Alþýðublaðið - 19.05.1994, Síða 2

2 (a) ALÞÝÐUBLAÐIÐ__________________
HPÍWIiMB
HVERFISGÖTU 8-10 - REYKJAVÍK - SÍMI 625566
Útgefandi: Alprent hf.
Framkvæmdastjóri: Ámundi Ámundason
Ritstjóri: Sigurður Tómas Björgvinsson
Auglýsingastjóri: Ámundi Ámundason
Setning og umbrot: Alprent hf.
Prentun: Oddi hf.
Ritstjórn, auglýsingar og dreifing: 625566
Fax: 629244
Áskriftarverö kr. 1.400 á mánuði. Verð í lausasölu kr. 140
Húsaleigubætur eru
velferð og siðbót í senn
Aðstoð hins opinbera við einstaklinga vegna íbúðaröflunar hef-
ur verið snar þáttur í velferð Vesturlanda. Island er engin undan-
tekning hvað þetta varðar. Hingað til hefur þó opinber aðstoð
miðast fyrst og fremst við kaupendur íbúðarhúsnæðis. Með
frumvarpi félagsmálaráðherra um húsaleigubætur hefur verið
bætt úr þessu. Leigjendur hafa verið tiltölulega réttlaus hjörð til
þessa. Leigumarkaðurinn sem slíkur hefur verið stór hluti af neð-
anjarðarhagkerfmu. Þar sem leigutekjur hafa verið svartar tekjur
í miklum mæli hafa leigjendur ekki getað nýtt sér skattaívilnanir
vegna leigugjalda. Reyndar var sá réttur aðeins löglegur í nokk-
ur ár en á ámnum 1981 til 1988 höfðu leigjendur rétt til skatta-
ívilnunar og var heimilt að draga helming greiddrar leigu frá
tekjum. Þessi heimild var felld niður með upptöku staðgreiðslu-'
kerfís skatta.
Húsaleigubætur hafa það tvíþætta markmið að koma á niður-
greiðslu á húsnæðiskostnaði hjá tekjulágum einstaklingum og
jafnframt draga úr þeim aðstöðumun sem í dag ríkir með tilliti til
þess hvort um er að ræða eigendur eða leigjendur að íbúðarhús-
næði. Kostnaðarþátttaka vegna húsaleigubóta skiptist milli sveit-
arfélaga og ríkissjóðs. Húsaleigubætumar stuðla ennfremur að
því að einstaklingar eignast meira val milli eignar og leigu og
veita þar með ungu fólki eða tekjulitlum einstaklingum svigrúm
til að vera á leigumarkaði meðan verið er að byggja upp sparnað
til fasteignakaupa. Leigjendur em sá hópur í þjóðfélaginu sem að
jafnaði er tekjulægstur og eignaminnstur.
Aðstoð við leigjendur hefur verið mjög af skomum skammti til
þessa. Samræmdar reglur hafa ekki verið neinar. I dag veita
sveitarfélögin skjólstæðingum sínum aðstoð í formi leigu á
ódým húsnæði í eigu sveitarfélaga og þátttöku í húsaleigukostn-
aði. Reglur sveitarfélaganna em mjög mismunandi. Með fmm-
varpi um húsaleigubætur er það lagt í hendur sveitarstjóma hvort
greiddar verði húsaleigubætur. Fmmvarpið felur því ekki í sér al-
mennan rétt leigjenda til húsaleigubóta. Það þarf viðkomandi
sveitarstjóm til að samþykkja gildistöku húsaleigubóta þar eð
sveitarfélagið greiðir 40% af húsaleigubótunum en ríkið 60%.
Það hlýtur hins vegar að vera hagur sveitarstjóma að samþykkja
að upp verði teknar húsaleigubætur því ugglaust lækka útgjöld
sveitarfélaga vegna húsaleigukostnaðar félagslegra bótaþega á
móti. Ekki síst munu húsaleigubætur bæta ástandið á leigumark-
aði vemlega. Svört leiga mun sjálfkrafa hverfa við tilkomu húsa-
leigubóta þar sem leigutakinn gefur upp húsaleigu til að eiga
kost á húsaleigubótum. Þannig verða húsaleigubætunar sjálf-
krafa hreinsun í annars gmggugu vatni.
Húsaleigubætur félagsmálaráðherra hafa verið gagnrýndar
meðal annars fyrir að skapa hættu á að verð á leigumarkaði
hækki. Húsaleiga er almennt mjög há á íslandi. Vemlegt fram-
boð er einnig á leiguíbúðum. Það er því vafasamt að húsaleiga
muni hækka á næstunni með tilliti til greiðslugetu almennings og
lágrar verðbólgu. Húsaleigubætumar auka einnig þrýstinginn á
að leigusalar gefí upp leigutekjur til skatts. Háar leigutekjur þýða
auðvitað hærri skattgreiðslur af tekjunum. Það er því vafasamt
að húsaleigubætur muni hækka húsaleigu á markaði. Þvert á
móti er það hagur leigusala að hið opinbera tryggir stóran hluta
leigunnar. Húsaleigubótum er ætlað að taka til varanlegra leigu-
sambanda en ekki skammtímaleigu. Þess vegna ýta húsaleigu-
bætumar undir lengri leigusamninga sem óneitanlega hlýtur í
flestum tilfellum að vera leigusölum til góða.
Alþingi hefur afgreitt húsaleigubætumar fyrir sitt leyti. Áfram-
haldið er undir sveitarstjómunum komið. I Reykjavík, stærsta
svæði leigutaka, hefur Reykjavíkurlistinn fagnað húsnæðisbót-
unum. Minna hefur heyrst um málið frá sjálfstæðismönnum. Það
verður forvitnilegt að heyra hvernig stærsta sveitarfélag landsins
bregst við fmmvarpinu um húsaleigubætur.
PÓLITÍK
Fimmtudagur 19. maí 1994
Kosningaslagurinn í
Reykjavík er að verða
skemmtilegri og skemmti-
legri. Árni Sigfússon hefur nú
lýst því yfír að svonefndar
„grímuauglýsingar“ verði
lagðar til hliðar í þágu mann-
úðar og mannelsku á andstæð-
ingum.
En grímuballinu er síður en
svo lokið. Ýmsir em óðum að
fella grímuna og enn aðrir að
setja hana upp. Og svo em
sumir að fella grímuna á öðr-
um og öfugt. Um þetta fjalla
Rökstólar í dag.
Ritstjórar
Morgunblaðsins
kasta grímunni
Grímudansleikurinn hófst í
Morgunblaðinu. í auglýsingu
þar sem fjöldi manna stóð með
grímu fyrir andlitinu var spurt
á bak við hvaða grímu Alfreð
Þorsteinsson fæli sig. Við
fengum aldrei svar við því en
nú hefur borgarstjóri lýst því
yfir að gímuballinu sé lokið og
Alfreð verði bara áfram bak
við eina grímuna.
Ritstjórar Morgunblaðsins
gerðu þó enn betur og felldu
grímuna fyrr í mánuðunum
þar sem þeir hættu að þykjast
vera líberal. Þeir lýstu því há-
tíðlega yfir í einum tveimur
Reykjavíkurbréfum að Morg-
unblaðið styddi Sjálfstæðis-
flokkinn í Reykjavík, setti x
við D á kjördag þótt blaðið
væri engu að síður opið, víð-
sýnt og allt það. Lesendur
blaðsins vom eiginlega orðnir
hálfhlessa á þessu umburðar-
lyndi ritstjóranna sem földu
sig bak við alls kyns grímur.
Stundum meira að segja á bak
við grímur foringja Álþýðu-
flokksins eins og í fiskveiði-
stefnu, velferðarmálum,
menningarmálum, heilbrigðis-
málum, peningamálum, ríkis-
fjármálum, landbúnaðarmál-
um og vaxtamálum.
Og enn meira vom lesendur
Morgunblaðsins orðnir hlessa
á umburðarlyndi forráða-
manna Sjálfstæðisflokksins
sem lásu Moggann sinn ein-
sog hvert annað Alþýðublað í
skrautbúningi. Að lokum hlaut
að draga til tíðinda.
Tíðindamanni Rökstóla er
ekki kunnugt með hvaða
hætti, en skyndilega köstuðu
ritstjórar Morgunblaðsins
grímunni. Og viðurkenndu að
þeir styddu D- listann.
Og Árni Sigfúss og kó gátu
varpað öndinni léttar.
Staksteinar svipta
grímunni af Guðmundi
Magnússyni og DV
En greinilega hafa sjálfstæð-
ismenn ekki verið nógu
ánægðir með játningar rit-
stjóra Morgunblaðsins sem
iðrast fyrri synda sinna og tek-
ið niður grímuna í þágu D-Iist-
ans. Alla vega hefur nú Morg-
unblaðið byrjað að taka niður
grímur annarra manna.
í Staksteinum í gær gaf að
líta afar fróðlega úttekt á leið-
ara DV frá 11. maí en sú for-
ystugrein fjallaði um kosning-
amar í Reykjavík. Staksteinar
byrja á því að vitna í grein eft-
ir Jónas Haraldsson frétta-
stjóra DV og gera óspart gys
af fréttastjómnum og yfirlýs-
ingum hans að DV sé „frjálst
og óháð,“ og á því byggist til-
vemgmndvöllur þess og traust
tugþúsunda kaupenda blaðs-
ins. Því í kjölfarið birta Stak-
steinar glefsur úr umræddum
leiðara sem Guðmundur
Magnússon fyrrverandi Þjóð-
minjavörður skrifaði.
Og Staksteinar bæta um bet-
ur. Þeir taka niður grímu Guð-
mundar og þar með er gyrt
niður um DV, ritstjórana,
fréttastjórana og alla blaða-
mennina. Við blasir hið bláa
hörund blaðsins undir rauðstr-
ípuðum buxunum.
Og Staksteinar klykkja út
með: „Eftir þennan leiðara
hlýtur fréttastjórinn að gera sér
einhveija grein fyrir því við
hvað blað hann vinnur. DV er
augljóslega frjálst og óháð
stuðningsblað Sjálfstæðis-
flokksins - og fer vel á því.“
Munu Staksteinar
fella grímuna
fyrir Tímann?
Það er sem sagt í tísku að rit-
stjórar felli niður grímumar.
Auðvitað er það skiljanlegt
frá sjónarhomi ritstjóra Morg-
unblaðsins að fleiri felldu
grímuna en þeir. Og því nær-
tækast að grípa til DV. Það var
kannski óþarfi að niðurlægja
auntingja fréttastjóra DV
svona í Ieiðinni, en hvað gera
menn ekki sem komnir em í
kosningaham?
Nú bíðum við spennt eftir
frainhaldinu.
Tíminn er gefinn út af eig-
endum DV og því skammur
gangur þar á milli. Fyrst að
Staksteinar em búnir að taka
ofan grímuna fyrir Jónas Har-
aldsson, Jónas Kristjánsson,
Ellert, Hauk Helgason og
alla hina, hlýtur að vera áfram
haldið. Næst taka Staksteinar
sennilega ofan grímuna fyrir
Jón Kristjánsson ritstjóra
Tímans og finna á einhvem
hátt út að hann sé stuðnings-
maður D-listans og það fari
vel á því.
Fléttan gæti orðið einhvem
veginn svona: DV er fijálst og
óháð stuðningsblað Sjálfstæð-
isflokksins. Það gefur út Tím-
ann. DV er því einnig frjálst
og óháð stuðningsblað Tím-
ans. Þar með hlýtur Tíminn að
vera frjálst og óháð stuðnings-
blað Sjálfstæðisflokksins.
Stöð 2 fellir grímu
Rásar 2 og BSRB feykir
burt grímu Stöðvar 2
Stöð 2 hefur einnig dansað á
grímudansleiknum.
Fréttastofa stöðvarinnar
benti á að yfirmaður Rásar 2
hefði tekið ofan grímuna og
stutt R-listann opinberlega.
Þar með tók Stöð 2 ofan grím-
una fyrir Sigurð G. Tómas-
son sem áður hafði sjálfur tek-
ið ofan grímuna í auglýsingu
sem birtist í Mogganum. Og
Stöð 2 bætti einnig um betur
og tók grímumar á þremur
öðram á Rás 2 sem einnig
studdu Reykjavíkurlistann í
sömu auglýsingu.
Ögmundur Jónasson for-
maður BSRB svipti hins vegar
grímunni af Elínu Hirst
fréttastjóra Stöðvar 2 í I. maí-
ræðu sinni og auk þess grím-
unni af ritstjómm Morgun-
blaðsins sem voru í þá mund
að bisa við að taka sjálfir af sér
grímuna. Ögmundur svipti
einnig grímunni af ritstjómm
DV en þá var Morgunblaðið
ekki búið að svipta grímunni
af þeim. Sjálfur hefur Ög-
mundur enn ekki tekið af sér
grímuna og menn vita því ekki
hvort hann styðji Reykjav-
íkurlistann. Varla styður hann
þó D-listann. Gaman verður
hins vegar að fylgjast með því
hvort Morgunblaðið taki grím-
una af Ögmundi og sanni að
hann kjósi Áma Sigfússon og
færi vel á því.
Það sem truflar mann þó í
öllum þessum grímudansleik
er að menn em famir að fella
grímumar og rífa þær hver af
öðrum áður en ballið er búið.
í mínu ungdæmi tóku menn
niður grímumar með elegans á
miðnætti þegar grímudans-
leiknum lauk.