Alþýðublaðið - 16.08.1995, Blaðsíða 8

Verð í lausasölu kr. 150 m/vsk
MEYnimm
Miðvikudagur 16. ágúst 1995 122. tölublað - 76. árgangur
■ ísland hefur staðið langt að baki öðrum vestrænum ríkjum varðandi viðtöku á erlendum flóttamönn-
um en nú er stefnt að því að breyting verði
Kvóti flóttafólks brátt ákveðinn
- segir Bragi Guðbrandsson
formaður Flóttamannaráðs.
„Við erum eina Norðurlandaþjóðin
sem ekki hefur sett nein markmið um
ákveðinn kvóta af flóttamönnum sem
við værum reiðubúin að taka við ár-
lega. Tilgangurinn með stofnun
Stéttín
erfyrsta
skrefið
inn...
MiMðúrval
afhellum
og steinum.
STÍTT
HELLUSTEYPA
HYRJARHÖFÐI 8
112 REYKJAVÍK
SÍMI 577 1700 -FAX 577 1701
Flóttamannaráðs var að undirbúa að
við settum okkur slík markmið og þar
með axlað okkar siðferðilegu skyldur
í þessum efnum,“ sagði Bragi Guð-
brandsson formaður Flóttamanna-
ráðs í viðtali við Alþýðublaðið. Ráðið
undirbýr nú tillögur um ákveðinn
kvóta flóttamanna sem við tökum við
á hverju ári og hvaða fjárveitingar
þurfi til að hægt verði að veita flótta-
fólkinu aðstoð til lengri tíma. Ljóst er
að um er að ræða nokkra tugi millj-
óna króna útgjöld miðað við kvóta 25
flóttamanna á ári.
Flóttamannaráð var sett á laggimar
í lok febrúar á þessu ári og heyrir
undir félagsmálaráðuneytið. I ráðinu
sitja einnig fulltrúar ffá utanríkisráðu-
neyti, dómsmálaráðuneyti, heilbrigð-
isráðuneyti og menntamálaráðuneyti
auk þess sem Rauði krossinn á þar
áheymarfulltrúa. Frá því ungversku
flóttamennimir komu hingað til lands
fyrir tæpum 30 áram höfum við tekið
á móti 204 flóttamönnum og 57 að-
standendum flóttamanna ffá Víetnam.
Af þessum hópi flóttamanna hafa lið-
lega 100 flust úr landi.
„Róttamannaráði er ætlað að gera
tillögur um árlegan kvóta flótta-
manna. Við höfum lagt megináherslu
á að skoða með hvaða hætti best
verður tekið á móti flóttamönnum og
hvar helst em brotalamir í kerfinu í
dag þannig að við getum gert tillögur
um hvernig betur má sinna þessu
hlutverki. Við höfum verið að kanna
hver okkar þolmörk eru miðað við
reglulega móttöku flóttamanna á
hverju ári. Við í ráðinu höfum því
ekki verið að fjalla um það sem bein-
línis er kallað neyðarhjálp vegna sér-
stakra aðstæðna sem upp koma eins
og til dæmis núna meðal þjóða í fyrr-
um Júgóslavíu. Það er alveg sérmál,"
sagði Bragi.
Orðið langt síðan við tókum
við flóttamönnum
Hafa þessi mál verið homreka hjá
okkur til þessa?
„Það blasir við að við höfum ekki
staðið okkur sem skyldi í gegnum ár-
in. Það er orðið langt síðan við höfúm
tekið á móti flóttamönnum í einhverj-
um mæli og við stöndum langt að
baki öðrum vestrænum ríkjum í þess-
um efnum. A þessu þarf að verða
mikil breyting en til þess að hún geti
orðið þá þurfum við að koma upp
góðu skipulagi varðandi móttöku
flóttamanna. Fram til þessa hafa þær
reglur gilt að Rauði kross íslands hef-
ur séð um flóttamennina fyrsta árið.
Síðan hefur ekkert tekið við og ýmsir
flóttamenn þá lent í miklum erfiðleik-
um. Það hefur einfaldlega verið geng-
ið út frá þvf að þeir nytu þjónustu eins
og aðrir þegnar landsins en vanda-
málið er að þessi eins árs aðlögunar-
tími hefur ekki reynst nægilega lang-
ur. Það er ekki raunhæft að gera þá
kröfu að flóttamenn geti að ári loknu
séð um sig sjálfir með tilliti til at-
vinnu, húsnæðis, málanáms og þess
háttar. Það er ekki síst á sviði félags-
legrar þjónustu sem þetta fólk þarfn-
ast hjálpar en sveitarfélögin hafa eng-
ar skyldur um að veita þessu flótta-
fólki neina umframþjónustu. Það hef-
ur því þurft að vera á biðlistum eftir
til dæmis leiguhúsnæði og annarri
þjónustu rétt eins og allir aðrir en ekki
haft þetta óformlega hjálparkerfl sem
em vinir og ættingjar. Þess vegna er
þetta flóttafólk oft illa statt. Rauði
krossinn hefur í reynd neyðst til þess
að halda áfram að styðja við bakið á
fólkinu eftir að ársaðlögunartímanum
lýkur en möguleikar Rauða krossins
til þess hafa verið mjög rýrir. Þeir
hafa ekki haft (járveitingar til þess.“
Mun Flóttamannaráð taka á þess-
um vanda?
„Það er einmitt það sem við höfum
verið að skoða sérstaklega. Hvað við
getum gert til að tryggja að þessi
stuðningur spanni yfir lengra tímabil
og hvemig honum verði háttað. Við
munum leggja fram ákveðnar tillögur
í þeim efnum og það sem við höfum í
huga er að gerðir verði samningar við
sveitarfélögin og þá ekki síst hin
stærri um að þau taki á sig ákveðnar
skyldur í þessum efnum. Þá er um að
ræða ákveðna gmnnþjónustu og að-
stoð hvað varðar persónulega lið-
veislu á sviði leikskólamála og þess
háttar."
Engin framlög s fjárlögum
Hefur verið veitt einhverju fé til að
taka á móti flóttamönnum á nœst-
unni?
„Á fjárlögum ríkisins fyrir þetta ár
eru ekki eyrnamerktir fjármunir til
þess að taka á móti kvóta flótta-
manna. Hins
vegar höfum við
gert ráð fyrir að
það verði gert á
næsta ári og
Flóttamannaráð
mun leggja fram
tillögur við gerð
næstu fjárlaga
um fjárveitingar
til móttöku
flóttamanna sem
hefjist strax í
upphafi næsta
árs.“
Hvaða viðmið-
un hafa aðrar
þjóðir varðandi
kvóta flótta-
manna?
„Þær taka mið af íbúafjölda og ekki
síður af efnahag þjóðanna. Sumar
þjóðir hafa sett sér ákveðinn kvóta en
ekki staðið við hann sem er ekki gott.
Finnar em dæmi um þetta því vegna
efnahagskreppunnar sem gekk þar yf-
ir gátu þeir ekki staðið undir þeim
kröfum sem þeir höfðu gert til sjálfs
sín varðandi þetta. Norðmenn hafa
staðið sig mjög vel í móttöku flótta-
manna og einnig varðandi þróunarað-
stoð enda hefur efnahagslífið þar ver-
ið gott.“
Flóttafólk verður að njóta
sömu möguleika og aðrir
Hvað má gera ráð fyrir stórum
kvóta flóttamanna hér á landi?
„Tillögur þar um verða væntanlega
lagðar ffam á fúndi í Flóttamannaráð-
inu í lok þessa mánaðar. Þær verða
síðan áfram til umfjöllunar í septem-
ber og tengjast ijárlagagerðinni. Það
hefur verið nefnd talan 15 til 25
flóttamenn á ári og þá erum við að
tala um útgjöld á bilinu 25 og allt að
40 milljónir. Val á flóttamönnum fer
síðan væntanlega fram í samráði við
Flóttamannahjálp Sameinuðu þjóð-
anna. Það má segja að Flóttamanna-
ráð hefði strax í upphafi getað lagt
fram einhverja ákveðna tillögu um
fjölda flóttamanna á ári. Við vildum
hins vegar ekki fara þá leið heldur
skoða hvað væri raunhæft að taka á
móti mörgum hér með tilliti til þeirrar
aðstoðar sem þarf að veita í langan
tíma. Þetta er mikil ábyrgð sem við
þurfum að axla og við verðum að
gæta þess að flytja ekki inn fólk sem
verður síðan að einhvers konar annars
flokks borgurum. Við verðum að
tryggja að sómasamlega sé tekið á
móti flóttafólki og það fái notið allra
þeirra möguleika sem aðrir hafa í
samfélaginu eftir því sem okkur er
kleift að gera. Eins og Rauði krossinn
veit best þá hefur það ekki verið
vandræðalaust hér á ámm áður. Sam-
kvæmt rannsókn sem Rauði krossinn
hefur gert á afdrifum flóttamanna á
íslandi kemur í ljós að stór hluti
þeirra hefur farið aftur burt af land-
inu. Ekki til síns heimalands heldur til
þriðja landsins. Því hljóta að vakna
þær spumingar hvort við höfum ekki
staðið okkur nógu vel eða hvort
flóttamenn hafa vilja hafa fsland sem
stökkpall til einhvers annars lands. Eg
tel að í mörgum tilvikum höfum við
ekki axlað okkar ábyrgð sem skyldi
og ekki skapað þessu fólki skilyrði til
að lifa hér góðu lífi. Því viljum við
leitast við að tryggja framtíð flótta-
fólks á íslandi eftir því unnt er,“ sagði
Bragi Guðbrandsson.
Itölsk rómantík í Eyjum Þetta ítalska par, Laura Giordani og Salvatore Leone, ákváð að finna fal-
legasta staðinn á íslandi og gifta sig þar, samkvæmt frásögn Frétta í Vestmannaeyjum. Laura og Salvatore
fundu stað við sitt hæfi: Stórhöfða í Vestmannaeyjum. Þar gaf Helga Hauksdóttir þau saman - við undirleik
bjargfugla: tjald í dalnum var síðan vettvangur ítalskrar brúðkaupsnætur.