Alþýðublaðið - 27.06.1997, Qupperneq 4

4
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 27. JÚNÍ1997
I janúar árið 1923, í
miklu kuldakasti,
gerðu kynþáttahatar-
ar árás á lítinn bæ í
Flórída og skildu
hann eftir í rjúkandi
rústum. í sjötíu ár
fóru eftirlifandi íbúar
Rosewood með
veggjum, meðan
glæpamennirnir
sluppu undan réttvís-
inni. En fyrir þremur
árum voru eftirlifandi
fórnarlömbum
dæmdar bætur af rík-
inu. En umræðan
hefur opnað gömul
sár sem nú blæða
aftur.
Ung hvít kona Fannie Taylor sem
bjó í Sumner, litlu þorpi
skammt frá Rosewood hljóp út úr
húsi sfnu dag einn skömmu fyrir
morðölduna og æpti að á sig hefði
verið ráðist. Hún sagði að það hefði
verið svartur maður. Sumar útgáfur
af sögunni segja að hún hafi sagt að
henni hafi verið nauðgað auk þess
sem hún hafði verið barinn. Aðrir
sögðu að hún hefði líka verið rænd
en það var aðeins eitt atriði sem eng-
inn vafi lék á, árásarmaðurinn hafði
verið svartur.
Atburðimir sem fóru á eftir í ná-
grannaþorpinu Rosewood, þar sem
flestir íbúamir voru svartir, áttu eftir
að ganga af mörgum dauðum og
skilja enn aðra eftir sára. Það breytti
lífi hundruðum manna og lagði til-
veru litla samfélagsins í rúst. Heilt
þorp hafði verið jafnað við jörðu.
Sagan af atburðunum átti eftir að lifa
með ótrúlegri seiglu í sjö áratugi og
breytast smám saman úr því að verða
þjóðsaga til þess að rata í sögubækur.
En hvað er það í þessari ljótu sögu
sem hefur enn slíkt gildi og slíkt vald
árið 1990. Sagan af Rosewood hefur
orðið tilefni til ótal blaðagreina,
bóka, heimildamynda, rannsókna í
háskólum og nýlega var gerð kvik-
rnynd um atburðina hjá Wamer
Brothers í leikstjóm Johns Singleton.
Atburðimir hafa meira að segja kom-
ist í þáttinn hjá Oprah Winfrey.
Óvild og öfund hvítra
Robin Mortin var átta ára gömul
árið 1923. Hún átti að sögn ham-
ingjuríka bamæsku þar til blóðbaðið
varð í Rosewood. Miðað við hóf-
stilltan lífsstfl þeirra tíma var litla
samfélagið vel sett og íbúarnir unnu
í sögunarmyllu í nágrannaþorpinu
Sumner eða annars staðar í nágrenn-
inu. aðrir voru smábændur eða veiði-
menn. í bænum var lítill einkaskóli
sem svartir ráku, þrjár kirkjur, lestar-
stöð, og samkomuhús. Þetta var auð-
sæld sem kynti undir óvild og öfund
margra hvítra sem voru ekki jafn vel
settir.
Robin Mortin ólst upp hjá frænda
sínum og ömmu í þotpinu en faðir
hennar bjó rétt utan við þorpið. Dag-
inn sem vandræðin byrjuðu var hún
stödd hjá honum í jólaleyfi frá skól-
anum. Sú staðreynd kann að hafa
bjargað lífi hennar.
Eftir hina meintu árás á Fanny
Taylor setti lögreglustjórinn allt í
gang til að leita brotamannsins. I
greinargerð um atburðinn, sem sagn-
fræðingar tóku saman árið 1993,
segir að gmnur hafi fljótlega fallið á
dæmdan sakamann að nafni Jesse
Hunter, hans var leitað með spor-
hundum en hann komst undan. Slóð
hans var rakin til Rosewood, að húsi
Aaron Carrier sem tilheyrði einni af
áhrifafjölskyldum bæjarins. Cartier
var dreginn úr rúmi sínu og hótað
hengingu og hann var heppinn að
sleppa lifandi. Þeir héldu síðan
áfram og slóðin leiddi þá að Sam
Carter, jámsmiði sem bjó í grennd-
inni. Hann var frændi Robie Mortin.
Ef hvíta mafían hafði haft ein-
hverja þolinmæði var hún fokin út í
veður og vind. Þeir fundu Sam Cart-
er og pyntuðu hann til að játa á sig að
hafa hjálpa brotamanninum á flótta.
Þegar hann gat ekki svarað fleiri
spumingum skutu þeir hann og
hengdu upp í næsta tré. Sögusagnir
hermdu að þeir hefðu skorið af hon-
um líkamshluta til að eiga til minja.
Faðir Robie Mortin heyrði fyrst
um morðið daginn eftir þegar hann
mætti í vinnu í myllunni. Þrátt fyrir
að vera frávita af ótta var hann samt
skyldugur til að mæta til vinnu hjá
hvítum yfirboðurum sínum til að
halda stöðu sinni. Leitin af Jesse
Hunter var þó enn í fullum gangi og
hvítir menn bættust í hópinn í nær-
liggjandi og jafnvel fjarlægum þorp-
um.
“Eftir vinnu kom faðir minn heim
á hlaupum," segir Robie Mortin og
bætir við að það hafi verið deginum
Ijósara að hann hafi ekki dregið af
sér alla leiðina. „Eg hugsa að hann
hafi orðið hissa að sjá að húsið okk-
ar stóð enn, eftir að hafa hlustað á
frásagnir af atburðum í vinnunni.
Hann kom inn og sagði okkur að
týna saman öll þau föt sem við gæt-
um fundið til í hvelli og koma síðan
út. Hann sagði okkur ekki afhverju."
Eftir að hafa komið dóttur sinni á
lest sem var á leið frá Sumner, fór