Alþýðublaðið - 08.02.1995, Page 5

MIÐVIKUDAGUR 8. FEBRUAR 1995
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
5
Vigdís Grímsdóttir fékk í
*
fyrradag Islensku bókmennta-
verðlaunin fyrir skáldsöguna
Grandavegur 7. Stefán Hrafn Hagalín
átti í gær samtal við verðlauna-
hafann um það sem honum datt í hug
„Eger
hrœdd
viÖ
myrkrið “
Var ekki fínt að fá íslensku
bókmenntaverðlaunin á dögun-
um fyrir Grandaveg 7?
„Jú, jú. Eg var nú útí banka áðan
að borga skuldir og konurnar þar
voni hissa á því, að það væru bara
veitt peningaverðlaun, en ekki far-
andbikar. En þetta er voða gaman.“
Hvað ætlarðu að gera við verð-
launaféð, fimmhundruðþúsund-
kallinn?
„Ég er nú búin að fara útí banka
og borga skuldir. Svo var ég að fá
fjámám frá sýslumanni og ætla að
svara því. Ég veit ekki hvað ég geri
við afganginn - það verður ekkert
vandamál."
Þú hefðir kannski frekar viljað
fá farandbikarinn?
„Kannski með hinu. Það væri
sniðugt að hafa eitthvað svoleiðis."
Um þessar mundir deila menn
harkalega um launasjóð rithöf-
unda. Finnst þér sanngjarnt að
sama fólkið fái hæstu úthlutanir
ár eftir ár meðan aðrir eru snið-
gengnir?
„Mér finnst voðalega erfitt að
svara þessu. Þetta er náttúrlega ekki
alltaf sama fólkið, það er dálítið
rokkandi; allavega ef maður skoðar
þessa lista. Mér hefur aldrei þótt
sérstaklega sanngjamt að einn fengi
meira en annar, en það verður auð-
vitað að fara eitthvað eftir því
hverju menn senda frá og skila af
sér. Það er nú þannig með flestalla
sem ég þekki og fá úthlutað úr
launasjóði, að þeir fengu einu sinni
ekki úthlutað og lögðu talsvert und-
ir þá. Það tekur mörg, mörg ár að
jafna sig á því - þótt það komi
kannski hvergi fram.“
Nóg um peninga. Verðlauna-
bókin þín er um rammskyggna
stclpu. Sérðu eitthvað sem aðrir
sjá ekki?
„Það held ég ekki. Ég held hins-
vegar, að ef allir tækju sig saman t
hóp og fæm að rýna eitthvað útí
loftið, þá sæju þeir meira heldur en
ef þeir gerðu það ekki.“
Því er nú haldið fram að þú
sért heilmikið að spjalla við
drauga.
„Ég er oft ein og segi ekki, að ég
tali aldrei við sjálfa mig. Það em
margir draugar inní manni.“
Hvaða draugar?
„Allskonar. Hvaða draugar em í
þér? Þetta em þessir sömu draugar í
mér og em í okkur öllum; einhvetj-
ir sálardraugar sem gott er að tala
við þegar maður verður leiður á að
tala við sjálfan sig.“
Eru engir draugar sem ásækja
þig og vont er að fá í heimsókn?
„Ekki nema þá samviskudraug-
amir.“
Eru þeir ekki erfiðastir?
„Jú, þeir em slæmir. Ég er nú
alltaf annaðslagið að reyna losna
við einn og einn. Þeir em nokkuð
margir eftir.“
Hefurðu margt á samviskunni?
„Já, ég hugsa það. Ég er nú á
fimmtugsaldri. Það er töluvert.“
Eru allir á þessu aldri með ein-
hverja hluti á samviskunni?
„Já. A þessum aldri er eitthvað
komið á samviskuna hjá öllum; eitt-
hvað sem þarfnast endurskoðunar."
Geiriaugur Magnússon skáld
sagði í nýlegu viðtali að ísicnska
skáldsagan væri þjökuð af
„tölvuvírus“ - skáldin væru alveg
óstöðvandi við lykiaborðið. Er
þetta rétt?
„Ég veit það ekki. Þetta er alla-
vega ekki tölvuvírus því mér skilst
að þeir stroki allt út. Eg skrifa fyrst
allt með penna, svo ritvél og síðan
færi ég það inná tölvu. Það er minn
víms, að vera með svona þrjár að-
ferðir. Æ, þetta er bara íhaldssemi;
eitthvað sem ég hef vanið mig á. Ég
held að Geirlaugur - og tek það
fram að ég ber mikla virðingu fyrir
honum - þurfi eitthvað að endur-
skoða afstöðu sína til tölvuvímsa."
Er þá staða tslensku skáldsög-
unnar í prýðislagi?
„Ég held hún sé ekkert verri en
hún hefur verið undanfarin áttalíu
ár. Þetta kemur alltaf upp á hverju
ári, að skáldsagan þykir heldur lé-
leg. Ég bara blæs á það; held að
þetta sé bara ágætt alltsaman."
Nú var eina gagnrýni ritdóm-
ara á bók þína - sem annars var
einróma lofuð - fólgin í því að
hún væri líklega of löng. Hvað
finnst þér um það?
„Næsta bók mfn verður ekki
svona löng. Ég er annars voðalega
ánægð með að fólk skuli vera
óánægt með lengdina. Ég vil endi-
lega hafa þetta svona. Ég stytti hana
til að mynda mjög mikið og sá eftir
því á tímabili."
Hefði þetta orðið epískt verk í
mörgum bindum ef þú hefðir
ekki náð að hemja þig?
„Kannski. Ég hef gaman af þessu
sjálf og finnst allt í lagi að bækur
séu of langar.“
Yfir í aðra sálma. Harðar deil-
ur urðu í vetur um sjónvarpsþátt
Rithöfundarnir Vigdís Grímsdóttir og Silja Aðalsteinsdóttir taka við íslensku bókmenntaverðlaununum úr hendi Vigdísar Finnbogadóttur forseta í
fyrradag: „Ég var nú útí banka áðan að borga skuldir og konurnar þar voru hissa á því, að það vaeru bara veitt peningaverðlaun, en ekki farandbik-
ar," segir Vigdís Grímsdóttir í samtali við Alþýðublaðið. „Það vaeri sniðugt að hafa eitthvað svoleiðis." A-mynd; E.ÓI.
sem fjallaði um bókmenntir á
lýðveldistímanum. Ýmsum þótti
hlutur kvenna fyrir borð borin.
Ertu sammála því?
„Já, það kann að hafa verið að
það hafi vantað meiri umíjöllun um
konur í þessum þætti.“
En hefur þú ekki lýst frati á
þessar svokölluðu kvennabók-
menntir?
„Einsog ástandið var um tíma -
fyrir svona sex eða sjö árum. Það
sem hefur breyst, er að áður fyrr var
ég alltaf spurð hvemig það væri að
vera kona og skrifa bók. Ég svaraði
því alltaf að maður hefði aldrei
prófað neitt annað: að vera karl og
skrifa til dæmis. Ég hef ekki fundið
fyrir því að það sé neitt ónotalegt að
vera kona og skrifa. Við gefum út
bækur og gengur ágætlega; fáum
ekki lengur slíkar spurningar."
Lendirðu þá ekkert í því að
vera flokkuð í einhverskonar
flokk kvennabókmennta?
„Öragglega, en mér finnst það
bara allt í lagi. Það er náttúrlega
framtíðarsýn hjá manni að hægt
verði að flokka bækur sarnan sem
bókmenntir; hver sem skrifar þær.
Mér finnst til að mynda mjög
skemmtilegt að lesa svona kvenna-
bókmenntafræði; góð leið til að
kíkja á bókmenntir. Alveg einsog
stjörnuspeki er skemmtileg leið til
að skoða fólk.“
Hvernig vinnurðu? Fylgirðu
einhverjum föstum reglum eða
treystirðu á hinn víðfræga skáld-
lega innblástur?
„Ég skrifa bara útí eitt, byrja og
hætti. Ég tek mér langan ti'ma í
skriftirnar og svo gott hlé á eftir.“
Eru hugmyndirnar lengi að
velkjast og meltast í þér?
„Já, einsog núna þegar ég er að
tala við þig. Alltaf. En svona í al-
vöru þá skrifa ég oftast í um það bil
þrjár vikur og tek mér svo eina viku
eða hálfan mánuð í frí.“
Það er nokkuð föst regla.
„En..., samt ekki.“
Og löng törn.
„Já, tamimar hjá mér verða
stundum mjög langar og þá vaki ég
og geri ekkert annað. Fæ mér kaffi,
fer í göngutúra og kannski eitthvað
útúr bænum.“
Hvert?
„Kannski í sumarbústað sem ég
fæ leigðan hjá einhverju félagi ef
það er laust. Ög er þar.“
Gengurðu mikið?
„Þegar ég er að reyna festa hug-
myndimar í hausnum á mér.“
Líka á nóttunni?
„Ekki ef það er myrkur. Ég er
hrædd við myrkur."
Hverjir eru eftirlætishöfund-
arnir þínir?
„Ég las nú síðast bókina hennar
Silju, Skáldið sem sólin kyssti. Fal-
leg bók. Góð bók. Ég hef annars
haldið mikið uppá höfunda einsog
Steinbeck."
Svona sögumenn - kóna á borð
við hann og Marquez?
„Já, alla þessa kóna. Þú getur
sagt það. Ég hef voðalega gaman af
sögumönnum.“
Hefurðu minna gaman af
mönnum sem eru að reyna kom
einhverri mikilúðlegri hug-
myndafræði til skila?
„Sögumennimir gera það. Mér
finnst þeir koma sinni hugmynda-
fræði vel til skila - einsog Stein-
beck gerir. Þeir læða þessu inn og
maður verður ekki eins heimskur á
eftir. Það kviknar eitt og ljós. Ég
dett sífellt um bækur sem kveikja
eilthvað nýtt.“
Hvað er síðan framundan hjá
þér?
„Ég er að byrja skrifa skáld-
sögu.“
Ertu eitthvað að þvælast við að
yrkja Ijóð?
„Nei, nei.“
Ertu alveg hætt því - eða nenn-
irðu ekki að yrkja?
„Ég á erfitt með það núna. Þetta
kemur alltaf af og til, en ekki núna.
Ég fer alltaf á kaf í það sem ég er að
gera og á mjög erfitt með að gera
margt í einu. Ég er til dæmis með
vont bílpróf og á erfitt með að nota
bensínið og kúplinguna í einu."
Gerirðu eitthvað annað fyrir
utan að skrifa. Áttu þér áhuga-
mál og svoleiðis? Ferðu í bíó?
,Já, ég fer í bíó. En ég hef nú
aldrei hitt þig. Samt ferð þú í bíó.
Æ, hvað heldurðu að rithöfundar
geri annað en allir aðrir gera...“
Bara eitthvað vcnjulegt, fara í
sund til dæmis?
„Nei, ekki í sund. Ég er ósynt.“
Hvað kemur til?
„Þetta er einhver vatnshræðsla.
Er þetta ekki bara komið hjá okk-
ur?j‘
Ég ætla ekki að pína þig meira.
„Ég er ekkert kvalin."
g. jjf L. JU A. M. Æóá Bm j* A A Ub Vegna mjög góðra i við áskrífendasöfr eikttd jndirtekta íun efna
1111 iBIfi09
til áskrífendaleiks!
*
A næstu fjórum vikum verða dregin út
fjögur nöfn áskrifenda biaðsins vikulega.
Dregin verða út tvö nöfn í hverju kjördæmi.
IMöfn hinn heppnu birtast í Alþýðublaðinu
á þriðjudögum og föstudögum.
Vinningarnir eru gjafabréf á vöruúttekt
í Skátabúðinni að krónur 20 þúsund.
Gjafabréfanna skal vitjað á skrifstofur blaðsins
í Alþýðuhúsinu í Reykjavík, Hverfisgötu 8-10,
sími 91-625566, myndsendir 91-629244.
Allir núverandi áskrifendur - nýir
sem gamlir - eru í pottinum.