Alþýðublaðið - 14.12.1994, Síða 5

MIÐVIKUDAGUR 14. DESEMBER 1994
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
5
franska forsetaslagnum
Fréttaskýring
Ný gjöf í
Eftir að hafa daðrað við þjóðina
látlaust í heilan mánuð með hjálp
fjölmiðla og viðtalsbókar og gefið
sósfalistum falskar vonir um sigur í
komandi forselakosningum, vegna
þess að hann var eini hugsanlegi
frambjóðandi þeirra, þá hætti
Jacques Delors bara við að fara í
framboð. Maðurinn sem síðustu
vikumar hefur verið að vinna á í
vikulegum skoðanakönnunum og
verið talinn sig-
urstranglegastur Margrét
allra líklegra Elísabet
frambjóðenda Ólafsdóttir
um embættið,
hætti bara við.
Þetta hafa Frakk---
skrifar
frá Paris-
heyra fréttirnar af fjarveru Delors.
Edouard Balladur varð afar glaður,
því þó hann haft ekki ennþá lýst sig
frambjóðanda, er fátt sem bendir til
að hann muni ekki fara fram. Það
eina sem gæti verið óþægilegt fyrir
hann, væri að mæta Chirac sem
uppistandandi mótherja í síðari um-
ferð. Nokkuð sem er alls ekki ólík-
legt að muni gerast eins og sakir
standa. Þar geta þeir átt eftir að
mætast, „gömlu vinirnir" og
væntanlega útkljá endanlega
deilur, sem hófust eftir sigur
hægri manna í þingkosning-
unum í fyrra vor og komu
Balladurs í forsætisráðuneyt-
ið. Eftir að Balladur tók við
ar aldrei séð gerast áður. Svona lag-
að gerist bara ekki. En það gerðist.
Sósíalistar sitja uppi með sárt ennið,
næstum búnir að vinna Elysee-höll-
ina í sjö ár í viðbót. Frambjóðenda-
lausir. I örvæntingarfullri leit.
Chirac kætist
Eini maðurinn sem gleðst inni-
lega er eflaust nafni Delors, Chirac.
Á meðan fylgi Delors jókst í augum
almennings, jukust líkurnar á því að

forsætinu, fóru vinsældir hans hrað-
vaxandi og áður en lagt um leið var
hann langvinsælasti stjórnmála-
maður Frakka. Flokksfélagar þeirra
vinanna fóru því fljótlega að ræða
að það væri eðlilegt að senda Ball-
adur í forsetakosningamar 1995 og
ekki leið á löngu áður en öllum þótti
það sjálfsagt. Öllurn nema Jacques
Chirac. Eða hafði hann ekki „gefið
Matignon eftir“ til Baíladur, með
því skilyrði að Elysee-höllin kæmi í
Bara að plata! Jacques Delors hefði að öllum líkindum getað orðið næsti forseti Frakklands. Hann valdi frekar
að sinna fjölskyldunni.
Stálin stinn. Gömlu félagarnir Balladur ogl
embættið.
Jacques Chirac yrði neyddur til að
hætta við framboð sitt þegar Edou-
ard Balladur væri búinn að lýsa yf-
ir sínu framboði, því hann var talinn
eina von hægri manna til að sigrast
á sósíalistanum Delors. Og til að
eining yrði um Balladur í herbúðum
hægrimanna varð Chirac að hverfa
úr leik. Chirac var hins vegar ekki
svo ýkja banginn, jafnvel þótt stöð-
ugt virtist halla undan fæti fyrir
honum, eftir þann snögga kipp er
fylgi hans tók í skoðanakönnunum
dagana eftir að hann lýsti því yfir að
hann væri forsetaframbjóðandi.
Hann er reyndar eini yfirlýsti fram-
bjóðandinn til þessa dags, ef frá er
talinn öfgasinnaði hægrimaðurinn,
Jean-Marie Le Pen. Það sem gerði
Chirac sæmilega öruggan með sig,
þrátt fyrir andúð flestra flokks-
bræðra hans á því að hann væri í
framboði, var sú fullvissa hans að
Delors myndi aldrei fara fram. Og
hvað hafði Chirac blessaður fyrir
sér í þvf? Jú, hann sagði - í viðtali
við tímaritð Feinmes að Delors
myndi aldrei fara í framboð vegna
þess að kona hans og dóttir væru á
móti því! Það var nefnilega það. -
Kannski ekki svo galið hjá Chirac
eftir allt saman, í Ijósi þess að Del-
ors ætlar ekki í framboð, vegna
þess að honum fínnst hann gam-
all (69 ára) og langar á eftirlaun
og má kannski ímynda sér í
framhaldi af því að frúna sé farið
að langa til að hafa hann meira
heima. Hvað dótturina varðar,
hefur því verið haldið fram að
framboð föður hennar hefði
hindrað pólitískan frama hennar,
en Martin Aubry er í dag einn
virtasti og vinsælasti sósfalistinn
samkvæmt skoðanakönnunum.
Chirac er auðvitað ánægður með
að geta hreykt sér af spádóms-
gáfum sínum, því brotthvarf
Delors úr kapphlaupinu, greiðir
veginn fyrir hann sjálfan. Félag-
ar hans í gauljistaflokknum,
RPR, hafa ekki lengur neina
ástæðu til að krefjast þess að
hann dragi sig til baka í þessu
hlaupi, sem Chirac tekur nú þátt
í þriðja sinn. Og vonast auðvitað
til að vinna, því næst verður það
eflaust of seint fyrir hann.
Einvígi „gömlu
vinanna"
En það voru fieiri kátir við að
hans hlut? Ekki aldeilis, hélt Ball-
adur. Hann hafði nú bara aidrei
heyrt annað eins. Auðvitað kæmi
ekki til greina að hann færi að láta
jafn feitan bita, sem nú var í seiling-
arfjarlægð, renna úr höndunum á
sér. Síðan hafa þeir félagar varla tal-
ast við nema með símbréfaskiptum.
Þeir forðast að mæta samtímis á
fundi í' flokknum og láta sem þeir
sjái ekki hvor annan ef þeir neyðast
til að vera sameiginlega viðstaddir
opinberar athafnir, eins og stundum
getur gerst þegar annar er forsætis-
ráðherra og hinn borgarstjóri í Par-
ís. Ef þeir standa tveir eftir í síðari
umferðinni, mætast stálin stinn.
Þótt Balladur yrði nær örugglega
sigurvegari, því hann stendur fyrir
sameinaðan gaullistaflokk, með
mikinn stuðning frá miðju, á meðan
Chirac fær þann vafasama heiður að
tákna sundrunguna í llokknum.
Eins og staðan er bendir fátt til að
niðurstaðan verði önnur. Ognanir í
fyrri umferðinni eru sárafáar.
Gamlir og fylgislitlir
midjumenn
Það er einskis trúverðugs fram-
bjóðanda að vænta úr miðjuflokk-
unum. Gömlu kempurnar Raymon-
de Barrc og Valery Giscard
d’Estaing, sem tóku þátt í slagnum
um Elysee-höllina f tveimur síðustu
forsetakosningum og töpuðu henni,
eru ekki líklegir til að leggja í eina
ferðina enn. Báðir eru of gamlir og
fylgissnauðir. Eini maðurinn sem
hefur lýst yfir áhuga á að leggja í
hann fyrir hönd miðjumanna er
Charles Millon, en hann nýtur
óverulegs stuðnings ef marka má
skoðanakannanir. Aðrir kandídatar,
eins og áður nefndur Le Pen og um-
hverfisverndarsinnarnir, Brice Lal-
onde og Antonie Waechter, hvað
þá kommúnistinn Robert Hue, eru
engin hindrun fyrir gaullistana tvo.
Upplausn vinstrimanna
Þá eru aðeins sósíalistarnir eftir.
Þar ríkja vonbrigði, undrun og upp-
lausn. Eitt er víst, að formaðurinn
Henry Emmanuelli á eftir að gera
allt sem hann getur til að koma í veg
fyrir sundrungu og deilur milli
ólíkra arma í flokknum, sem hefur
tekist að sýnast ótrúlega sameinað-
ur á síðustu mánuðum. Enda ekki
veitt af eftir slæm áföll í undan-
gengnum kosningum - þingkosn-
ingum (vor 1993) og Evrópukosn-
ingunum (júní 1994). En um hvem
getur flokkurinn hugsanlega sam-
einast nú þegar Delors er ekki leng-
ur með í spilinu? Jacques Delors
kom reyndar illa við kvikuna í
flokknum með því að segja að ein
ástæðan fyrir því að hann færi ekki
fram væri að hann myndi skorta
pólitískan stuðning. En það varekk-
ert annað en dulbúin vantraustsyfir-
lýsing á stuðning sósíalista, sem
hann grunaði að yrðu langt undan
þegar til kastanna kæmi. Þrátt fyrir
dulið hik sósíalista að baki Delors,
er langt frá því að það liggi í augum
uppi hver verður nú fyrir valinu sem
forsetaframbjóðandi llokksins.
Enginn virðist lfklegur til að geta
skapað þá einingu sem væntanlegt
framboð Jacques Delors gerði. Ekki
einu sinni vinur hans og stuðnings-
maður, Michel Rocard. Til þessi
hefur Rocard orðið fyrir of mörgum
skakkaföllum á síðustu átján mán-
uðurn. Það dugir því ekki að hann
styðji svipaðar hugmyndir og Del-
ors, hvað þá að hann njóti stuðnings
þess síðastnefnda. Hann skortir
bæði vinsældir. trúverðugleika og
öflugan stuðningshóp úr eigin röð-
um. Aðrir sem nefndir hafa verið til
sögunnar eru: Martin Aubry, en hún
er bæði talin of ung og hafa of litla
reynslu af kosningabaráttu; Jack
Lang, sem þrátt fyrir að vera mjög
vinsæll meðal yngri kynslóðarinn-
ar, vanur fjölmiðlamaður og heitur
Mitterand-sinni, er ekki mjög vel
liðinn af flokksbræðrum sínum; og
Pierre Mauiroy, fyrsti forsætisráð-
herra Mitterrands, sem hefur það þó
á móti sér að vera í minnihluta
gagnvart formanninum.
Hvad gerir Tapie?
Af þessum þremur, hefur Lang
aðeins lýst yfir áhuga á að fara í
framboð. Þá er eftir sjálfur formað-
urinn, en Henry Emmanuelli neitar
því staðfastlega að hafa framboð í
huga, segir að sitt hlutverk sé að
finna hæfan frambjóðanda sem
samstaða verði um. Það er lfka eins
gott að honum takist það því allt
bendir til að skelfír Sósíalista-
flokksins, Bernard Tapie, lýsi yfir
framboði á næstu dögum. Hann fer
þá fram f nafni Róttæklingaflokks-
ins, síns eigin flokks og stelur at-
kvæðum frá frambjóðanda sósíal-
ista. Emmanuelli er því vandasamt
val á höndum ef hann vill fmna
sósíalistum frambjóðanda sem get-
ur talist hættulegur gaullistunum
Jacques Chirac og Edouard Ballad-
ur. Það er eins víst það verði eins
auðvelt að finna nál í heystakki.
Gjafakortin okkar
eru tilvalin
jólagjöf fyrir
alla; pabba,
mömmu,
ömmu,
afa, frænku,
frænda og
börnin.
SINFONIUHLJOMSVEIT ISLANDS
Sími 622255
Hljómsveitin okkar
Nýjar reglur um
greiðslumat
Aukið öryggi fyrir öllu
Ibúðarkaup kalla á vel ígrundaða ákvörðun og mikilvægt
er að vanda þar til allra verka. Með tilkomu greiðslumats
hafa einstaklingar átt auðveldara með að átta sig á
væntanlegri greiðslubyrði. Nú hefur Húsnæðisstofnun
endurnýjað reglur sínar um greiðslumat og miða þær að
því að gera íbúðarkaup öruggari en áður.
Helstu breytingar eru þessar:
■ Miðað er við að greiðslubyrði allra lána fyrslu 3 árin eftir
íbúðarkaup, byggingu eða endurbætur, verði ekki hærri en
18% af heildarlaunum.
■ Meira tillit er tekið til sveiflukenndra launa en áður.
Áhersla er lögð á heildarlaun umsækjanda samkvæmt
skattskýrslu í stað mánaðarlauna síðustu þrjá mánuði.
■ Lánafyrirgreiðsla, s.s. skammtímalán banka til kaupanda,
verður að vera formlega staðfest sem ákvörðun.
U Sala lausafjármuna, t.d. bíls, og aðstoð skyldmenna
verður að hafa farið fram áður en Húsnæðisstofnun
samþykkir kaup á veðskuldabréfi.
Leitið til viðskiptabanka ykkar eða annarra fjármálastofnana eftir
frekari upplýsingum varðandi hinar nýju reglur um greiðslumat.
cSg HÚSNÆÐISSTOFNUN RÍKISINS
HÚSBRÉFADEILD • SUÐURLANDSBRAUT 24 • 108 RfYKJAVÍK • SÍMI 69 69 00
OPIÐ Kl. 8-16 VIRKA DAGA