Alþýðublaðið - 19.04.1996, Qupperneq 7

FÖSTUDAGUR 19. APRÍL 1996 ALÞÝÐUBLAÐK)
Draumadísir, 1996. Bíódagar, 1994.
Benjamín dúfa, 1995.
IMei er ekkert svar, 1995.
aðar. Það munu alltaf verða einhver
flopp.
Inga Björk Sólnes
framkvæmdastjóri
Þurfum breytta
markaössetningu
Ég held að almenningur hafi minni
áhuga núna, nýjabrumið er farið af ís-
lenskum myndum. Annað sem er
hugsanleg skýring er að fólki finnist
dýrt að fara á íslenskar myndir. Ég
held að miðaverðið hafi nokkuð að
segja. Fólk hefur þá vissu að myndim-
ar komi á myndbandi og á endanum í
sjónvarpi og það er því ekkert sem
rekur á eftir því að fara í bíó. Önnur
skýring, sem kannski er ekki annað en
tilviljun, er að undanfarið hafa verið
gerðar myndir sem ekki hafa höfðað
Tár úr steini, 1995.
til nægilega breiðs hóps. Það er eins
menn hafi ekki ákveðið fyrirfram fyrir
hveija þeir eru að gera myndimar og
það sést á verkinu. Það þarf kannski
að vinna svolftið öðmvísi að markaðs-
etningu.
Árni Þórarinsson
kvikmyndagagnrýnandi
Áhuginn
gufaður upp
Ég botna bara ekkert í þessu. Al-
mennt hafa myndimar verið að verða
betri og betri. Kannski ein ástæðan sú
staðreynd að íslenskar kvikmyndir
hafa verið á hærra verði heldur en
samkeppnin, erlendar myndir. Það er
nauðsynlegt að breyta því. Ég held
það tíðkist hvergi í heiminum að inn-
lendar myndir séu verðlagðar hærra en

erlendar.
Auðvitað blasir líka við að sam-
keppni hefur aldrei verið meiri, hvort
sem um er að ræða sjónvarpsstöðvar
íslenskar, gervihnattastöðvar eða
framboð kvikmyndahúsanna. Og hafi
fólk hugsað sér að fara eitthvað út úr
húsi, velur það einfaldlega það sem er
talið best og skemmtilegast og hag-
stæðast, burtséð frá því hvort það er
íslensk kvikmynd eða eitthvað allt
annað. Velvilji og áhugi Islendinga
gagnvart því sem íslenskt er því miður
gufaður upp.
Meginþorri bíógesta er ungt fólk og
það hefur sjálfsagt eitthvað að segja
að íslenskar kvikmyndir hafa sjaldnast
stflað markvisst inn á þann hóp. Kvik-
myndagerðarmenn hér hafa verið
mjög eindregnir í því að gera höfund-
arverk, myndir sem þeim finnst
áhugavert að gera í staðinn fyrir að
reyna að finna einhvern greinilegan
markhóp. Þó eru auðvitað undantekn-
ingar þar á.
Ég held að eina leiðin til að snúa
þessari þróun við sé að breyta verð-
lagningunni, slá ekki af metnaðinum,
en hafa það í huga að ef þessi grein á
að dafna áfram verða sem flestir að
hafa gagn og gaman að myndunum.
Þá þarf ekki að fara eftir amerískum
markaðskönnunum, heldur heilbrigðri
skynsemi. Síðan þarf að auka fram-
leiðsluna og þá er komið að því að
setja meiri peninga í greinina; það ætti
að skila sér - ef ekki í vasa framleið-
andanna - þá í ríkiskassann.
Indriði G. Þorsteinsson
rithöfundur
Engir snillingar á
ferðinni
Það er náttúrlega eðlilegt að við sé-
um ekki með neina óskapa aðsókn,
þótt við séum bókaþjóð. Það sem
einkum verkar á dræma aðsókn eru
sjónvörpin tvö og útlendar kvik-
myndasýningar. Svo má deila um efn-
isval og efnistök. Við virðumst hafa
sótt mikið í ameríska kvikmyndahefð,
með hasar og rasskellingum, en það
virðist ekki hafa dregið neitt meira að.
Eru þeir bara nógu intressant þessir
kvikmyndagerðarmenn? Það er alltaf
spurning um að menn sem eru á al-
mannavettvangi hugsi intressant og
séu intressant. Fólk verður að hafa
áhuga á því sem þeir eru að gera.
Ég held að þessir ungu menn fái
fyndnar hugmyndir að kvikmyndum,
enda er það txska að gera kvikmyndir.
Þap er dýr tíska, því hver kvikmynd
kostar meiri pening en þetta fólk hefur
séð á ævi sinni. Það er mikið betra að
vera intressant í einhveiju öðru en að
vera kvikmyndagerðarmaður. Það er
of mikið um að vera í kvikmyndagerð
án þess að nokkrir snillingar séu á
ferðinni. Það er nú gallinn.
Ásdís Thoroddsen
kvikmyndaleikstjóri
Fólk vill amerískar
myndir
Ég held ekki að það sé verið að gera
of margar íslenskar myndir, enda er
þetta ekkert miðað við það myndaflóð
sem kemur frá Ameríku. Hins vegar
virðist mér að unglingar fari helst ekki
á það sem íslenskt er, en hinir sem
kannski hefðu áhuga segjast ætla að
fara en drífa sig aldrei enda bundnir
heima við eða mikið til hættir að fara í
bíó. Ef þessi tilgáta mín er rétt held ég
að þær myndir sem hægt væri að gera
á Islandi þyrftu annað hvort að vera
fyrir fólkið sem sækir leikhús eða þá
myndir eins og Karlakórinn Hekla,
myndir með mjög alþýðlegan húmor.
Annað er að Islendingar eru ekki
vanir að hlusta á íslenskt tal í bíó-
myndum og yngra fólkinu fmnst það
kannski annkannalegt. Fólk kvartar
yfir hljómgæðunum hvemig sem þau
eru, það er vant að hlusta á ensku og
lesa textann. Þetta er annars vegar
uppeldisatriði og svo virðist sem frá-
sagnarstíll bandarískra kvikmynda sé
það eina sem fólk meðtekur.
Egill Helgason
kvikmyndagagnrýnandi
Það vantar
meistaraverk
Það sem er kannski áhyggjusamleg-
ast er að góðu myndimar virðast fá al-
veg jafn slæma aðsókn og vondu
myndirnar, það er varla að maður
greini neinn mun. Skýringarnar á
þessari aðsóknarkreppu em varla neitt
tiltakanlega flóknar; það er þekkt út
um allan heim hvemig innlend kvik-
myndagerð er á stöðugu undanhaldi
undan amerískri. Hins vegar er ég
þeirrar skoðunar að íslensku bíófólki
sé alltof gjamt að hrósa sjálfu sér fyrir
verk sem era í besta falli miðlungs,
það er ákveðin gagnrýnislaus sjálfs-
ánægja í kvikmyndagerðinni hér sem
varla getur verið góður jarðvegur fyrir
skapandi list. Svo er reyndar um fleiri
listgreinar á íslandi og hefur lengi ver-
ið.
Ég er raunar þeirrar skoðunar að
kvikmyndagerð á íslandi eigi enn eftir
að taka út mikinn þroska - hér eru til
dæmis fágætir kvikmyndagerðarmenn
sem hafa eitthvert það vald á mynd-
málinu að tekið sé eftir; það er ein-
faldlega staðreynd að enn hefur ekki
verið gerð hér á landi kvikmynd sem
kemst nálægt því að vera meistara-
verk, ekki einu sinni í áttina. Ef kæmi
fram slík mynd, sem hefði einhvem
meistarabrag - einhvem tón sem mað-
ur ekki nauðaþekkir - er ekki fráleitt
að ímynda sér að hún myndi toga
minni spámenn með sér upp úr feni
meðalmennskunnar; slíkur hefur að
minnsta kosti verið aðdragandinn að
öllum kvikmyndabylgjum sem ein-
hverju máli skipta í sögunni. Flestar
íslenskar myndir einhvem veginn gefa
auga leið, ef svo má komast að orði;
þar er ekkert sem kemur rækilega á
óvart þannig að maður geti undrast og
glaðst.
Altént held ég að það myndi ekki
skaða íslenska kvikmyndagerðarmenn
að líta stundarkom í eigin barm; að at-
huga hvort þeir þurfa endilega að leita
langt yfir skammt að skýringum á af-
leihi gengi og áhugaleysi síðustu ára.
f þessu efni held ég að fámenn og
heldur lánlítil stétt íslenskra kvik-
myndagagnrýnenda eigi líka nokkra
sök. Ég myndi ekki lá neinum þótt
hann væri alveg hættur að taka neitt
mark á umfjöllun kvikmyndagagnrýn-
enda um íslenskar myndir. Þegar ís-
lensk mynd lendir á þeim eins og
hvert annað ólán færist yfir þá einhver
diplómatísk friðsemd; þeir taka að út-
deila á báða bóga einhvers konar jafn-
aðareinkunnum, þremur stjömum sem
glóa varla í myrkrinu og hafa ekki
aðra þýðingu en að dulbúa óttann við
að hafa skoðun og vera úthýst úr
veislusölum. Þetta verklag held ég að
fæli frekar frá en hitt.
Það er hægt að nefna prósaískari
skýringar. Til dæmis hvað það er út í
hött að það skuli vera dýrara að borga
sig inn á íslenskar myndir en útlendar.
Og hvað það er brýnt að fara að gefa
sæg af ungum kvikmyndagerðar-
mönnum tækifæri til að koma hug-
myndum sínum á tjald en leyfa hinum
að fara í pásu. ■
Stuttur frakki, 1993.
Hin helgu vé, 1994.
Ein stór fjölskylda, 1995.
Skýjahöllin, 1994.