir eru 10 amper (Ijós), 20-25 amper (eldavélar o.fl.) og
35 amper (aöalvör fyrir íbúð).
Ráðstafanir í straumleysi
Ef straumlaust verður skal gera eftirfarandi ráðstafanir:
Taka straumfrek raftæki úr sambandi, skipta um viðkomandi
vartappa ef straumleysi nær til hluta íbúðar, skipta um
aðalvar ef straumleysi nær til allrar íbúðar.
Lekastraumsrofi
Hafi lekastraumsrofi leyst út er rétt að taka öll raftæki úr
sambandi og reyna síðan að setja rofann inn. Síðan
má setja tækin í samband aftur, eitt af öðru, þar til bilaða
tækið finnst.
Bilanatilkynningar
Tekið er á móti tilkynningum um bilanir í síma 686230 hjá
Rafmagnsveitu Reykjavíkur allan sólarhringinn. Á
aðfangadag og gamlársdag er einnig tekið á móti
bilanatilkynningum til kl. 19 í síma 604600.
Gleðileg jól og farsælt komandi ár!
RAFMAGNSV EITA
REYKJAVÍKUR
SUÐURLANDSBRAUT34
108 REYKJAVÍK SfMI 60 46 00
- IM