Alþýðublaðið - 12.01.1995, Blaðsíða 8

MMVBLMD
Fimmtudagur 12. janúar 1995
7.tölublað - 76. árgangur
Verð í lausasölu kr. 150 m/vsk
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir borgarstjóri boðar til tveggja málþinga um menningarmál og stefnu borgaryf-
irvalda í þeim málum. Fyrra málþingið verður í Ráðhúsinu á laugardaginn og þar verður rætt um hagsmuni
og aðstöðu listamanna í Reykjavík. Sæmundur Guðvinsson spurði nokkra af frummælendum á málþinginu
Hvernig er að vera listamaður í Reykjavík?
Þorvaldur Þorsteins-
son myndlistarmaður
Ekki eintóm
fiekafram-
leiðsla
„Ef' maður vinnur hefðbundna
myndlist, stofumyndlist, þá er ekkert
slæmt að vera myndlistarmaður í
Reykjavík. Ekki síst þegar unnið er
með hefðbundinn miðil, það er að
segja málverk. Öllu alvarlega er hins
vegar skortur á vettvangi fyrir annars
konar framkvæmdir og fé í þær. Það
vantar nokkurs konar framkvæmda-
sjóð myndlistarmanna,“ sagði Þor-
valdur Þorsteinsson myndlistarmað-
ur og rithöfundur.
„Mér finnst talsvert vanta á að
stjómendur menningarmála geri sér
grein fyrir því að myndlistin hefur
verið að þróast þannig að það eru
komnar allt aðrar áherslur varðandi
það hvað er myndlist. Hvar er hún,
hvar er hún kynnt og hvar er hún
sýnileg? Myndlist er komin svo
langt út fyrir hinn hefðbundna sýn-
ingarsal. En það er haldið töluvert
fast í hefðina og hvar myndlist er til
sýnis,“ sagði Þorvaldur enníiremur. í
framhaldi af þessu var hann spurður
hvort Reykjavíkurborg þyrfti þá að
taka upp nýja stefnu í þessum mál-
um.
„Það em að koma upp æ fleiri
myndlistarmenn sem hafa allt aðrar
forsendur til að vinna en stilla hiut-
unum upp í sýningarsölum ein-
göngu. Kerfið er kannski ekki alveg
tilbúið til að taka á móti þessu. Borg-
in sker sig svo sem ekkert úr að því
leyti að aðstaðan er hvorki betri né
verri hér heldur en annars staðar þar
sem ég þekki til. En það er kannsld
fullmikil þröngsýni varðandi það
hvemig myndlistarmenn vinna.
Boðssýningar Kjarvalsstaða hafa
verið til bóta, en þar sé ég hins vegar
enga stefnu og býsna tilviljunarkennt
hverjir þar em kynntir. Þar er meira
um skyndiákvarðanir en markvissa
stefnu."
Þeir sem ekki vinna hefðbundið
eru þá í nokkuð lausu lofti?
,dá, og það er sístækkandi hópur
því tímamir breytast. Þvert á þessa
þróun hefur umræða á vegum borg-
arinnar snúist svo mikið um Erró og
stóm heildimar sem eiga einhvem
veginn að sjá um menninguna. Þetta
er alveg á skjön við þá þróun sem er
að eiga sér stað þar sem allt er eins
og að splundrast upp f smærri eining-
ar og fjölbreytilegri framkvæmdir
listamanna, en ekki eintóm fleka-
framleiðsla sem hangir í stómm
glæstum hofum,“ sagði Þorvaldur
Þorsteinsson.
*
Asdís Thoroddsen kvik-
myndagerðarmaður
Ómótuð stefna
„Það hefur ekki væst um mig
hingað til og ég hef alltaf haft nóg að
gera, reyndar ekki alltaf sem kvik-
myndagerðarmaður," sagði Asdís
Thoroddsen leikstjóri og kvik-
myndagerðarmaður.
„Ahugi fyrir kvikmyndum og
kvikmyndagerð er fyrir hendi og ég
vil skjóta því inn að það mætti vera
meira og fjölbreyttara úrval mynda í
bíóhúsum borgarinnar. En þrátt fyrir
bíóáhuga borgarbúa þá hefur
Reykjavíkurborg ekki komið þar við
sögu nema að hún hefur styrkt kvik-
myndahátíðir. En borgin hefur enga
mótaða stefnu varðandi kvikmynda-
gerð. Raunar hefur vantað menning-
armálastefnu hjá borginni. Það hefur
verið svona happa og glappaaðferð
hveijir fá stuðning og hvað er gert.
Ég ætla hins vegar ekki að segja
meira að sinni en ræða þetta frekar á
málþinginu sjálfu," sagði Asdís
Thoroddsen.
Ólafur Haukur Símon-
arson rithöfundur
Vantar menn-
ingarpólitík
„Það gildir það sama um að vera
rithöfundur í Reykjavík og víðast
hvar annars staðar á landinu held ég.
Það eru bæði kostir og gallar við það
að vera hér, en þetta snýst mikið um
menningarlegan stuðning í ýmsu
formi við höfunda. Þetta málþing
mun væntanlega snúast að einhverju
leyti um það hvemig megi efla tengsl
fólksins við bækur og bókmenntim-
ar,“ sagði Ólafur Haukur Símonar-
son rithöfundur.
„Það þarf að gera bókina sýni-
legri, nærtækari, og koma f veg fyrir
það að hún verði homreka. Það þarf
að tryggja það að bókin verði öllum
aldurshópum nærtæk hvar sem er á
landinu á öllum árstímum. Við höf-
um talsverðar áhyggjur af því að
bókin sé ekki innan seilingar og
þeim tegundum bókmennta sem er
flaggað fari fækkandi," sagði Ólafur
Haukur ennffemur. Hann var spurð-
ur hvort andrúmsloft borgarinnar
væri gott fyrir skapandi list eins og
skáldskap.
„Ég held að það sé mjög erfitt að
mæla það! En ég hef gmn um að það
sé allur vilji til þess að gera góða
hluti í þessum efnum. Hins vegar er
eins og svona málefni glutrist oft
niður og þeim sé ekki sinnt nægilega
og þess vegna em menn að þinga og
reyna að fmna leiðir til að koma hlut-
unum í betra horf. Það þarf að nýta
fjármagn betur og þær stofnanir sem
til em, eins og í þessu tilviki skóla og
bókasöfn."
Vantar ákveðnari stefnu yfir-
stjómar borgarinnar?
„Það vantar auðvitað menningar-
pólitík í þetta land til þess að það geti
orðið sátt um það hvað við viljum
hafa af menningarstarfi og hveiju
við viljum kosta til. Einnig hvemig
við teljum okkur geta nýtt best það
fjármagn og þann mannafla sem við
þetta fæst, það er að segja við list-
sköpun og dreifingu á menningaraf-
urðum. Það er eins og þetta sé allt
mjög sundurlaust. Það skortir bæði
löggjöf um menningarmál og menn-
ingarpólitík og svo hreinlega að taka
af skarið með það hversu miklu fjór-
magni eigi að verja til þessara hluta,“
sagði Ólafur Haukur Símonarson.
Kolbrún Halldórsdóttir
leikstjóri
Viljum gegn-
særra kerfi
„Ef þú hefur tækifæri til að starfa
er nánast alls staðar gott að vera, en
það er spumingin um þessi tækifæri.
Listamenn em löngum upp á eigin
ábyrgð með tækifærin en umræðan
hefur líka löngum snúist um það að
það eigi kannski ekki eingöngu að
vera á ábyrgð listamanna að þeir hafi
tækifæri til að starfa. Það eigi líka að
vera á ábyrgð samfélagsins," sagði
Kolbrún Halldórsdóttir leikstjóri.
„Reykjavíkurborg hefur stutt
mjög myndarlega við leiklistina.
Borgin gerir Leikfélagi Reykjavíkur
kleift að reka Borgarleikhúsið og
ekki nema gott um það að segja en
við verðum að skoða allt landslagið.
Hvað fleira er það sem Reykjavíkur-
borg er að gera til að styðja við leik-
listarstarf? Það er ansi margt. Þar er
til dæmis skólamálaráð mjög virkur
aðili og sömuleiðis fþrótta- og tóm-
stundaráð. Einnig er virk leiklistar-
starfsemi í öllum skólum meira eða
minna. Það em hins vegar óljósar
leiðir sem liggja um þetta landslag.
Þurfa listamenn að þreifa sig áfram
lengi í einhvetjum frumskógum áður
en þeir finna hvaða aðferðum þeir
geti beitt til að fá fjárhagslegan
stuðning til þess að stunda sína list-
Frummælendur á málþingi borgarstjóra: Auður Bjarnadóttir, Kolbrún
Halldórsdóttir, Pétur Jónasson, Ásdís Thoroddsen, Þorvaldur Þorsteins-
son og Ólafur Haukur Símonarson. Á myndina vantar Sigurð Harðarson.
grein," sagði Kolbrún.
Er þörf á einhverjum reglum um
stuðning borgarinnar?
,Já. Það virðast til dæmis engar
reglur vera til um hvemig leiklist er
studd af Iþrótta- og tómstundaráði
eða skólamálaráði, hvað þarf til að
komast þar að. Það er ekki auglýst
eftir neinum styrkjum. Hvemig sinn-
Krístín Ástgeirsdóttir oddviti Kvennalistans í Reykjavík
Klúður hjá Kvennalistanum
- hvernig staðið er að framboðsmálum. Ákvörðun um nýtt forval í Reykjanesi „kemur leiðinlega út gagn-
vart einstaklingum“ en er ekki kvennakúgun einsog Helga Sigurjónsdóttir staðhæfir, segir Kristín.
Málefni Kvennalistans. em nú
mjög í brennidepli, einkum fram-
boðsmál í Reykjavík og Reykjanesi.
A Reykjanesi hefur verið ákveðið
að hundsa niðurstöður forvals, þar-
sem Helga Sigurjónsdóttir varð í
efsta sæti, og efna til annars forvals
þarsem Kristín Halldórsdóttir, fyrr-
um þingkona, gefur kost á sér. í
Reykjavík fór fram leynilegt og fá-
mennt forval, og síðustu vikur hafa
kvennalistakonur tekist á bakvið
tjöldin um skipan framboðslistans.
Alþýðublaðið ræddi við Kristínu
Ástgeirsdóttur, einn helsta leiðtoga
Kvennalistans, um málefni flokks-
ins.
Erfundur hjá Kvennalistanum á
fimmtudagskvöld þarsem verður
raðað á framboðslistann tilAlþing-
is?
„Það verður félagsfundur annað
kvöld (í kvöld) þar sem farið verður
yfir drög að stefnuskrá og tillaga um
uppstillingu á framboðslista
Kvennalistans í Reykjavík verður
kynnt til umræðu. Ef ekki koma
fram neinar athugasemdir þá á ég
von á því að hún verði samþykkt."
Nú hefur Kvennalistinn, meðal
annars eftir atburðina íReykjanes-
kjördcemi, verið gagnrýndur fyrir
ólýðrœðisleg vinnubrögð, hverju
svarar þú því til?
„Það er mjög erfitt fyrir mig að
dæma um vinnubrögð sem ég hef
ekki fylgst með af eigin raun. Þama
virðist samt vera um klúður að ræða.
Félagsfundur Kvennalistans er
æðsta vald hans. Það hafa verið
haldnir margir félagsfundir á
Reykjanesi þar sem fyrri ákvarðanir
hafa verið teknar til endurskoðunar.
Annars er þetta leiðindaklúður og
vonandi tekst að ná niðurstöðu út úr
þessari lokaröðun. En úr því sem
komið var, var þá ekki bara best að
byija upp á nýtt?“
Helga Sigurjónsdóttir segir að
sú ákvörðun að endurtaka forvalið
í Reykjanesi sé mesta kvennakúg-
un sem hún hefur orðið fyrir. Er
það sœmandi Kvennalistanum?
,Ég get ekki fallist á það að þama
sé um einhveija kvennakúgun að
ræða. Þama er hópur kvenna að
reyna að komast að niðurstöðu.
Þama hefur hvorki verið sátt um
vinnubrögð né það að Kristín Hall-
dórsdóttir skuli ekki hafa gefið kost
á sér. Þetta kemur leiðinlega út
gagnvart einstaklingum. Þetta er
ekki nein kvennakúgun en þetta er
klúður. Konumar á Reykjanesi
verða nú að heíjast handa við að
semja um frið og sættir á sínu heim-
ili.“
Er grasrótin ekkert kalin þegar
kallað er til nýsforvals til að konm
gamalli þingkonu inn á þing á ný, í
stað konu sem er frekar ný í starfi
listans og Imfði auk þess hlotið
brautargengi félaga sinna í for-
vali?
„í fyrsta lagi er Helga Siguijóns-
dóttir ekki ný í starfi fyrir Kvenna-
lístann. Hún hefur verið með frá
upphafi, þó hún hafi starfað mismik-
ið í gegnum tíðina. Spumingin er
alltaf um hveijar konur vilja sjá sem
sína íúlltrúa. Það var hópur sem vildi
fá Kristínu Halldórsdóttur til að leiða
Iistann. Það em margar hæfar og
góðar konur á Reykjanesi, ef það er
vilji þeirra að fá hana í fyrsta sætið,
þá verður það að koma útúr þessu
forvali, en margar fleiri gefa þar kost
á sér. En annars finnst mér þetta mál
allt saman bera ífekar vott um líf í
Kvennalistanum en kal.“
Kristín Ástgeirsdóttir um þau um-
mæli Helgu Sígurjónsdóttur að
Kvennalistinn beiti „kvennakúg-
un" með því að endurtaka forval í
Reykjanesi: Þetta kemur leiðinlega
út gagnvart einstaklingum. Þetta
er ekki nein kvennakúgun en þetta
er klúður.
Finnst þér eðlilegt að þátttak-
endur í forvaii Kvennaiistans í
Reykjavík fái ekki að vita hver út-
koma þeirra sjálfra var?
„Nei, mér finnst það ekki eðlilegt
en það var samþykkt á fjölmennum
félagsfundi að hafa þetta svona.
Þetta var mjög ítarlega rætt en nið-
urstaðan var þessi.“
Okkar heimildir herma að afsex
efstu sœtunum, séu fimm konur
sem voru í hópi stofnenda Kvenna-
listans, núverandi þingkonur,
varaþingkonur, fyrrverandi borg-
arfulltrúi. Er þetta ekkert óeðlilega
hœg endurnýjun íflokki sem legg-
urjafn mikið uppúr endurnýjun og
Kvennalistinn?
„Þetta er einfaldlega rangt og
þegar listinn lítur dagsins ljós kemur
í ljós hvaða endumýjun á sér þar
stað. Að lokum vil ég koma á fram-
færi athugasemd vegna skrifa Al-
þýðublaðsins um mig, og það að ég
hafi verið að beita mér gegn ein-
hverjum ákveðnum konum í þessu
forvali. Það hef ég ekki gert og ég er
sátt við þá niðurstöðu sem nú er að
fæðast. Ég tel að hún muni gefa okk-
ur Kvennalistakonum kost á góðum
sigri í vor.“
ir menningarmálanefnd Reykjavík-
urborgar leiklistinni? Eða á hún
kannski ekki að sinna henni? Ég held
að við viljum öll gagnsærra kerfi
eins og Ingibjörg Sólrún og nýi
meirihlutinn hafa talað um. Mál-
þingið er mnnið undan rifum Ingi-
bjargar Sólrúnar og hún er svolítið
að leita til listamannanna til að fá
hugmyndir.
Reykjavíkurborg auglýsir aldrei
neinar styrkveitingar líkt og rikið
gerir. Það em því bara einhverjir og
einhverjir sem fá stuðning eftir um-
Qöllun einhverra og einhverra. Við
óskum eftir því að stuðningurinn
verði markviss og hægt sé að treysta
því að þeir sem hafi helst eitthvað
fram að færa á hverjum tíma hafi
möguleika á að starfa. Fái stuðning
og þurfi ekki sjálfir að bera ábyrgð á
öllu sem þeir gera frá byrjun til
enda,“ sagði Kolbrún Halldórsdóttir.
Pétur Jónasson
gítarleikari
Mikill
tónlistaráhugi
„Fámennið gerir það að verkum
að músikantar þekkjast mjög vel inn-
byrðis, bæði aðrir flytjendur og svo
líka tónskáld. Það er mjög áberandi
hér hvað það er góð samvinna milli
tónskálda og flytjenda," sagði Pétur
Jónasson gítarleikari.
„Það er mikill áhugi hjá þessum
hópum, annars vegar að semja verk
og hins vegar að spila þau. Á hinn
bóginn mætti koma miklu meira af
peningum inn í svoleiðis dæmi. Þó
þetta sé prófessional fólk þá er þetta
áhugamennska, sem ekki getur
gengið til lengdar," sagði Pétur enn-
fremur.
Hann sagði að tónlistaráhugi
borgarbúa væri mikill og hann hefði
heyrt að um 70 þúsund gestir sæktu
tónleika hér á ári. Það væri því að
mörgu leyti gott að vera tónlistar-
maður í Reykjavík.