Alþýðublaðið - 19.10.1993, Blaðsíða 1

Spilakassadeilan ítarlega rœdd á Alþingi ígœr
• • /
SAMTOK TUGÞUSUNDA
ÞRÝSTA Á RÁÐHERRA
Sextíuogfjórir þingmenn
vörðu lunganum úr eftirmiðdeg-
inum í gær til að ræða spilakassa-
mál í utandagskrárumræðu á Al-
þingi. Um er áð ræða 350 raf-
ræna spilakassa, sem í framtíð-
inni eiga að afla fjár til uppbygg-
ingar og viðhalds bygginga Há-
skóla íslands. Eins og kunnugt er
deila ötlug fjöldasamtök með tugi
þúsunda félaga við dómsmála-
ráðherra og Háskóla Islands í
þessu máli málanna á þessari
stundu. Mörgum þykir sem Há-
skólinn lúti lágt að sækja sér fé
með þessum vafasama hætt. Hér
er bitist á um hundruð milljóna
króna tekjur, sem hvorugur
deiluaðilanna vill missa af.
Þorsteinn Pálsson, dómsmála-
ráðherra, er undir gifurlegum þrýst-
ingi af hálfu fjögurra samtaka,
Rauða krossins, Slysavarnafélags-
ins, Landsbjargar og SÁÁ. Á Al-
þingi í gær gagnrýndu stjómarand-
stæðingar Þorstein fyrir að draga
taum Háskóla íslands í spilakassa-
málinu.
Gagnrýnd em tengsl ráðuneytis-
ins við happdrætti Háskólans.
Þessu vísar ráðherrann á bug.
ÞORSTEINN PÁLSSON -
Bar af sér öll hagsmunatengsl sem al-
gera firru. Þorsteinn sagði í gær að
reynt hefði verið ítrekað til að fá deilu-
aðilana til að ná samkomulagi sín á
miili. Það hefði ekki tekist.
Alþýðublaösmyndir / Einar Ólason
Ráðuneytinu beri að hafa fulltrúa í
happdrættisráðum stóm happdrætt-
anna, lögum samkvæmt, og þar sitji
starfsmenn ráðuneytisins. Bar ráð-
herrann af sér öll hagsmunatengsl
sem algerri firrn.
Þorsteinn Pálsson sagði í gær að
reynt hefði verið ítrekað til að fá
deiluaðilana til að ná samkomulagi
sín á rnilli. Það hefði ekki tekist.
Happdrætti Háskólans gat ekki sætt
sig við að sefa spilafíkn lands-
manna eingöngu á knæpum og veit-
ingastöðum, Happdrættið telur að
það sé „happdrætti allra lands-
HÁSKÓLANEMENDUR
fjölmenntu ásamt öðrum á þingpalla í
gær. Fram kom í umræðunum á AI-
þingi gagnrýni á að virðuleg stofnun
á borð við Háskólann seildist svo lágt
eftir tekjum til starfseminnar.
Rckstrarfé skólans ætti að koma á
fjárlögum.
manna“ og verði því að gefa kost á
spilamennskunni sem víðast.
Jón Baldvin Hannibalsson, utan-
nkisráðherra, sagði í stuttri ræðu á
Alþingi í gær að leiða yrði málsað-
ila aftur að samningaborðinu. Hann
túlkaði ræðu dómsmálaráðherra
svo að samningar yrðu teknir upp
að nýju þar sem frá var horfið og að
látið yrði reyna til þrautar að ná
fram lausn. Ennfremur hélt Jón
Baldvin því fram að útgáfu reglu-
gerðar yrði að fresta þar til samn-
ingar yrðu fullreyndir.
Fram kom í umræðunum á Al-
SPILAKASSAFÍKN.
Happdrætti Háskólans gat ekki sætt
sig við að sefa spilafíkn landsmanna
cingöngu á knæpum og veitingastöð-
um, Happdrættið telur að það sé
„happdrætti allra landsmanna" og
verði því að gefa kost á spilamennsk-
unni sem víöast.
þingi gagnrýni á að virðuleg stofn-
un á borð við Háskólann seildist
svo lágt eftir tekjum til starfseminn-
ar. Rekstrarfé skólans ætti að koma
á fjárlögum. Þá kom fram hjá
Kristni Gunnarssyni að talið er að
happdrættismarkaðurinn á Islandi
er um 4 milljarðar króna á ári, þar af
fara 3 milljarðar í vinninga og
kostnað, en einn milljarður til við-
komandi málefnis. Þá var upplýst
að Happdrætti Háskólans seldi
miða í fyrra fyrir 1,5 milljarða en
aðeins 200 milljónir hafi orðið eftir
til framkvæmda.
í gær, mánudag, varð Fríðrik Sophusson fjármálaráðherra finmi-
tugur. Af því tilefni tók hann, ásamt Sigríði Dúna Kristmundsdóttir
eiginkonu sinni, á móti gestum á Hótel Borg. Meðal Jieirra sem heiðr-
aði ráðherrann var kollegi hans, Jón Baldvin Hannlbalsson utanrík-
isráðherra, sem sést hér að ofan óska Fríðriki til hamingju með
áfangann. Finnig niætti til hófsins Geir H. Haarde þingflokksfor-
maður Sjálfstæðisflokksins sem heimildir Alþýðublaðsins herma að
hafi fært afmælisbarninu sparigrís að gjiif. (iaman hefði verið að fá
að lesa á afmæliskortið sein þeim grís fylgdi. Alþýðublaðið óskar
Friðriki til hamingju með hálfrar aldar afmælið og hlakkar til að
koina á Hótel Borg árið 2043 þegar aldarafmælinu verður fagnað.
ENGAR
BREYTINGAR Á
VÖRNUM LANDSINS
- nema ífullu samráði við
Islendinga, segir íyfirlýsingu
frá utanríkisráðuneytinu
í tilefni af fjölmiðlaumtjöll-
un um íslensk öryggis- og
varnarmál undanfarna daga,
vill utanríkisráðuneytið taka
fram eftirfarandi:
Síðastliðið rúmt ár hefur farið
fram samráð íslenskra og
bandariskra stjómvalda um fyr-
irkomulag öryggis- og varnar-
mál landsins í tengslum við þær
breytingar, sem orðið hafa í um-
heiminum.
Viðræður þessar hafa farið
fram á gmndvelli vamarsamn-
ings Islands og Bandaríkjanna.
Hafa stjórnvöld beggja ríkja
áréttað mikilvægi samningsins.
Á engu stigi málsins hefur kom-
ið til tals í viðræðunum að varn-
arsamningnum yrði sagt upp
eða að vamarliðið hverfi úr
landi.
Viðræðuaðilar hafa verið
sammála um að engar breyting-
ar verði gerðai' á vömum lands-
ins nema í fullu samráði beggja
aðila. Hvergi hefur komið fram
að íslensk stjómvöld myndu
samþykkja að hemaðarlegt mat
á viðbúnaði vamarstöðvarinnar
á Keflavíkurflugvelli yrði alfar-
ið í höndum Bandaríkjahers.
Þátttaka annarra aðildaiTÍkja
NATO í rekstri varnarstöðvar-
innar á Keflavíkurflugvelli hef-
ur ekki verið á dagskrá.
NÝTT TÍMABIL í
HVALVEIÐIMÁLUM?
I kjölfar ákvörðunar Clintons um að bíða með efnahags-
þvinganir gegn Norðmönnum teija margir að nýtt tímabil sé að
hefja göngu sína í hvalveiðimálum
Á yfirborðinu virtist allt slétt og fellt þegar Hvíta húsið þræddi
aftur meðalveginn í síðustu viku í enn einu umhverfismálinu. En að
þessu sinni var um að ræða hið mjög svo viðkvæma hvalveiðimál. í
stað þess að skella viðskiptaþvingunum á Noreg fyrir að hefja tak-
markaðar hvalveiðar í ábataskyni síðasta sumar þrátt fyrir alþjóð-
legt bann sló Clinton málinu á frest með því að ákveða frekari við-
ræður um málið og að bíða með efnahagsþvinganir. Hin hljóðu við-
brögð forsetans gætu í raun markað byrjun á nýju tímabili hvað
strandveiðar á hvölum varðar. Einn embættismaður í Hvíta húsinu
orðaði það þannig: „Noregur hefur tekið vel ígrundaða og yfirveg-
aða stöðu. Það er ekki sanngjamt að líta svo á að allir deili okkar
siðferðislegu gildum hvað hvali varðar.“
- Sjá umfjöllun
á blaðsíðu 7.
lUxusheimur
LOKAÐUR LÚSUGUM
ALMÚGANUM
„Með árunum hafa þær stofnanir sem undir minnstu eftirliti ver-
ið og hve lokaðastar fjölmiðlum, getað byggt upp einangraðan lúx-
usheim sem hinn venjulegi borgari getur aldrei dreymt um að eign-
ast hlutdeild í. Seðlabankinn er gott dæmi um slíka stofnun, þar sem
lokuð einkasöfn bóka og myndlistar hafa orðið að dýrmætri séreign,
lokaðri lúsugum almúganum sem engu að síður greiðir fyrir herleg-
heitin.
Embættisyfirstéttin sem byggt hefur þessar lokuðu hallir sínar er
í eðli sínu engu skárri en hin lokaða forréttindastétt kommúnismans
í Austur-Evrópu og fyrrum Sovétríkjunum. íslenska nómenklatúran
hefur skammtað sér forrétlindi, hlunnindi og sérkjör sem engin
sambærileg embættisstétt á nágrannalöndunum hefði dreymt um að
leyfa sér. Hroki hennar og fyrirlitning á venjulegu fólki er ólýsan-
leg.“
- Sjá leiðara
á blaðsíðu 2.
„CEVEATIMPFOR"
- EÐA HVAÐ?
„Neytendaréttur og neytendalöggjöf hefur verið í þróun alla þessa
öld. Þar hafa margir hlutir reynst skipta máli, sem menn veittu ekki
eftirtekt í upphafí. Lengst af gilti sú regla íkaupum rnilli manna, að
kaupandanum bæri að gæta sín. Ceveat impfor var þessi regla köll-
uð. Hún fól það í sér, að léti kaupandinn hjá líða að kanna þá hluti,
sem hann keypti, gat hann engum um kennt nema sjálfum sér. í
þjóðfélagi fábreytileikans þar sem kaupandi og setjandi stóðu jafn-
fætis í þekkingu á því sem fram var boðið var þessi regla skiljanleg
og að mörgu leyti eðlileg. En í þjóðfélagi margbreytileikans, þar
sem tfam eru boðnar tæknivömr, hættulegar efnavörur og sérfræði-
þjónusta, þá gildir þessi regla ekki nema að hluta. Hér skal staldrað
við og lögð áhersla á, að enginn gætir hlutar neytandans betur en
hann sjálfur. Sú skylda er ávallt lögð á herðar hans, að hyggja vel að
því, sem hann ætlar að festa kaup á.“ sagði Jón Magnússon, hæsta-
réttarlögmaður, og formaður Neytendafélags höfuðborgarsvæðisins
meðal annars í ræðu sinni á fundi félagsins um óréttmæta skilmála í
neytendasamningum.
- Sjá rœðu Jóns í heild
sinni á blaðsíðu 3.