Alþýðublaðið - 02.08.1995, Blaðsíða 4

Stéttin
erfyrsta
skrefið
iirn...
Mikiðúrval
afheUum
og steinum.
Mjöggottverð.
SIÍTT
HELLUSTEYPA
HYRJARHÖFÐI 8
112 REYKJAVÍK
SÍMI 577 1700-FAX 577 1701
X
Bosnaf
ALÞÝÐUBLAÐK) MIÐVIKUDAGUR 2. ÁGÚST 1995
■ Nú styttist óðum í að Ólafur Ragnar Grímsson iáti af formennsku í Alþýðu-
bandalaginu. Sæmundur Guðvinsson spjallaði við ýmsa núverandi og fyrrverandi
flokksmenn Alþýðubandalagsins og spurði hvernig Ólafur Ragnar hefði staðið sig
sem formaður og hvernig hann skildi við flokkinn
Ólafur Ragnar Grímsson var kos-
inn formaður Alþýðubandalagsins ár-
ið 1987 og tók við formennskunni af
Svavari Gestssyni. Ólafur hafði setið
á þingi fyrir Alþýðubandalagið frá
1978 til 1983 en hóf sín afskipti af
stjómmálum innan Framsóknarflokks-
ins. Síðan gekk hann í raðir Frjáls-
lyndra og vinstri mann og starfaði þar
fram til þess að hann gekk í Alþýðu-
bandalagið. Ólafur Ragnar lætur af
formennsku flokksins á landsfundi
hans í haust. Núverandi og fýrrverandi
samstarfsmenn eru ekki á einu máli
um störf hans sem formanns eins og
fram kemur hér á eftir.
Guðrún Helaadóttir
Ekki hafa allir hjálpað
honum í starfi
„Ég held að það verði að segja að
Ólafi hafi tekist allvel til. Flokkurinn
hefur nokkurn veginn haldið sínu
striki, en við höfum átt í óskaplegum
erfíðleikum út af alls konar fólki sem
hefur verið að hlaupa í burtu. Hins
vegar er því ekki að neita að það hefur
aldrei verið algjör sátt um Ólaf og það
hefur haft ýmsa erfiðleika í för með
sér,“ sagði Guðrún Helgadóttir fyrr-
verandi alþingismaður.
,Að mínum dómi skilur Ólafur við
flokkinn sem formaður með fullum
sóma. En hann hefur að mörgu leyti
átt mjög erfiða daga. Það voru öfl í
flokknum sem aldrei sættu sig við
þann mikla sigur sem Ólafur Ragnar
vann þegar hann var kjörinn formað-
ur. Sumt fólk er nú einu sinni þannig
gert að það getur aldrei sætt sig við
hlutina eins og þeir eru. Það er óhætt
að segja að ekki hafi allir hjálpað hon-
um í starfi og ýmsir unnið beinlínis á
móti honum. Ólafur hefur verið mjög
virkur formaður og duglegur enda af-
skaplega starfsamur maður. Ég er ekki
búin að sjá að margir hefðu farið í föt-
in hans í þessu embætti við þær að-
stæður sem voru. Hann kemur inn í
flokkinn sem formaður á þeim tíma
þegar voru afskaplega miklir flokka-
drættir í Alþýðubandalaginu," sagði
Guðrún ennfremur.
,Jv1ér sýnist hins vegar að málum sé
þannig komið í pólitík að það skipti í
raun engu máli hvað fólk getur eða
hefur gert. Þetta er orðið leikur með
dyggri aðstoð fjölmiðla og allt annað
sem skiptir máli heldur en pólitískur
þroski og kunnátta," sagði Guðrún
Helgadóttir.
Mörður Árnason
Hefur haldið
flokknum á floti
,J>að voru miklar vonir bundnar við
Ólaf meðal stuðningsmanna hans.
Flokkurinn var í sögulegri lægð 1987
þegar hann var kosinn formaður, bæði
að fylgi, pálefnum og stíl,“ sagði
Mörður Árnason, fyrrverandi sam-
herji Ólafs Ragnars en núverandi
varaþingmaður Þjóðvaka.
„Svavar Gestsson, sem gat verið
formaður eitt tímabil í viðbót fór frá
og Ólafur vinnur sigur gegn ráðandi
öflum í flokknum. Að ýmsu leyti hef-
ur Ólafur Ragnar haldið Alþýðu-
bandalaginu á floti þessi átta ár. Til
dæmis í gegnum hrun kommúnismans
sem var auðvitað mikið áfall fyrir
ákveðinn hluta flokksmanna. Það má
segja að lausnir Ólafs hafi nánast ver-
ið einu lausnirnar sem flokkurinn
hafði á þeim hugmyndafræðilegu
vandamálum. Það er að segja; breyta
flokknum úr krónískum stjómarand-
stöðuflokki í flokk sem vildi vera við
völd, sætta flokkinn við markaðinn
sem tæki, sveigja hann að hefðbund-
inni sósíaldemókratískri stefnu og
reyna að halda honum sem bandalagi
sem rúmaði ýmis sjónarmið svo sem
umhverfisvemdarstefnu, kvennamál,
þjóðernisandóf og svo framvegis,"
sagði Mörður.
,JÉg held að Alþýðubandalagið eigi
nú að leggjast á hnén og þakka Ólafi
Ragnari fyrir þessi átta ár sem hann
hefur haldið því á lífi. Hinu er svo
ekki að leyna að manni finnst stund-
um sem Ólafur sé í vitlausum flokki.
Sú flugvél sem stundum var talað um
að hann hefði rænt hafi verið flugvél á
leið í vitlausa átt. Það að halda Al-
þýðubandalaginu á floti í þessi átta ár
kostaði það að Ólafur varð að vinna
mjög náið að þeim öflum sem stóðu í
upphafi og allan tímann gegn honum,
hinum svokölluðu flokkseigendum í
Reykjavík. Hann varð líka að treysta
mjög á bandalag við landsbyggðar-
þingmenn svo sem eins og Ragnar
Arnalds. Mótparturinn í því bandalagi
hafði engan sérstakan áhuga á öðm en
því að halda sér á lífi. Um leið og Ól-
afi hefur tekist það ætlunarverk að
halda flokknum á lífi hefur honum
vegna þessara aðstæðna ekki tekist að
gera flokkinn lifandi.
Ég tel að Ólafur geti átt langt líf fyr-
ir höndum sem pólitíkus og sé einn af
hæfust stjómmálamönnum þjóðarinn-
ar. Ég fagna því að hann skuli nú geta
sett kraftana í annað heldur en þessar
jafnvægiskúnstir undanfarinna miss-
era sem að mörgu leyti hafa verið bar-
átta við vindmyllur," sagði Mörður.
Kennir þú honum þá ekki um það
hversu margir hafa yfirgefið flokkinn?
„Nei, ég kenni honum ekki um það.
Menn líta alltaf á þetta með gleraug-
um hins pólitíska lénsveldis. Að það
sé foringi sem eigi einhveija sveit og
ef sú sveit leysist að einhverju leyti
upp sé það áfall foringjans. Svona hef-
ur þetta ekki verið í kringum Ólaf og
það er honum til hróss. Menn hafa
umgengist eins og bandamenn en ekki
eins og hirðmenn og konungur. Það er
hins vegar ekkert launungarmál að
margir bandamenn Ólafs hafa misst
trú á það sem hann var að gera í Al-
þýðubandalaginu og að lokum yfirgef-
ið flokkinn. Ég held að það sé ekki
Ólafi að kenna heldur Alþýðubanda-
laginu í heild. Það hafi ekki haft það
erindi í samfélaginu að menn nenntu
að starfa áfram innan þess,“ sagði
Mörður Amason.
Auður Sveinsdóttir
Liggur í
augum uppi
,,Eg held að útkoma Alþýðubanda-
lagsins í síðustu kosningum segi allt
sem segja þarf um Ólaf Ragnar sem
formann flokksins. Það liggur í augum
uppi,“ sagði Auður Sveinsdóttir arki-
tekt og taldi óþarft að hafa um þetta
fleiri orð.
Gísli Gunnarsson
Orðinn vinafár
„Það háði Ólafi Ragnari mjög í
upphafi að vera ekki á þingi og einnig
hvað barist var harkalega gegn honum
innan flokksins. Þeir sem töpuðu
slagnum sættu sig aldrei við það og
gerðu honum lífið leitt. Ólafur þurfti
að fara í samstarf við voldugustu
menn þess hóps sem barðist gegn hon-
um og það mislíkaði mörgum stuðn-
ingsmönnum hans,“ sagði Gísli
Gunnarsson dósent.
„Mesta afrek Ólafs Ragnars sem
formanns var stjómarmyndunin 1988
þegar hann með aðstoð Svavars og
Steingríms kom flokknum í ríkisstjóm
við harða andstöðu. Síðan hélt þetta
samstarf þeiira áfram eftir að sú ríkis-
stjóm hætti og það hafa margir fundið
að því. Mesti ósigur Ólafs Ragnars var
þegar Svanfríður Jónasdóttir var
felld í varaformannskjöri 1989. Hon-
um hefur mjög verið núið því um nas-
ir að hafa ekki staðið nógu þétt við.
hliðina á henni og það er enn í gangi.
Ég vil ekki dæma hversu mikið er rétt
þar eða ekki,“ sagði Gísli.
,Að mínu mati stóð hann sig allvel
sem ráðherra og hélt nokkuð vel utan
um hlutina á þeim tíma. Hins vegar er
eins og hann hafi misst dálítið fótanna
síðustu árin í stjómarandstöðu. Ekki
alveg kunnað að ráða við það og það
samband sem hann hafði við forna
samheija sína og stuðningsmenn fram
til 1991 datt eiginlega alveg niður.
Hann fór þess í stað að leita meira og
meira á náðir atvinnumanna eins og
Einars Karls Haraldssonar og aug-
lýsingastofunnar Hvíta hússins. Hann
gleymir algjörlega öllu samstarfi við
venjulegt fólk. Þegar hann hverfur á
braut sem formaður er hann orðinn
vinafár og stuðningsmannalítill. Þetta
er þróun sem hefur verið að gerast síð-
an um 1991,“ sagði Gísli Gunnarsson.
Össur Skarphéðinsson
Verður áfram
áhrifamaður
„Ég hef enga trú á að Ólafur Ragnar
sé að hætta afskiptum af stjómmálum.
Maður af hans stærðargráðu í pólitík
hverfur ekki skyndilega af sjónarsvið-
inu þó að hann hætti að vera formaður
í stjómmálaflokki. Hann mun áfram
verða mjög áhrifamikill ef ekki áhrifa-
mesti stjómmálamaðurinn í Alþýðu-
bandalaginu og án efa ráða miklu um
þróun þess á næstu árum,“ sagði Öss-
ur Skarphéðinsson alþingismaður og
fyrrum samflokksmaður Ólafs Ragn-
ars.
„Komi til einhvers konar samræðna
milli stjómmálaflokka um aukið sam-
starf þá mun Ólafur Ragnar, sökum
þess hvar hann er staddur á hinum
pólitíska landakorti, verða lykilmaður
í því af hálfu síns flokks.
Þegar Ólafur varð formaður árið
1987 bjuggust mjög margir í hinum
frjálslyndari armi Alþýðubandalags-
ins, sem þá var til, við því að honum
myndi takast að sveigja Alþýðubanda-
lagið nokkuð hratt til nútímalegrar
jafnaðarmennsku. Ég tel að honum
hafi orðið nokkuð ágengt í því en þó
sé hann fjarri þeim áfangastað sem
hann hugðist leiða flokkinn til. Það
reyndist einfaldlega vera svo að í
flokknum vom leifar hins gamla sósí-
alisma talsvert öflugri heldur en hann
og stuðningsmenn hans þá áttu von á,“