Alþýðublaðið - 06.01.1995, Page 2

2
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 6. JANÚAR 1995
ALMBUBIMB
20848. tölublað
Hverfisgötu 8 -10 Reykjavík Sími 625566
Útgefandi Alprent
Ritstjórar Hrafn Jökulsson
SiguröurTómas Björgvinsson
Umbrot Gagarín hf.
Prentun Oddi hf.
Ritstjórn, auglýsingar og dreifing
Sími 625566
Fax 629244
Áskriftarverð kr. 1.550 m/vsk á mánuði.
Verð í lausasölu kr. 150 m/vsk
Til hamingju,
Olafur Ragnar!
í Alþýðubandalaginu ríkir ringulreið um þessar mundir.
Flokkurinn tapar fylgi, og í skoðanakönnun DV sem birt er í
gær kemur fram að undir forystu Ólafs Ragnars Grímssonar er
Alþýðubandalagið nú Iangt undir kosningafylgi. Innbyrðis
sundurþykkja, losaraleg málefnatök og umdeild forysta hafa
orðið til þess að gera Alþýðubandalagið að ótrúverðugum
flokki í augum þjóðarinnar.
Fortíð Alþýðubandalagsins markast af átökum mismunandi
klíka, þar sem hefð er fyrir því að forystumenn - sem oftar en
ekki eru persónulegir óvildarmenn - geri með sér skammvinn
bandalög í kringum kosningar til að halda eigin stöðu. Allir
sem fylgjast með íslenskum stjómmálum vita af gagnkvæmri
andúð Olafs Ragnars og Svavars Gestssonar. Ólafur batt endi á
formennskuferil Svavars, sem hefur ekki borið pólitískt barr
síðan, og virðist oft ekki lengur hafa annan tilgang í stjómmál-
um en greiða ÓlaFi löðrunginn forðum. En í aðdraganda kosn-
inganna þurfa báðir að halda stöðu sinni innan flokksins. Og
trúir hefðinni hafa þeir nú gert með sér bandalag, sem einkenn-
ist af vægast sagt lítilli hollustu við þá, sem best hafa stutt þá.
Ólafur Ragnar hafði í haust blandað sér í innanfélagsmál
flokksins í Reykjavík með því að standa fyrir stofnun Framsýn-
ar, sem beinlínis var sett til höfuðs Svavari Gestssyni. I fram-
haldinu er honum nauðsynlegt að tryggja fulltrúa Framsýnar
bærilega ömggt sæti á framboðslistanum í Reykjavík. Svavar
þurfti hins vegar að koma í veg fyrir harða hríð Framsýnar að
efsta sætinu, til að vemda eigið skinn. Bandalag þeirra tveggja
fólst í því, að Ólafur Ragnar seldi pólitíska framtíð eindregnasta
stuðningsmanns síns í þingflokknum, Guðrúnar Helgadóttur,
sem var niðurlægð með því að þurfa opinberlega að leggja til að
hún afsalaði sér öðm sæti, og yrði annar varaþingmaður flokks-
ins í Reykjavík. Svavar lagði á móti til pólitískt líf Auðar
Sveinsdóttur, varaþingmanns og vinsæls umhverfissinna, sem í
prófkjöri hefði ef til vill unnið annað sætið, - ömgglega það
þriðja.
Endahnútur svikafléttunnar var svo hnýttur, þegar þeir kump-
ánar báðir lögðust á eitt um að koma í veg fyrir prófkjör, og þar
með að lýðræðið fengi notið sín. Þetta hefur hins vegar leitt til
nær algerrar upplausnar innan Alþýðubandalagsins í Reykja-
vík. Helstu stuðningsmenn Svavars Gestssonar ýmist hóta hon-
um úrsögn úr flokknum, eða að hætta afskiptum af stjórnmál-
um. Auður Sveinsdóttir segir þannig í Alþýðublaðinu í fyrra-
dag að hún sé á leið úr flokknum; Stefanía Traustadóttir, núver-
andi varaþingmaður, kvaðst í gær hætt afskiptum af Alþýðu-
bandalaginu, og í dag segir Álfheiður Ingadóttir að flokkurinn
sinni ekki pólitík, og starf innan Alþýðubandalagsins sé í lág-
marki, „raunar lítið sem ekki neitt.“
Þannig hefur Svavari Gestssyni tekist að bíta af sér helstu
stuðningsmenn sína með svikabandalagi við Ólaf Ragnar, sem
miðar að því einu að hann haldi efsta sæti sínu í Reykjavík. Það
er aldeilis reisn yfir þessum gamla hugsjónamanni! Viðbrögð
hans í dag við fréttum Alþýðublaðsins af uppnáminu innan Al-
þýðubandalagsins spegla þá taugaveiklun, sem þar hefur gripið
um sig. En skýring Svavars á ofangreindum fréttum er efnis-
lega sú, að Alþýðublaðið hafí lagt Alþýðubandalagið íeinelti(!)
og sé marklaust því það sé „.. .náttúrlega ekkert annað en
flokksblað.“
Sjálfur eyddi Svavar drjúgum parti af ferli sínum sem ritstjóri
flokksblaðs, og hefur þá væntanlega að eigin mati verið ger-
samlega marklaus. Það eru litlar fréttir fyrir þá sem lásu Þjóð-
viljann undir hans stjóm. Hitt eru tíðindi, að innan Alþýðu-
bandalagsins er hann nú marklaus stjórnmálamaður, sem selur
hugsjónir og trygga vini fyrir öruggt þingsæti.
Til hamingju, Ólafur Ragnar!
Önnur sjónarmið
Fljótlega varð ég þó var við að erlendu þingmennirnir töldu Jón
Baldvin standa sig mjög vel og jafnvel betur en ráðherra miklu
stærri þjóða. Málakunnátta, þekking á málefnum og góð ræðu-
*
mennska utanríkisráðherrans hafa vakið athygli á afstöðu Is-
lands á erlendri grund að ég hygg meira og betur en oft áður á
árum fyrr, segir Guðmundur G.
Hvad rædur
úrslitumí
vinsældakjörum ?
Guðmundur G. Þórarinsson,
verkfræðingur og fyrrverandi al-
þingismaður, skrifar kjaliaragrein
í I)V í gær með fyrirsögninni
„Ovinsælasti stjórnmálamaður-
inn“. Greinin fjallar í aðalatriðum
um Jón Baldvin Hannibalsson,
utanríkisráðherra og formann Al-
þýðuflokksins, og að nokkru leyti
um eiginkonu hans, Bryndísi
Schram framkvæmdastjóra Kvik-
myndasjóðs. Guðmundur veltir í
grein sinni upp spurningum varð-
andi ummæli stjórnmálamanna
um hvern annan, siðferði fjöl-
miðlamanna og hvað ráði afstöðu
almennings til stjórnmálamanna.
Greinin fer hér á eftir með milli-
fyrirsögnum Alþýðublaðsins:
„Það hefur tíðkast um nokkurn
tíma að sum dagblöðin úrskurða
með skoðanakönnun hver sé óvin-
sælasti stjórnmálamaðurinn. Reynd-
ar er það svo að stundum hefur sami
maðurinn fengið flest atkvæði bæði
sem vinsælasti og óvinsælasti stjóm-
málamaðurinn. Það getur verið for-
vitnilegt að velta fyrir sér hvað ræð-
ur mestu um úrslit í slíku kjöri. Valt
er að eiga allt sitt undir lýðhylli.
Nú um stundir hefur utanríkisráð-
herranum okkar hlotnast þessi lítt
eftirsóknarverði titill. Á honum
standa öll spjót. Svo margt er honum
mótdrægt að umhugsunarefni verður
að teljast. Flokkurinn stendur með
eindæmum illa í skoðanakönnunum,
klofningur er alvarlegur og einstak-
lingar í flokknum liggja undir alvar-
legu ámæli.“
Fáir eru hæfari
til málflutnings
„Ég hef um nokkurt árabil fylgst
með helstu stjómmálamönnum okk-
ar. Oftar hef ég verið ósammála
utanríkisráðherranum en sammála
Guðmundur G. Þórarinsson: Ég hef
ævinlega talið Jón Baldvin flytja
mál sitt vel og hnitmiðað ... Fáir
koma aðalatriðunum svo skýrt og
auðveldlega að. Ævinlega hefur
hann sett sig vel inn i málin, kemur
undirbúinn, þekkir menn og mál-
efni sem um er rætt. Fáir eru hæf-
ari í ræðustól að flytja mál sitt. Mér
virðist hann leggja feiknarlega
vinnu í starf sitt.
Atburdir dagsins
1066 Haraldur II Englandskonungur
krýndur. 1919 Theodore Roosevelt,
forseti Bandaríkjanna 1901-9, deyr.
1923 Halldór Laxness skírður til
kaþólskrar trúar í Lúxemborg. Fullt
nafn: Halldór Kiljan Marie Pierre
Laxness. 1977 EMl-plötuútgáfan
segir upp samningum við pönk-
hljómsveitina Sex Pistols eftir að pí-
stólumar vom með dónaskap í sjón-
varpinu.
Afmælisbörn dagsins
Ríkharður II konungur Englands,
1367. Jóhanna af Örk frelsishetja
og píslarvottur Frakka, 1412. Max
Bruch þýskt tónskáld af rómantíska
skólanum, 1838.
Málsháttur dagsins
Kveinka sér flestir, þá komið er inn
úr skinninu.
og sérstaklega er ég ánægðari með
stefnu forsætisráðherrans í Evrópu-
málum en Jóns Baldvins. En ég hef
ævinlega talið Jón Baldvin flytja mál
sitt vel og hnitmiðað. 1 nær öllum
málum kemur hann kjamanum að
vafningalaust í meitluðum setning-
um skorinort. Fáir koma aðalatriðun-
um svo skýrt og auðveldlega að. Æv-
inlega hefur hann sett sig vel inn í
málin, kemur undirbúinn, þekkir
menn og málefni sem um er rætt. Fá-
ir eru hæfari í ræðustðl að flytja mál
sitt. Mér virðist hann leggja feiknar-
lega vinnu í starf sitt.
Þegar ég var í Evrópuráðinu varð
ég var við að sumir hinna erlendu
þingmanna vantreystu íslendingum
til að fara með forystu í EFTA með-
an samið væri um Evrópska efna-
hagssvæðið. Fljótlega varð ég þó var
við að þeir töldu Jón Baldvin standa
sig mjög vel og jafnvel betur en ráð-
herra miklu stærri þjóða. Málakunn-
átta, þekking á málefnum og góð
ræðumennska utanríkisráðherrans
hafa vakið athygli á afstöðu íslands á
Annálsbrot dagsins
Var áfreðavetur mikill, sem einn
kopar yfír jörðinni, svo hross dóu
meir af hungri en holdgrenni í Norð-
urlandinu, en fjármissirinn ei svo
mikill, þar sem hey voru.
Sjávarborgarannáll, 1686.
Svívirda dagsins
En sannleikurinn er sá að þessi um-
rædda bók er svívirðilegri en nokkur
bók sem nokkru sinni hefur komið á
prent á íslandi. Úrkynjun og hvers
konar óheilnæmi og saurindi koma
fram í mjög ríkum mæli. Enginn ár-
angur er af lestri margra kafía í bók-
inni annar en saurgun hugarfarsins.
Ritdómur Hriflu-Jónasar um Vefarann mikla
frá Kasmír eftir Halldór Laxness.
Ord dagsins
Sárt er cið hylja sorg og þrú,
súrt er að dylja trega,
sárt er að skilja seitns við gná,
sárt er að vilja en ekkifá.
Jón Arnason hlemmur.
erlendri grund að ég hygg meira og
betur en oft áður á árum fyrr.“
Þetta er ekki
eftirmælagrein
„Margt fleira mætti telja en ég læt
hér staðar numið enda ekki að rita
eftirmælagrein. En vel á minnst, ein-
hvers staðar las ég að vönduð stór-
blöð erlendis láti skrifa eftirmæli um
ýmis stórmenni á meðan þau lifa til
þess að vera viðbúin ef eitthvað ber
brátt að. Líklega er mönnum hollt að
meta samtíðarmenn annað slagið séð
frá þessum sjónarhóli; matið verður
dálítið annað. Ég er þess fullviss að
ulanríkisráðherrahjónin hafa verið
Islandi mjög til sóma á ferðum sín-
um erlendis. En stundum verður
smáatriði til þess að fella skugga á
annars vel unnin störf. „Finni hann
laufblað fölnað eitt, þá fordæmir
hann skóginn."
Oft veltir maður fyrir sér áhrifum
fréttamanna á afstöðu fólks. Vafalít-
ið em þau veruleg. Fréttamenn búa
við lúxus ábyrgðarleysisins og hafa
mikil völd. Fróðlegt væri að sjá sum
Lokaorð dagsins
Vatn! Vatn!
Hinstu orð afmælisbams dagsins, Jóhönnu af
Örk, sem brennd var á báli árið 1431, aðeins
tvítug að aldri.
Skák dagsins
Enn dvelur skákdeildin við enda-
tallsrannsóknir. Nú lítum við á stöðu
sem upp kom í skák Holmovs, sem
hefur hvítt og á leik, og Georggadz-
es í Batumi 1991. Liðsaflinn er jafn
en svartur hótar að sópa hvítu peðun-
vinnubrögð þeirra tekin jafn gagn-
rýnum tökum og þeir taka verk
stjórnmálamanna. Én stjómmála-
menn tala yfirleitt illa hver um ann-
an. Stór hluti af starfi þeirra liggur í
því að tala illa um aðra stjómmála-
menn.
Takist þeim vel upp tekst þeim að
sannfæra fólk um að hinir séu stór-
gallaðir eða jafnvel hættulegir. Því
em flestir þeirra ekki metnir að verð-
leikum fyrr en að löngum tíma liðn-
um.“
Og evrun fýsir
ilít ao heyra
„Og eyrun fýsir illt að heyra. Ég
hitti kunnan lækni í heita pottinum
um daginn. Hann sagði mér að sér
stæði alltaf í minni dálítil saga eftir
Hóraz sem faðir hans hefði kennt
sér. Maður hitti vin sinn á götu og
sagði: Hví ertu svona hryggur og
drúpir höfði? Hefur eitthvað gengið
þér svona illa eða hefur eitthvað
gengið öðmm svona vel? Þetta lýsir
okkur vel sagði læknirinn um leið og
hann gekk burt."
um á kóngsvæng útaf borðinu og
hefja síðan stórfellda sókn. Holmov
sá við þessum áformum og tryggði
sér sigur í fáeinum leikjum. Hvað
gerir hvftur?
1. Rb6!! Glæsilegt! 1. ... fxe4+ 2.
fxe4 Hxg2 Nú er þetta aðeins klór í
bakkann. 3. Rc4 g5 4. Hxd6+ Ke7 5.
Hd5 Og Georgadze gafst upp.
Dagatal 6. janúar