Alþýðublaðið - 19.10.1994, Side 4

4
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 19. OKTÓBER 1994
Erlend
hringekja
Umsjón: Stefán Hrafn Hagalín
Lifandi daudir í
Bridgwater
Góðu fréttirnar frá breska smá-
bænum Bridgwater eru þær, að hin
51 árs gamla Dorothy Cushing, sem
eitt sinn var úrskurðuð sem helsjúk
af lungnakrabbameini, er sprelllif-
andi og hefur í raun aldrei verið
hraustari. Slæm-
u fréttimar eru
þær, að áður en
læknamir upp-
götvuðu að þeir
höfðu ruglað
saman röntgen-
myndum af Cus-
hing og öðmm
sjúklingi, fram-
■* kvæmdu þeir
kvalafulla (og
alveg gjörsam-
lega ónauðsyn-
lega) lyfjameð-
ferð á henni:
lyfjameðferð sem leiddi meðal ann-
ars til hármissis. Hin áður dauðvona
Cushing gaf einnig frá sér föt sín og
skartgripi ásamt því að greiða útfar-
arkostnað sinn fyrirfram. Þrátt fyrir
að Dorothy Cushing sé um þessar
mundir að lögsækja læknana og
sjúkrahúsið í von um miskabætur þá
reynir hún að forðast biturleikann.
„Nú er hver einasti dagur og hver
einasti þáttur lífsins mér óendanlega
dýrmætur," segir hún. „Enginn veit
hvað átt hefur fyrr en misst hefur.“
Bridgwater: Dor-
othy Cushing
hafði búið sig
undir dauðann.
Draumaliðið í
Manila
Annað sérstætt viðskiptaævintýri
tengt Asíuleikunum hefur valdið
stjómvöldum á Filippseyjum
ómældum vandræðum. Hópur 55
Filippseyinga tók sig til og reyndi að
komast til Japan undir þvf yfirskyni
að vera landslið heimalands síns í
blaki. Talið er næsta öruggt að til
Japans leituðu þeir eftir atvinnu.
Vandræðagangur stjómvalda Fil-
ippseyja felst í því að eyjamar hafa
alls ekkert landslið í blaki. Yfirmenn
innflytjendaeftirlitsins í Japan kom-
ust á snoðir um málið eftir að hafa
skoðað gmnsamlega flugáætlun 55-
menninganna: Filippseyjar-Thaí-
land-Indland-Suður Kórea-Japan.
Hópur platblakmannanna var þegar í
stað rekinn úr landi í Japan þar sem
augljóst þótti til dæmis. að flestir
vom annaðhvort of gamli eða of lág-
vaxnir til að geta verið keppendur í
hinu alþjóðlega blakmóti. Þrátt fyrir
að lögreglan í Filippseyjum hafi nú
handtekið forsprakka hópsins, kappa
að nafni Jerry Velasco, þá neita hin-
ir 54 „liðsmenn" hans alfarið að
leggja fram ákæm á hendur honum.
Og það þótt þeir hefðu greitt honum
sem svarar til tæplega 150 þúsund ís-
lenskra króna fyrir að skipuleggja
svindlið. „Þetta er þjóðarskömm,“
sagði einn fbúa Manila, Alfle Aver-
ia. „Við getum ekki ásakað neinn
nema okkur sjálf ef að aðrar þjóðir
líta héðan í frá á Filippseyjar sem
land svindlara."
Banvænn
þorsti í Eucla
Ökumenn í þurrkahrjáðu héraðinu
Outback í Astralíu sveigðu fram og
til baka sem óðir væm og hemluðu í
gríð og erg f síðustu viku til að forð-
ast árekstur við þúsundir dýra sem
streymdu þvert yflr malbikaða veg-
ina. Afangastaður þess ferðalags var
að komast í polla sem myndast
höfðu við vegina eftir stórkostlegt
skýfall - hið mesta í þtjá mánuði.
Hópar kengúra létu lífið á og við
vegi héraðsins og sömuleiðis emir
sem sest höfðu til gæða sér á hræjun-
um. „Kengúmr - lifandi sem dauðar
- em orðnar alvarleg og lífshættuleg
umferðarhindmn og við höfum ráðið
mann í þjónustu okkar til að gæta
veganna," sagði Darryl Ott, yflrlög-
regluþjónn Eucla. Byggt á Time.
Getur einhver sanngirni verið fólgin í þeirri kröfu almennings, að stjórnmálam<
sýna af sér hið strangasta siðferði þegar þjóðfélagið sjálft er gjörspillt og rotið
fyrir sér og einn af þeim er alistair McALPiNE, einn af pistlahöfundum stórblaðsi
verða hugleiðingu um málið fyrir stuttu:
Síðastliðinn sunnudag settist ég
inná kaffihúsið Florian við torg heil-
ags Markúsar í Feneyjum og fékk
mér bolla af Ijúffengu Marrakesh-
tei. Bar þá svo til, að mig ávarpaði
kona á óræðum aldri og virtist í
miklu uppnámi.
Eg þekkti konuna strax; þetta var
móðir stúlku sem ég á vingott við
fyrir 35 ámm. Eftir hið venjulega
endurfundafum og fát bauð ég henni
sæti. Við tókum tal saman og ég
uppgötvaði fljótlega að þetta var
engan veginn móðir gömlu vinkon-
unnar; móðirin var dóttir þessarar
gömlu vinkonu minnar.
Hin ótrúlega hradferd
tímans
Það er alveg hreint ótrúlegt hversu
hratt tíminn líður og jafn ótrúlegt
hversu lítið við tökum eftir hraðferð
hans. Burtséð frá þessum venjulegu
lífsgæðum - farsímum, betri húsa-
kosti, fleiri rásum í sjónvarpinu,
hraðfleygari flugvélum og hvað
þetta nú allt heitir - hefur í raun af-
skaplega lítið breyst. Fólk í dag er að
mörgu leyti alveg einsog það var fyr-
ir 35 ámm.
Fyrstu raunverulegu kynni mín af
stjórnmálum vom í Bretlandi. Eg
hafði nýverið yfirgefið skólakerfið
og býst við að það hafi verið
hneyksli sem fyrst fangaði athygli
mína. Þetta var Profumo-málið,
hneyksli sem innihélt Christine Ke-
eler, kynlíf, nokkra ráðherra, þjóðar-
öryggi og njósnara.
Þetta mál rúllaði og rúllaði í öllum
fjölmiðlum og endaði náttúrlega
nteð því að rúlla yfir breska forsætis-
ráðhetTann, íhaldsmanninn Harold
Macmillan.
Hinn valdaþreytti íhaldsflokkur
náði aldrei alveg að hrista af sér
draug Profumo-málsins og þrátt fyr-
ir að lávarðurinn Alec Douglas-
Home, hinn nýi forsætisráðherra,
stæði sig ágætlega töpuðu íhalds-
menn í næstu kosningum - með litl-
um mun þó.
Fabian, Balladur
og Berlusconi
Um síðustu helgi vom blöðin sem
fyrr að velta sér upp úr hneykslis-
málunum.
„Réttarhöld vegna eitmnarmáls
Laurent Fabian hófust í gær.“ Þetta
vom upphafsorð langrar greinar í
laugardagsútgáfu Times.
Hverjum jteim sem ekki las lengra
fyrirgefst, að hafa gert ráð fyrir að
franski forsætisráðherrann fyrrver-
andi hafi þama ef til vill verið að
koma aldraðri frænku sinni fyrir
kattamef.
En nei, þannig var alls ekki í pott-
inn búið. Dómstólar em nú famir að
kafa niður í hneykslismál vegna
eyðnismitaðs blóðs. Tveir af fyrrum
ráðherrum Laurent Fabian em einnig
undir smásjánni vegna málsins.
Jafnvel sú ára flekkleysis og heið-
arleika sem umlukti Edouard Ball-
adur, núverandi forsætisráðherra, í
upphafi hefur látið á sjá. Sama gildir
um heiðarleikastefnuna sem kom
Silvio Berlusconi til valda; ýmsir ef-
ast nú þau mál öll saman.
Hreinar Hendur ekki
lengur flekklausar
Meira að segja stjómmálaflokkur
Umberto Bossi - þessi sem hóf leit-
ina að heiðarleika í ítölsku þjóðlífi
með herferðinni Hreinar Hendur
(Clean Hands) - virðist ekki svo ýkja
heiðarlegur.
Herald Tribune sagði frá því á
mánudaginn að ítalskir rannsókna-
dómarar væm teknir til við hinn um-
svifamikla fataiðnað.
Lögmaður Giorgio Armani við-
urkenndi að hafa þegið mútur. „Allir
vissu að hlutimir vom svona,“ sagði
hann. „Og ef hundruðir manna vom
yfirheyrðir þá voru þúsundir sem
gerðu það. Hlutir hér á Italíu er gerð-
ir á þennan hátt, með mannlegum
samskiptum frekar en með ströngum
reglum."
Þetta sjónarmið lögmanns Armani
á svosem rétt á sér og það getur vel
verið að þetta sé sá póll sem flestir
Italir taka í hæðina. Italía hefur hins-
vegar mjög nákvæma lagasetningu -
í landinu eru raunar 28 þúsund lög.
Og þetta nákvæmlega er kjami
vandamáls Itala; Lögbrot á Italíu
verða að einskonar vana - á svipað-
an hátt og reykingar. Eftir því sem
tíminn líður verður munurinn
ógreinilegur á því að reykja eina síg-
arettu á dag og á þvf að reykja fjörtíu
sígarettur á dag. Hugmyndir manna
um eigið heilsufar einhvem veginn
fara fyrir lítið.
Syndir Breta af
kynferdislegum toga
A síðasta ári handtóku yfirvöld í
Mílanó næstum hvetja einustu per-
sónu sem einhverja möguleika höfðu
á því að eyða smá peningum í búð-
unum þar í borg.
Nú em sömu yfirvöld farin að
handtaka þá sem sjá verslununum
fyrir vömm.
I Bretlandi hafa menn litla sem
enga yfirsýn - og lítinn sem engan
áhuga - á spillingu í stjórnmálum.
Þar af leiðir að þegar breskir stjóm-
málamenn syndga þá em þær syndir
yfirleitt af kynferðislegum toga.
Hegðun vissra þingntanna breska
Ihaldsflokksins á þessu ári hefur gert
það að verkunt að uppátæki Christ-
ine Keeler virðast sem bamabrek.
John Major upplifði varla viku á
síðastliðnu vori án þess að einhver
ráðherra hans væri ekki gripinn
glóðvolgur við framhjáhald í bólinu
með konu - eða karli.
A meginlandi Evrópu hefði eng-
inn kippt sér upp við háttalag af
þessu tagi - öllum hefði staðið ná-
kvæmlega á sama. Og ég býst svo-
sem við að sá tími muni renna upp að
breskir þegnar átti sig á því þing-
menn geri gjaman minni skaða við
framhjáhaldsiðju en við lagasetn-
ingu á þingi.
Grundvallarmistök Jeffrey
Archer
Hneykslismál íhaldsmanna hafa
ávallt verið af kynferðislegum toga á
meðan hneykslismál meðlima
Verkamannaflokksins hafa alltaf
verið fjárhagsleg.
Það er einmitt þessi staðreynd sem
gerir það að verkum að „hin alvar-
legu mistök“ sem Jeffrey Archer
hefur viðurkennt em hræðilegt áfall
fyrir Ihaldsflokkinn. A viðkvæmu
augnabliki hjálpaði hann nefnilega
vini sínum í viðskiptum með hluta-
bréf í fyrirtæki sem eiginkona Arc-
her stýrir. Þegar þingið kemur aftur
saman munu þingmenn Verka-
mannaflokksins ekki láta þetta mál
liggja í láginni. Hneyksli eru orðin
ein helstu vopn stjórnmálamanna.
Fyrirsagnir tveggja af bresku
sunnudagsblöðunum tilkynntu að
Mark Thatcher sætti nú ákæru
vegna fjárglæfra.
Þvflíkt kjaftæði!
Lögfræðingar sem vinna gegn
prósentuhlufalli af hugsanlegum
skaðabótum - mannaveiðarar við-
skiptaheimsins - hafa lagt fram mál-
sókn gegn honum. Einkamálsóknir
af þessu tagi em daglegt brauð t
Bandaríkjunum og varla að greint sé
frá þeim í fjölmiðlum.
Reyndar blandast fáum hugur um
að breskir fjölmiðlar greina ekki frá
svona málsóknum nema til að valda
móður mannsins vandræðum á
stjórnmálasviðinu.
Stjórnarkreppa ógnar umbótum í Slóvakíu
Maður að nafni Meciar
Nokkrir mánuðir eru síðan þing Slóvakíu losaði sig við þáverandi forsætisráðherra,
Vladimir Meciar, með því að samþykkja vantrauststillögu á hann. í síðustu viku setti
almenningur strik í reikninginn, stjórnmálaflokkur hans hlaut 35% í þingkosningum og
Kovac forseti neyddist þannig til að kalla á þennan andstæðing sinn til að mynda
næstu ríkisstjórn
Það em aðeins nokkrir mánuðir
liðnir síðan þing Slóvakíu losaði sig
við þáverandi forsætisráðherra, tæki-
færissinnann Vladimir Meciar,
með því að samþykkja vantraustslill-
ögu á hann. I síðustu viku setti al-
menningur hinsvegar strik í reikn-
inginn og færði Meciar aftur inn í
leikinn. Stjómmálaflokkur hans,
Lýðræðishreyfing Slóvakíu, hlaut
35% atkvæða í þingkosningum.
Michal Kovac forseti neyddist
þannig til að kalla á þennan foma
andstæðing sinn til að mynda næstu
ríkisstjórn.
Hinn baráttuglaði Vladimir Meci-
ar lét frá sér dæmigerð skilaboð við
kalli forsetans; Hann hundsaði við-
ræður um myndun samsteypustjóm-
ar algjörlega og sendi í staðinn tvo
staðgengla sína með skýr skilaboð:
Meciar krafðist tafarlausrar afsagnar
Kovac forseta.
Bedid milli vonar og ótta
Þessi viðbrögð Meciar gefa alla-
vega hluta af svari við þeirri spurn-
ingu sem vofa mun yfir landinu
næstu vikumar á meðan stjórnar-
myndunarviðræðumar fara fram:
Mun hinn 52 ára gamli Meciar snúa
til baka einsog taminn rakki eftir gelt
sitt á hliðarlínu stjórnarandstöðunnar
og taka þátt í framkvæmd þeirrar
skynsemdarstefnu sem arftaki hans,
forsætisráðherrann Jozef Moravcik,
hefur sett og hefur í reynd virkað
ágætlega - eða mun Meciar halda
áfram þjóðemispredikunum, mót-
mælum við umbætur; þeirri stefnu
sem skóp 35% sigur hans?
Undanfarar þess sem koma skal
hjá Vladimir Meciar lofa ekki góðu.
Um það em gagnrýnendur hans sam-
mála. Þeir sjö mánuðir sem liðnir eru
frá samþykki þingsins á vantraust-
stillögu á hendur Meciar eru mark-
aðir af stöðugum endurbótum á efna-
hagsástandinu í Slóvakíu.
Mánudir sáttaumleitana
Þessir sjö mánuðir frá brottrekstri
Meciar hafa einnig verið markaðir af
sáttaumleitunum við hinn atkvæða-
mikla ungverska minnihluta sem tel-
ur um 600 þúsund manns, næstum
því 11 % þjóöarinnar.
Hættan sem nú er yfirvofandi er
að hin sósíalíska hagfræði Meciar og
þjóðemisskoðanir muni fara með
efnahaginn beinustu leið afturábak.
Hann þykir til alls líklegur og óttast
er að hann rnuni einnig endurvekja
lífseiga drauga spennu á milli þjóð-
arbrota og gera á stuttum tíma út um
það traust sem þjóðin hefur áunnið
sér á sviði evrópska stjómmála.
Meciar hefur engu gleymt
Kosningabarátta Vladimir Meciar
og flokks hans í þingkosningunum
sýndi að kappinn hefur í engu glatað
hæfdeikanum til að skapa sér vin-
sældir meðal almennings og þá sér-
staklega í dreifbýlinu - sem og á
meðal eldri borgara. Meciar úthlut-
aði Meciar-merktum kaffipökkum,
lék aðalhlutverkið í þjóðernissinn-
uðu myndbandi, Vivat Slovakia, og
kynti undir vonum um endurhvarf til
hins reglufasta efnahags sem ein-
kenndi valdatíma kommúnista.
Ennfremur hefur Meciar margoft
lofað að stórminnka hið 14,1% at-
vinnuleysi, hækka eftirlaun og laun
starfsmanna ríkisins ásamt því að
lækka skatta - og á heildina litið
hægja ferli efnahagslegra umbóta í
landinu.
Brothættur efnahagur
landsins
Gæti hinn brothætti efnahagur
Slóvakíu lifað af slíka meðferð? Þeir
sem fylgjast best með stöðu rnála efa
það, en hafa ber í huga að þeir efast
einnig um að Meciar ætli í raun að
efna þau loforð sem hann hefur gefið
vinsældaveiðum.
„Meira að segja á meðan hann var
forsætisráðherra þurftum við að
fylgjast grannt með því sem hann
gerði, ekki því sem hann sagði," út-
skýrir vestrænn embættismaður í
Bratislava. Martin Cabadaj, úti-
bússtjóri hins austurríska banka
Creditanstalt í Slóvakíu, segir að það
væri heimskulegt hjá Meciar að
vagga bátnum of mikið þar sem Sló-
vakíu gengi miklu betur urn þessar
mundir en umheimurinn gerði sér
grein fyrir. Eftir hið slæma sjálfstæð-
isár 1993 þá ætti árið sem nú væri að
líða, að sýna heilbrigðan vöxt; verð-
bólgan hefur verið helminguð niður í
12% á ársgrundvelli og eignir ríkis-
ins á erlendri grundu hafa því sem
næst þrefaldast og nema nú um 1,4
milljörðum dollara.
Óstödugleikinn mesta
hættan
Hvað sem púsluspili slóveskra
stjórnmála líður þá er það ljóst, að
mesta hættan sem steðjar að landinu
er óstöðugleikinn sem óumflýjan-
lega mun skapast við langdregna
myndun starfhæfrar samsteypu-
stjómar hinna sjö flokka sem fengu
sæti á þingi í kosningunum.
Með aðeins 61 af 150 sætum á
nýju þingi getur flokkur Meciar ekki
stjórnað einn. Ef Meciar heldur
áfram að heimta afsögn og brott-
rekstur Kovac forseta þá er deginum
ljósara að hann mun eiga í veruleg-
unt vandræðum með að finna sér
samstarfsmenn á meðal hófsamari
afla á þingi við myndun stjómar.
Við það gæti skapast það sem
stjórnmálaskýrendur hafa kallað
rauð-brúnt bandalag þar sem flokkur
Meciar myndi kalla til þátttöku Sló-
veska þjóðemissinnaflokkinn og hið
afturhaldssinnaða Bandalag sló-