Alþýðublaðið - 20.07.1995, Blaðsíða 2

2
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 20. JÚLÍ1995
s k o ð a n i r
MíYDUBUDID
20954. tölublað
Hverfisgötu 8 -10 Reykjavík Sími 562 5566
Útgefandi Alprent
Ritstjórar Hrafn Jökulsson
Siguröur Tómas Björgvinsson
Fréttastjóri Stefán Hrafn Hagalín
Auglýsingastjóri Ámundi Ámundason
Umbrot Gagarín hf.
Prentun ísafoldarprentsmiðjan hf.
Ritstjórn, auglýsingar og dreifing
Sími 562 5566
Fax 562 9244
Áskriftarverð kr. 1.550 m/vsk á mánuði.
Verð í lausasölu kr. 150 m/vsk
Eyðilandið kortlagt
Alþýðublaðið sagði frá því í gær, og vakti nokkra athygli, að fyrir
skömmu hittust ýmsir áhrifamenn Alþýðuflokks, Alþýðubandalags,
Kvennalista og Þjóðvaka til þess að ræða sameiningarmál á vinstri
væng. Slílcar hugmyndir eru giska jafngamlar klofningi vinstri
manna, en klofriingur vinstri manna er hér um bil jafngamall vinstri-
hreyfingunni. Samkvæmt ffétt Alþýðublaðsins fór fundur hinna nýju
sameiningarsinna fram í Ráðhúsi Reykjavíkur, að undirlagi Ingi-
bjargar Sólrúnar Gísladóttur borgarstjóra. Helsta niðurstaða fundar-
ins gaf því miður ekki vænleg fyrirheit um að eyðimerkurgöngu
vinstrimanna væru nein takmörk sett: Fundarmenn, sem flestir munu
tilheyra yngri kynslóð íslenskra stjómmálamanna, komust víst að
þeirri niðurstöðu að ekki væri hægt að sameina vinstrimenn fyrren
núverandi forystumönnum flokkanna hefðu verið fundin ný við-
fangsefni.
Heimildamenn fréttar Alþýðubfaðsins sátu fundinn góða í Ráð-
húsinu, og því er enginn vegur að bera brigður á það sem fram kom í
blaðinu í gær. Menn hljóta þessvegna fyrst og ffemst að undrast þá
pólitísku skammsýni og takmörkuðu sögulegu þekkingu sem ffam
kom í máli viðmælenda blaðsins, sem kusu að ræða málin í skjóh
nafnleyndar. Núverandi forystumenn vinstriflokkanna, Jón Baldvin
Hannibalsson, Kristín Ástgeirsdóttir og Ólafur Ragnar Grímsson,
em nefriilega ekki upphafsmenn sundrungar á vinstri væng - ekki
einu sinni Jóhanna Sigurðardóttir. Nokkrar kynslóðir jafriaðarmanna
hafa verið bomar út á pólitískt eyðihjam kloffiings og óeiningar. Þeir
sem nenna að lesa sér dl um klofriingssögu Alþýðuflokksins þurfa
að seilast allt aftur til upphafs þriðja áratugarins til að fmna flokk
sem ekki varð fyrir barðinu á prókúruhöfum hins pólitíska sannleika.
Það er grátbroslegt að sameiningarfólk undir lok 20. aldar skuli
komast að þeirri niðurstöðu helstri að ákveðnir stj ómmál amenn séu
einkum þröskuldar í vegi þess að hin mikla draumsýn fái ræst. Enn
grátbroslegra er að engínn viðmælanda Alþýðublaðsins í gær gerði
pólitík að umtalseftii. Það er að segja: Helst var á þeim að skilja að
ekki svo mikið sem blæbrigðamunur væri á vinstriflokkunum Qómm.
Frambjóðendur Alþýðuflokksins státuðu sig af því í kosningabar-
áttunni að hafa stefriu, öndvert við alla hina flokkana. Hafi nú liðs-
menn flokksins komist að þeirri niðurstöðu að þeir hafi fundið sam-
heija í baráttunni fyrir jöfriun atkvæðisréttar, breyttri stefriu í sjávar-
útvegsmálum, landbúnaðarmálum og Evrópumálum - þá ættu þeir
að gleðja félaga sína með þeim óvæntu tíðindum. Það er óþarfi að
sitja að slíkum stórfréttum á lokuðum fundum. Jafrivel þótt gaman
. sé að sitja í Ráðhúsinu og búa til nýtt landakort framtíðarinnar.
Slík landakort hafa oftar en ekki reynst vera af póhtísku einskis-
mannslandi.
Deilurnar um
Alaskalúpínuna
Miklar deilur hafa um nokkurt skeið staðið um Alaskalúpínuna
hér á landi. Lúpínan er afar nytsöm við landgræðslu örfoka lands,
því neitar enginn, en margir, með Náttúrvemdarráð í broddi fylking-
ar, hafa varað við landvinningum lúpínunnar. Landgræðslumenn
hafa haldið því fram að lúpínan næmi land og hörfaði síðan fýrir
nýjum gróðri og hefði því engin varanleg áhrif á gróðurfar landsins
önnur en þau að gera landið gróðursælla.
Rannsóknir Rannsóknastofnunar landbúnaðarins sýna að gild
ástæða er til að efast um þá fullyrðingu Landgræðslunnar að lúpínan
hörfí ávallt fyrir öðram tegundum og nemi ekki land þar sem aðrar
tegundir ráða ríkjum. Það er þekkt vandamál víða um lönd að inn-
fluttar plöntutegundir geta valdið miklum usla í lífnki viðtökulands-
ins, jafnvel á kostnað fjölbreytileika þess lífrikis sem þar er til staðar.
Það er því ekki að ástæðulausu sem Náttúrvemdarráð vill uppræta
lúpínuna í þjóðgarðinum í Skaftafelli.
Brýnasta verkefnið nú er að stórefla rannsóknir á lúpínu og láta
fara fram mat á umhverfisáhrifum þess að græða upp stór landsvæði
með lúpínu. Guðmundur Bjamason er bæði umhverfís- og landbún-
aðarráðherra. Alþýðublaðið skorar á ráðherrann að beita sér fyrir
samvinnu Rannsóknastofnunar landbúnaðarins, Náttúrafræðistofn-
unar íslands og Líffræðistofnunar Háskóla íslands um stórauknar
rannsóknir á lúpínu og áhrifum hennar á lífriki landsins. ■
Að biðja um gott veður
Þannig vill til að fjöldi ungra Sjálf-
stæðismanna telst til kunningja minna
og félaga, ég er, jú, Verzlunarskóla-
genginn. Okkur félögunum lyndir vel
þrátt fyrir að ég kjósi annan flokk en
þeir. Við erum sammála um margt
undir sólinni, ekki síst um það sem
betur mætti fara hjá vorri ástsælu
þjóð. Flestir erum við á því að mörgu
þurfi að breyta og umtuma; flestir er-
um við sammála um að samkeppni
Pallborðið |
Glúmur
Baldvinsson
skrifar
þurfi að ríkja í sem flestum atvinnu-
greinum, þar með töldum landbúnaði;
flestir viljum við að lagt verði ofur-
kapp á uppbyggingu nýrra atvinnu-
vega; flestir viljum við varpa fyrir
róða þeim höftum og takmörkunum
sem enn em fyrir hendi í íslensku við-
skiptalífi; flestir viljum við auka tæki-
færi þjóðarinnar með nánari tengslum
við útlönd; flestir emm við, í ofaná-
lag, svo baldnir að vilja að Island at-
hugi möguleika á inngöngu í Evrópu-
sambandið. Að vísu emm við flestir
ungir og bjartsýnir. Flestir okkar em
ungir Sjálfstæðismenn.
Það var og. Nú var það svo í eina
tíð að mögulegt var að réttlæta þann
verknað að kjósa Sjáffstæðisflokkinn
væm menn í megindráttum sammála
flestu því sem upp er talið hér að ofan.
Það er að segja, ákveðna íylgni mátti
finna milli þess að vera ungur og
framfarasinnaður og þess að kjósa
Sjálfstæðisflokkínn. Sú tíð er nú liðin.
Flestir þessara kunningja minna eiga
nú æ erfiðara með að réttlæta það að
leggja Sjálfstæðisflokknum lið; þeir
forðast umræður um Evrópusamband-
ið eins og heitan eldinn. Umræður
okkar um pólitfk vilja þess vegna leið-
ast út f tal um veðurfarið.
Umræðan er sumsé komin út í veð-
ur og vind. Veðráttan var, jú, eftirlæt-
isumræða sjálfstæðra kotbænda á tíð-
indasnauðum miðöldum. Líkt og for-
inginn hafa ungir Sjálfstæðismenn nú
á dögum það helst til málanna að
leggja að biðja um gott veður. Þetta er
nýi stfllinn.
Lái þeim hver sem vill. Foringi
Sjálfstæðisflokksins sem áður byggði
hallir býður nú bara upp á torf og gijót
og ef vel vill til, gott veður. Hann er
orðinn hálfgerður karl, landspabbi.
Það er svo sem ókei, ef ekki væri fyrir
þá staðreynd að hann vill miklu frem-
ur tukta strákana sína til heldur en að
koma þeim til manns; fremur en að
gauka að þeim stöku heilræði að hafa
með á leiðinni upp í mót hvæsir hann
og sussar á þá. Nei, takk, fátt um nesti
og nýja skó á þeim bæ. Þegar svo er
komið tek ég heilshugar undir orð
Nóbelskáldsins að fátt sé ungbömum
hollara en missa föður sinn...
Forsætisráðherra þjóðarinnar hefur
sumsé ekkert til málanna að leggja.
Þetta á við um hvert málið á fætur
öðm: landbúnaðarmál, sjávarútvegs-
mál, atvinnumál, Evrópumál og
stjómmál yfirhöfuð. Og eftir hann
stendur ekkert, ummerkin em óræk
spor í sandinum. Valkostur foringjans
er að biðja um gott veður.
Og þó. Stundum segir forsætisráð-
herrann kyrrláti og formaður kunn-
ingja minna eitthvað, en þá er það Kkt
og í óráði. Formaðurinn sem byggði
skýjahallir í hugum strákanna eftir að
hafa sprengt Framsóknarhlekkina utan
af flokknum er nú orðinn frægur af
endemum. Dugir hér að nefna dæmi
af fyrrum hjartans málum ungra fram-
farasinnaðra flokksmanna hans; Evr-
ópumálunum. Forsætisráðherrann sem
situr sem slíkur á kontór án þess að
hafa verið til þess kjörinn óttast mikið
að ókosnir kallar á evrópskum kontór
ráði Islandi.
Enn lifir í minningunni sjónvarp-
sumræður frá Finnlandi í haust þar
sem forsætisráðherrar Norðurlandanna
sátu að spjalli um Evrópumál. Þættin-
um var sjónvarpað samtfmis um gerv-
öll Norðurlönd. Bildt fór mikinn, Aho
talaði af innsæi, Brundtland af föður-
legri mildi og Rassmussen af skiln-
ingi, en herra Oddsson... I klukkutíma
þætti þurfti herra Oddsson einvörð-
ungu mínútu til að koma Evrópuskila-
boðum sínum á framfæri: Nei, hann
óttaðist ekki uppgang og útbreiðslu
fasismans í Evrópu. Það var nefnilega
það... Þungu fargi var af okkur létt.
Að máli sínu loknu hófst herra
Oddsson aftur handa við þá iðju sína
að þerra af sér svitann. Evrópusólin
brennur heitt. Heima í stofu kfóruðu
menn sér í kollinum, vörpuðu öndinni
léttar og tóku í nefið. Hvurslags...
Island farsældar frón. A 17. júní var
sungið og ræður haldnar. Forsætisráð-
herrann sjálfstæði sagði fólkinu, af
sínu þjóðlega innsæi, að gengi fsland í
ESB væri hætt við að hér yrði um-
horfs eins og það var fyrir aldamót
þegar við lutum stjóm Danakóngs og
hans hyskis. Heyr, heyr! í þá tíð var
ísland úr nær öllum tengslum við um-
heiminn, fannst ekki á kortum og
hokrið aumt sem jafiian. En til allrar
lukku voru þó til örfáir framfarasinn-
aðir íslendingar í útlöndum sem
spurðu frétta um gang mála I henni
veröld. Því fór sem fór að ísland varð
sjálfstætt ríki, sem á samskipti við
fjölmörg önnur slík og vegnar betur
en á öldum áður. Vilji forsætisráðheir-
ann forðast tilveru síðustu aldar þá
skyldi hann ekki breyta í anda sautj-
ánda júní ræðu.
Og hvar er nú Bjami Ben? Mikið
vatn hlýtur að hafa runnið til sjávar
þegar formaður Framsóknarflokksins
lýsir þvx yfir að formaður Sjálfstæðis-
flokksins hafi gengið of langt í þjóð-
rembuáróðri. Það var nákvæmlega
það sem Halldór Ásgrímsson, utanrík-
isráðherra, gerði í viðtali við Morgun-
blaðið 2. þessa mánaðar. Þar sagðist
Halldór telja ólfldegt að þær samruna-
spár (það er þróun Evrópusambands-
ins í yfirþjóðlegt ríki) sem forsætisráð-
herrann hafði á lofti í fullveldisrök-
leiðslu sinni hinn 17. júní síðastliðinn
myndu rætast. Miðsumars 1995 er það
Framsóknarleiðtogi á meðan kollegi
„Forsætisráðherra
þjóðarinnar hefur
sumsé ekkert tii málanna
að leggja. Þetta á við
um hvert málið á fætur
öðru: landbúnaðarmál,
sjávarútvegsmál,
atvinnumál, Evrópumál
og stjórnmál yfirhöfuð.
Og eftir hann stendur
ekkert, ummerkin eru
óræk spor í sandinum.
Valkostur foringjans
er að biðja um
gott veður."
hans, forsætisráðherrann og arftaki
Bjama Benediktssonar, segir að ís-
lendingar séu og skuli vera útkjálka-
þjóð. Hvað aðild að Evrópusamband-
inu varðar setur Halldór einna helst
fyrir sig fiskveiðistefnuna. En Ðavíð?
Harni skfrskotar til hlíðarinnar fögru
og kontóra í Brussel.
Fátt er svo með öllu illt að ei boði
nokkuð gott. Nú hafa verið stofnuð
samtök fólks sem hefur áhuga og
nennu til þess að tala af einhveiju viti
um Evrópumál. Bregður svo við að
þar hefur valist til forystu ungur Sjálf-
stæðismaður, og það sem meira er, sá
hefur f sér geð og þor til að benda for-
ingja sínum á að tala af skynsamlegu
viti um málefhi Evrópu. Með stofnun
þessara samtaka og fordæmi unga
„Sjálfstæðismannsins“ er kominn vísir
þess að fólk hópi sér saman utanum
skoðanir, ekki utanum venjur, gamla
siði og gott veður. Vil ég nú benda fé-
lögum mínum í Sjálfstæðisflokknum,
sem og öðrum ungum bjartsýnum
mönnum á þessa óhefðbundnu leið.
Enn er von. Il __________________
Höfundur er MSc í alþjóðastjórnmálum frá
London School of Economics og netaveiðimaöur.
ú I í
Atburðir dagsins
1944 Adolf Hitler sýnt banatil-
ræði í höfuðstöðvum hans í
Rastenburg. 1951 Abdullah
Jórdaníukóngur skotinn til
bana fyrir utan mosku. 1973
Bruce Lee, karatehetja úr kvik-
myndum, deyr: aðeins 32 ára
gamall. 1976 Bandaríska
geimfarið Viking lendir á Mars
og sendir sjónvarpsmyndir
þaðan. 1979 Sandínistar ná
völdum í Nikaragúa.
Afmælisbörn dagsins
Sir Edmund Hillary Ný-sjá-
lenskur fjallagarpur, sem fyrst-
ur kleif Mount Everest, 1919.
Diana Rigg bresk leikkona,
1939.
Málsháttur dagsins
Þar kemur biskupinn og hún
Bama-Lauga.
Annálsbrot dagsins
í Norðurá í Borgarfirði
drukknaði maður, er Þórður
hét Finnbogason. Hafði hann
af keskni kastað húfu annars
manns á ána út, greip síðan orf
með ljá (því þeir voru að hey-
verkum) og vildi ná húfunni,
en hana bar frá. Vóð hann svo
á eftir, þar til honum skaut á
kaf og drukknaði.
Setbergsannáll, 1689.
Stærðfræði dagsins
Galdurinn? Hann felst í 90%
styrkleika og 40% tækni.
Johnny Walker, heimsmeistari í
sjómanni, um hvað þarf til að
verða meistari.
Orð dagsins
Eflir látinn mig ég met
mér það helzt að kosti,
á mér hægra augað grét,
er hið vinstra brosti.
PállÓlafsson (1827-19051..
Skák dagsins
Garrí Kasparov undirbýr sig
nú fyrir heimsmeistaraeinvígi
við Anand sem fram fer í New
York í haust. Þeir eru báðir
snillingar þegar fléttur era ann-
arsvegar. Við lítum nú á enda-
lok skákar Kasparovs, sem
hefur hvítt og á leik, og Frakk-
ans Lautiers. Sá síðamefndi er
enginn aukvisi: sterkasti skák-
maður Frakklands, með 2655
ELO-stig. En ekki dugði það
gegn Kasparov.
1. Rg4! Lautier þurfti ekki að
sjá meira og gafst upp. 1. ...
Hxg5 2. Rxe5 Hxh5 3. Hd8+
Rg8 4. Rxf6 mát eða: 1. ...
De6 2. Hd8 Dg6 3. Dxe7 og
hvítur hefur öll ráð svarts í
hendi sér.