Alþýðublaðið - 17.07.1996, Blaðsíða 8

# Ji
Alla daga
Frá Stykkishólmi
kl. 10.00 og 16.30
Frá Brjánslæk
kl. 13.00 og 19.30
Bókiö bíla meö
fyrirvara í síma
438 1120 og
HMMBLOIB

Alla daga
Frá Stykkishólmi
kl. 10.00 og 16.30
Frá Brjánslæk
kl. 13.00 og 19.30
Bókiö bíla meö
fyrirvara í síma
438 1120 og
Miðvikudagur 17. júlí 1996
104. tölublað - 77. árgangur
Verð í lausasölu kr. 100 m/vsk
■ Guðmundur Ólafsson var nýlega kosinn stjórnamaður í fimm manna forsætis-
nefnd Evrópska æskulýðsráðsins. Ráð þetta markar söguleg tímamót, það er fyrsta
félagið sem fær viðurkenningu Evrópubandalagsins þó það hafi lönd utan banda-
lagsins innan sinna vébanda
„ Ungt fólk sameinast"
Aðalfundurinn sem kaus Guðmund
í stjóm var haldinn í Cork á írlandi
fyrir tíu dögum. Guðmundur, sem er
23 ára námsmaður, hefur gegnt for-
mennsku í skiptinemasamtökunum At-
þjóðleg ungmennaskipti í fjögur ár.
„Með stofnun þessara samtaka fer
ungt fólk í Evrópu á undan Evrópu,“
segir Guðmundur. „Draumur Evrópu-
bandalagsins er náttúrlega að sameina
alla Evrópu, fjölga aðildarlöndum, en
þeir treysta sér ekki til þess að láta af
því verða strax. Unga fólkið fer á und-
an og segir: „Núna sameinumst við“.
Langur aðdragandi er að stofnun Evr-
ópska æskulýðsráðsins, sem er í raun
regnhlífasamtök þriggja evrópska
ungmennasambanda. Regnhlífasam-
tök þessi taka formlega til starfa I.
janúar á næsta ári.“
Það hefur varla verið þrautalaust
að fá viðurkenningu Evrópusam-
bandsins, úrþví að lönd utan sam-
bandsins takaþátt ístarfinu?
„Samningaviðræður við Evrópuráð-
ið þar sem öll Evrópulöndin em þegar
aðilar gengu þrautalaust fyrir sig. Evr-
ópubandalagið á hins vegar erfiðara
með að sætta sig við ýmsa hluti. Ein-
sog til dæmis að forseti nýja sam-
bandsins geti verið ffá landi sem er ut-
an Evrópusambandsins, eða að við
getum tekist á við verkefni í löndum
sem ekki eru í sambandinu og svo
framvegis. Það em auðvitað svo mikl-
ir peningar í spilinu - semog andlit
Evrópubandalagsins. Samningavið-
ræður eru enn ekki í höfn, og við
verðum líklega að láta eitthvað undan
áður en yfir lýkur, en á næsta aðal-
fundi í desember verður allt að vera
klárt. En það verður ekki aftur snúið;
Evrópska æskulýðsráðið er orðið að
vemleika svo Evrópubandalagið getur
ekki sagt stopp. Það er ekki nema eðli-
legt að þeir hiki, vegna þess að þeir
vilja hafa hvert smáatriði á hreinu.
I fyrstu varaði fólk okkur við ráða-
gerðinni og taldi þetta ómögulegt - en
það hefur tekist. Þetta er mjög mikil-
vægt skref, því nú þegar þessi þrjú
samtök hafa sameinað krafta sína, eig-
um við auðveldar með að láta í okkur
heyra - og láta hlusta á okkur. Og
okkur finnst mjög mikilvægt að öll
Evrópulöndin taki þátt í þessu starfi.
Menn hafa sagt að viðurkenning Evr-
ópubandalagsins á sambandi sem hafi
meðlimi utan bandalagsins innan
sinna vébanda sé sögulegt skref.
Næsta ár munum við leggja áherslu á
tvö mál: Atvinnuleysi ungs fólks í
Evrópu, sem er alvarlegt vandamál í
mörgum Evrópulandanna, og vímu-
efnanotkun ungs fólks.“
Hvemig er staðið að Æskulýðsmál-
um á íslandi?
„Ungmennastarf almennt finnst mér
ekki nógu sterkt, og menn ekki nógu
duglegir við að láta í sér heyra. Það er
ákveðinn konflikt í skipulagi æsku-
lýðsmála hér á landi. Hér er annars
vegar Æskulýðssamband íslands og
svo Æskulýðsráð, sem starfar innan
menntamálaráðuneytisins. Æskulýðs-
sambandið, regnhlífasamtök ung-
mennasambanda á íslandi, er mjög illa
statt. Þáð er ekki sérstaklega viður-
kennt, hefur til dæmis engan starfs-
mann, og þyrfti að hafa meira svig-
rúm. Æskulýðsráðið, sem starfar inn-
an menntamálaráðuneytisins tekur
stærsta hlutverkið af Æskulýðssam-
bandinu. I flestum öðrum löndum eru
æskulýðssamböndin sá aðili sem ráð-
herra ráðfærir sig við, en hér á landi
sér Æskulýðsráðið um það hlutverk.
Ungmennafélög leita til ráðherra um
styrki og annað slfkt, en ekki til Æsku-
lýðráðs sem ætti að vera í forystu.
Það er nauðsynlegt að hafa æsku-
lýðsfulltrúa í ráðuneytinu, en Æsku-
lýðssambandið, regnhlífasamtökin,
ættu að taka við forystuhlutverki
Æskulýðsráðs. Ókosturinn við að hafa
forystu æskulýðsmála innan veggja
ráðuneytisins er að hún verður pólit-
ísk, getur breyst með nýrri rfkisstjóm
og nýjum ráðherra. Svona var málum
áður hagað í flestum löndum en það
hefur breyst. Öfgadæmi í þessa veru
er að til dæmis í Malasíu er ráðherra
sjálfur formaður Æskulýðssambands-
ins í landi þar! Hættan er að æskulýðs-
fulltrúi sé fulltrúi ákveðinnar pólitískr-
ar stefnu. Innan Æskulýðssambanda
eiga að vera margar stefnur ólíkra sa-
mataka - það sem allir sameinast um
er svo stefna sambandsins. Þá er mað-
ur jú kominn niður á flatlendið. Eg
veit til þess að Björn Bjarnason
menntamálaráðherra er að skoða þessi
mál, enda tími kominn til, núgildandi
æskulýðslögi eru frá 1972 og mein-
gölluð.
Er Evrópa að einangra sig frá um-
heiminum?
Við viljum meina það, virkisveggir
Evrópu em að vissu leyti að verða til.
Innan Evrópu verður sífellt auðveld-
ara að fara á milli, en við erum að loka
á þá sem standa fyrir utan. En þessi
samtök eru kannski fyrsta skrefið í
rétta átt, ffá einangrunarstefnunni.
Er Evrópubáhtið jafn þungt í vöfum
og erfitt viðureignar og sumir vilja
meina?
„Að vissu leyti er þetta jafnmikið
skrifræðisbákn og fólk vill meina.
Þetta er auðvitað mjög stórt og maður
þarf að læra ýmsar krókaleiðir um
kerfið. Almennar umgengisreglur
virka ekki þarna, maður þarf að læra
nýja hegðan. I bákninu eru þúsundir
vinnudýra, sem vinna verkin, sem við
höfum átt gott samstarf við. Það að
sækja ráðherrafundina er formsatriði,
en oft þýðingarmikið því þar er komin
endanleg staðfesting á hlutunum og
þar taka fjölmiðlar eftir þeim.
En keifið er virkt, það er að segja
að maður getur látið það virka. Um
leið og maður lærir leilaeglumar getur
maður fengið báknið til að virka. Það
er mjög þýðingarmikið fýrir okkur að
Evrópska æskulýðsráðið er orðið
svona stórt, því sem lítil eining er erf-
itt að láta á sér bera. En maður verður
að láta til sín heyra. Þarna er margt
gott starf unnið, þó báknið sé stórt.“
Ertu hlynntur aðild Islands að Evr-
ópusambandinu ?
,Já, persónulega er ég hlynntur að-
ild. Eg hef alltaf sagt og segi enn að
það er miklu betra að vera á bátnum
og hafa áhrif innan frá heldur en að
Guðmundur Ólafsson: Ef við höf-
um tækifæri til að komast á stað-
inn þar sem ákvarðarnirnar eru
teknar, er það að sjálfsögðu þar
sem við eigum að vera.
beija veggina að utan. Ef við höfum
tækifæri til að komast á staðinn þar
sem ákvarðanimar em teknar, er það
að sjálfsögðu þar sem við eigum að
Vera. Ég held að okkar hag sé betur
borgið fyrir innan. Án þess að við get-
um sagt hingað erum við komin og
hér stoppum við, vegna þess að við er-
um komin með gott sæti.“
Guðmundur Steinsson látinn
Guðmundur Steinsson leikskáld er
látinn 71 árs að aldri. Með honum er
fallinn í valinn einn mikilvirkasti leik-
ritahöfundur á íslandi. Guðmundur er
líklega þekktastur fyrir verkið Stund-
arfriður sem sýnt var við fádæma vin-
sældir í Þjóðleikhúsinu auk þess sem
það var fært upp í Dramaten í Stokk-
hólmi, Konunglega í Kaupmannahöfn
og víðar. Einnig var gerð sjónvarps-
mynd eftir verkinu í Póllandi. Meðal
athyglisverðra leikrita Guðmundar
vom Forsetaefnið, fyrsta leikrit hans
sem ffumsýnt var í Þjóðleikhúsinu ár-
ið 1964, Garðveisla, Brúðarmyndin
og Stakkaskipti (sem tekur upp þráð-
inn þar sem frá var horfið í Stundar-
ffiði). Einnig má nefna Sólarferð sem
nú er verið að æfa í Póllandi og Lúkas
en Eistlendingar gerðu kvikmynd
byggða á verkinu. Um miðjan 7. ára-
tuginn vann Guðmundur með leik-
hópnum Grímu sem sýndi nokkur
verka hans.
Guðmundur Steinsson fæddist 19.
apríl 1925 á Eyrarbakka og lauk stúd-
entsprófi frá MR árið 1946. Hann
starfaði meðal annars sem fararstjóri
og kennari auk þess sem hann lagði
stund á nám erlendis. Hann sendi ffá
sér skáldsögurnar Síld og Maríu-
myndin á 6. áratugnum en sneri sér
fljótlega uppúr því alfarið að leikrit-
un. Guðmundur lætur eftir sig eigin-
konu, dóttur og stjúpson en hann var
giftur Kristbjörg Kjeld leikkonu.
Kristnitökunn-
ar minnst
Einsog sagt hefur verið frá í
fréttum var Júlíus Hafstein
ráðinn framkvæmdastjóri
hátíðarnefndar vegna þús-
und ára kristnitökuafmælis
sem haldið verður hátíðlegt
eftir fjögur ár. Hátíðanefndin
kom nýverið saman ásamt
hinum nýja framkvæmda-
stjóra. Á myndinni eru, frá
vinstri: Júlíus Hafstein, séra
Örn Bárður Jónsson
fræðslustjóri þjóðkirkjunnar,
Davíð Oddsson forsætisráð-
herra, Ólafur Skúlason bisk-
up og Haraldur Henrýsson
forseti Hæstaréttar. í frétta-
tilkynningu segir að nefndin
muni ieggja áherslu á, að á
næstu árum verði unnið ná-
ið með fjölmörgum aðilum,
svosem Alþingi, skólum og
menningarstofnunum, að
ýmsum verkefnum sem miði
að því að vekja þjóðina til
virkari vitundar um mikil-
vægi kristnitökunnar og
áhrifa kristinnar trúar á líf
fólksins í landinu í þúsund
ár.
■ Fornleifar í Reykjavík
Minjastað-
ir, mál og
myndir
300 fomleifar hafa fundist á 148
stöðum í Reykjavík. Ulfur Másson
staðgengill borgarminjavarðar sagði
í samtali við Alþýðublaðið að í fyrra
hefðu allir minjastaðir í borginni
verið merktir. „Það hafði lengi stað-
ið til, og í fyrra réð Árbæjarsafn
Bjarna Einarsson fomleifafræðing
til verksins. Hann útbjó Fomleifa-
skrá Reykjavíkur og merkti minja-
staðina." Allir minjastaðirnir eru
merktir stöðuluðum skiltum með
yfirskriftinni „borgarminjar", en
nánari skýringa verður að leita í
Fomleifaskránni, þar sem minjunum
er lýst í máli og myndum og þær
færðar á kort. „Skiltin hafa ýtt við
fólki, sem vill fræðast nánar um
minjastaðina," sagði Úlfur. Árbæj-
arsafn fékk styrk úr Nýsköpunar-
sjóði námsmanna til að ráða tvo
starfsmenn til þess að útbúa texta á
ítarleg skilti, sem sett verða við
minjastaði. „Styrkur fékkst til að
merkja nánar minjastaði í Laugar-
nesi og á Skildinganesi, og jafnvel
Öskjuhlíð og í Viðey. Það gefur
auga leið að það þarf að setja upp ít-
arlegri skilti á þá staði sem fólk
kemur á, til dæmis þessa staði við
nýja göngustíginn meðfram sjónum.
Textinn verður allítarlegur og
kannski einhverjar myndir fylgi
honum,“ sagði Úlfur. Sigríður Björg
Tómasdóttir sagnfræðinemi og
Margrét Gunnarsdóttir, nýútskrifað-
ur sagnfræðingur, eru að vinna text-
ann, og skiltin verða sett upp í haust.