Vísir - 02.07.1976, Qupperneq 9

rðaskrifstofa kvartar
WDAN GJALDEYRISMISFERLI
“aJ*?í"r blómstrar ■sg'sisaarj

erðaskrifstofumöPsairá aUtb
irotið gjaldeyrislöggjöfina^
Ráðuneytið viður-,
kennir að gjald- J
eyrislöggjöfin sé/
broiin /
----------- \
Jón
Ormur Halldórsson
blaðamaður
skrifar um
gjaldeyrismól
ferðamanna
"" v y
manna væri aukinn verulega.
Það hefði sennilega litil áhrif á
þá upphæð, sem landsmenn
verja til feröalaga vegna þess
að eftirspurn eftir gjaldeyri á
svörtum markaði mundi
minnka verulega.
Braskararnir græða
f Framboð á gjaldeyri virðist
vera nokkuð stöðugt og nægjan-
legt. Hér er ekki um neinar
smáupphæðir að ræða og með
25%-35% álagningu má græða
vel á gjaldeyrisbraski. Ólafur
Jóhannesson viðskiptaráðherra
hefur lýst þvi yfir að ráðu-
neytinu séu kunnaf ýmsar leiö-
ir, sem menn nota til að
komast hjá að skila gjaldeyri,
sem þeir afla. Einhverjir eru
greinilega að verða rikir á
vandræðum annarra og er að
m lnuviti meira álitamál, hvort
við islendingar höfum efni á
þeirri spillingu og grófa mis-
rétti, sem á sér stað I þessum
málum en hvort við höfum efni
á að gefa landsmönnum tæki-
færi tii aö ferðast án þess að
brjóta lög i leiðinni.
vism Föstudagur 2. júli 1976
-------------------
Að ferðast og brjóta
Hér er naumt skammtað og tæpast láta þær sér duga það sem hér er
að fá.
log i leiðmm
Undanfarna daga hefur þaö
ófremdarástand, sem rikir á
ýmsum sviðum gjaldeyrismála
orðið dagblööunum að umtals-
efni og hefur Visir haft forystu i
skrifum um þessi mál. 1 við-
tölum, sem blaöið hefur birt, við
æðstu embættismenn viðskipta-
ráðuneytisins, kemur fram, aö
ráðuneytið viðurkennir nú stað-
reyndir málsins og hefur hætt
þeim feluleik, sem það hefur
verið i um langt skeið. Ástæða
er þvi til að vona, að nú verði
tekiö á þessum málum og
leiðrétt það misferli, sem við-
gengist hefur um langan aldur.
Heimskulegar reglur
Reglur, sem ekki er hægt aö
fara eftir eru heimskulegar
reglur, og tilvera þeirra og stór-
felld brot á þeim, sem af leiöir,
grafa undan viðingu manna
fyrir lögum og rétti.
Nær öllum fararstjórum og
ferðamönnum virðist bera
samanum, aðnánastóhugsandi
sé að lifa á þeim gjaldeyris-
skammti, sem feröamönnum er
úttílutað, ef um lengri ferð en
eina viku er að ræða. Flestir is-
lenskra ferðamanna hafa hins
vegar allrúm fjárráð erlendis
og má leiða tvennt af þeirri
staðreynd. í fyrsta lagi er af þvi
ljóst, að umfangsmikið svarta-
markaðsbrask á sér stað og i
ööru lagi, að almenningur kýs
að verja fé sinu til ferðalaga, þó
kreRit hafi að efnahag manna
og „aukagjaldeyrir” sé dýr.
Misrétti
Sá gjaldeyrir, sem fólk kaupir
á svörtum markaöi er til i land-
inu og væri skilað til gjaldeyris-
deildar bankanna i rikara mæli
ef ekki væri hægt að fá betra
verð fýrir hann annars staðar.
Menn hafa mismikil fjárráð og
þar af leiðandi mismikil tæki-
færitil ferðalaga sem og megra
annrra lifsgæða. Ýmsa munar
lltið um að borga 25%-35%
meira fyrir gjaldeyri sinn en
það álag mun algengt á svarta-
markaðinum. Fleiri eru þeir þó,
sem alls ekki hafa eöii á sliku.
Enginn ágreiningur er um að
skortur sé á gjaldeyri á Islandi
og, aðþjóðin hefur um skeið eytt
meiri gjaldeyri en hún hefur
aflað. Jafnvist er, að sú nauma
skömmtun á gjaldeyri til ferða-
manna, sem nú er viðhöfð,
dregur litiö úr gjaldeyriseyöslu
landsmanna Ljóst er að nógan
gjaldeyri er að fá á svarta-
markaðinum og skömmtunin
leiðir eingöngu til aukins mis-
munará möguleikum manna til
ferðalaga, sem eru ekki ein-
ungis skemmtun og mikilvæg
hvild vinnusömum islendingum,
heldur einnig sjálfsögð mann-
réttindi, sem ábyrgðarhluti er
að skerða.
Óverulegur hluti gjald-
eyriseyðslunnar
Gjaldeyrisnotkun lands-
manna til ferðalaga, viðskipta-
ferða og skemmtiferða, og
Visir hefur að undanförnu haft forystu i skrifum um þessi mál og
hefur aukin hreinskilni ráðamanna vakiö eftirtckt.
notkun námsmanna á gjaldeyri,
nemur aðeins um 3% af heildar-
gjaldeyrisnotkun þjóðarinnar.
Fram hefur komið, að einstakl-
ingar I viðskiptaferðum og opin-
berir starfsmenn fá all-rúmum
gjaldeyrisskammti úthlutað og
er þvi ljóst að almennir feröa-
menn eyða aðeins óverulegum
hluta gjaldeyristekna þjóðar-
innar.
Það hefði þvi harla litil áhrif á
gjaldeyrisstöðu þjóöarbúsins,
þó hinn naumi skammtur ferða-