Alþýðublaðið - 28.02.1995, Blaðsíða 7

ÞRIÐJUDAGUR 28. FEBRÚAR 1995
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
7
Menning
„Opið bréf til hins háæruverðuga bæjarráðs Hafnarfjarðar“
Verður Sverrir seinasti geirfuglinn?
í upphafi þessa erindis, vildi ég
gjaman vitna í hluta af formála fyrir
sýningarskrá yfírlitssýningar minnar
snemmaárs 1991.
„Suður í Straumi eru merkilegir
hlutir að gerast.
Þar eru hús sem
um nuirgt minna
á Korpúlfsstaði,
einungis smœrri í
sniðum.
Þar hafa Hafn-
firðingar, sem um
skeið hafa verið
kenndir við mein-
lausa aulabrand-
Hringiðan
r i Kjartan
V Guðjónsson
■r ■y aHttM Wtm skrifar
ara, þegar sett á stofn menningar-
miðstöð. Þetta komflestum myndlist-
armönnum í opna skjöldu. Það hafði
ekki verið samin ein einasta bœna-
skrá. Lengi hefur það verið plagsið-
ur að dilla listamönnum í pjattrófu-
stíl. Aftur er það sjaldgœfara að
nokkur nenni að hlusta á þá, nema
þegar majestetin eru orðin hífuð í
kokteilboðum og tungan sleip. I
Hafharfirði er nú þegar ágœtur sýn-
ingarsalur með vistlegri kaffistofu
og glœsilegri gestavinnustofu í sama
húsi. I Straumi er komin stór gesta-
vinnustofa, tvœr vinnustofur aðrar
og eitthvað af gistiherbergjum. Og
þetta er aðeins blábyrjunin. Það lít-
ur út fyrir að Hafnfirðingar cetli að
laða til sín reyk\nska listamenn í
stórum stíl og láta Höfuðstaðnum
eftir snobbið. Hafhfirskur listamað-
ur rétti mér lykil og sagði: „Gjörðu
svo vel góurinn. “ Með lyklinum
fylgdi 100 fermetra vinnustofa. í
Hafnatfirði er hlustað á listamenn,
ég hitti ekki einn einasta bírókrat.
Með slíka aðstöðu gat ég í rólegheit-
um skipulagt þessa sýningu, sem
hefði orðið mérfull eifitt í bílskúm-
um heima. Vegna alls þessa kaus ég
að sýna í Hafnaifirði. “
Og nú fjórum árum síðar er enn
komið að stórsýningu hjá mér og enn
leita ég glaður athvarfs í Hafnarborg,
enda tæplega aufúsugestur í hinum
stærri sýningarsölum í nágrenni
mínu. Sú var tíðin endur fyrir löngu,
að páfar í Róm hættu að vera af
standi guðs-
manna, heldur
seildust til valda
á páfastóli prins-
ar, lénsherrar og
annað illþýði, oft
tæplega læsir og
skrifandi. Þegar
klukkur Rómar
hljómuðu til
marks um að páfi
fóru skuggalegir ná-
skjóli nætur. Þeirra
væri dauður,
ungar á kreik
hlutverk var að drepa sem hunda alla
páfans menn, hvar sem til náðist, en
vinir og ættingjar páfa sátu í öllum
embættum sem máli skiptu. Svo
kom nýr páfi með nýja vini og skjól-
stæðinga. Ef einhver segði að þetta
minnti á íslenska pólitík, mundi ég
segja, langsótt, en ekki víðsfjani.
Það er næstum því sama hvað Is-
lendingar taka sér fyrir hendur, þeir
hafa sérstakt lag á að tapa á því öllu
og kannske er það að meinalausu.
Það deyr enginn úr fallítti, hús hrynja
ekki, land leggst ekki undir vatn. Við
erum reynslunni ríkari, géta þeir sagt
án þess að meina neitt með því, sem
horfa yfir eyðimörk fiskeldisins.
Peningar eiu einhvem veginn gædd-
ir þeim eiginleikum að ganga aftur
eins og Djákninn á Myrká, alltaf er
eitthvað til í nýja hringekju með allt f
botni, bara ef menn em ekki með
eitthvað reynslu- og víti til vamaðar-
kjaftæði. Og þó, það er að vísu eitt
sem enginn þolir að tapa á - menn-
ing. Leggjum niður bölvaðar sinfón-
íumar, opnum krár í Þjóðleikhúsinu,
lögmálið um framboð og eftirspum,
skal standa. Ekki ætla ég mér þá dul,
að fara að þvarga við sýslunga mfna
Hafnfirðinga út af fjármálum þeirra,
494
en mér er aftur skapi næst, að snúa
þessu bréfkomi upp í bænarskrá til
konungs, að fomum sið. Góðir
stjómarmenn, nefndarmenn, meiri-
hluti og minnihluti, rasið nú ekki um
ráð fram. Snúið ekki hinni ungu
gróskumiklu menningu Hafnarfjarð-
ar upp í gjaldþrot. Menningin verður
ekki afturganga. Enginn má trúi ég,
ógrátandi til þess hugsa að eftir sitji
minningin ein, að aulafyndnin um
Hafnfirðinga taki á sig nýja harm-
sögulega mynd með grenjandi „vík-
inga“ á Fjömkránni, með danska
blómapotta á hausnum og álímdum
kýrhomum úr plasti og þetta verði
ásamt Eden í Hveragerði eitthvað
sem við sýnum gestum sem rammís-
lenskt. Á langri ævi man ég ekki eft-
ir öðm en að listamenn haft með
kjafti og klóm, reynt að verja rétt
sinn til að hafa stjóm á eigin málum,
en sá réttur alltaf verið tekinn af
þeim af peningavaldi, mitt í öllum
fagurgalanum. Það er svo sem við að
búast, að dýrðin í Straumi stæði ekki
lengi. Hver tekur nú á móti mér næst
þegar ég kem og leita ásjár. Verður
það kannski poppari? eða listfræð-
ingur eða í versta falli amerískt
menntaður rekstrarhagfræðingur
með Dale Camegie á hreinu. Fylltu
út eyðublað í fjórriti góurinn. Verður
Sverrir seinasti geirfuglinn? Ég man
eftir tíkinni Skmggu sem þáði í nefið
og bröndótta músabananum sem
hringaði sig á faxtæki staðarhaldar-
ans og brosti breitt. Þetta litla tæki
var lykillinn að hinum stóra heimi og
það opnaði þann hellismunna sem
listin streymdi inn um til Hafnar-
ijarðar á listahátíð. Og vel að merkja,
trúlega mætti rétta af hallann með
því að selja úr landi jámskúlptúr
þann eftir Sebastian sem
nú prýðir höggmynda-
garðinn. Nú mun búið að
gera stórátak í kynningu á
íslenskri menningu eink-
um í London. Smáþjóðir
em oft haldnar kynlegri
blöndu af minnimáttar-
kennd og stórmennsku-
brjálæði. London, París,
New York. Það er eitt-
hvað óljóst um hvemig til
hefur tekist, en eitthvað
virðist hið eina sem skipt-
ir máli láta á sér standa
fyrir órólegu deild mikil-
mennskubijálæðisins, það
er frægðin. Helst hefur
hennar orðið vart í fyrir-
sögnum íslenskra frétta-
manna á staðnum. Einn
góður listamaður með
báða fætur á jörðinni og
þátttakandi í gámaútflutn-
ingi á íslenskri menningu,
lét þau orð falla að þetta
tilstand væri kjörið tæki-
færi fyrir Islendingafélög og fáeina
Islandsvini til að fara á fyllerí. Þetta
gerist bara ekki svona, þó að við ætt-
um hundraðfalt betri listamenn tök-
um við aldrei London, París eða
New York með trompi. Innlendir
listamenn í stórmeistaraflokki, bú-
settir á staðnum, hafa oftar en ekki
þurft að berjast fyrir lífi si'nu áratug-
um saman, áður en eftir þeim var
tekið;
Og við vomm að tala um listahá-
ti'ðir. Á þvf er enginn vafi, að ef við
viljum kynna og jafnvel útbreiða ís-
lenska menningu, er þar leiðin. Gjör-
ið svo vel, sækið okkur heim, dragið
djúpt andann, snertið nánast íjöllin í
órafjarlægð og kynnist þeirri menn-
ingu sem þetta land á vonandi ein-
hvern þátt í að móta.
Höfundur er listmálari.
Hann er búsettur á Seltjarnarnesi.
„Það er svo sem við
að búast, að dýrðin
í Straumi stæði ekki
lengi. Hver tekur nú
á móti mér næst
þegar ég kem og
leita ásjár. Verður
það kannski popp-
ari? eða listfræðing-
ur eða í versta falli
amerískt menntað-
ur rekstrarhagfræð-
ingur með Dale
Carnegie á hreinu.
Fylltu út eyðublað í
fjórriti góurinn.
Verður Sverrir sein-
asti geirfuglinn? Ég
man eftir tíkinni
Skruggu sem þáði í
nefið og bröndótta
músabananum sem
hringaði sig á fax-
tæki staðarhaldar-
ans og brosti
breitt.“
■ ■
Oskudagur í
Reykjavík
Á öskudag er viðtekin venja að
böm og unglingar klæðist fúrðufötum
og mála sig í framan. Á þessum degi
hafa þau komið niður á Lækjartorg til
að sýna sig og sjá aðra, um leið og
öskupoki er „hengdur" aftan í náung-
ann, en öskupokaframleiðslan er tal-
inn séríslenskur siður sem skemmti-
legt er að viðhalda. íþrótta- og tóm-
stundaráð Reykjavíkur mun standa
fyrir skemmtun á Ingólfstorgi á ösku-
dag frá klukkan 11:30 til 13:00.
Hljóðkerfi borgarinnar verður stað-
sett á torginu og þar fá skemmtikraft-
ar ffamtíðarinnar af yngri kynslóðinni
að koma Ifam. Öll böm og unglingar
sem vilja koma fram með skemmtiat-
riði, söng, dans, töfrabrögð, eftir-
hermur, hljómsveitir eða annað sprell
era beðin að hafa samband við ITR til
skráningar. Verðlaun verða veitt fyrir
besta skemmtiatriðið og framlegustu
búningana. Kötturinn verður sleginn
úr tunnunni í lok skemmtunarinnar.
„Dóttirin,
Bóndinn og..."
Listaklúbbur Leikhúskjallarans
hefúr ákveðið að halda áfram sýning-
um á einleik í þremur þáttum - Dótt-
irin, Bóndinn og Slaghörpuleikarinn
- effir Ingibjörgu Hjartardóttur.
Einleikimir vora frumfluttir í janúar
síðastliðnum og hlutu mjög góðar
undirtekúr. Verkin byggjast uppá
sönnum sögum af lífi þriggja ís-
lenskra nútímakvenna sem segja
sögu sína og velta fyrir sér úlfinning-
um sínum og lífshlaupi. Þær era allar
á svipuðum aldri, uppaldar við
áþekkar ástæður og hafa álíka lífssýn.
Brennipunktur sagnanna er á nýleg-
um atburðum, sáram missi, sem þær
alla standa frammi fyrir og verða
horfast í augu við. Leikkonumar
Guðlaug María Bjarnadóttir (Dótt-
irin), Guðbjörg Thoroddsen (Bónd-
inn) og Ingrid Jónsdóttir (Bóndinn)
spila á allan tilfinningaskalann í
túlkun sinni á lífi kvennanna þrigg-
ja. Leikstjóri er Sigríður Margrét
Guðmundsdóttir. Sýningamar era
allar á sunnudögum og heljast klukk-
an 16:15, húsið er opnað þremur kort-
eram fyrr og tekið er á móú borða-
pöntunum í síma 19636. Miðaverð er
krónur 800, en boðið er uppá hópaf-
slátt. Næsta sýning verður sunnudag-
inn 26. febrúar.
„Sex dagar, sex
nætur"
Regnboginn itumsýndi nýverið
írönsku kvikmyndina A la folie sem í
íslenskri þýðingu hefur hlotið nafnið
6 dagar, 6 nœtur. Myndin var fram-
sýnd á kvikmyndaháú'ðinni í Feneyj-
um sfðastliðið haust og komst þar inn
í aðalkeppni hátíðarinnar og hlaut
verðskuldaða athygli. I aðalhlutverk-
um my ndarinnar eru tvær af frægustu
leikkonum Frakka um þessar mundir,
Beatrice Dalie (Betty Blue) og Anne
Parillaud (La Feinme Nikita). Leik-
stjóri og aðalhöfundur handrits er Di-
ane Kurys, en mynd hennar Entre
Nous, hlaut tilnefningu úl Óskars-
verðlauna sem besta myndin fyrir
nokkram áram. Myndir Kurys fjalla
ávallt á hispurslausan og opinskáan
hált um innbyrðis samskipti vina,
elskenda, hjóna eða fjölskyldna og í
þessari nýjustu mynd sinni rær hún á
sömu mið. Hér segir af systranum Al-
ice og Elsu. Báðar hafa þær útlitið
með sér, en yfir þeim hangir skuggi
Sex dagar, sex nætur. Anne Paril-
laud og Beatrice Dalle.
fortíðarinnar sem festir þær í neti mis-
kunnarlausra leikja.
Fyrirlestur dokt-
or Uecker
Doktor Heiko Uecker flytur opin-
beran fyrirlestur í boði heimspeki-
deildar Háskóla íslands í dag, þriðju-
daginn 28. febrúar, klukkan 17:15, í
stofu 101 í Odda. Fyrirlesturinn nefn-
ist Ammerkungen zum deutschen Is-
landsbild (vom 11. zum Ende 19. Ja-
hrhunderts) og verður fluttur á þýsku.
Doktor Heiko Uecker er prófessor í
norrænum bókmenntum við háskól-
ann í Bonn í Þýskalandi. Hann stíind-
aði háskólanám í Múnchen og Osló,
lauk doktorsprófí í Múnchen árið
1966 og æðra doktorsprófi (Habilit-
ation) frá háskólanum í Bonn árið
1977. Auk starfa sinna við háskólann
í Bonn hefur hann verið gistiprófess-
or í Chicago. Doktor Uecker hefur
rannsakað bæði miðaldabókmenntir
og skandinavískar nútímabókmennt-
ir, meðal annars gaf hann svokallaðan
Vínar-saltara út hjá Ámastofnun í
Kaupmannahöfn árið 1980. I þeirri
bók era Davíðssálmamir skrifaðir á
laú'nu, en þýðing einstakra orða er á
íslensku á milli lína. Bókin virðist
vera kennslubók, þýðingamar era
skrifaðar á 16. öld, en líklega gerðar
svosem einsog einni öld fyrr. Auk
þessa hefur doktor Uecker meðal
annars samið rit um germanskar
hetjusagnir og um Knut Hamsun.
Hann er formaður stjómar IASS
(Intemational Associaúon for
Scandinavian Studies) og núver-
andi gestur Ámastofnunar við
rannsóknir. Fyrirlesturinn í dag er
öllum opinn.
Blaðamanna-
verðlaun
N0RDB0K
Olafur G. Einarsson mennta-
málaráðherra afhenú í gærkvöldi
verðlaun þau sem Norræna bók-
mennta- og bókasafnsnefndin
NORDBOK veitir einum norræn-
um blaðamanni ár hvert fyrir besta
umfjöllun um norrænar bók-
menntir. í ár hlaut verðlaunin
finnska blaðakonan Tuva
Korsström, en hún er menningar-
ritstjóri við Huvudstadsbladet í
Helsinki og einnig bókmennta-
gagnrýnandi sem hefur sérlega
lagt sig fram við að skrifa um það
sem efst er á baugi á norrænum
bókmenntavettvangi. Auk greina
sinna í Huvudstadsbladet skrifar
hún meðal annars reglulega í tíma-
riún Café Existens og Books in
Finland auk dagblaðsins Göte-
borgsposten. Styrkfjárhæðin nem-
ur 25 þúsund dönskum krónum.
Hún er einkum hugsuð sem ferða-
styrkur svo viðkomandi verð-
launahafi fái sótt Norðurlöndin
heim og kynnt sér lönd og þjóðir
af eigin raun. Síðastliðið vor sendi
Tuva Korsström ffá sér ritgerða-
safnið Berattelsemas áterkomst -
pá spaning efter den eurpciiska ro-
manen, en þar fjallar hún meðal
annars um fjölda norrænna rithöf-
unda. Þetta er í annað skipti sem
verðlaunin eru veitt. I fyrra hlaut
þau góðkunnur þýðandi íslenskra
bókmennta, Erik Skyum Nielsen.
Vinningstölur
iaugardaginn:
25. feb. 1995
VINNINGAR FJÖLDI VINNINGA UPPHÆÐ Á HVERN VINNING
n 5 af 5 0 2.043.842
a +4af 5 1 320.660
3 4 af 5 59 9.370
□ 3 af 5 2.356 540
Aðaltölur:
20j(34j(37
BÓNUSTALA:
©
kr. 4.189.572
UPPLÝSINQAH. StMSVARI 91- 68 15 11
LUKKULÍNA 9» 10 00 - TEKTAVARP 451
r
LADA SAFIR
Frá 588.000 kr.
148.000,-kr. út og’
14.799,- kr.
í 36 mánuði.
Tökum notaða bila sem greiðslu
upp í nýja og bjóðum ýmsa aðra
greiðslumöguleika.
Tekið hefur verið tillit til vaxta í
útreikningi á mánaðargreiðslum.
ÁRMÚLA 13 • SÍMI: 568 12 00 • BEINN SÍMI: 553 12 36