Alþýðublaðið - 19.10.1993, Blaðsíða 5

Þriðjudagur 19. október 1993
ALÞÝÐUBLAÐIÐ 5
PALLBORÐIÐ, STÖÐ 2 & MOBÝ
PfiLLBORÐIÐ

AD KOMA OORDI
Á PÓUTÍKINA
Það hefur oft verið sagt, að
heiðarlegt fólk eigi ekki að
koma nálægt pólitík því hún sé
mannskemmandi. Undinitaður
er hins vegar ekki þessarar
skoðunar, því hér gildir sem
víða annars staðar, að veldur
hvur á heldur. Það er hins vegar
svo, að á meðal þeiua sem
gegna pólilískum stötfum eru
alltaf til menn sem fyrst og
fremst hugsa um eigið skinn, en
láta sig annað litlu skipta. Um
þessa menn má segja, að þeir
koma óorði á pólitíkina alveg á
sama hátt og róninn kemur
óorði á brennivínið.
FOSSVQGUR
- GOLFVOLLUR
Hin síðari ár hefur Fossvogs-
dalur verið mikið í umræðunni.
I fyrstu spunnust miklar deilur
milli Kópavogs og Reykjavíkur
um hvort leggja skuli hraðbraut
um dalinn og eftir að þær deilur
voru settar niður hefur verið all-
góður friður, þar til bæjarstjórn
Kópavogs samþykkti í júní síð-
astliðnum að leita eftir því
hvort menn væru sammála um
að setja niður 9 holu golfvöll
austast í dalnum eður ei. Raun-
ar var vitað, að skiptar skoðanir
væru um þetta mál, enda var
bæjarstjóm Kópavogs klofm í
sinni afstöðu. Sex bæjarfulltrú-
ar samþykktu að leita álits bæj-
arbúa á þessu máli, en fimm
voiu alfarið á móti golfvellin-
um.
Undinitaður var einn þeirra
er vildi sjá hverjar væru skoð-
anir bæjarbúa, og raunar sá eini
er lýsti þvf yfir á bæjarstjórnar-
fundinum að ef mikil andstaða
væri gegn vellinum, þá myndi
rnálið^ verða skoðað á nýjan
leik. Eg ætla ekki hér og nú að
færa nein rök fyrir minni skoð-
un á þessum velli, en hitt vil ég
segja, að þau rök sem maður
hefur lesið gegn þessunt golf-
velli eru nteð ólíkindum.
FOSSyOGUR
-PROFKJOR
Fyrir nokkrum dögum vom
lagðir fram undirskriftarlistar
þeirra er mótmæla því að aust-
asti hluti Fossvogsdals verði
lagður undir 9 holu golfvöll.
Þessir mótmælendur búa vítt
urn höfuðborgarsvæðið og
sjálfsagt eru ýmsar ástæður fyr-
ir því að þeir skrifa undir mót-
ntælin, en það skiptir í sjálfu sér
ekki neinu máli úr því sem
komið er, því einn þeirra, Bragi
Mikaelsson, sem áður var fylgj-
andi golfvelli hefur nú lýst sig
mótfallinn golfvellinum. Hvers
vegna?
Nokkrum dögum áður en
mótmælendalistamir vom lagð-
ir fram var haldin ómerkileg at-
hugun innan fulltrúaráðs Sjálf-
stæðisfélaganna í Kópavogi um
hveijir ættu að skipa efstu sætin
á lista fiokksins í komandi bæj-
arstjórnarkosningum. 1 þessari
athugun lenti Bragi Mikaelsson
í 10. sæti listans. Sú niðurstaða
er einfaldlega skýringin á
sinnaskiptum Braga í þessu
máli. Hann telur, að með þess-
ari breyttu afstöðu muni hann fá
aukinn stuðning þeirra, er skrif-
uðu undir mótmælin, í væntan-
legu prófkjöri Sjálfstæðis-
flokksins. Þá vita menn það, að
Bragi Mikaelsson ætlast hrein-
lega til þess, að mótmælendur
gegn golfvellinum styðji hann í
pólitíkinni.
j HRÆSNIOG
SYNDARMENNSKA
Það var sannarlega aumkun-
arvert að fylgjast með þeim lil-
burðum er Bragi hafði í
frammi, er hann var að skýra
sinnaskipti sín í fjölmiðlum.
Hann forðaðist að sjálfsögðu að
segja sannleikann, því allt sem
hann lét út úr sér um þetta mál,
var órafjarri raunveruleikanum.
Bragi þóttist hafa sett ein-
hverja fyrirvara í þessu máli, að
minnsta kosti hafa þeir fyrirvar-
wk\ 4*v ^rJÍ
- Guðmundur
Oddsson
skrífar
ar hvergi konrið frarn opinber-
Iega, en vel má vera að hann
hafi rætt það einhvemtíma við
fjölskyldu stna í trúnaði, því
þetta hefur verið varðveitt sem
tnínaðarmál innan afar þröngs
hóps.
Bragi sagðist hafa skipt um
skoðun í kirkjumálinu á Víg-
hólnum þegar hann sá undir-
skriftir þeirra er mótmæltu
kirkjubyggingu á þessum stað.
Um þessa fullyrðingu Braga er
ekki hægt að hafa nema eitt orð,
haugalygi. Núverandi meiri-
hluti Sjálfstæðis- og Framsókn-
arflokks, að Braga meðtöldum,
ætlaði alls ekki að hætta við
þessa staðsetningu kirkjunn-
ar,heldur þorðu þeir ekki annað
en láta undan er rúmlega 1000
manna safnaðarfundur sam-
þykkti að byggja ekki kirkju á
Víghólnum.
Það er því ómerkileg hræsni
og sýndarmennska í þér Bragi
Mikaelsson, þegar þú þykist
hafa tekið tillit til undirskrifta í
kirkjumálinu. Þú hafðir marg-
lýst því yfir, að þú vildir að
kirkjan yrði byggð á Víghóln-
um. Þú taldir þá allt í lagi að
hundsa vilja þeirra er sendu
bæjarstjórn undirrituð mót-
mæli, en vel að merkja, þá var
ekki komið eins næni kosning-
unum, og ekki vitað hvaða álit
flokksfélagar þínir höfðu á þér
samanber áðumefnda athugun
innan Sjálfstæðisflokksins.
AÐ VERA
HEIÐARLEGUR
Nú þekki ég ekki innviði
Sjálfstæðisllokksins, en ef á að
draga einhverja ályktun af
framkomu Braga í Fossvogs-
dalsmálinu, þá freistast maður
til að halda, að innan flokksins
sitji flokksmenn á svikráðum
hver við annan. Það er að sjálf-
sögðu ekki bannað fyrir Braga
Mikaelsson né nokkum annan
að skipta urn skoðun, en að gera
það með þeim hætti sem hann
gerði í þessu máli er óskaplegt.
Svona geta samherjar ekki unn-
ið alveg sama í hvers konar
samtökum þeir em, því að slá
sig til riddara á kostnað sam-
herja sinna er níðingsverk.
Svik við vini sína hefur að
sönnu komið mönnum á spjöld
Sögunnar, eins og til dæmis þá
félaga Júdas og Brútus, og ef
Bragi Mikaelsson telur eftir-
sóknarvert að vera í hópi með
slíkum fuglunt þá hann um það,
en ekki er það gæfulegur fé-
lagsskapur.
Að hlaupa f tjölmiðla án
nokkurs samráðs við samherja
sína og hafa þann eina ásetning
að gera þá tortryggilega, em
ekki heiðarleg vinnubrögð. Slík
framkoma er öllum til skamm-
ar. Undirritaður var marg beð-
inn uni að koma í fjölmiðla og
gefa yfirlýsingar í svipuðum
anda og Bragi. Mill svar í því
rnáli var alveg afdráttarlaust:
Ég ætlaði að skoða málið eftir
að undirskriftirnar lágu fyrir og
síðan myndi ég greiða um það
atkvæði í bæjarstjóm, en ekki í
beinni útsendingu fjölmiðla.
Þannig vinna ntenn í pólitík-
inni, en þeir sem hafa vinnulag
Braga Mikaelssonai' koma
óorði á pólitíkina.
Fjölmiðlarnir - Stöð 2
SKRÁARGATAGÆGIR
KNÝR EKKI DYRA
Landshankinn leyfir sér
ýrnsan lúxus skilst rnanni eft-
ir að horfa á fréttirnar á Stöð
tvö á föstudagskvöldið. Sunt-
arbústaður og fundaaðstaða
einhversstaðar uppi í sveit
var sýnd á skjánum. En því
miður. Leikrænir tilburðir
fréttamannsins Halls Halls-
sonar yfirskyggðu fréttina,
sem í sjálfu sér var merkileg.
Hallur gerði sig sekan um
ýmislegt sem til þessa hafa ekki
þótt góðir mannasiðir. Hann
gægðist á glugga, gegnum skrá-
argat, og bauð sér inn í bústað-
inn sjálfur án þess að knýja
dyra eða nota dyrabjölluna.
Raddbeiting hans var afar
dramatísk sem og aðrir leikræn-
ir tilburðir. En þetta er ekki
fréttamennska.
Ef horft er framhjá afkáraleg-
um tilburðum hálaunafrétta-
rnanna Stöðvar 2, verður að
hæla þeint fyrir að komast oft í
feitt. Og þeir em ódeigir á að
benda á bruðlið í kerfinu. Og
þeir láta þá hafa það sem eiga.
Sjálfir eru þeir Stöðvarmenn
reyndar gagnrýndir fyrir bmðl á
ýmsum sviðum, enda þótt
rekstur stöðvarinnar standi
varla í jámum, en þeir sjálfir á
margföldum þingmannslaun-
um.
„Þetta minnti um margt á það
þegar fréttamenn sýndu heim-
inum bmðlið og lúxusinn á Ce-
asescu Rúmeníuforseta héma
um árið, þegar hann var fallinn
í valinn. Þetta kom manni á
óvart. Maður hélt að þessi
banki allra landsmanna væri að
þrotum kominn. Þessvegna
blöskrar alþjóð lúxusinn á
bankanum", sagði einn lesenda
okkar sem hringdi á föstudags-
morguninn.
Og rétt er það. Landsbankinn
skuldar viðskiptavinum sínum
skýringar á því hvers vegna
hann er eigandi að slíkum mun-
aðarbústöðum eins og þessum
sem sýndir voru á Stöð 2. Hann
á líka að greina frá óhóflegum
utanlandsferðum starfsmanna
sinna. Hann á að greina ffá því
hvers vegna nauðsyn ber til að
æðstu stjómendur hans leggjast
í laxveiðar að sumri til - á
kostnað bankans.
Þessi banki varð að þiggja
stórfellda ölmusu af almannafé
fyrr á þessu ári. Hjá honum er
komin upp Færeyjalykt. Þessi
banki með þrjá bankastjóra,
ótalmarga aðstoðarbankastjóra,
útibússtjóra og aragrúa af öðr-
um toppmönnum, verður að
hyggja að stórfelldri uppstokk-
un á allt of dýrri uppbyggingu
pínulítils banka á alþjóðavísu.
Þess í stað hefur bankinn sagt
upp láglaunafólkinu sínu.
Stöð 2 þarf hinsvegar að
draga úr leikritum í fréttum sín-
um. Fólk er orðið yftr sig þreytt
á þessum leikaraskap. Séu
menn með góða frétt á hendi,
þarf ekki annað en að segja
hana á látlausan hátt. Allt
smakkið, kjamsið og sælustun-
umar í fréttamönnum er orðið
hálfhallærislegt. Þar hafa Ornar
Ragnarsson og Hallur Hallsson
farið út yfir allan þjófabálk.
Vinsamlegast hlíftð áhorfend-
um við slíku.
- Jón Birgir Pétursson
MOBY
Ég hef farið á llandur í nokkrum
seinustu pistlum og gieymt að taka á að-
alntálinu sem er vitaskuld bókmenntir.
þótt vissulega sjáist nokkur nicrki þess
að stálhugi skáldsins sé tekinn að
meyma.
Kallið mig Ishntacl.
I dag skulum við spjalla um engan
aukvisa í faginu: Hermann Melville.
Skrýtið er að skoða gamlar ljósmyndir
af þessum anteríska jötni. Hann er
styggur á svipinn, minnir pfnuh'tíð á
sísára maddömu. Salt að scgja var það
ekki að ástæðulausu. Hún lék ekki bcint
við hann gæfan. Miðlungar allra landa
sameinist, var eitt sinn sagt.
Melville var nítjándu aldar maður. Sú
öld sem ól flesta meistara rússneskra og
evrópskra bókmennta kaus að gleyma
að hún átti þennan snilling. Á sinni tíð
var Melville kunnur sem maðurinn sem
dvaldi með mannætum.
Hann fór ungur í siglingar, var átján
mánuði á hvalfangara, samdi sína fyrstu
bók Typee (1846) um strok af skipinu
og dvöl sína hjá suðurhafseyjabúum og
varð frægur af.
Hann fluttist til Massachusetts-fylkis
1850 og reyndi að hafa í sig og á með
skáldskap og búskap. Það gekk illa.
Moby-Dick sem hann samdi þrítugur
seldist lítið og var tekið með ólund af
Cosa Nostra þeirra tíma. Melville
sarndi ijórar aðrar sögur en vinsældir
hans urðu sífellt minni og loks gafst
hann upp. En gafst hann upp? í skrif-
borðsskúffunni að honum látnunt
fannst enn eitl handritíð. Innan á púlt-
lokið var límdur lítill miði og þar stóðu
þessi orð: Sýndu draumum æsku þinnar
trúnað.
1863 lluttist fjölskyldan lil New
York. Melville gerðist tollari. Hann
andaðist 1891 nærgleymdur. Nú er al-
mennt litið svo á um víða veröld að Mo-
bý sé ein mesta skáldsaga sem samin
hefur verið. Moby-Dick seldist í 500
eintökum og ekki þótti taka því að setja
hana aftur þegar prentsmiðjan brann.
Hvemig maður var Hermann Mel-
ville? Um þetta hafa ævisagnaritarar
lengi brotið heilann. Sumir hafa rekist á
svarta holu þegar þeir hafa gnískað í
persónu þessa manns. Að þvf hefur vcr-
ið ýjað að hann hafi verið kynvilltur.
Sonur hans Malcolm skaut sig eftir rifr-
ildi við föður sinn. Dætumar tvær gift-
ust aldrei. - Gerið þér yður að góðu
hafragraut í morgunmat ungi maður,
spurði hann miðaldra gest fertugrar
dóttur sinnar snemma kvölds. Annar
sonur hans strauk að heiman og týndist.
Melville! Maðurinn sem skenkti
okkur Mobý, söguna um Ishmael sem
stígur á skipsljöl með skjóðuna sína.
Um borð er úrtak allra þjóða, jafnvel ís-
lenskur sjómaður. Ég var svalur sem
eldfjallið Hekla undir fönn, segir
Ishmael. Skipstjórinn er í káetu sinni
þegar látið er úr höfn. Þegar skipið er í
hafi heyra þeir liann haitra um, fíla-
beinsfóturinn smellur taktfast við þil-
farið. Fyrir stafni: úthöf jarðarinnar og
nú hefst eltingaleikurinn við hvíta hval-
inn. - Ófreskjuna sem beit af mér fót-
inn, Starbuck. Talaðu ekki við mig um
guðlast! Ég réðist gcgn sólinni ef ég
reiddist henni.
Queequeg, skutiarinn, á skrokk hans
er tattóverað mynstur, sá sem getur ráð-
ið þau tákn skilur leyndardónt sköpun-
arverksins. Queequeg veikist og lætur
smiðinn gera sér líkkistu. Á kistuna
málar hann þrykk af tattóveruðum
skrokk sfnum. Þegar Moby- Dick brýt-
ur skipið flýtur kistan undir sögumann-
inn Ishmael og heldur honum á flotí þar
til björgun berst. - Ég Ishmael, komst
einn af til að segja ykkur söguna.
Englendingur nokkur las Moby-Dick
1880. Hrópaði: Ég hef uppgötvað mesta
skáld í heimi og stökk á skipsijöl, sigldi
til New York en tókst ekki að hafa upp
á Melville.
Nær 30 ár liðu þar til bókin scm
fannst í púltinu: Billy-Bud, vargefin út.
Sú saga þykir með hans betri verkum
Við útfor Hcrmanns Melville sagði
einn ættingjanna við ekkjuna: Hennann
hefði betur valið sér annað ævistarf.