Vísir - 04.01.1977, Blaðsíða 3

Þriðjudagur 4. janúar 1977
framleiðsla Járnblend^verksmiðjunnar œtti að auka
útflutningstekjur íslendinga um 6-8%
,,Þessi lánssamningur við
Norræna fjárfestingarbankann,
sem tryggir verksmiðjunni
stofnlán til langs tfma, er einn
veigamesti samningurinn, sem
ganga þarf frá áður en aðal-
samningurinn milli rikisstjórn-
arinnar og Elkem-Spiegerverk-
et tekur gildi”, sagði G'unnar
Sigurðsson, stjórnarformaður i
islenska járnblendiféiaginu, i
gær, þegar iánssamningurinn
var undirritaður I Norræna hús-
inu.
Svo sem kunnugt er var aðal-
samningurinn lagður fyrir Al-
þingi fyrir jólin, en afgreiðslu
hans frestað þar til þing kemur
saman að nýju I lok janúar.
Samkvæmt aðalsamningnum
mun rikisstjórn Islands eiga
55% hlutafjár en Elk-
em-Spiegerverket 45%.
Samningaatriði að
mestu óbreytt
Samkvæmt upplýsingum frá
Islenska járnblendifélaginu eru
ákvæði um staðsetningu verk-
smiöjunnar, framleiðslu, hrá-
efnanotkun og fyrirkomulag i
öllum megindráttum óbreytt frá
þvi, sem gert hafði verið ráð
fyrir i samstarfinu við Union
Carbide, sem fór út um þúfur,
þegar hið bandariska fyrirtæki
dró sig út úr Islenska járn-
blendify rirtækinu.
Verksmiðjan verður staðsett
að Grundartanga i Skilmanna-
hreppi i Hvalfirði, um 17 km frá
Akranesi og um 100 km frá
Reykjavik. Sérstök höfn verður
byggð þarna til afnota fyrir
verksmiðjuna og til allra al-
mennra þarfa.
Heimsmarkaðsverð á kísiljárni lœkkandi
„Heimsmarkaðsverð á kisil-
járni hefur farið lækkandi, en
við eigum von á þvi, að það
verði aftur farið að hækka eftir
1-2 ár, og oröið vel við unandi
þcgar verksmiöjan á Grundar-
tanga kemst i gagniö, sagði
Martinsen framkvæmdastjóri
lijá Elkem-Spigerverket á fundi
með blaðamönnum i Norræna
húsinu i gær.
Martinsen sagði að verðið á
kisiljárni væri nokkuð breyti-
legt eftir árum, og fylgdi t.d.
nokkuð verði á stáli á heims-
markaðinum, en kisiljárn er
nauðsynlegt blendiefni við stál-
framleiðslu.
Undanfarið hefði verðið færst
niður á við. A árinu 1975 hefði
tonnið farið á um 1900 norskar
krónur FOB, en á siðasta árs-
fjórðungi nýliðins árs hefði
verðið verið um 2600 krónur
norskar.
„Þetta er auðvitað óhagstæð
þróun, en hún breytir engu um,
að við teljum þetta skynsam-
lega fjárfestingu. Og við reikn-
um með, að verðið verði komið
upp á við á ný þegar verksmiðj-
an á Grundartanga fer að fram-
leiða kisiljárn”.
Martinsen var m.a. að þvi
spurður, hvers vegna Elkem
hefði talið hagkvæmt að taka
þátt f Islenska járnblendifélag-
inu fyrst bandariska stórfyrir-
tækið Union Carbide teldi það ó-
hagkvæmt'.
Hann svaraði þvi til, að
norska fyrirtækið hefði gert
sjálfstætt mat á hagkvæmni
verksmiðjunnar á Gfundar-
tanga, og niðurstaða þeirrar
athugunarhefði verið sú, að þaö
væri arðvænleg fjárfesting.
Hann taldi, að það kynni að
skipta nokkru i þessu sambandi,
að Union Carbide væri mjög h't-
ill aðili i kisiljárnmarkaðinum i
Evrópu, en Elkem hins vegar
mjög stór aðili og þvi með stór-
an og öruggan markað þar fyrir
framleiðslu verksmiðjunnar.
—ESJ
Fulltrúi Elkem telur enga mengunarhœttu af völdum verksmiðjunnar:
En nokkrum úrgangi verður samt að finna
geymsiustað
„Þessi verksmiðja er hin
fyrsta.sem byggð er samkvæmt
hinum nýju og ströngu kröfum,
sem gerðar hafa verið i Noregi
til mengunarvarna”, sagði
Martinsen, framkvæmdastjóri
hjá norska fyrirtækinu Elk-
em-Spigerverket a/s, er hann
var spurður um hreinsiútbúnað-
inn i væntanlegri kisiljárnverk-
smiöju á Grundartanga.
Martinsen var fulltrúi norska
fyrirtækisins á fundi með frétta-
mönnum, sem haldinn var eftir
að lánssamningur hafði verið
undirritaður i gær af fulltrúum
Islenska járnblendifélagsins og
Norræna fjárfestingarbankans.
„Við framleiöslu verksmiðj-
unnar myndast 20-25 þúsund
tonn af ryki, en með þessum
nýja útbúnaði verður hægt að ná
öllu rykinu. Siðan verður reynt
að nýta sumt af þvi aftur, en
einhver hluti verður eftir sem
fast efni og þvi veröur að koma
fyrir með tryggilegum hætti á
öruggan stað”, sagði Martin-
sen.
Hann sagði, að þær aðferöir,
sem Elkem hefði þróað, væru
mjög árangursrikar og væri
ekki ástæða til að ætla, að
mengun frá verksmiðjunni yrði
vandamál.
Varðandi endurnýtingu á
rykinu kom m.a. fram hjá hon-
um, að einn möguleikinn væri
sá, að nýta það til sementsfram-
leiðslu, og hefði i þvi sambandi
veriö rætt við fulltrúa Sements-
verksmiöju rikisins á Akranesi.
Það skapaði hins vegar visst
vandamál i þvi efni, að breyta
þyrfti eitthvað þeim staðli, sem
sementiö væri unnið eftir, en
það kynni að vera mögulegt hér
á landi. —ESJ
Eykur útflutningstekj-
ur um 6-í
A þessu korti sést hvar verksmiðja tslenska járnbiendifélagsins á
að risa.
Afköst verksmiðjunnar meö
tveimur ofnum eru áætluð 50
þúsund tonn á ári af 75% kisil-
járni, en hægt verður að fram-
leiða kisiljárn af öðrum gæöa-
flokkum, ef svo ber undir. Hrá-
efni til framleiðslunnar eru
kvartsgrýti, kol, kols, járn, raf-
skaut og raforka. öll hráefni til
framleiðslúnnar, önnur en raf-
orka, verða flutt inn, og fram-
leiðsla verksmiðjunnar verður
flutt á markað erlendis. Er
áætlað að verksmiðjan muni
auka útflutningstekjur islend-
inga um 6-8%.
Gert er ráð fyrir, að fyrri ofn
verksmiðjunnar verði tekinn I
notkun i ársbyrjun 1979, en hinn
siðari á miðju ári 1980. Stækk-
unarmöguleikar umfram tvo
ofna eru fyrir hendi.
Raforkuverð
Járnblendifélagið og Lands-
virkjun hafa gert meö sér
samning, sem tekur til kaupa á
' allt að 68 MW afli og 550 GWh
orku á ári, og er hann að hluta
til byggður á sölu afgangsorku.
Fyrir þessa orku greiðir Járn-
blendifélagið jafnaðarverð, sem
i fyrstu er 3.5 norksir aurar á
kilówattstund, en hækkar i 4
norska aura árið 1982. Hið upp-
runalega verð mun siðan breyt-
ast 1 samræmi við hækkun á
heildsöluvisitölu i Noregi.
Það er skoðun Norræna fjár-
festingarbankans, að verk-
smiðjan á Grundartanga verði
vel samkeppnisfær þar sem hún
( sameini Islenska raforku og há-
þróaða tækni norðmanna og
sterka stöðu þeirra á útflutn-
ingsmarkaði, þrátt fyrir þann
flutningskostnaðarauka sem
hlýst af staðsetningu verk-
smiöjunnar á tslandi.
150 manna starfslið
Starfsmannaþörf verksmiðj-
unnar verðu um 100 manns i
fyrstu, en siðan um 150 manns
þegar báðir ofnanir eru komnir I
notkun. Hluti starfsfólksins mun
fá sérþjálfun, sem Elk-
em-Spiegerverket mun láta i té
samkvæmt sérstöku samkomu-
lagi. Auk þess mun hið norska
fyrirtæki veita margháttaða
tækniþjónustu við rekstur verk-
smiðjunnar og byggingu henn-
ar. Þá verða ofnarnir og ýmis
fylgibúnaður keyptur hjá Elk-
em, og þaö annast einnig sölu á
framleiðslu verksmiðjunnar.
Hjá Járnblendifélaginu starfa
nú sex manns, en stjórnar-
formaður er dr. Gunnar
Sigurðsson, verkfæröingur.
—ESJ
Gera verður strangar
kröfur um mengunar-
varnir og hollustuhœtti
— sagði Gunnar Thoroddsen, iðnaðar'
ráðherra, um kísiljárnverksmiðjuna á
Grundartanga í gœr
„Megi þetta fyrirtæki verða
lyftistöng fslensku atvinnulifi og
um leið mikilvægur og merkur
þúttur I norrænu samstarfi”,
sagði Gunnar Thoroddsen, iðn-
aðarráðherra, I ávarpi er hann
flutti við undirritun lánssamn-
ings tslenska járnbiendifélags-
ins og Norræna fjárfestingar-
bankans i gær.
I ávarpinu vék iðnaðarráö-
herra að þvi, að þegar um stór-
iðju á Islandi væri að ræða,
vildu Islendingar fara fram meö
gát og varfærni.
„Með jafnfámennri þjóö”,
sagöi hann, „býr nokkur uggur i
sambandi við erlent fjármagn
og erlend áhrif, sem þvi kunna
að fylgja. Það sjónarmið veit ég
að norðmenn sjálfir þekkja frá
fyrri tið. 1 annan stað þarf að
gæta þess, að stóriðja raski ekki
byggð og byggðajafnvægi, né
dragi um of vinnuafl frá öðrum
atvinnugreinum. I þriðja lagi
verðuraö hafa i huga, að islend-
ingar hafa jafnan búið viö hið
tæra loft og hið langdræga út-
sýni, og eru næmir fyrir öllu þvi,
er valda kann mengun lofts,
láðs- og lagar. Þvi verður að
gera strangar kröfur um holl-
ustuhætti og mengunarvarnir.
Að þvi er stefnt að allra þessara
sjónarmiða veröi gætt I rikum
mæli við þá verksmiöju, sem nú
á að reisa”, sagði ráðherra.
—ESJ
Iðnaðarráðuneytið:
Páll Flygenring skip-
aður ráðuneytisstjóri
Páll Flygenring verkfræðing-
ur, hefur verið skipaður ráðu-
neytisstjóri i iðnaðarráðuneyt-
inu, og tekur hann við þvi starfi
af Árna Snævarr, sem hætti nú
um áramótin.
Páll fæddist 17. október 1925 I
Hafnarfirði, sonur hjónanna
Ingólfs Agústssonar Flygen-
rings alþingismanns og fram-
kvæmdastjóra þar og konu hans
Kristinar Pálsdóttur. Hann varð
stúdent frá MA 1946, og lauk
prófi I byggingaverkfræði frá
DTH I Kaupmannahöfn 1952.
Hann hefur m.a. starfað hjá
Almenna byggingafélaginu h.f.
um árabil, en starfaði i Sviþjóð
og Danmörku á árunum
1959-1961. Frá 1966 hefur hann
veriö deildarverkfræöingur hjá
Landsvirkjun. —ESJ
Samkomur í Tónabœ
fyrir unglinga 17 óra
og eldri lagðar niður
Lögð hafa verið á hiliuna á-
form um aö halda uppi sérstök-
um skemmtunum iTónabæ fyr-
ir unglinga 17 ára og eldri.
Vegna þess hve fáir unglingar
sóttu slikar skemmtanir sem
haldnar voru i október og
nóvember var talið að grund-
völlur væri brostinn fyrir að
binda aldursmörk við 17 ár.
Þess i stað verður lögð á það
áhersla að halda uppi
skemmtunum fyrir yngri ald-
urshópa, en þær skemmtanir
hafa gefist mjög vel. Hafa bæöi
verið haldnir dansleikir i disko-
tek-formi, og haft opið hús fyrir
yngri aldurshópana. Hefur það
m.a. orðið til þess, að ungling-
arnir hafa hætt að sækja á
Hallærisplanið.
Vinnunefndin um Tónabæ,
sem skipuð var á sinum tima af
Æskulýðsráði Reykjavikur, tel-
ur, að unglingar 17 ára og eldri
virðist fá fullnægt skemmtana-
þörf sinni annarsstaðar en i
Tónabæ.
Telur vinnunefndin þaö liggja
beint við að álykta sem svo, að
þessum unglingum sé greiður
aðgangur að vinveitingastöðum
borgarinnar. Ennfremur, að sá
hópur þessa aldurshóps, sem
vill sækja vinlausa skemmti-
staði, fái fullnægt þörfum sinum
hjá öðrum aðilum.
—AH