Alþýðublaðið - 10.07.1997, Blaðsíða 6

6
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 10. JÚLÍ1997
Þýskir víkingar Diter og Andrea Scholz
Öryggi
að vera
víkingur
Þýsk hjón sem giftu sig á víkingahátíðinni
fyrir tveinmur árum komin aftur
Þýsku hjónin Andrea og Dieter
Scholz voru gefin saman í ásatrú á
Þingvöllum sumarið 1995, árið sem
fyrsta Víkingahátíðin var haldin í
Hafnarfirði. Nú eru þau komin til Is-
lands í annað sinn til að aðstoða vin
sinn Jóhannes goða Vtðarsson í Fjöru-
kránni og aðra gaflverska hátíðarhald-
ara. Hjónin eru að sjálfsögðu í fullum
víkingaskrúða, alveg ekta, þótt ekki sé
ég viss um að víkingakonur hafi átt
bleikan varalit hvað þá að þær haft
gengið með gleraugu í grænni plast-
umgerð.
Það má horfa framhjá smá skekkju
í leikmyndinni, enda varla hægt að
búast því við að tuttugustu aldar
menn leggist út eða hætti að nota raf-
magn. Fæ enda Dieter til að játa sjón-
varpsfréttafíkn; hann er eflaust með
víkingablóð í æðum sé tillit tekið til
fréttaþorsta íslendinga, afkomenda
víkinga. Magnús gaflari Kjartansson
sem var þama á vappi áður en við-
talið hófst, laumar því lfka að mér að
á síðustu víkingahátíð haft hann séð
banka fullan af fornlega búnum visa-
kortanotendum. En visa var örugg-
lega ekki til á landsnámsöld.
En nóg um það. Snúum okkur að
víkingaáhuganum.
Hvenœr kviknaði áhugi þinn á vík-
ingum Dieter?
„Ég bý í Flensborg, skammt frá
dönsku landamærunum þar sem ég
ólst upp í nánum tengslum við nor-
ræna sögu. Ahugi minn á gamalli
menningu var því snemma vakinn.
Fyrir mér voru handverkið og dag-
legir lifnaðarhættir fólksins áhuga-
verðustu þættimir í sögu víkinganna.
Eftir skyldunámið fór ég í listaskóla í
Flensborg þar sem ég lærði tréút-
skurð. Sú kunnátta nýtist mér til að
búa til styttur og skreytingar frá vík-
ingatímanum. Anægjan felst í því að
gera gamla hluti nýja,“ segir hann og
afsakar enskukunnáttuna þótt hún sé
hreint ekkert slæm.
Hefurðu lifibrauð þitt af víkinga-
stússinu?
,Já, það hef ég.“ [Kíminn] Ég vinn
mikið fyrir skóla. Ég sýni nemendum
hvemig víkingamir lifðu, kveiki eld,
skýt með boga og tala um víkingatím-
ann. Ég bý í tjaldi svo fólk geti séð
hvemig þetta var. Konan mín saumar,
eldar og gerir önnur verk sem vfkitíg-
amir sinntu dags daglega. Sonur okk-
ar er með okkur svo fólk getur séð að
jafnvel böm geta búið við þessar að-
stæður."
Eru þetta þínir daglegu lifnaðar-
hœttir, spyr blaðamaðurinn ekki alveg
viss hvemig hann á að skilja þetta.
„Nei. Dags daglega búum við í
venjulegu húsi eins og allt venjulegt
fólk.“
Ég skil.
Varst það þú sem vaktir áhuga eig-
inkonunnar á menningu víkinga, eða
hafði hún áhuga á henni áður...?
Andrea?
„Það var hann sem vakti áhuga
minn á víkingum. Áður en við kynnt-
umst vissi ég lítið um þá. Hann vildi
hins vegar alltaf vera heimsækja söfn
í frítímanum þar sem við skoðuðum
muni frá þessum tímum. I framhaldi
af því lagði hann til að við fæmm sjálf
að búa til samskonar hluti og reyndum
að lifa okkur inn í þessa tíma. Við
byrjuðum á því að búa til fötin og síð-
an hluti og áhöld. Síðan hittum við
annað fólk sem hafði sama áhugamál
og þannig enduðum við á því að fara
á markaði í Danmörku þar sem við
hittum enn fleira fólk og gátum sýnt
vinnubrögðin og selt hlutina."
Hverskonar markaðir eru þetta?
Dieter: „Það kemur mikið af vík-
ingum þangað, en einnig venjulegt
fólk sem er forvitið um lifnaðarhætti
víkinganna.
Andrea: „Þegar maður fer á söfn
em hlutimir óaðgengilegir þar sem
þeir em lokaðir í glerkössum. Maður
á erfitt með að átta sig á því hvernig
þeir vom notaðir. Á mörkuðunum
gefst tækifæri til að átta sig á notagildi
þeirra."
Hvemig aflið þið ykkur upplýsinga
um það hvemig hlutunum var beytt?
Dieter : „Við höfum mjög gott
samband við starfsfólk þjóðminja-
safnanna. Það sýnir okkur teikningar
af vinnuaðferðum og aðstoðar okkur á
allan hátt. Auðvitað er margt sem við
vitum ekkert um, en við reynum samt.
Stundum hittumst við, bara víking-
amir, og fömm út í skóg eða eitthvað
annað út í náttúmna, í upprunalegum
víkingaklæðum og reynum að kveikja
eld án aðstoðar nútímatækja. Það er
alls ekkert auðvelt. En það má reyna
og þetta gefur okkur mikið, auk þess
sem þetta er þrælskemmtilegt."
Hvað gefur þetta ykkur?
Dieter: „Þetta færir okkur nær upp-
runanum og veitir okkur auk þess ör-
yggistilfinningu. Þótt okkur væri
sparkað út úr flugvél inni í miðjan
frumskóg væmm við fær um að kom-
ast af. Við myndum vita hvemig við
gætum búið til föt, við kunnum að búa
til áhöld. Við notum bein, skinn og
tré.“
Er hœgt að lifa góðu lífi af víkinga-
starfinu?
„Já,“ segir Dieter ákveðinn. „Það
hentar okkur.“ Andrea tekur undir:
„Við emm eins og ein stór fjöl-
skylda."
Eru allir ykkar vinir víkingar?
Andrea: „Flestir vinir okkar em
víkingar, en við eigum líka „venjulegt
fólk“ að vinum."
Eigið þið einhver önnur áhuga-
mál? Eg virðist viss um að þau séu
föst ifortíðinni þrátt fyrir bleika vara-
litinn.
. Já. Já,“ segir Dieter. „Ég hef áhuga
á þjóðflokkum frá Ástralíu og einnig á
indíjánum.“
Snúast öll ykkar áhugamál um nátt-
úruna ogfortíðina???
,Já,“ svarar Dieter grafalvarlegur.
(Almennur skellihlátur.)
Hvað með nútíðina? Menningu
samtíðarinnar?... Horftrðu á sjón-
varp?
„Ég er hrifinn af fréttum. Já, í
einkalífinu hef ég áhuga á fréttum."
(Hlátur.)
Andrea: „Okkur þykir gaman að
vera úti í náttumnni. Synda í sjónurn
eða fara með hundinn út í skóg.“
Hvers vegna le'tuð þið gefa ykkur
saman á Islandifyrir tveimur árum?
Hann: „Það var mikilvægt fyrir
okkur að gera þetta á uppmnalegan
hátt. Við emm heilluð af náttúmnni og
trúum á foma guði. Okkar guðir em í
skýjunum og í vatninu. íslendingar
hafa haldið nánum tengslum við fom-
ar hefðir og hér var hægt að giftast
samkvæmt þeim. Þess vegna létum
við gefa okkur saman hér. Það hefði
verið ómögulegt í Þýskalandi."
Hvemig fréttuð þið afhátíðinni?
Hún: „I dönsku fréttablaði vík-
inga.“
Var hún ólík öðrum vikingahátíðum
eða alveg eins?
„Ólík,“ er óhikað svar Dieters.
„Vegna þess hve hún er langt í burtu.
Ég held að fyrir þá víkinga sem hing-
að komu hafi hátíðin verið eins og lít-
ið ævintýri. Það var dásamlegt að fara
til Þingvalla með öllum þessum vík-
ingum; to do it again.“
Hann leggur áherslu á þessi síðustu
orð sín. „Þingvellir em heilagur stað-
ur í augum víkinga, einskonar mekka
þeirra.“ MEÓ
Leyfi til sölu
notaðra ökutækja
í apríl sl. tóku gildi lög nr. 20/1997, um breytingu á lögum
nr. 69/1994, um sölu notaðra ökutækja. í lögunum er kveð-
ið á um að hver sá sem vill reka verslun eða umboðssölu
með notuð ökutæki skuli hafa til þess sérstakt leyfi við-
skiptaráðherra. Einnig er kveðið á um að viðskiptaráðu-
neytið skuli halda skrá yfir þá sem leyfi hafa til starfsemi
samkvæmt lögunum.
Þess er hér með óskað að allir þeir sem reka verslun eða
umboðssölu með notuð ökutæki sendi upplýsingar þar um
til viðskiptaráðuneytisins, þ.e.a.s. afrit af leyfisbréfi og gildri
starfsábyrgðartryggingu. Gerð verður skrá yfir alla leyfis-
hafa með hliðsjón af þeim upplýsingum sem berast ráðu-
neytinu. Þeir sem ekki verða á skrá 15. ágúst n.k. en reka
þrátt fyrir það verslun eða umboðssölu með notuð ökutæki
mega eiga von á því að sölustað þeirra verði lokað í kjöl-
farið.
Viðskiptaráðuneytið
7. júlí 1997
Sögualdar leiksvæði:
Hringlaga
heimur
víkinganna
Guðjón Kristinsson torfhleðslumaður og útskurðarmeistari á Víðistaðatúni.
I einu homi Víðistaðatúnsins f
Hafnarfirði, mótstað Víkingahátíðar-
innar, hefur verið reist lítið leiksvæði
fyrir böm í anda sögualdar. Ekki er
þar með sagt að þannig hafi leiksvæði
víkingabama litið út, heldur er hug-
myndin að útiliti svæðisins sótt til
mannvirkjagerðar víkinganna. Fáar
leifar sem gefið gætu heilsteypta
mynd af byggingum víkinga eru til á
íslandi og því er stuðst við áþekkar
byggingaleifar í Skotlandi og í Leir-
vík á Hjaltlandi. Guðjón Kristinsson
skrúðgarðyrkjumaður frá Ströndum
og áhugamaður um söguöld var að
leggja síðustu hönd á verkið með að-
stoð Bergsveins Þórssonar umhverfis-
fræðings sem „getur allt“ og Róberts
Jakobs sem er af „öllum kynþáttum"
þegar Alþýðublaðsmenn bar að vík-
ingagarði f Hafnarfirði fyrir nokkmm
dögum. Þótti okkur því tilvalið að fá
Guðjón til að segja nánar frá þessu
mannvirki, yfir meters hárri hringlaga
torfhleðslu með þremur hliðum sem
útskomir æsir standa vörð um.
„Þráinn Hauksson arkitekt sá um að
teikna og skipuleggja svæðið en ég
kann torfhleðslu og var því fenginn til
að sjá um hleðsluna á veggnum. Hug-
myndin var að skapa virkis- og vemd-
arsvæði en vemdarsúlumar vom mín
hugmynd; ég skar þær út.“
Hringlaga form svæðisins er ekki
úr lausu lofti gripið: „Veröld manna á
bronsöld var homlaus. Hús og skálar
vom höfð hringlaga eins og tjöld, en
seinna breyttist formið og víkinga-
skálamir vom hafðir bátlaga. Það er
eins og teygt hafi verið á forminu.
Klömbruhleðslan sem við notum til
að hlaða torfið í vegginn er líka dæmi-
gerð fyrir þennan tíma. Hún er eitt
elsta form torfhleðslu. Torfinu er rað-
að á ská til að loka veggjunum og
koma í veg fyrir raka. Þessi hleðsla er
frá níundu eða tíundu öld og var alveg
þaulhugsuð. Svipuð hleðsla þekkist
reyndar víða annarsstaðar frá, meðal
annars hjá Kúrdum. Við leggjum
neðsta torfið við jörðu, en á síðari
hluta tímabilsins var farið að nota
steinpalla undir vegginn til að koma í
veg fyrir að húsdýrin ynnu á honum.“