Alþýðublaðið - 04.04.1997, Blaðsíða 6

1-
6 ALÞÝÐUBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 4. APRÍL1997
ú t I ö n d
Havel forseti
og leikkonan
íslandsvinurinn Havel byrjaöi nýtt ár á því aö stíga af sjúkrabeði og giftast leik-
konu, ári eftir aö kona hans Olga dó. Tékkum líkar dável viö nýju forsetafrúna.
Vaclav Havel, forseti Tékklands,
kom öllum á óvart þegar hann ný-
stiginn af sjúkrabeði í byrjun janúar
giftist leikkonunni Dagmar
Veskmova án þess að þjóðin hefði
nokkum pata af því fyrirfram. Gift-
ingin fór fram 4. janúar, en aðeins
liðugum mánuði áður gekkst Havel
undir erfiða skurðaðgerð vegna
krabbameins í lungum, en forsetinn
var keðjureykingamaður, einsog Is-
lendingar muna frá heimsóknum
hans hingað til lands. Síðan hafa
landar hans fylgst af áhuga með hin-
um nýju hjónakomum, og tékknesk
dagblöð á intemetinu skrifa um þau í
óða önn.
Gifting í ráöhúsinu
Havel giftist Dagmar tæplega ári
eftir lát fyrri konu hans, Olgu. Hún
þjáðist einnig af krabba, sem varð að
lokum banamein hennar 27. janúar,
Kópavogsbúar-
Aðalfundur
Alþýöuflokksfélag Kópavogs heldur aðalfund sinn mánu-
daginn 14. apríl kl. 20:30 í húsnæöi félagsins Hamraborg
14a. Dagskrá: Venjuleg aöalfundarstörf. Allir velunnarar
félagsins velkomnir.
Kópavogsbúar-
Vorhátíð
í tilefni vorsins og komandi aðalfundar boðar Alþýöu-
flokksfélag Kópavogs til skemmtikvölds föstudaginn 11.
apríl kl. 20:00. Þar verða léttar veitingar og matur á vægu
veröi. Nánar auglýst síðar.
Verkakvennafélagið Framsókn
Orlofshús sumarið
1997
Byrjaö veröur þriöjudaginn 15. apríl aö taka á móti um-
sóknum félagsmanna varðandi dvöl í orflofshúsum félags-
ins.
Þeir sem ekki hafa áöur dvalið í húsunum hafa forgang til
umsókna 15., 16., 17., og 18. apríl 1997.
Aðrar umsóknir þurfa aö berast skrifstofunni fyrir 30. apríl
1997.
Umsóknareyðublöð liggja frammi á skrifstofu félagsins aö
Skipholti 50 A alla daga.
Ath. Ekki er tekið á móti umsóknum í síma.
Félagiö á 3 hús í Ölfusborgum, 1 í Flókalundi, 2 á Húsa-
felli, 1 í Svignaskarði, 1 á Kirkjubæjarklaustri og íbúö á
Akureyri. Einnig er boöiö upp á dvöl á Einarsstöðum og III-
ugastöðum.
Stjórnin
1996. Olga var þá 62 ára, en Havel
sextugur. I fyrsta ávarpi sínu til þjóð-
arinnar eftir giftinguna sagði hann að
án efa hefði giftingin glatt Olgu.
„Hún var félagi minn í næstum því
45 ár,“ sagði Havel. „ Hún er, og
verður alltaf, óaðskiljanlegur hluti af
lífi mínu og sál. Ég giftist ekki Dag-
mar til að hún kæmi í stað Olgu,
heldur einfaldlega vegna þess að ég
varð ástfanginn af henni, og við vild-
um búa saman.“
Forsetinn vakti einnig eftirtekt á
því, að gifting þeirrar Dagmar fór
fram í ráðhúsinu í Prag, á sama stað
og hann kvæntist Olgu á sínum tíma.
Það, sagði Havel, gefur til kynna
ákveðið samhengi í hlutunum. „Áður
en Olga dó sagði hún að ég ætti að
kvongast aftur. Á þeim tíma fannst
mér það óhugsandi, og ég var afráð-
inn í að lifa einn til loka ævinnar. En
Olga var sannfærð um að ég hvorki
gæti né ætti að búa einn.
Hún hafði rétt fyrir sér, einsog svo
oft áður, og lífið sjálft staðfesti það
þegar ég varð svo lánsamur að kynn-
ast Dagmar."
Nýja konan, sem gengur undir
gælunafninu Dasa, er 43 ára, og eftir
giftinguna ber hún ekki lengur hið
erfiða eftimafn Veskmova, heldur
heitir nú Dagmar Havlova. Hún hef-
ur þekkt Havel í mörg ár. Meðan
hann syrgði Olgu var hún stoð hans
og stytta, og á síðasta ári sáust þau
oft saman, meðal annars á hljómleik-
um sem Michael Jackson hélt þar í
september.
Tékkneskir fjölmiðlar veltu því
fyrir sér í kjölfar giftingarinnar, hvort
verið gæti að hraðinn og leyndin yfir
giftingu Havels stafaði af því að þau
ættu von á bami, þrátt fýrir háan ald-
ur. Ekkert bendir þó enn til þess, og
Dasa hefur harðneitað því. Tómas
Mikeska, borgarstjórinn í Prag púss-
aði hjónaleysin saman. Hann segir
ennfremur að forsetinn hafi beðið um
hönd Dösu tveimur mánuðum áður
en athöfnin fór fram, og ráðahagur-
inn hafi því fráleitt verið ákveðinn af
skyndingu. Hann kvað Havel hafa
haldið ætlan sinni leyndri fram á síð-
ustu stundu til að koma í veg fyrir að
menn þyrptust að ráðhúsinu þar sem
athöfnin fór fram.
Þjóðin skilur mig
Sjálf giftingin tók aðeins röskan
stundarfjórðung, og fór fram að við-
stöddu fámenni.
Leikarinn þekkti Jan Triska flaug
til Prag frá Bandaríkjunum til að vera
viðstaddur, og auk hans var þar Nína
dóttir Dösu, og einnig vinkona brúð-
arinnar, Tana Fischeróva. Um kvöld-
ið hélt forsetinn í villu sinni einka-
samkvæmi fyrir um 20 nána vini
þeirra hjóna.
Tékkar voru ekki allir sáttir við að
forsetinn gifti sig, sumum fannst
þannig alltof skammur tími liðinn frá
dauða Olgu, fyrri konu hans. Fyrir
skömmu var Havel spurður í fjöl-
miðlum, hvort hann hefði áhyggjur
af því að giftingin félli í misgóðan
jarðveg meðal þegna hans. „Alls
ekki,“ svaraði forsetinn. „Ég hef það
á tilfinningunni, að flestir skilji af-
stöðu mína, og virði hana. Þeir sem
þekkja mig vel vita jafnframt, að ég
hef ævinlega gert það sem ég hef
talið réttast, og aldrei tekið tillit til
þess hvort fólki líkar eða mislíkar
ákvörðun mín, - ef ég sjálfur er sann-
færður um að hún sé rétt.“
■ Arfleifð sovésku byltingarinnar í upp-
námi
Deilt um skrokk
félaga Leníns
Þingmönnum kommúnista í Dúmunni mistókst fyrir
páska aö láta samþykkja bann viö greftrun á smurö-
lingi Leníns, sem nú er orðinn 126 ára.
Skömmu fyrir páska mistókst
þingmönnum rússnesku Dúmunnar
að ná tilskildum atkvæðafjölda til að
samþykkja ályktun, sem hefði bann-
að að leifamar af sovéska byltingar-
foringjanum Vladimir Iljíts Lenín
yrðu um síðir grafnar, í stað þess að
vera áfram til sýnis í grafhýsinu á
Rauða Torginu í Moskvu. En þar hef-
ur líkami Leníns verið síðustu 73
árin. “í nafni verkamanna Rússlands
krefjumst við að grafhýsið fái að
vera í friði, en munum ella skora á
verkamenn og smábændur að leggja
undir sig Moskvu til að verja móður-
landið og hin heilögu tákn þess,“
sagði þingmaður kommúnista, Vasily
Shandíbin, í ræðu sem hann hélt í
Dúmunni til stuðnings ályktuninni.
En þingsályktunina, sem var lögð
fram í neðri deild Dúmunnar, þar
sem kommúnistar hafa meirihluta,
vantaði eigi að síður 11 atkvæði til að
ná fram að ganga. Þingmenn komm-
únista voru fljótir að smíða samsær-
iskenningu og sögðu að kerfið hefði
ekki skráð atkvæði að minnsta kosti
fimm þingmanna, sem hefðu greitt
atkvæði með tillögunni. Þeir settu
jafnframt fram þá kröfu, að greidd
yrðu atkvæði á nýjan leik í Dymbil-
vikunni. „Það er vægast sagt afar ein-
kennilegt að atkvæðakerfið verkaði
með fullkomlega eðlilegum hætti
þangað til kom að þessari ályktun,"
sagði kommúnistinn Viktor Iljúkhín.
Þegar Lenín dó árið 1924 reyndi
ekkja hans, Nadesdja Krupskaja,
ákaft að fá hann grafinn í kyrrþey. En
fjöldi manna víðsvegar að úr Sovét-
ríkjunum streymdi til Moskvu til að
sjá leiðtoga byltingarinnar á líkbör-
unum, og eftirmenn hans í Kreml
voru fljótir að skilja, að með því að
varðveita líkama hans höfðu þeir í
höndum öflugt tákn hinnar sovésku
byltingar. í dag er það einmitt hið
táknræna gildi hins smurða leiðtoga í
grafhýsinu sem gerir það að verkum,
að þingmenn kommúnista berjast svo
ákaft gegn því að hann verði jarðsett-
ur.
Frjálslyndir andstæðingar þeirra
bentu hinsvegar á, að það hefði
einmitt verið Kommúnistaflokkurinn
meðan hann var og hét, sem hefði
skapað fordæmi með því að fjarlægja
leifar Stalíns úr grafhýsinu á Rauða
Torginu árið 1961, átta árum eftir
dauða hans. „Jeltsín forseti væri því
aðeins að fylgja fordæmi Kommún-
istaflokksins ef hann léti greftra leif-
ar Leníns,“ sagði Sergei Popov sem
tilheyrir hinum friálslynda Jabloko
flokki.
Það var einmitt Jeltsín, sem hratt
af stað síðasta kafla deilunnar, með
því að reifa möguleikann á þjóðarat-
kvæði um afdrif íbúa grafhýsins.
Jeltsín sagði raunar árið 1993, að
hann hyggðist þá láta grafa Lenín
innan fárra vikna. Fjórum árum síðar
eru þær fáu vikur ekki enn liðnar,
enda varð forseta Rússlands fljótlega
ljóst, að hér var um afar eldfimt mál
að ræða, og hvarf því frá fyrirætlan
sinni.
Júrí Denisof-Nikolskí, sem áratug-
um saman hefur leitt hópinn sem sér
um að smyrja skrokk kommúnista-
leiðtogans með reglulegu millibili,
sagði í síðustu viku að veraldlegar
leifar hins dauða leiðtoga séu nú í
hreinsun, sem sé jafnan gerð annað-
hvert ár, til að halda réttum raka húð-
arinnar.
Meðan á hreinsuninni stendur er
skrokkurinn lagður í ker með sér-
stakri efnablöndu í tvo mánuði, síðan
lyft á börum úr kerinu, vökvinn lát-
inn drjúpa af honum, síðan er hann
snyrtur til, og að lokum fluttur aftur í
sýningarsalinn. Fyrir nokkrum árum
urðu mýs til vandræða í grafhýsinu,
og munu hafa lagt hluta af nefi
Leníns undir tönn., Grafhýsið á að
opna fyrir gestum að nýju í næsta
mánuði eftir þessa síðustu meðferð
sérfræðinganna, sem á að halda hin-
um 126 ára gamla skrokki Leníns í
sæmilegu horfi.
(Kussia Todav)