Alþýðublaðið - 29.11.1996, Blaðsíða 4

4
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 29.
NÓVEMBER
1996
STARFSMANNAHÓPAR
KLÚBBAR OG KLÍKUR
VINIR OG VANDAMENN
Einstaklingar og hópar:
Gleðjist á ASKI
fyrir þessi jól!
Létt andrúmsloft, Ijúffengir réttir og safaríkar steikur.
Allt gott í mat og drykk. - Þetta er málið í ár.
Ahersla á Ijúffengan og vel samsettan matseðil.
Iforrétt geturðu valið: SILDARPLATTI, 3 tegundir afúrvalssíld með brauði
eða HREINDÝRAPATÉ sœlkerans með Waldorfsalati og bláberjahlaupi.
Aðalréttur, stórsteikur að eigin vali:
Ofnsteikt kalkúnabringa KENTUCKY TURKEY, I.flokks amerískur
kalkúnn með salvíakryddaðri pecanhnetufyllingu, heimalagaðri
trönuberjasultu, sherrybœttri rjómasósu og sætum kartöflum.
eða Ijúffeng PÖRUSTEIK, svínaflesk með rauðkáli, Dijonsinnepssósu
og sykurbrúnuðum kartöflum.
eða Glóðarsteikt grœnpiparmarinerað NAUTAFILÉ, safaríkt og mjúkt,
með ekta Bernaisesósu, ofnbökuðum kartöflum, spergilkáli og fylltri papriku.
Eftirréttur: RIS A'LA MANDE með rjómakaramellusósu
eða súkkulaðihjúpuð PIPARMINTUOSTATERTA,
„After Eight“ með kirsuberjasósu.
Þessi glæsilegi matseðill fyrir aðeins 1.8601-

(dag,

tfauW * aítíflva-
ASKUR
Suðurlandsbraut 4
ÓSKASTAÐURINN FYRIR JÓLIN
■ Haraldur Jóhannsson hagfræðinc
Ragnar Þorsteinsson kennara, ser
en trúir á kommúnismann
Ennþá rai
ofan í tær
-enn ég
Ragnar, varst þú enn ókvœntur
maður þegar þú laukst prófi úr Kenn-
araskólanum vorið 1938?
Já, ég og kona mín settum upp
hringana 1. maí 1938, sama dag og ég
útskrifaðist úr skólanum. Við bjugg-
um svo í óvígðri sambúð þar til á jól-
um 1965. Hún heitir Sigurlaug Stef-
ánsdóttir frá Smyrlabergi, sem er
skammt frá Blönduósi. Við eignuð-
umst níu börn en eitt þeirra fórst af
slysförum á ungra aldri. Við eigum
því átta uppkomin böm.
Hófstu kennslu um haustið 1938?
Já, á Skagaströnd við unglingaskóla
sem var að taka ttl starfa. Við leigðum
hjá tengdamóður minni. Ég átti þar
margt skyldfólk og nemendur voru
fimmtán. Ég var eini kennarinn og
varð að kenna þeim öll fög.
Kenndir þú lengi þar?ðsins tvö ár.
Sumarið 1940, skömmu eftir hemám-
ið, kom þangað breskur herflokkur og
settist að í húsnæði skólans. Skólinn
var þá lagður niður. Þegar Bretarnir
fóru komu bandarískir hermenn í
þeirra stað.
Hvert lá þá leið þín?
Ég var vestur í Dölum í fjögur ár,
vann á skrifstofu hjá Kaupfélagi
Hvammsfjarðar á vetrum, en var í
vegavinnu á sumrin. En haustið 1945
byijaði ég kennslu við bamaskóla og
framhaldsskóla í Ólafsfirði og kenndi
þar til ársins 1956 að undanskildu einu
ári er ég var berklasjúklingur á Krist-
neshæli.
Þegar ég kom til Ólafsfjarðar var
staðurinn ekki í vegasambandi við
umheiminn. Vegurinn úr Fljótum í
Skagafirði var ekki til og engum datt í
hug að hægt yrði að leggja veg um Ól-
afsljarðarmúla inn í Eyjaíjörð.
Við fluttum búslóð okkar með
vömbíl vestan úr Dölum til Akureyrar
og fórum svo með flóabátnum Drangi
til Ólafsfjarðar næsta dag. Þá hafði
Ólafsíjörður nýlega fengið bæjarrétt-
indi og íbúar voru þá hátt á níunda
hundrað.
Heilræði Halldórs Laxness
Starfaðir þú nokkuð t verkalýðsfé-
laginu á staðnum?
Já, ég var um skeið formaður
Verkalýðs- og sjómannafélags Ólafs-
Qarðar og fulltrúi þess á Alþýðusam-
bandsþingi í Reykjavfk. Þá var það ár-
ið 1952 að verkalýðsfélög í Ráðstjóm-
amkjunum buðu þangað tíu formönn-
um verkalýðsfélaga á íslandi og ég
var einn þeirra sem valdist ttl fararinn-
ar. Áður en við lögðum upp var okkur
boðið í móttöku í sovéska sendiráð-
inu, en hittumst fyrst heima hjá
ICristni E. Andréssyni og spjölluðum
saman um hina væntanlegu ferð okk-
ar. Einn gesta þar bauð mér far þaðan
í jeppa sínum til sendiráðsins. Það var
Halldór Kiljan Laxness. Ég lét þess
getið að til útlanda hefði ég aldrei far-
ið. Þá sagði Halldór við mig: „Þegar
þú kemur í stórborg erlendis verður þú
hrifinn, svo hrifinn að þú heldur að þú
getir aldrei gleymt henni. Þar skjátlast
þér. Hver stórborg er annari lík. Ef þú
upplifir eitthvað í stórborg þá skrifaðu
það hjá þér, skrifaðu á hverjum degi
hjá þér það sem gerist. Þú munt aldrei
dái Stalín
skrifa of mikið, að öðmm kosti rennur
allt saman og þú manst ekki hvað
gerðist í þessari borg eða hinni.“
Hvað segirþú mérafferðinni?"
Við vorum á Rauða torginu í
Moskvu 1. maí 1952. Þá sá ég félaga
Stalín í lifanda lífi. Þetta var í síðasta
skiptið sem hann mætti á Rauða torg-
inu 1. maí. Hann dó í mars árið eftir.
Frá Moskvu fómm við til Úkraínu
og síðan suður á Krímskaga til Jalta,
þar sem hin fræga ráðstefna Stalíns,
Roosevelts og Churchills var haldin
1945. Ferðin stóð í mánuð og var mér
ógleymanleg.
Fórstu að ráðum Halldórs Lax-
ness?
Ég skrifaði talsvert upp á kvöldin,
en það er allt á lausum blöðum. Þetta
var heillaráð. , ■
Sáuð þið eiin mikil umnierki eftir
styrjöldina?
Rústir sáum við víða, enda þótt
uppbyggingin virtist ganga vel. í Kiev
var okkur sýnd aðalgata borgarinnar
þar sem allt var í rústum, en þá hafði
verið ákveðið að breikka hana um
helming.
En svo við hverfum aftur til Ólafs-
fjarðar, hvað segir þú mér af barna-
skólanum þar?
Skólinn var tvískiptur, bamaskóli
og unglingaskóli, sem heyrðu undir
einn og sama skólastjórann, Sigurstein
Magnússon. Kennt var í gömlu skóla-
húsi þegar ég kom að skólanum, en
það var löngu orðið allt of lítið. Nýtt
og stórt skólahús var svo vígt 1949.
Nemendur vom nálægt tvö hundruð á
þessum ámm.
Viltu geta samkennara?
Kennarar koma og fara. Auk Sigur-
steins kenndi Björn Stefánsson við
skólann þegar ég kom að honum.
Hann var ífá Héðinsfirði, sem þá var
fyrir löngu kominn í eyði. Sigurður
óuðmundsson frá Hvanneyri kom að
skólanum 1951, en hætti árið 1956 um
leið og ég. Ári síðar hóf Bima Frið-
geirsdóttir kennslu. Hún er frá Raufar-
höfn. Hún giftist í Ólafsfirði og býr
þar enn. Skólasystir hennar, Auður
Jónasdóttir, var um tíma íþróttakenn-
ari við skólann. Þá kenndi Auðunn
Bragi Sveinsson þama einn eða tvo
vetur.
Hvað tókvið 1956?
Þá fór ég að Héraðsskólanum að
Reykjum í Hrútafirði og kenndi þar í
sautján ár. Það var erilsamt starf. Um-
sjón með heimavist nemenda var skipt
niður á kennara. Ég bjó í einskonar
viðbyggingu við skólahúsið á efri
hæð, en á neðri hæðinni vom herbergi
nemenda þar sem um það bil þijátíu
strákar bjuggu. Þeirra vegna þurftt ég
að vera ttltækur nótt sem dag að segja
má. Nemendur vom flestir Húnvetn-
ingar eða Strandamenn. Tvisvar eða
þrisvar á vetri fengu þeir langt helgar-
frí til að halda heim til sín, en alltaf
vom nokkrir um kyrrt í heimavistinni.
Þá þurfti ég enn að vera í kallfæri.
Áfengisbann sniðgengið
Voru kennarar margir?
Að með töldum skólastjóranum,
Ólafi H. Kristjánssyni frá Þambárvöll-
um í Bitm, vomm við fjórir. Ólafur