Alþýðublaðið - 12.10.1994, Qupperneq 5

ALÞÝÐUBLAÐIÐ
EYTtÐ kveður upp úrskurð í máli lögreglumanns sem kærði áminningu:
aut gegn fyrirmælum en fékk ekki hæfilegan
Imælum við áminningunni
berra mála númer 19/1991 skal
lögregla hvenær sem þess er
þörf hefja rannsókn út af vitn-
eskju eða grun um að refsivert
brot hafi verið framið hvort
sem henni hefur borist kæra
eða ekki. I þessu ákvæði felst
ekki almenn heimild til ein-
stakra lögreglumanna til að
hefja sjálfstætt og hvenær sem
er rannsókn máls án tillits til
þess skipulags sem gildir hjá
viðkomandi lögregluliði. I því
tilviki sem hér um ræðir hafði
ákveðnum lögreglumanni verið
falið að samhæfa aðgerðir lög-
reglunnar í Reykjavík gegn
bruggi og þeim lögreglumönn-
um sem fóru þess á leit að
sinna málinu daginn áður var
sérstaklega bent á að hafa sam-
band við þennan lögreglu-
mann, en það höfðu þeir ekki
gert áður en þeir fóru á vett-
vang.
Með hliðsjón af þessu er
ekki fallist á þá málsástæðu A
i að þeim hafi verið skylt að
hefja sjálfstætt rannsókn á mál-
inu. Aftur á móti bar þeim
skylda til að gera réttum aðila
innan lögreglunnar grein fyrir
vitneskju sinni eða grun.
Óskað skýringa
í kæru A er þess krafist að
áminningin verði felld úr gildi
vegna þess að þegar hún var
■ veitt hafi ekki verið gætt
ákvæða stjómsýslulaga um af-
hendingu gagna, frest til að
koma að athugasemdum, rétt
til að tjá sig, né hafi verið gætt
jafnræðis með þeim starfs-
mönnum sem komu að máli
þessu.
Þann 28. febrúar 1994 ræddu
þeir G, varðstjóri og J, aðstoð-
aryfirlögregluþjónn við lög-
reglumennina fjóra sem stóðu
að lögregluaðgerðinni og var á
þeim fundi óskað skýringa
þeirra á því að þeir hefðu farið
að vinna í umræddu máli þrátt
fyrir að yfirmaður þeirra hafi
i lagst gegn því. Samkvæmt
greinargerð um þennan fund
tjáði A sig ekki um málið.
Samkvæmt gögnum málsins
gerist það næst að A er kallað-
ur á fund Y, yfirlögregluþjóns
þar sem atvik málsins eru rakin
ásamt framburðum tiltekinna
aðila. Að því loknu segir orð-
rétt:
„A hefur lesið framangreint
og er honum gefinn kostur á að
koma sjónarmiðum sínum
og/eða athugasemdum á fram-
færi. A segir þetta að megin
leyti til vera rétt en segist þurfa
lengri tíma til að tjá sig um
þetta og vilja taka þetta með sér
og tjá sig síðar. Honum er tjáð
að hann geti fengið þann tíma
sem hann þurfi, hér á staðnum.
Hann segist þá ekki tjá sig frek-
ar um þetta.“
í framhaldi af þessu er hon-
um veitt áminning samkvæmt
2. málsgrein 7. greinar laga um
réttindi og skyldur starfsmanna
ríkisins númer 38/1954 og var
áminningin kynnt kæranda og
tekið fram að hún gildi þrátt
fyrir mótmæli hans.
Ekki kynnt
gögnin
Samkvæmt 13. grein stjórn-
sýslulaga skal aðili máls eiga
þess kost að tjá sig um efni
máls áður en stjórnvald tekur
ákvörðun í því, enda liggi ekki
fyrir í gögnum málsins afstaða
hans og rök fyrir henni eða
slíkt sé augljóslega óþarft. í at-
hugasemdum við þessa grein í
frumvarpi til stjómsýslulaga
segir að stjómvald taki almennt
ákvörðun um hvort andmæli
skuli koma fram skriflega eða
munnlega. Þar segir og að í
andmælareglunni felist að aðili
máls, sem til meðferðar sé hjá
stjómvaldi, skuli eiga þess kost
að tryggja réttindi sín og hags-
muni með því að kynna sér
gögn máls og málsástæður er
ákvörðun mun byggjast á, leið-
rétta fram komnar upplýsingar
og koma að frekari upplýsing-
um um málsatvik áður en
stjómvald taki ákvörðun í máli
hans.
Samkvæmt fyrirliggjandi
gögnum hafði kæranda ekki
verið kynnt nein gögn málsins
eða aðrar fyrirliggjandi upplýs-
ingar eða greinargerðir er kom
að fundi hans með yfirlögreglu-
þjóni þann 7. mars 1994.
Skylt að veita
frest
Þrált fyrir að atvik máls séu í
eðli sínu einföld og að kærandi
hafi tekið þátt í þeirri aðgerð er
leiddi til áminningar verður við
mat á málsmeðferð í heild að
líta til þess að samkvæmt 2.
málsgrein 7. greinar laga um
réttindi og skyldur starfsmanna
ríkisins númer 38/1954 getur
áminning verið undanfari brott-
reksturs úr starfi. Þar sem
áminning er íþyngjandi stjóm-
valdsákvörðun er skylt að
verða við beiðni aðila um að-
gang að gögnum máls og hæfi-
legan tíma til að kynna sér þau
og koma að andmælum. Ráðu-
neytið telur að skylt hafi verið
að veita A umbeðinn stuttan
frest til að undirbúa og koma
að andmælum og að ekki hafi
verið nægjanlegt að bjóða þann
tíma sem hann þyrfti á staðnum
eins og tekið er fram í bókun
yfirlögregluþjóns, enda lá af-
staða A til málsins ekki fyrir.
✓
Aminning feild
úr gildi
Samkvæmt 11. grein stjóm-
sýslulaga ber stjórnvöldum að
gæta samræmis og jafnræðis
við úrlausn mála í lagalegu til-
liti. í athugasemdum við þessa
grein í frumvarpi til stjóm-
sýslulaga kemur fram að mis-
munur í úrlausnum mála sé
heimill enda byggist hann á
frambærilegum og lögmætum
sjónarmiðum. Mál þetta varðar
fjóra lögreglumenn sem allir
hafa lokið prófi frá Lögreglu-
skóla ríkisins. Lögreglumenn-
imir A og C höfðu starfað lengi
í Breiðholtsstöð lögreglunnar,
en þeir B og D í rúmar tvær
vikur. Ráðuneytið felst á þau
sjónarmið sem fram koma í
umsögn lögreglustjórans í
Reykjavík að sá mismunur sem
er á viðbrögðum lögreglu-
stjóraembættisins gagnvart að-
ilum málsins sé ekki brot á
jafnræðisreglu stjómsýslulaga.
(I umsögn lögreglustjórans í
Reykjavík kemur eftirfarandi
fram um þetta atriði: „Varðandi
það að ekki hafi verið gætt
jafnræðis með lögreglumönn-
unum fjórum sem þátt tóku í
aðgerðunum segir lögreglu-
stjóri að ástæða þess að tveir
lögreglunrenn hafi ekki verið
áminntir heldur fengið alvar-
lega aðvörun sé sú að þeir hafi
verið nýliðar á Breiðholtsstöð-
inni og ókunnugir þeim staifs-
aðferðúm sem þar hafi tíðkast
og í óvissu um til hvers væri
ætlast af þeim á hinum nýja
starfsvettvangi. A hafi starfað
þar ffá því að stöðin tók til
starfa og eins og fram komi í
greinargerð A hafi aðrar áhersl-
ur og starfsaðferðir tíðkast þar
og hafi nýliðamir á stöðinni
verið undir handleiðslu þeirra
AogC.)
Með hliðsjón af því sem að
framan er rakið telur ráðuneyt-
ið að lögreglumennimir A, B,
C og D hafi með því að fara í
Xdal, Mosfellssveit, laugardag-
inn 26. febrúar 1994, brotið
gegn fyrirmælum varðstjóra
um að vinna ekki að rannsókn
máls vegna meinúar bruggunar
á staðnum og á staðnum áður
en lögregluaðgerðir hófust
brotið gegn almennum fyrir-
mælum með því að ræða við M
í stað aðalvarðstjóra. Jafnframt
telur ráðuneytið að viðbrögð
yfirstjómar lögreglunnar í
Reykjavík hafi ekki verið
óeðlileg.
Þar sem A var veitt áminning
án þess að hann fengi hæfileg-
an tíma til að koma að andmæl-
um ber samkvæmt kröfu hans
að fella hina kærðu áminningu
úr gildi.