Alþýðublaðið - 13.02.1997, Blaðsíða 2

2
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 13. FEBRÚAR 1997
skoðanir
iiffmun
21254. tölublað
Brautarholti 1 Reykjavík Sími 562 5566
Útgáfufélag Alþýðublaðsútgáfan ehf.
Ritstjóri Össur Skarphéðinsson
Auglýsingastjóri Ámundi Ámundason
Umbrot Guðmundur Steinsson
Prentun ísafoldarpren*smiðja hf.
Ritstjórn, auglýsingar og dreifing
Sími 562 5566
Fax 562 9244
Áskriftarverð kr. 1.500 m/vsk á mánuði.
Yfirlýsing Halldórs
og kröfugerð verslunar-
manna
Verslunarmannafélag Reykjavíkur er fyrsta verkalýðsfélagið
sem hefur sett fram mótaða kröfugerð. í hnotskum felst hún í því,
að á þremur ámm á að ná 8-10 prósenta kaupmáttarauka. Jafn-
framt er gerð sú krafa að í gegnum fyrirtækjasamninga verði laun
þeirra sem minnst bera úr býtum hækkuð í 70 þúsund krónur. Efa-
lítið mun þetta fmmkvæði VR skipta miklu um afdrif og niður-
stöður kjarasamninganna, og verða áhrifavaldur um kjaraþróun í
landinu á næstu misserum og ámm. Hvemig sem lyktir verða í
kjarasamningum er hinsvegar ljóst, að innan verkalýðshreyfingar-
innar eru tilfinningar gagnvart frumkvæði VR vægast sagt
blendnar.
Þrennt orkar strax mjög tvímælis þegar kröfugerð VR er brotin
til mergjar: í fyrsta lagi verða menn að gera sér grein fyrir því, að
samningar fela jafnan í sér málamiðlun. Af hálfu beggja aðila er í
upphafi gengið út ffá því, að niðurstaðan feli í sér frávik lfá hin-
um upphaflegu kröfúm. Hvað þýðir það méð' tilliti til væntaiilegr-
ar niðurstöðu? Meðal annars, að þegar lagt er af stað gerir forysta
félagsins sér ekki raunhæfar vonir um að ná fram 70 þúsund
króna markinu. Þetta er einföld staðreynd, sem byggir á sögu
kjarasamninga. Eftir allar yfirlýsingar landsfeðranna um að mesta
góðæri aldarinnar sé að renna upp er einfaldlega ekki hægt að
bjóða fólki upp á slíka niðurstöðu. í þessu sambandi er rétt að
rifja upp, að nokkrir þingmenn jafnaðarmanna með Gísla S. Ein-
arsson í broddi fylkingar hafa lagt fram frumvarp um að lág-
markslaun megi ekki lögum samkvæmt verða undir 80 þúsund-
um.
í öðru lagi verkar það í besta falli kyndugt, að kröfugerð VR
virðist í aðalatriðum sniðin eftir forskrift sem Davíð Oddsson for-
sætisráðherra setti fram fyrir hálfum mánuði í viðtali við Morgun-
blaðið. Magnús L. Sveinsson formaður VR og flokksbróðir Dav-
íðs rökstuddi meira að segja kröfur VR með því að vísa til orða
Davíðs. Er formaður Sjálfstæðisflokksins farinn að lesa verka-
lýðshreyfingunni fyrir hvaða kröfur hún á að setja fram? Hér
verður líka að rilja það upp sem áður er sagt um eðli samninga:
Niðurstaðan byggist jafnan á málamiðlun þar sem báðir slá af
upphaflegum kröfum. Þýðir það ekki, að samkvæmt reynslunni af
samningum er líklegt að niðurstaða VR í viðureign við haukana í
Garðastræti verði jafnvel slakari en það sem blessaður forsætis-
ráðherrann vill leyfa?
í þriðja lagi verður að skoða kröfugerð verslunarmanna í gegn-
um þau sömu sjóngler og annar af oddvitum ríkisstjómarinnar
setur upp þegar hann spáir í þróun efnahagsmálanna. Enginn frýr
Halldóri Ásgrímssyni vits og reynslu þegar fjármál eru annars
vegar, og endurskoðandinn á formannsstóli Framsóknar er ekki
þekktur fyrir að rasa um ráð fram þegar þau ber á góma. Hann
hefur þegar metið, hve mikinn kaupmáttarauka atvinnulífið ber
fram til aldamóta, eða yfir svipaðan tíma og kröfúgerð VR nær til.
Þetta mat hans kom fram í yfirlýsingu í þinginu, við umræðu sem
jafnaðarmenn hófu um kjaramál. Þar sagði Halldór Ásgrímsson:
“Ég tel að við séum að ná verulegum árangri í efnahagsmálum og
öll skilyrði hafi skapast til þess að hér geti ríkt allgóð sátt á vinnu-
markaði. Við getum reiknað með því að kaupmáttur ijölskyldna
aukist að meðaltali um 15-20 prósent fram til aldamóta.”
Þessi orð annars helsta forystmanns ríkisstjómarinnar vekja að-
eins upp eina spumingu: Hvemig getur verkalýðsfélag sett fram
kröfugerð, sem gerir ráð fyrir minni kaupmáttarauka en annar af
oddvitum ríkisstjómarinnar segir mögulega? Hvor er á villigöt-
um, VR eða Halldór Ásgrímsson?
Staða Alþýðublaðsins og stefnu-
lausar samningaviðræður
Marklaus og slöpp vinnubrögð, stefnulausar og gagnlausar viðræður, ófrjótt þref um keisarans skegg eru ein-
kenni allra kjarasamninga.
í Vikublaðinu þann 10 febrúar
var fjailað um málefni ALþýðu-
blaðsins:
„Alþýðublaðið á sér langa og stór-
merka sögu. Það hóf göngu sfna 1919
og náðfþví á tímabili (ritstjóratíð
Finnboga Rúts Valdimarssonar ef
minnið bregst ekki) að vera stærra en
Önnur
siónarmið
Morgunblaðið. Mörgum árum síðar
var það gefið út sem fjögurra síðna ör-
blað sem pakka mátti saman í (sænsk-
an) eldspýtustokk. reyndar þurfti að
bijóta blaðið mjög vel saman ef það
átti að takast, en það er önnur saga.
Undanfarinn misseri tókst að koma
blaðinu rækilega „á blað“ undir gal-
vaskri ritstjóm Hrafns Jökulssonar. En
útgerðin var víst dýr því það kostar
talsverðan pening að halda uppi stöð-
ugum skemmtilegheitum í fjölmiðli.
Stundum er sagt að sókn sé besta
vömin. Vikublaðið er nú að láta reyna
á þá kennisetningu. Gæti það gengið
upp hjá Alþýðublaðinu? Það er aldrei
að vita. Eiga „htlu blöðin,, að ganga í
eina sæng? Það er verðugt verkefni að
leita svara við þeirri spumingu. Henni
hefur oft verið varpað fram. Svarið er
í raun og veru: „Já„. Viðkvæðið er
hins vegar yfirleitt svar sem byijar á:
„Já, uh, hm, sko, en...„ og endar á:
„Nei, ekki núna.„
1 Degi-Tímanum í gær skrifaði
Oddur um stöðuna í samningamál-
um
,d-iðið er vel á annan mánuð síðan
samningstímabili lauk og sýnist ekkert
hafa gerst á þeim tíma, nema að kjara-
málakempur kasta einstaka hnútum
hver að öðrum og hóta verkföllum og
óðaverðbólgum á víxl, og er ekki vit-
að til að nokkur manneskja takið hið
minnsta mark á, fremur en öðrum
ómagaorðum...
Samninganefndir hittast annað slag-
ið, maula sætabrauð fyrir framan sjón-
varpsvélar, og hafa ekkert að segja af
gangi mála, enda gengur þar hvorki né
rekur, þar sem ekki er til þess ætlast,
að málin þokist í eina átt eða aðra.
Menn láta eins og að beðið sé eftir
útspilum en enginn vill sýna hvaða
hunda hann hefur á hendi. Opinberir
starfsmenn, kennarar og bankamenn
vita vel að það er ekkert sniðugt að
vera fyrstur til að semja og vilja láta
„aðila vinnumarkaðarins,, gera það
eins og venjulega og hnykkja svo á
eigin kröfum. Aðilamir bíða eftir þeim
opinberu og að ríkisstjómin slái út sín-
um spilum, ef hún á einhver. Sátta-
semjari skráir niður hverjir eiga í
vinnudeilum og býður samninga-
nefndum í kaffi og bakkelsi. •, •
Dýrvitlausir fréttastjorar heimta
fréttir af kjaramálunum og fjölmiðl-
arnir skýra frá kröfum og loforðum
um bætur til handa þeim lægstlaunuðu
vikum og mánuðum saman, og raunar
áratugum ef útí það er farið.
Enginn þarf að vera hissa þótt at-
vinnuvegimir séu á vonarvöl, eins og
stjómendur þeirra halda fram og að
vinnuaflið standi ekki undir nema
lægstu kauptöxtum í Evrópu (sleppum
pólitískum vesældarríkjum, ef eins illa
er staðið að rekstri þeirra og fulltrúar
vinnumarkaðarins gera í kjaraviðræð-
um sín á milli.
Marklaus og slöpp vinnubrögð,
stefnulausar og gagnlausar viðræður,
ófrjótt þref um keisarans skegg eru
einkenni allra kjarasamninga. Svo er
verið að segja fréttir af svona þvælu
og skrifa pistil eins og þennan, sem
undirritaður er búinn að endurtaka
annað slagið í áratug. Eða eru það
tveir eða þrír?„