Alþýðublaðið - 08.02.1995, Side 8

Miðvikudagur 8. febrúar 1995
Verð í lausasölu kr. 150 m/vsk
MÞYBUBLMD
22. tölublað - 76. árgangur
Félagsmálastofnun setur nýjar reglur um fjárhagsaðstoð
Aðstoð til einstaklinga hækkar
- en duldar greiðslur falla niður.
Nýjar reglur Félagsmálastofnunar
Reykjavíkurborgar um tjárhagsað-
stoð við einstaklinga og fjölskyldur
miða að því að einstaklingur hafi til
ráðstöfunar 53.596 krónur á mánuði.
Þetta er sama upphæð og einstakling-
ur með fulla örorku, fulla tekjutrygg-
ingu og 50% uppbót fær frá Trygg-
ingastofnun. Hjón eða sambýlisfólk
fær á sama hátt 96.472 þúsund krón-
ur á mánuði. Til að mæta húsnæðis-
kostnaði kemur almennur réttur til
húsaleigu- eða vaxtabóta. Þegar um
bamaljölskyldu er að ræða er kostn-
aði vegna bama mætt með bamabót-
um, bamabótaauka auk meðlaga, fyr-
ir þá sem rétt eiga á því. Þetta þýðir
að einstætt foreldri með 35 þúsund
króna tekjur á mánuði á rétt á 18.596
krónum frá Félagsmálastofnun.
Þessar upplýsingar komu fram á
fundi Láru Björnsdóttur félags-
málastjóra með fréttamönnum í gær.
Markmiðið með breyttum reglum
Félagsmálastofnunar um afgreiðslu
fjárhagsaðstoðar er að tryggja jafnan
rétt fólks til þessarar aðstoðar. Þar
skal taka mið af „fjárhagslegum
raunvemleika11 fólks en ekki einstak-
lingsbundnu mati á aðstæðum fólks í
hverju tilviki eins og tíðkast hefur.
Nýju reglumar em einfaldar og skýr-
ar svo auðvelt er fyrir fólk að gera sér
grein fyrir rétti sínum og afgreiðsla
verður fljótvirkari. Fjárhagsleg að-
stoð verður aðskilin frá annarri þjón-
ustu og útreikningar í höndum aðila
sem sérstaklega em ráðnir til þess
starfa. Samkvæmt þeim reglum sem
gilt hafa hefúr einstaklingur fengið til
ráðstöfunar 43.504 krónur á mánuði.
Þessi upphæð hækkaði eftir stærð
fjölskyldunnar. Hins vegar hefur
jafnan verið sótt um alls konar aðstoð
frá Félagsmálastofnun til viðbótar.
Þar má nefna greiðslur vegna skulda
við leikskóla, hússjóð, matarreikn-
inga og fleira. Þessar greiðslur hafa
verið metnar einstaklingsbundið og
út frá stöðu og erfiðleikum fjölskyld-
unnar. Hluti aðstoðarinnar hefur því
verið „dulin“ þar sem hún hefur ekki
verið hluti gmnnupphæðar sem höfð
var til viðmiðunar. Með hinum nýju
reglum er gert ráð fýrir að slíkar
„duldar“ greiðslur falli niður.
Lára Björnsdóttir: Nýjar reglur
tryggja jafnan rétt. a- mynd: e.ói.
Eiríkur Stefánsson, formaður Verkalýðs- og sjómannafélags Fáskrúðsfjarðar og flokksstjórnar-
maður í Alþýðuflokknum, samdi nýverið fyrir hönd helmings félagsmanna sinna um 8,5% launa-
hækkun og hlýtur það að teljast nokkuð afrek. Stefán Hrafn Hagalín átti samtal við Eirík í gær
„Þetta var enginn dans á rósum"
Eiríkur Stefánsson: Ég held að Jön Baldvin og þeir vilji í raun ekki þetta já-
fólk alltsaman. Þeir bera miklu meiri virðingu fyrir fólki sem segir mein-
ingu SÍna. A-mynd: E.ÓI.
Eiríkur Stefánsson hefur undan-
farin ár verið formaður Verkalýðs-
og sjómannafélags Fáskrúðsfjarðar
og jafnframt haft sig nokkuð í
frammi innan Alþýðuflokksins -
Jafnaðarmannaflokks Islands. Eirík-
ur er maður tæpitungulausra um-
ræðna, lætur vel í sér heyra og gjam-
an sjást menn á flokksstjómarfund-
um setja í herðamar undir málflutn-
ingi hans - svona einsog til að stand-
ast storminn ofan úr púlti. Nýverið
afrekaði Eiríkur það, að semja fyrir
hönd helmings félagsmanna sinna
um 8,5% launahækkun hjá þremur
fyrirtækjum fyrir austan. Hann seg-
ist vongóður um að semja fyrir hina
innan skamms. Stefún Hrafn
Hagalín átti samtal við Eirík í gær.
Varstu að semja Eiríkur?
„Auðvitað var maður að semja.“
Um hvað varstu að semja?
„Við sömdum við þijú fyrirtæki
heima. Eitt þeirra er Búðahreppur
sem þijátíu til fjörtíu félagsmanna
okkar vinna hjá yfir veturinn og
fleiri á summm. Annað er Goðaborg
sem er í fiskvinnslu, þar vinna á milli
sextíu og sjötíu manns. Þriðja fyrir-
tækið er síðan Sólborg þar sem
vinna á milli tíu og tuttugu manns ef
það verður loðnufrysting.“
Hversu mikil launahækkun er
þetta?
„Hún var 8,5% og við sömdum
þama fyrir akkúrat helming félags-
manna okkar.“
Hefurðu góða von um að semja
fyrir hina félagsmennina?
, Já, það em menn frá Vinnumála-
sambandinu að koma í heimsókn á
fimmtudaginn. Þeim líst ekkert illa á
þcssar tölur, en vilja kannski frekar
sjá þetta koma til framkvæmda í
áföngum á samningstímabilinu. Við
fengum þetta nefnilega í einu lagi
hjá þessum þremur sem ég nefndi og
meira að segja var launahækkunin
afturvirk um fjóra mánuði hjá einum
þeirra, Búðahreppi. Við erum himin-
lifandi yfir þessum góða árangri."
Hver er ástæðan fyrir því að
ykkur hefur gengið svona vel með
samningana?
„Það er bara hörkutólið í síman-
um héma á móti þér; enginn annar.
Svo má náttúrlega segja, að við höf-
um náð að brjóta ísinn með samn-
ingunum við Goðaborg. Þar er at-
vinnurekandi sem er velviljaður
okkur.“
Eru þetta almennt sanngjamir
atvinnurekendur þarna fyrir
austan?
,Já, já. Allavega þessir þrír. En
þetta var enginn dans á rósum og
kom ekkert bara svona einn, tveir og
þrír. Þetta var nokkuð hörð lota og
sérstaklega tókumst við í samning-
unum við Búðahrepp."
Hvernig líst þér annars á samn-
ingana annarsstaðar á landinu?
„Ég held að lendingin geti orðið
eitthvað svipuð þessu og var hjá
okkur. Þetta hlýtur að áhrif. Menn
eru mjög mikið að spá í þetta mál því
þessi 8,5% hækkun er innan marka
þjóðarsáttar. Benedikt Davíðsson
sagði mér það í símtali, að merkilegt
nokk væri þetta það sem Þjóðhags-
stofnun sagði að gæti sloppið fyrir
hom án þess að verðbólgan færi af
stað.“
Nú segir Alþýðuflokkurinn
kosningastefnuskrá sinni, að ráð-
rúm sé til að nýta um tíu milljarða
til kjarabóta vegna batnandi efna-
hags. Hvernig er hljóðið í fólki
vegna þessa?
.JVIjög gott. Fólk tekur gífurlega
vel í það mál. Það verður bara að tala
meira um þetta og standa síðan við
loforðin."
Hvernig sérðu annars stöðu
flokksins að loknu aukaþingi?
„Mér líst í raun ágætlega á hana.
Við virðumst standa ágætlega í
skoðanakönnunum. Hinsvegar fékk
ég í gær kosningastefnuskrána senda
austur. Þetta em einhverjar sex síður
og ég varð því miður fyrir alveg ro-
salegum vonbrigðum með ákveðna
þætti sem ekki vom þar inni. Ég get
ekki séð hvemig menn geta skrifað í
hausinn á plagginu Bœtt lífskjör,
jöfnun lífskjara án þess, að til komi
útskýringar á því hvar og hvemig
við ætlum að jafna kjörin. Þama átti
auðvitað til dæmis, að koma texti þar
sem stæði, að Alþýðuflokkurinn ætl-
aði að beita sér fyrir að orkuverð til
heimila og húshitunarkostnaður
verði jafnaður.“
Er húshitunarkostnaðurinn
stórmál fyrir austan?
„Hann er 2,5-falt hærri heldur en
hjá ykkur í Reykjavík og matvæla-
verð okkar fyrir austan er 40%
hærra. Svo er það sérfræðinga- og
sjúkrahúskostnaðurinn. Það em 700
kílómetrar fyrir okkur í bíl til
Reykjavfkur. Nú þegar ég tala við
þig er ég staddur við Vík í Mýrdal og
er með manni sem er á leiðinni suð-
ur til bams síns, en mamma þess
flaug suður með það í gær. Hann
þarf að vera tíu daga fyrir sunnan og
leigja sér íbúð í leiðinni vegna
sjúkrahússdvalar. Þetta er sjötta
ferðin á tveimur mánuðum. Hvað
heldurðu að svonalagað kosti fyrir
þessa fjölskyldu? Það kostar einnig
mikla peninga fyrir okkur á Austur-
landi að koma bömunum til mennta.
Þetta em atriði sem hvergi koma
fram í kosningastefnuskránni.'1
Ahverju heldurðu að það sé?
„Ég hringdi nú til dæmis á flokks-
skrifstofúr Alþýðuflokksins í gær og
spurði Sigurð Tómas Björgvinsson
framkvæmdastjóra hversu margir
landsbyggðarmenn hefðu unnið að
gerð kosningastefnuskrárinnar. Það
var enginn. Það er ekki landsflokkur
sem hagar sér svona.“
Nú segja margir íbúar fyrir
sunnan ósanngjarnt, að þeir séu
látnir greiða niður matvælaverð
og húshitunarkostnað til lands-
byggðarinnar. Hverju svararöu
því?
„Ókei. Ef jafnaðarmönnum í Al-
þýðuflokknum þama í Reykjavík
flnnst það ósanngjamt þá skulu þeir
bara hætta að kalla sig jafnaðar-
menn. Ef þeir ætla að vera sjálfum
sér samkvæmir þá skulu þeir ekki
segjast ætla jafna lífskjörin ef ekki á
að leiðrétta okkar mál. Ég sé að vfsu
ekki fyrir mér hvemig hægt er að
jafna matvælaverðið, en það er eng-
inn vandi með orkuverðið. Við eig-
um það skilið, að allir greiði sama
verð fyrir að hita húsin sín - hvar
sem þeir búa á landinu."
Þetta hefur Iengi verið baráttu-
mál þitt, er það ekki?
,Jú, frá upphafi. Ég hef margoft
átt einkasamtöl við Jón Baldvin
Hannibalsson og hann hefur lofað
því, að þetta sé verkefni sem þeir
ætli að taka uppá arma sfna. Og þeir
hafa reyndar gert það; ríkisstjómin
hefur náð einhverjum árangri í þess-
um málum, en of litlum. Það ber allt-
of lítið á aðgerðum, þeir hafa náð að
hækka niðurgreiðslumar eitthvað,
en það sést ekki mikið á reikningun-
um - sérstaklega ekki eftir að virðis-
aukaskatturinn komst á. Þetta verður
mjög erfíð kosningabarátta fyrir
okkur útá landsbyggðinni ef við get-
um ekki sýnt fram á árangur í þess-
um efnum. Þeir alþýðuflokksmenn
sem segja þetta baráttumál ósann-
gjamt eiga bara að fara í Sjálfstæðis-
flokkinn. Þar eiga þeir best heima."
Hvað með jákvæðu hlutina í
kosningastefnuskránni?
,J3g get alveg séð það fyrir mér,
að þetta Evrópusambandsmál verði
kannað. Látið verði reyna á samn-
inga; hvað við fáum og hvort við fá-
um meira heldur en ef við höldum
okkur fyrir utan. Svo verðum við
bara með þjóðaratkvæðagreiðslu á
eftir og þannig fær fólkið að segja
sitt álit á málinu. Og svo er það sjáv-
arútvegsstefrían. Það er dálítið
merkilegt, að þar kemur fram í lyrstu
hendingu að sjávarútvegsstefnan
hafi bmgðist. Þá spyr ég: Afhveiju
er flokkurinn að pína sig svona?
Hann hefur verið í ríkisstjóm í átta ár
og verið þátttakandi og mótandi að-
ili í stefnunni allan þann tíma. Núna
segir hann eftir átta ár að sjávarút-
vegsstefnan hafi bmgðist... Menn
hafa ekki staðið sig nógu vel, en það
er nú þannig að við höfum alltaf ver-
ið í samsteypustjóm og þar verða
menn að gefa eftir - endalaust."
En nú segja jafnaðarmenn
einnig, að landbúnaðarstefnan
hafi brugðist. Hefurðu sama álit á
þeim málflutningi?
„Þetta var dálítið gott hjá þér; að
negla mig á þessu. Landbúnaðar-
stefnan hefur náttúrlega gjörsamlega
bmgðist. Það er staðreynd og tuttugu
ár em liðin síðan hefði átt að byija
niðurskurð í þeim geira. Alþýðu-
flokkurinn hefur lengi barist fyrir
kerfisbreytingum í landbúnaði.
Raunar áratugum saman."
Eiríkur, nú ert þú verkalýðsfor-
ingi í Alþýðuflokknum sem oft
hefur verið sagt um, að hafi fjar-
lægst rætur sínar í verkalýðs-
hreyfingunni. Hvað segirðu um
það mál?
„Við höfum nú verið nokkrir,
verkalýðsforingjamir í flokknum, og
emm til að mynda þri'r núna á Aust-
urlandi. Ég get alveg sagt þér það, að
ég hef stundum verið rosalega
óánægður. Jafnvel núna fyrir nokkr-
um dögum átti ég samtal við Braga
Guðbrandsson, aðstoðarmann
hennar Rannveigar Guðmunds-
dóttur ráðherra, og ég er búinn að
eiga ítarleg samtöl við Guðmund
Arna Stefánsson alþingismann og
fyrrum heilbrigðis- og félagsmála-
ráðherra. Ég hef sagt við þá, að það
hefur oft verið ráðist harkalega að
hlutum í' velferðarkerfmu sem snerta
sérstaklega okkur í verkalýðshreyf-
ingunni, en það hefur aldrei verið
leitað til okkar. Þessar pappírsdúkk-
ur og pappírsstrákar í ráðuneytunum
hafa ekkert vit á því sem þeir em að
gera. Þeir líta bara á tölumar og út-
reikningana sína í glerbúmnum í
ráðuneytunum og hafa ekkert sam-
band við venjulegt fólk.“
Líka embættismenn jafnaðar-
manna?
, Já, abbsalútt. Þeir em undir sömu
sökina seldir. Ég er nú aldeilis
hræddur um það. Þegar þeir vom að
stjóma þama í heilbrigðisráðuneyt-
inu vom þeir að framkvæma hluti
sem vægast sagt orkuðu tvímælis.
Og þeir voru varaðir við af verka-
lýðsleiðtogum Alþýðuflokksins að
gera þessa hluti. Þeir hafa ekki haft
okkur með í ráðum. Það er mín
skoðun. Þessir menn hafa samband
við okkur rétt fyrir kosningar, en
vilja síðan fara sínu fram þess á milli
- algjörlega. Ég rnyndi segja að það
sé Jón Baldvin Hannibalsson sem
hefur haft mest og best samband við
okkur. Hann hefur til dæmis oft talað
við mig.“
Nú ertu nokkuð umtalaður fyr-
ir það, Eiríkur, að koma upp á
fundum innan flokksins og hafa
hátt. Sumir segja, að það sé
ómöguiegt að gera þér til hæfís.
Ertu aldrei ánægður?
„Veistu það, að ég er í þessum
flokki því hann boðar ákveðinn boð-
skap sem byggir upp á samhyggð,
tilfinningum og trúir á því að allir
eigi að hafa jafna möguleika. Ég
verð aldrei ánægður fyrr en allir búa
við nákvæmlega sömu skilyrði; hvar
sem þeir dvelja á landinu. Þetta er
svo mikið lykilatriði, að ég held það
væri hveijum manni hollast á búa
útá landi í svosem einsog eitt ár og
finna fyrir þessum reikningum. Þetta
er hreinlega að gera útaf við fólk. Ég
er heldur ekki ánægður með sjávar-
útvegsstefnuna, landbúnaðarstefn-
una, kvótabraskið og allt það. Maður
á ekkert að koma uppí ræðustól og
hrópa húrra vegna þess að foringj-
amir í flokknum vilja það.“
Nei, auðvitað ekki, en...
„Sjáðu til, það eru nefnilega
margir í Alþýðuflokknum og öðrum
flokkum sem eru alls ekki ánægðir,
en koma samt sem áður upp og segja
bara já og amen. Ég held að Jón
Baldvin og þeir vilji í raun ekki þetta
já-fólk alltsaman. Þeir bera miklu
meiri virðingu fyrir fólki sem segir
meiningu sína.“
Gísli Bragi: Nýju
störfin hafa
margfeldisáhrif.
Hluti af starfsemi SH
flyst til Akureyrar
ígildi
stóriðju
fyrir at-
vinnulífið
- segir Gísli Bragi
Hjartarson, bæjarfulltrúi
Alþýðuflokksins.
„Ég tel að þessi lausn komi fyrst
og ffemst til að leysa mikinn vanda
hjá þeim sem nú eru atvinnulausir
hér á Akureyri. Það eru mjög fjöl-
þætt störf sem fylgja Sölumiðstöð
hraðfrystihúsanna en flutningur höf-
uðstöðva íslenskra sjávarafurða
byggist alla vega í upphafi á mjög
sérhæfðum störfum sem Akureyr-
ingar hefðu ekki gengið inn í. Niður-
staðan er fgildi stóriðju fyrir atvinnu-
líf bæjarins,“ sagði Gísli Bragi
Hjartarson. bæjarfulltrúi jafnaðar-
manna á Akureyri, í samtali við Al-
þýðublaðið í gær.
Viðræður
SH og fulltrúa
bæjarstjórnar
Akureyrar um
flutning á
hluta starfsemi
SH til Akur-
eyrar munu
heíjast von
bráðar. Samn-
ingurinn við
SH verður vít-
amínsprauta
fyrir athafnalíf
á Akureyri sem
hefur verið í
lægð að undanförnu og umtalsvert
atvinnuleysi ríkjandi.
„Flutningur á þriðjungi starfsemi
skrifstofu SH hingað norður þýðir 31
starf. Þá ætlar fyrirtækið að flytja
hingað umbúðaverksmiðju en henni
fýlgja störf fyrir 38 manns. Síðan
kemur samvinna við Eimskip um að
gera Akureyri að útflutningshöfn og
þar koma beint líu störf. I sambandi
við það verður byggð vöruskemma
og frystigeymsla og það er ýmislegt
sem íylgir því. Einnig mun SH kosta
prófessorsembætti við sjávarútvegs-
deild Háskólans á Akureyri. Þá eru
fyrirtæki tilbúin að kaupa meirihluta
í Slippstöðinni og koma henni á
lappirnar. Loks er til skoðunar að
flytja starfsemi Jökla hingað en þar
er um 27 störf að ræða. Þegar þetla
allt er talið má segja að þetta sé ígildi
stóriðju fyrir Akureyri enda hafa
þessi störf ákveðin margfeldisáhrif,"
sagði Gísli Bragi Hjartarson.
Meirihluti Alþýðuflokks og Fram-
sóknarflokks í bæjarstjóm Akureyr-
ar virtist riða til falls þegar tekist var
á um hvort taka ætti tilboði ÍS um
llutning höfuðstöðva fyrirtækisins
norður gegn því að fyrirtækið tæki
að sér sölu á afurðum Utgerðarfélags
Akureyringa eða að SH héldi áfram
sölunni gegn því að fyrirtækið flytti
hluta starfsemi sinnar til Akureyrar.
Framsóknarmenn vildu fá IS en Al-
þýðuflokksmenn með Gísla Braga
bæjarfúlltrúa íbroddi fylkingar töldu
hagsmunum UA og Akureyrar betur
borgið með því að taka tilboði SH.
Gísli Bragi sagði að hann hefði
verið tilbúinn að standa og falla með
þeiiri ákvörðun að velja SH-leiðina.
Þar hefði mestu ráðið að veikja ekki
styrkja stöðu ÚA sem hefði verið
viss kjölfesta í atvinnulífi bæjarins.
Þegar á reyndi hefði það legið nokk-
uð ljóst fyrir að ekki væri meirihluti
innan bæjarstjómar fyrir IS-leiðinni.
Framsóknarflokkurinn hefði þá
ákveðið að taka þeim staðreyndum
og sagði Gi'sli Bragi rangt að hann
hefði kúgað framsóknarmenn í þessu
máli. Meirihlutasamstarfið hefði
verið gott og byggst á heilindum.
Þótt ágreiningur hefði orðið í þessu
máli sæi hann ekkert því til fyrir-
stöðu að samstarfið gengi jafn vel
hér eftir sem hingað til.