Alþýðublaðið - 28.08.1992, Blaðsíða 5

Föstudagur 28. ágúst 1992
5
- segja herforingjar og vilja styrkja
aðstöðu sína á Suðurnesjum,
- ríkisendurskoðunin segir
framkvœmdirnar óþarfar
Björninn. - sovésk herttugvél á tlugi innun loftvarnarsveeðLsins austur af íslandi. Bandarisk
F-15 þota Varnarliítsins og F-4 Phantom þota breska ttutjhcrsins fylgja henni eftir.
Stjóm Bandaríkjahers óskar eftir að
styrkja hemaðarlega stöðu sfna á Norð-
ur-Atlantshafi með auknum fram-
kvæmdum á Suðumesjum. Einkum er
rætt um að auka aðstöðu til að geyma
miklar bensínbirgðir, svo og að auka
enn eftirlitsflug frá Keflavíkurflugvelli
og byggja flugskýli á Vellinum. Þessar
óskir Bandaríkjahers hafa vakið mik-
inn úlfaþyt hjá Ríkisendurskoðun
Bandaríkjanna, GAO, segir í norska
vikublaðinu Ny Tid, sem vinstri sósíal-
istar í Noregi gefa út.
Upplýsingamar koma fram í skýrslu
GAO frá 1. maí síðastliðinn til vamar-
málanefndar Bandaríkjaþings. í skýrsl-
unni er m.a. rætt um vamarstöðina á
Keflavíkurflugvelli.
Endurskoðendur vilja spara,
herforingjar eyða
Verkefni Ríkisendurskoðunarinnar
hefur verið að yftrfara kostnaðarhlut-
deild Bandaríkjanna í innri uppbygg-
ingu Atlantshafsbandalagsins í því
skyni að ftnna Ieiðir til spamaðar eftir
að Sovétríkin og Varsjárbandalagið
hafa verið lögð niður. Ríkisendurskoð-
unin hefur fundið bæði vilja og mögu-
leika hjá forsvarsmönnum bandaríska
herliðsins í Mið- Evrópu til að skera
niður útgjöld á þessu sviði. Oðm máli
gegnir um herforingjana sem ábyrgð
bera á hermálum á Atlantshafi.
„NATO-herforingjar og bandarískir
foringjar með ábyrgð á Norður-Atl-
antshafi telja að með niðurskurði á
styrkleikanum í Evrópu sé það mikil-
vægara en nokkm sinni fyrr að hægt sé
að flytja herlið með litlum fyrirvara til
Evrópu. Þeir telja ennfremur að hættan
á óvinaárás um Norður-Atlantshaf,
einkum með kafbátum, sé enn raun-
vemleg hætta. Því hefur yfirstjóm Atl-
antshafsflotans aflýst færri fram-
kvæmdum sem samþykktar vom á ár-
unum 1985 til 1990 en yfirstjómin t
Evrópu hefur gert“, er haft eftir ónafn-
greindum bandarískum embættis-
manni, segir í skýrslu GAO til Banda-
ríkjaþings.
Óþarfar framkvæmdir?
Bandaríska ríkisendurskoðunin
gagnrýnir mjög hugmyndir um fram-
kvæmdir í flotastöðinni á Keflavíkur-
flugvelli. Þessar framkvæmdir, sagðar
munu kosta um 10 milljarða króna,
fullyrðir GAO að séu óþarfar. „Þær
em óþarfar vegna þess að þær gera
meira en að fullnægja þeim kröfum
sem gera þarf nú“, segir í skýrslunni.
Við þetta er bætt fullyrðingum um að í
framtíðinni verði hvorki til fé til rekst-
urs eða viðhalds nýrra bygginga.
Sem dæmi um framkvæmdir sem
GAO telur að auki hæfni vamarstöðv-
arinnar umfram þörfina, er tillagan um
að byggja 10 geymslutanka fyrir flug-
vélabensín, hver þeirra á að rúma
100.000 olíuföt, en það em 1,6 milljón-
ir lítra. Af þessum 10 tönkum eru sjö
komnir í rekstur eða em í byggingu.
Þeir þrír sem eftir em fullyrðir endur-
skoðunin, gera meira en að fullnægja
núverandi þörfum, þeir séu ónauðsyn-
|egir.
Önnur framkvæmd sem herstjómin
neitar að breyta þrátt íyrir kröfur ríkis-
endurskoðunar um annað, er stækkun á
flugskýlum fyrir bandarískar herflug-
vélar á Kefiavíkurflugvelli.
Nýjum fiugskýlum er ætlað að auka
og bæta möguleikana á viðhaldi og
viðgerðum að sögn bandarísku Atl-
antshafsherstjómarinnar.
Stríðstímaáætlanir
Til að rökstyðja þörfina fyrir þessa
framkvæmd, vísa herforingjar til áætl-
ana sem segja að það sé nauðsynlegt að
auka en ekki draga úr flugvélakostin-
um sem notaður verður á Kefiavíkur-
fiugvelli á friðartímum. Þessu er ríkis-
endurskoðunin ósammála og segir að
ekki séu til áætlanir sent þessar unt
friðartíma, - þær áætlanir sem Atlants-
hafsherstjómin vísi til séu stríðstíma-
áætlanir.
„Herforingi í Norður Atlantshafs-
herstjóminni lýsti því yfir að tillögum-
ar væru grundvallaðar á Spumingalista
fyrir Vamamiálaáætlunina, en hún
leggur aðeins mat á stríðsástand.
Þar er ekki að finna sérstaka áætlun
fyrir friðartíma sem hvetur til aukinnar
flugstarfsemi", skrifar bandaríska rík-
isendurskoðunin og hvetur Pentagon,
vamarmálaráðuneyti Bandaríkjanna,
til að leggja svo fyrir að frekari fram-
kvæmdir á Islandi verði lagðar á hill-
una.
Engin viðbrögð þingmanna
Hvorki bandan'ska þingið né heldur
vamarmálaráðuneytið hafa fram til
þessa blandað sér í þetta stríð endur-
skoðendanna og herforingjanna. Engra
viðbragða hefur orðið vart af þeim vett-
vangi.
Patricia Schroeder, þingmaður í full-
trúadeild þingsins, sem á sæti í vamar-
málanefnd þingsins vísaði til álitsgerð-
ar ríkisendurskoðunar þegar fulltrúa-
deildin ræddi liðsflutninga Bandaríkja-
manna frá Evrópu, í byrjun júní. Hún
lét hinsvegar engin orð falla um tillög-
umar um aukin umsvif á Keflavíkur-
fiugvelli.
Þingið er í fríi þar til í október. For-
setaslagnum er að ljúka og forseta-
kosningar fara fram í nóventber. Því er
þess ekki að vænta að niðurstöður í
ntálinu verði kunnar fyrr en eftir næstu
áramót.
Varanleg herstöð,
segir Hjörleifur
Vikublaðið Ny Tid slær á þráðinn til
Hjörleifs Guttormssonar. Hann segir
það hreint ótrúlegt að slíkar áætlanir
sem þessi skuli vera til. „Maður átti
von á hinu gagnstæða, minni umsvif-
um“, segir Hjörleifur. Hann segir að
viss skerðing hafi orðið á starfsemi
Vamarliðsins hér á Iandi, í og með
vegna þess að AWACS-könnunarvél-
amar eru ekki lengur á fiugvellinum.
Hjörleifur segir í blaðinu að hann hafi
ekki áður heyrt minnst á þessar áætlan-
ir bandaríslo-a hermálayfirvalda, en
hann segist ekkert undrast.
„Það eru öfi í bandarískum hermál-
um sem sjá Keflavík fyrir sér sem var-
anlega bandaríska herstöð til frambúð-
ar. Þá skiptir engu hvemig þróunin er
annars í heiminum", segir Hjörleifur.
Sovéskur árásarkafbátur sem Varnarliðsmenn
fylgdust með á Norður-Atlantshafi og Ijósmynduðu.
Það eru einmitt kafbátar rússneska hersins,
sem bandarísk hermálayfirvöld óttast enn sem
hugsanlega hœttu.