Alþýðublaðið - 11.09.1996, Blaðsíða 5

MIÐVIKUDAGUR 11. SEPTEMBER 1996
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
a
5
s a g
af 15 en auk þess þá þurfi þessi 8 ríki
að hafa á bak við sig meirihluta íbú-
anna eða 185 milljónir af 370 milljón-
um m.v. stöðuna í dag.
2) Þetta já er gefið með þeim fyrir-
vara að völd hinna stóm í ráðherraráð-
inu verði aukin.
Eins og sést af Töflu 6 er alveg
ljóst, að stóm ríkin telja sig ekki geta
. unað við það módel, sem sett er upp í
Töflu 5 og að verulegar breytingar
■verðúr að géra. Eftir stendur, að til
þess, áð ESB geti virkað sem stjóm-
vald er ljóst að draga verður úr neitun-
arvaldi ríkjanna og fjölga þeim mála-
flokkum þar sem aukinn meirihluti
ræður úrslitum. Um það em öll ríkin
sammála, að Stóra-Bretlandi undan-
skildu.
Hvað varðar ljölda fulltrúa í ffam-
kvæmdastjóm þá telja stóm ríkin, að
alls ekki megi fjölga þar. Minni ríkin
verði að sameinast um fulltrúa eða
eiga fulltrúa án atkvæðisréttar. Ef
fjölgað yrði myndi stjórnin verða
óvirk og einnig væm ekki næg verk-
efni fyrir alla framkvæmdastjórana.
Svipað gildir um Evrópuþingið. Þar
sitja nú 626 fulltrúar en yrðu eftir
stækkun 881. Flestir em sammála um,
að hér verði að setja þak og talað er
um hámark 750 fulltrúa.
I lok þessarar úttektar er rétt að geta
þess, að formennskan í ráðherraráðinu
róterar nú á sex mánaða fresti milli
aðildarríkjanna. Formennskan er mik-
ilvæg og felur í sér, að það ríki, sem
hana hefur á hendi hveiju sinni getur
haft mikil áhrif á þróun ESB. Miðað
við óbreytt vægi myndu stóru ríkin,
sem mesta vigt hafa innan ESB og
bestu tækifærin íjárhagslega og tækni-
lega til þess að stýra störfum þess,
ekki hafa formennskuna á hendi nema
á 12-13 ára fresti. Flestir em sammála
um, að það sé óviðunandi.
Þegar þessi úttekt er skoðuð er
næsta ljóst, að allt bendir til þess að
vægi smáríkjanna innan ESB muni
minnka komi til stækkunar til austurs.
Það má þó með nokkrum rétti segja,
að ESB stefni í átt að auknu lýðræði í
Evrópu ef við gefum okkur það, að
Evrópa sé eitt efnahagslegt- og stjóm-
málalegt svæði og lýðræði merki
meirihlutavald. Það felur þá aftur á
móti í sér, að lýðræðið í Evrópu og
innan ESB eykst á kostnað fullveldis
aðildarríkjanna. Það er verulegt um-
hugsunarefni fyrir okkur íslendinga.
Það er því rétt að svara þeirri spum-
ingu, sem sett var fram í upphafi
greinarinnar þannig, að vissulega sé
eitthvað að óttast fyrir okkur íslend-
inga komi til aðildar okkar eftir stækk-
un ESB til austurs. En umræðan innan
ESB nær lengra en þetta og felur í sér
ný viðhorf til gamalla hugmynda um
þjóðríkin og fullveldið. Sumar þeirra
hugmynda benda eindregið til þess að
hagsmunum Islands verði ekki á glæ
kastað við aðild að ESB. ■
Tafla 6. STÓRU SPURNINGARNAR ÞRJÁR.
Á að f jölga í Eiga stóru ríkin A að fjölga
frkv. stjórn þ.a. að hafa fleiri at- þeim mála-
öll ríkin eigi þar kvæði í ráð- flokkum þar
fulltrúa? herraráðinu en nú er? sem aukinn meirihluti ræður?
Þýskaland Ekki bein afstaða Já Já
Stóra-Bretland Nei Já Nei
Frakkland Nei (fækka ) Já Já 2)
Italía Nei Já 1) Já
Sþánn Nei Já 1) Já
Hólland Já Já 1) Já
Grikkland Já Nei Já
Belgía Já Já 1) Já
Portúgal Já Nei Já
Svíþjóð Já Nei Já
Austurríki Já Nei Já
Danmörk Já Já 1) Já
Finnland Já Nei Já
írland Já Nei Já
Luxemborg Já Já 1) Já
Tafla 5. ATKVÆÐISRÉTTUR OG LÝÐRÆÐI EFTIR STÆKKUN.
Mannfjöldi Fjöldi atkvæða í ráðherraráðinu m.v. óbreytt hlutföll íbúar pr. at- kvæði í ráð- herraráðinu
ESB í allt 370.9 87 4.260.000 <m«ft*iui)
Pólland 38.6 8 4.830.000
Rúmenía 22.7 6 3.780.000
Ungverjaland 10.3 5 2.060 .000
Tékkía 10.3 5 2.060.000
Búlgaría 8.4 4 2.100.000
Slóvakía 5.3 3 1.770.000
Litháen 3.7 3 1.230.000
Lettland 2.5 3 830.000
Slóvenía 2.0 3 670.000
Eistland 1.5 3 500.000
Kýpur . . 0.7 2 350.000
Malta Samtals í 0.4 2 200.000
nýjum löngum Samtals í ESB 106.4 47 2.260.000 w
m.v. 27 aðildarríki 477.3 134 3.560.000 ImcAduO
Negrastrákur
, JVIér hefur alltaf fundist þessi
gagnrýni fáránleg, en ég er náttúr-
lega ekki svört, þannig að kannski
er ég ekki gildur álitsgjafi,“ segir
Silja Aðalsteinsdóttir bókmennta-
fræðingur um þær hörðu deilur sem
lengi hafa geisað í Bretlandi um
bamabókina Litla svarta Sambó, en
hún er sögð uppfull af kynþátta-
hatri. Óhætt er að segja að þessar
túlkanir harðlínumanna koma
mörgum þeim sem lesið hafa sög-
una æði spánskt fyrir sjónir. Þar á
meðal er Guðrún Helgadóttir bama-
bókahöfundur. „Þetta er fullkom-
lega fáránlegt. Litli svarti Sambó er
klassfk, ósköp sæt bók sem ég held
að öll böm hljóti að hafa gaman af.
Ég leyfi mér að efast stórlega um
að þeirri góðu kona sem skrifaði
hana hafi gengið nokkuð ljótt til.
Em Tíu litli negrastrákar þá ekki
líka bannvara?" spyr Guðrún.
Sagan umdeilda kom fyrst út í
Bretlandi rétt lyrir síðustu aldamót
og höfundur texta og mynda er He-
len Bannerman. f sögunni segir af
litla svarta Sambó sem fer út í skóg
í nýjum fallegum fötum er foreldrar
hans hafa gefið honum. Eitt af öðm
birtast tígrisdýr og hóta að éta hann.
Til að bjarga lífi sínu gefur hann
þeim föt sín og stendur loks grát-
andi eftir. Betur fer þó en á horfist
því tígrisdýrin taka að hnakkrífast
um það hvert þeirra sé fínast í nýju
fötunum. Þau bíta og beijast og bíta
í rófuna hvert á öðm og hlaupa loks
hringinn í kringum tré svo hratt og
lengi að þau bráðna og verða að
smjöri. Jumbó, faðir hans, setur
smjörið í kmkku og Mumbó, móðir
hans bakar síðan pönnukökur úr
smjörinu sem íjölskyldan borðar
með góðri list.
Söguþráðurinn virðist bera það
með sér að ef einhveijir ættu að
reiðast efni bókarinnar þá væm það
dýravemdunarsamtök. Ekkert hefur
þó frá þeim heyrst, en hópar manna
sem beijast fyrir réttindum blökku-
manna láta bókina fara vemlega í
taugamar á sér. Einkum em það
myndimar sem þeir setja fyrir sig
og telja þær gefa afskræmda rnynd
af blökkumönnum. Sambó og fjöl-
skylda hans em kolsvört, með eld-
rauðar varir og hvítan í augunum er
áberandi stór. Myndimar em reynd-
ar einkar skemmtilegar og af text-
anum sem fylgir þeim kemur
greinilega ffain að þama er á ferð
bæði geðugt og ráðsnjallt fólk.
, J’egar maður hugsar um allar
skopmyndir sem hafa verið gerðar
af hvítu fólki þá finnst manni ekki
ástæða til að amast yfir myndun-
um,“ segir Silja, sem segir að sér
hafi ætíð þótt bókin skemmtileg,
bæði texti og myndir. Um þá nei-
í klípu
kvæðu ímynd sem þar er sögð gefin
af svörtum mönnum segir hún:
Kannski var reiðin skiljanleg á því
tímabili sem maður sá ekkert annað
en svona skrípamyndir, en núna er
bann á þeim, eins og menn em að
tala um, alveg út í hött. Fyrst og
fremst eiga menn að beijast fyrir
því að skapa nýjar ímyndir en ekki
að reyna að beija niður með banni
þær gömlu. Það verður aldrei gert.“
„Ég get ekki séð að þetta séu
skopmyndir, en ef þetta em skop-
myndir hvað þá með jafn auman
hvítingja og Óla prik; varla er þar
um að ræða mjög djúsí karakter,“
segir Hallgrímur Helgason rithöf-
undur og myndlistarmaður. ,,Ég
held að meintur rasismi bókarinnar
hitti andstæðinga hennar beint í
hausinn ef þeir vilja ekki leyfa
svertingjum að stíga fram í öllu
sínu „black is beautiful and I’m
black and proud“- veldi. Bandarísk-
ir blökkumenn kalla sig „nigger“
sín á milli. Kannski er þetta einhver
dulbúin hræðsla við blökkustofninn
sem allir vita að er öllu ffemri okk-
ur að flestu leyti; glæsilegri, orð-
heppnari og sprettharðari. Er ekki
næsta skrefið að banna plötur og
myndbönd meistara Michaels Jack-
sons?“ ■
„Einu sinni var lítill svartur drengur, sem hét litli svarti Sambó" - og að honum steðja enn vandræði, þótt þau
séu með nokkuð óiíkum hætti en í bókinni.
■ Hvað er svona hættulegt við litla svarta Sambó