Alþýðublaðið - 07.02.1995, Blaðsíða 7

ÞRIÐJUDAGUR 7. FEBRÚAR 1995
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
7
ráðherra um ofurtolla á matvæla-
innflutning, í blóra við tilgang
GATT-samningsins. Þessir ofurtoll-
ar eru svo háir að verð innfluttrar
matarkröfu hjá vísitöluíjölskyldunni
yrði nær þrefalt hærra en innlenda
búvöruverðið en nú. Ef Hagkaups-
karfan kostar nú 1.000 krónur mundi
innflutta matarkarfan kosta 2.690
krónur, á því verði sem hlýst af til-
lögum landbúnaðarráðherra, það er
169% hærra en innlenda verðið. Vel-
flestar matvörur yrðu um þrefalt dýr-
ari. Þetta er ekki beinlínis jákvætt
framlag til kjarajöfnunarumræðunn-
ar. Það er því ærin ástæða fyrir laun-
þegahreyfinguna og neytendasam-
tökin að vera vel á verði.
Bændur eiga samkvæmt GATT-
samningunum ótvíræðan rétt á jöfn-
unartollum milli innflutningsverðs
og innanlandsverðs í upphafi. Flutn-
ingskostnaður, aðflutningsgjöld og
fleira mundi því til viðbótar gera inn-
flutninginn dýrari í upphafi. Innflutta
matarkarfan yrði um það bil 36%
dýrari en Hagkaupsverðið þegar af
þeim sökum, í upphafi. Þess vegna er
engin þörf á því að beita neytendur
ofbeldi með ofurtollum. Tollar eiga
að veita innlendri landbúnaðarfram-
leiðslu nauðsynlega og umsamda
vemd. Þeir eiga ekki að vera refsi-
tollar til að útiloka samkeppni og
fóma hagsmunum neytenda. Inn-
flutningur gæti í einstökum vömteg-
undum veitt aðhald gegn óeðlilegri
verðlagningu og þannig komið neyt-
endum til góða.
Alþýðuflokkurinn hefur aldrei far-
ið með stjóm Iandbúnaðarmála. AI-
þýðuflokkurinn á því enga sök á
því, hvernig komið er kjörum
bænda. Alþýðuflokkurinn er ekki
óvinur bænda, heldur þess úrelta
kerfis, sem leggur þá í fjölra of-
stjómar. Um menn sem eiga að því-
líka „vini“ og bændur, má segja, að
þeir þarfnast ekki óvina!
★ Á því leikur enginn vafi að unnt
er að lækka tilkostnað bankakerfis-
ins með hagræðingu og fækkun úti-
búa, auk þess sem allar efnahagsfor-
sendur hníga að því að bankavextir
geti lækkað enn frekar í kjölfar raun-
særra en réttlátra kjarasamninga.
Lækkun þjónustugjalda og yfir-
færslugjalda vegna gjaldeyrisvið-
skipta stuðla að sömu niðurstöðu.
★ Stjómvöld eiga að taka jákvætt
undir framkomnar tillögur um breyt-
ingu og jafnvel afnám lánskjara-
vísitölunnar. Með þeim góða ár-
angri sem ríkisstjómin hefur náð í
stjóm efnahagsmála, ekki síst lækk-
un verðbólgu, hefur hún lagt gmnn
að því að þetta er nú gerlegt. Um
þetta geta Alþýðuflokkurinn og
verkalýðshreyfingin áreiðanlega átt
gott samstarf.
★ Vel kæmi til greina að ríkis-
stjómin setti á laggimar samstarfs-
nefnd með aðilum vinnumarkaðarins
til þess að gera tillögur um aðferðir
og aðgerðir til að lækka fram-
færslukostnað heimilanna enn
frekar, samhliða skynsamlegum
kjarasamningum.
★ Þar kemur einkum til álita að
skoða ríkjandi verðmyndun varðandi
orkuverð, símakostnað, flutnings-
kostnað, fargjöld og tryggingar-
kostnað. Allt em þetta svið sem búa
við einokun eða fákeppni og halda
uppi óhagkvæmum rekstri í skjóli
þess.
Allir vega þessir útgjaldaliðir
þungt í framfærslu heimilanna. Láta
mun nærri að þeir vöm- og þjónustu-
flokkar, sem nú hafa verið nefndir,
myndi beint og óbeint um 15% af
einkaneyslu venjulegrar fjölskyldu,
sem samkvæmt útgjaldamynstri vísi-
töluljölskyldunnar mætti meta á
250-300 þúsund krónur á ári. Hvert
1% í lækkun á fyrrgreindum liðum
jafngildir því 2.500-3.000 krónur á
ári. Óbein áhrif slíkra aðgerða gætu
skilað sér á mörgum öðmm sviðum.
Það em því vissulega margar leið-
ir færar til þess að skila efnahagsbat-
anum í launaumslögin og tryggja
hvort tveggja í senn: Varanlegan
kaupmáttarauka og jöfnun lífs-
kjara, án nýrrar verðbólguhring-
ekju.
Hlutur ríkisstjórnarinnar
í yfirlýsingu ríkisstjómarinnar frá
10. desember síðastliðnum var vikið
að mörgum þáttum sem stuðla að
jöfnun lífskjara. Mestu máli skiptir
að fá jákvætt svar frá stjómarand-
stöðunni um að greiða fyrir lögfest-
ingu fjármagnstekjuskatts þegar á
þessu þingi, jafnvel þótt gildistakan
frestist til áramóta. Ríkisstjórnin
sýndi vilja sinn í verki með því að
framlengja hátekjuskatt, hækka
skattleysimörk, beita sér fyrir af-
námi tvísköttunar lífeyris-
greiðslna og með aðgerðum gegn
skattsvikum sem þegar hafa skilað
árangri og ekki ber að vanmeta.
Það er brýnt að ríkisstjórnin ieiti
þegar eftir tilnefningum í nefnd sem
á að tryggja samstöðu um fyrirliggj-
andi tillögur um ljármagnstekju-
skatt. Því verður ekki trúað að
óreyndu að verkalýðshreyfingin sé
ekki reiðubúin til samstarfs um af-
greiðslu þess máls.
Afnám tvísköttunar á lífeyri er
sérstök aðgerð til hagsbóta öldmðu
fólki almennt. Það er rétdætismál.
Hitt er verra að lífeyriskerfi laun-
þega og samspil Iífeyris- og skatta-
kerfisins er komið út í hreinar
ógöngur. Það er allt í senn óréttlátt,
óhagkvæmt og rándýrt. Jaðarskalt-
ur elli- og örorkulífeyrisþega er í
sumum tilvikum að nálgast 100%!
Því niður er málið viðameira en svo
að nokkur von sé til þess að skapa
samstöðu um skynsamlegar úrbætur
fyrr en á næsta kjörtímabili. En kjós-
endur ættu að hafa í huga að mkka
frambjóðendur um hugmyndir þeirra
og tillögur til úrbóta - fyrir kosning-
ar.
Hækkun skattleysismarka upp í
tæpar 60.000 þúsund krónur á þessu
ári er tekjujöfnunaraðgerð, sem
kemur mörgum til góða.
Félagsmálaráðherra vinnur nú að
heildarlausn á greiðsluvanda vegna
húsnæðislána. Tillögum um lækk-
un húshitunarkostnaðar þarf líka
að hraða. Aðgerðir gegn skattsvik-
um hafa skilað árangri og bættri inn-
heimtu sem svarar mörg hundmð
milljónum króna. Framhaldsaðgerð-
ir, sem fyrirheit hafa verið gefin um,
þyrftu að líta dagsins ljós sem fyrst.
Framlenging hátekjuskatts hefur ver-
ið ákveðin svo lengi sem íjánnagns-
tekjuskattur ekki kemur til fram-
kvæmda. Húsbréfakerfið hefur verið
fest í sessi og árleg fjölgun íbúða í fé-
lagslega kerfinu hefur verið um 500
á ári. Húsaleigubætur hafa verið
samþykktar og hmndið í fram-
kvæmd í þeim sveitarfélögum sem
samþykkt hafa að gefa íbúum sínum
kost á þeim.
Því verður ekki haldið fram með
neinni sanngimi að ríkisstjómin hafi
daufheyrst við eðlilegum kröfuni um
að nýta efnahagsbatann til jöfnunar
lífskjara. Nú reynir fyrst og ffemst á
sanngimi atvinnurekenda og siðferð-
isþrek launþega, eigi tillögur um
raunhæfa lífskjarajöfnun að ná fram
að ganga í kjarasamningum. Takist
það er ekki nema rétt að gera kröfur
á hendur ríkisvaldinu um að það geri
það sem í þess valdi stendur til þess
að lækka framfærslukostnað heimil-
anna og stuðla þannig að sátt um
réttlátari tekjuskiptingu í þjóðfé-
laginu.
Hreinar línur
Eftir 64 daga göngum við til kosn-
inga. Við jafnaðarmenn getum með
góðri samvisku og upplitsdjarfir lagt
verk okkar í dóm kjósenda. Við
munum gera hreint fyrir okkar dyr-
um. Stefna okkar er skýr og afdrátt-
arlaus. Og við höfum sýnt í verki að
flokkur okkar er áræðinn og stefnu-
fastur. Framundan em tímar hraðfara
breytinga og mikillar óvissu. Þá þarf
þjóðin á að halda sem aldrei fyrr
áræðnum mönnum með skýra fram-
tíðarsýn. Alþýðuflokkurinn er flokk-
ur þeirrar gerðar. Það er ekkert
skmm. Verkin tala sínu máli.
Hvar er víglínan dregin í ís-
lenskum stjórnmálum? Sumir
segja milli hægri og vinstri. Aðrir
tala um félagshyggju gegn ftjáls-
hyggju. Ég spyr: Hver er munurinn á
félagshyggju Steingríms J. Sigfús-
sonar og Egils á Seljavöllum? Annar
þykist þó vera holdgerfingur rót-
tækninnar; hinn kemur til dyranna
eins og hann er klæddur: sem íhalds-
maður í þjónustu þröngra sérhags-
muna. Heyrið þið.einhvem mun á
„allra-meina-bót“ gylliboðanna, sem
talkór stjómarandstöðunnar kyrjar
nú nótt sem nýtan dag í aðdraganda
kosninga. Svarið skiptir ekki máli.
Við hcyrum að tónninn er falskur.
Við vitum að þeirra sem ljá fagurgal-
anum eyra og láta glepjast bíða von-
brigði vanefndanna - eftir kosning-
ar.
Sannleikurinn er sá að þessi dilka-
dráttur í hægri og vinstri, sem byggir
á úreltum klisjum, hefur enga merk-
ingu lengur fyrir hugsandi fólk. Al-
þýðuflokkurinn hefur fyrir löngu
sagt skilið við þá „félagshyggju for-
tíðarinnar“, sem einkennist af þjóð-
emissinnaðri einangmnarhyggju,
vemdarstefnu og ríkisforsjá. Nær
væri að segja að víglínan væri dregin
milli þeirra sem aðhyllast alþjóða-
hyggju og hinna sem em þjóðernis-
sinnaðir íhaldsmenn eða gæslu-
menn sérhagsmuna og standa vörð
um óbreytt ástand. Sannleikurinn
er sá að þessi „félagshyggja fortíðar-
innar“ er ómenguð íhaldsstefna. Og
hún á hauka í homi í mörgum flokk-
um þar.með talið í Alþýðubandalagi,
Framsóknarflokki og Sjálfstæðis-
flokki. Höfuðból stefnunnar standa
því víðar en á Höllustöðum, Selja-
völlum og Bergþórshvoli!
Unga kynslóðin á íslandi á hér
enga sök á máli. Hún upplifir þetta
flokkakerfi sem fomaldargóss frá
liðinni tíð. Það verður hennar hlut-
skipti að veita því nábjargimar og
byggja nýtt á rústum þess, þar sem
fijálslynt fólk og róttækir umbóta-
sinnar munu ná höndum saman um
stefnu og vinnubrögð sem vísa veg-
inn til framtíðarinnar.
Vegvísar til framtíðar
Hvaða mál em það sem frjálslynd-
ir umbótasinnar geta náð höndum
saman um, hugsi þeir af alvöm um
framtíð þessa þjóðfélags í síbreyti-
legum heimi?
1. Island skipi sér í sveit vest-
rænna lýðræðisríkja, jafnt í vamar-
málum sem viðskiptamálum, en
forðist þjóðemissinnaða einangmn-
arstefnu.
2. Atvinnulífið lúti lögmálum
samkeppni á opnuni markaði en
verði ekki hneppt í fjötra ríkisforsjár,
einokunar eða vemdarstefnu.
3. Velferðarkerfið er fyrir fólkið,
sem þarf á því að halda, flestir tfma-
bundið til dæmis vegna veikinda eða
atvinnumissis eða á vissum aldurs-
skeiðum. Venjulegt fólk hefur hins
vegar ekki efna á að borga reikninga
fyrir efnafólk; allra síst fyrir þá
sem svíkjast um að borga skatta
og skyldur til sameiginlegra þarfa.
Fólk sem ekki er haldið hugmynda-
fræðilegum fordómum skilur mæta-
vel að ráðdeild í ríkisrekstri á ekk-
ert skylt við meinta atlögu að vel-
ferðarkerfinu.
4. Við viljum virkt lýðræði. Það
er siðferðilega óveijandi að gera
grundvallarmannréttindi einstak-
lingsins í lýðræðisþjóðfélagi, sem er
*
Ungt fólk á Islandi -
best menntaða kyn-
slóð íslandssögunn-
ar - á annað og
betra skilið af for-
ystumönnum sínum
en úrtölur og von-
leysi. Jafnaðarmenn
hafna framtíðarsýn
byggðri á ótta við
samstarf Evrópu-
þjóða. ísland í Evr-
ópu framtíðarinnar
*
- Framtíð Islands í
Evrópu, eru því
kjörorð íslenskra
jafnaðarmanna.
einn maður eitt atkvæði, að pólit-
ískri verslunarvöru.
5. Fjölbreytni og tækniþróun ís-
lensks atvinnulífs verði örvuð með
samstarfi við erlenda aðila og þátt-
töku erlends áhættuljármagns.
6. Meginmarkmið efnahagsstefn-
unnar verði lág verðbólga og stöð-
ugleiki til að tryggja samkeppnis-
hæfni íslensks atvinnulífs, af því að
við lifum á útflutningi.
7. Með stuðningi við EES-samn-
Sannleikurinn er sá að þessi dilkadráttur í hægri og vinstri, sem
byggir á úreltum klisjum, hefur enga merkingu lengur fyrir
hugsandi fólk. Alþýðuflokkurinn hefur fyrir löngu sagt skilið við
þá „félagshyggju fortíðarinnar“, sem einkennist af þjóðernis-
sinnaðri einangrunarhyggju, verndarstefnu og ríkisforsjá. Nær
væri að segja að víglínan væri dregin milli þeirra sem aðhyllast
alþjóðahyggju og hinna sem eru þjóðernissinnaðir íhaldsmenn
eða gæslumenn sérhagsmuna og standa vörð um óbreytt
ástand. Sannleikurinn er sá að þessi „félagshyggja fortíðarinn-
ar“ er ómenguð íhaldsstefna.
inginn og jákvæðri afstöðu til aðild-
ar að Evrópusambandinu tryggj-
um við best framtíðarhagsmuni
þjóðarinnar í nánu samstarfi við aðr-
ar þjóðir Norðurlanda og lýðræðis-
ríki Evrópu.
8. GATT-samingurinn mun
smám saman binda endi á einokun-
ar- og ríkisforsjárkerfið í landbúnað-
inum, sem lengi hefur þjakað skatt-
greiðendur, neytendur og síðast en
ekki síst þolendur kerfisins bændur
og búalið. Við vitum að íslenskir
bændur geta ekki haldið sínum hlut í
samkeppni við erlenda aðila með
báðar hendur bundnar fyrir aftan
bak, í viðjum framleiðslustýringar
og forsjárhyggjukerfiskarla.
9. Úr þvf að aðgangurinn að sam-
eiginlegri auðlind þjóðarinnar,
fiskimiðunum, hefur verið skammt-
aður með lögum, er það hvort
tveggja hagfræðilega og siðferðilega
óréttlætanlegt að úthluta auðlindinni
ókeypis til forréttindaaðila, án þess
að þeir greiði fyrir leigugjald til eig-
andans, sem er íslenska þjóðin.
10. Skýrsla Samkeppnisstofnunar,
sem Sighvatur Björgvinsson lagði
fram á Alþingi um daginn, minnir
okkur á að vera á varðbergi gagnvart
samþjöppun fjármálavalds og
kvóta á fárra hendur. Alþýðuflokk-
urinn er því á réttri leið, þegar hann
berst fyrir fijálsræði og samkeppni í
atvinnu- og viðskiptalífi, en gegn
einokun, fákeppni og forréttindum
hinna fáu.
Þetta eru nokkrir vegvísar til fram-
tíðarinnar sem fijálslyndir menn og
konur á Islandi geta, vilja og þurfa að
ná höndum saman um, til þess að
rata rétta leið á vit nýrrar aldar. Það
vill svo til að þetta eru allt saman
sérstök baráttumál Alþýðuflokks-
ins. Þessi mál skilgreina sérstöðu
hans í samanburði við aðra stjóm-
málaflokka. Skilaboðin eru því
skýr. Vilji menn í alvöru leggja
þessum málefnum lið þá hljóta
þeir að ganga í lið með þeim
stjórnmálasamtökum sem ein
flokka bera þau fram í sókn og
vörn. Ella fylgir hugur ekki máli.
Góð meining gjörir öngva stoð, ef
henni er ekki fylgt eftir í verki.
Af ávöxtunum skulið þér þekkja
þá. Kratarósin okkar er tákn um
mildi og mannúð jafnaðarstefn-
unnar; hnefinn sem lykur hana er
tákn um einbeitni, stefnufestu og
baráttugleði þeirra umbótamanna,
sem vilja breyta heiminum. Þess
vegna er Alþýðuflokkurinn, Jafn-
aðarmannaflokkur íslands - rót-
tækur umbótaflokkur. Þess vegna
er hann gerandinn í íslenskum stjóm-
málum. Þess vegna er hann umdeild-
ur. Þess vegna beina andstæðingam-
ir spjótum sínum fyrst og fremst að
honum. Það myndu þeir ekki gera
nema af því að þeim finnst vera veg-
ur í honum. Það sparkar enginn í
dauð hross - eða hvað?
Framtíð íslands í Evrópu
Stjómmálaflokkum ber að móta
framtíðarsýn. Alþýðuflokkurinn -
Jafnaðarmannaflokkur Islands vill
sjá Island til borðs með lýðræðis-
þjóðum Evrópu. Flokkurinn hafnar
hvers konar hræðsluáróðri um missi
sjálfstæðis og þjóðemis íslendinga.
Úngt fólk á Islandi - best menntaða
kynslóð íslandssögunnar - á annað
og betra skilið af forystumönnum
sínum en úrtölur og vonleysi. Jafn-
aðarmenn hafna framtíðarsýn
byggðri á ótta við samstarf Evrópu-
þjóða. ísland í Evrópu framtíðar-
innar - Framtíð íslands í Evrópu,
eru því kjörorð íslenskra jafnað-
armanna.
í rökréttu franthaldi af tímamóta-
ályktun seinasta flokksþings í Suður-
nesjabæ í júní síðastliðnum leggjum
við fyrir ykkur nú til umræðu og af-
greiðslu ítarlega og vandlega rök-
studda ályktun um stefnu okkar jafn-
aðarmanna í Evrópumálum. Álykt-
unarorðin hljóða svo:
„Aukaflokksþing Alþýðuflokks-
ins - Jafnaðannannaflokks íslands,
telur að hagsmunum Islands sé best
borgið til framtíðar með aðild að
Evrópusambandinu, náist um það
viðunandi samningar. Megin samn-
ingsmarkmið Islendinga á að vera að
tryggja áiram forræði þjóðarinnar
yfír auðlindum sjávar innan ís-
lenskrar efnahagslögsögu. Til að
taka af tvímæli um það leggur Al-
þýðuflokkurinn til að sameign þjóð-
arinnar á fiskimiðunum verði bund-
in í stjórnarskrá. Svarið við því
hvort þetta samningsmarkmið næst
fram, fæst ekki nema í samningavið-
ræðum. Alþýðuflokkurinn telur
því rétt að Isiand sæki um aðild að
Evrópusambandinu svo fljótt sem
auðið er.
Alþýðuflokkurinn leggur áhersiu
á að umsókn um aðild og endanleg
ákvörðun um aðild eru tvær að-
skildar ákvarðanir. Skapa þarf
samstöðu þjóðarinnar um samnings-
markmið og fyrirvara í aðildarum-
sókn, sérstaklega í málefnum sjávar-
útvegsins.
Þá fyrst þegar samningsniðurstöð-
ur liggja fyrir er unnt að taka endan-
lega afstöðu til spumingarinnar um
aðild. Lokaáfanginn er að leggja
samninginn fram til kynningar og
umræðu og endanlegrar afgreiðslu í
þjóðaratkvæðagreiðslu. I þessu máli
er það þjóðin ein sem milliliðalaust á
seinasta orðið um það, hvemig hags-
munir hennar verði best tryggðir í
þessu máli”.
Flokkur með framtíðarsýn
Með samþykkt þessarar ályktunar
munu íslenskir jafnaðarmenn enn á
ný sýna og sanna í verki að þeir er