Vísir - 13.03.1977, Blaðsíða 2

2
f
Sunnudagur 13. mars 1977
vísm
YLHYRU MALIN
Aldrei hefur mér veriö illa viö
dani. Ekki svia heldur, hvaö þá
norömenn. Norömenn! — Nafn-
iö eitt minnir mig á bjartsýnar
kfum-skiöalyftur. Minnir á alla
norsku tannlæknanemana, sem
bjuggu á norska garöinum i al-
þjóöa-garöahverfinu i Paris og
hvaö mér þótti norska ótrúlega
spillandi stiflu i fagurri veiðiá,
sprengja þeir stifluna. Frönsk
alþýöa hefur hins vegar veriö
iöin aö sprengja stifiur i
mannfélagsmóöunni, sjálfri sér
og öörum til frelsunar. Þjóö-
hetjurnar, sem skólabörnin iita
upp til i Frakklandi eru bylt-
ingarmenn.
vissu um ljóshæröa yfirburöi
hins sápuþvegna og sósialdemó-
kratiska norræningja. Þessari
forheimskuöu sannfæringu um
aö fólk veröi latara, skitugra og
óeðlilegra eftir þvi sem sunnar I
álfuna dregur fylgir viðlika for-
heimskuö yfirborösþekking á
menningu og lifnaöarháttum
PS:
meðan ég man...
eftir Sigurð
Pálsson
/ •% \

$ w
\ X'
pö
K&k.
Ijótt tungumál. Litiö viö þvi aö
gera: þetta var móöurmál
þeirra strákanna og þeir sögöu
aö ég talaöi gammelnorsk og
lömdu mig um leiö I frændsemi
og vináttuskyni I bakiö til
óbóta. Garöstjórinn hétHuseby,
en ég segi ekkert um hann, aö
honum fjarstöddum.
Ég var kominn til Parisar
vegna þess aö einhver haföi sagt
mér aö frakkar væru þingeying-
ar Evrópu. Kannski er orsökin
sú, aö sjái þingeyingar land-
o_
Hvaö um þaö. Hjá norsku
tannlæknanemunum i Paris
kynntist ég litiilega afstööu
þeirra til Frakklands og frakka
og raunar suörænna þjóöa yfir-
leitt. Þeirra viöhorf hefur mér
æ siöan virst dæmigert fyrir
viöhorf „frændsemisnágranna”
vorra, skandinava, til frakka.
Þaö mætti kalla þetta furöulegt
sambland af snobbi og fyrirlitn-
ingu og hvort tveggja byggt á
vanþekkingu og kannski öllu
heldur hrokafullri fyrirfram-
\ \ ■
% %%\ ->
latneskra þjóöa, svo sem
frakka. Þvl má skjóta inn, aö
einmitt á blómaskeiöum
islenskrar menningar hafa allt-
af veriö sterk, raunveruleg
menningartengsl milli islend-
inga og frakka: tengsl byggö á
þekkingu.
Nú vill svo einkennilega til, aö
islendingar eru árlegir gestir
annarrar latneskrar þjóöar:
spánverja. Ég þekki ekki aöra
sólarferö af eigin raun en þessa
i Þjóöleikhúsinu og dæmi þvl
Mjög spennandi og gamansönr
ný, ensk-bandarisk kvikmynd
litum.
ekki fyrirfram meö hvaöa hætti
islendingar kynnast hinu nýja
umhvcrfi og fólkinu og lifnaöar-
og hugsunarhætti þess. Aö
dæma fyrirfram = aö fordæma.
En mér er sagt, aö ansi fari lítiö
fyrir raunveruiegum kynnum
flestra sólarferöalanga viö
spánverja og Spán yfirleitt.
Samt held ég aö viö islendingar
höfum mjög gott af aö kynnast
svona óliku umhverfi, þó ekki sé
nema i hálfsdagsferð úr sólar-
gettóinu til Granada eöa eitt-
hvaö annað. öll kynni af ólikum
menningarheildum eru okkur til
góös, séu þau á jafnréttis-
grunni og af þekkingarlöngun
sprottin, en ekki af sjálfum-
glaöri. (f y ri rg efiö’)
skandinaviskri vissu um aö viö
séum eðlilegir, náttúrulegir og
þeir, sem eru ÓLtKIH okkur séu
óeölilegt pakk. Kynni af ólikum
menningarheildum og tungu-
málum geta veitt okkur mögu-
leika til þess aðskilja okkur sjálf
og meta i ljósi jafnræöistengsla,
'
„Fegins gleðitár
Fyrir 50 árum. Fyrir 100 árum. Oft og einatt birta
islensk dagblöðdálka og greinar þar sem brugðið
er upp svipmyndum úr liðinni tið eins og þeim
voru gerð skil i þeirri samtimasagnfræði sem
tímarit og blöð eru. En það þarf ekki að fara svo
langt aftur i timann til þess að finna sitt af hverju
sem fallið hefur i gleymsku,og gaman er að rifja
upp. Fólk er fljótt að gleyma. Helgarblaðið mun á
næstunni draga fram i dagsljósið ýmis kennijeiti
islensks mannlifs fyrir aðeins 15 árum eins og
þau birtust i þeim aldarspegli sem blaðsiður Visis
eru* —AÞ
drupu
//
Reykjavikurlifiö vikuna 12-19.
mars 1962, — fyrir 15 árum — ,
snerist allt meira og minna i
kringum einn atburö.
„Gti i hinum stóra heimi”
eins og dönsku blöðin segja,
voru framin voðaverk að vanda,
og stærstu ótiöindin þessa dag-
ana komu frá Alsir, þar sem
blóöbaðið stóð sem hæst vega
baráttu OAS-hreyfingarinnar.
Enþað voru ekki þessiratburöir
sem mest voru ræddir i Reykja-
vik.
Og þótt Gunnar Thor. lýsti þvi
yfir á Varðarfundi með tilheyr-
andi uppslætti i VIsi að skatta-
aþjánin á Islandi væri oröin
„allt of mikil” (i^Þá kipptu
menn sér ekkert sérstaklega
upp við það.
Né heldur var gruflað mjög
mikiö i umræðum á alþingi um
undirbúning aö byggingu
„alúminumverksmiðju” ^þá
var ,,ál” ekki komið inn i ást-
kæra, ylhýra máliö) á íslandi.
Og þótt flensufaraldur skæður
geisaði með sliku offorsi um
landiö aö stór skörð voru höggv-
in i raðir vinnandi fólks atvinnu-
lifiö smálamaöist oghitamælar
og magniltöflur yröu illfáanleg-
ar nauösynjar — þá var þaö ekki
þaö (sem menn ræddu á götu-
hronum og yfir kaffibollum I
Reykjavik þessa vikuna.
Leiktjöld i Reykjavikur
höfn.
Sá atburður var frumsýning
Þjóðleikhússins á My Fair
Lady.
Sjaldan eöa aldrei hefur ein
leiksýning gripiö okkur svo föst-
um tökum. Um sýninguna, aö-
draganda umstangið i kringum
hana lék sérstæður ljómi i hug-
um almennings sem maöur eftir
á skilurekki i hverju fólst. Þetta
var dýrasta uppfærsla Þjóöleik-
hússins og mikiö i húfi. Leikritiö
haföi „fariö sigurför um heim-
inn’. En samt skýrir þaö varla
hvernig til aö mynda. stendur á
þvi aö koma leiktjaldanna sjó-
leiöis á Reykjavikurhöfn var til-
efni til forslöufrétta meö stór-
um myndskreytingum I blööun-
um.
Þaö hefursjálfsagthaftsittaö
segja að spenningur haföi skap-
ast um val leikara í aöalhlut-
verkið, — hlutverk Elisu
Doolittle — og voru margar
ungar konur reyndar af danska
leikstjórnandanum Svend Aage
Larsen sem i þann tíð þótti mik-
ill kraftaverkamaður. Og fyrir
valinu varð svo alls óþekkt
stúlka, Vala Kristjánsson. Ekki
var að sökum aö spyrja aö hún
sjarmeraöi alla upp úr skónum
og uppfærslan varö mesta
„dúndursöksess” leikhússins
fyrr og jafnvel siöar.
Ljósmyndarar með „öll
spjót úti...”
En þaö er ekki sist gaman og
fróöl, aö fletta gömlum dag-
blöðum fyrir þá sök aö frá-
sagnarháttur þeirra tekur ótrú-
lega haröfleygum breytingum,
og það á jafnskömmum tima og
15 árum. Þannig segir Visir frá
hinni langþráöu og umtöluöu
frumsýningu 12. mars undir
fyrirsögninni „Kossar og
kampavin”:
„Ljósmyndarar Reykjavikur-
blaöanna voru mættir i Þjóö-
leikhúsinu i fyrrakvöld, þegar
My Fair Lady var frumsýnd og
höföu öll spjót úti, vöktuu fótmál
leikhúsgesta og snigluðust upp i
Krystalssal aö sýning lokinni,
þar sem leikarar, leikstjórar,
dansarar og söngvarar köstuðu
mæðinni, kysstust eins og þeir
hefðu heimt hver annan úr helju.
skáluöu i kampavini við hvern
sem var, tignustu boðsgesti,
forseta og forsetafrú eöa ráö-
herra. Þar var gaman að sjá
kokknei i bættum gallabuxum
innan um allt hiö finasta, sem
leikhúsgestir tjölduðu.”
Vel mættu islenskir blaöa-
menn i dag taka sér svona
dramatiska og fjörlega
stemmningslýsingu sér til fyrir-
myndar.
,,Ja, mikill djöfull mað
ur...”
Og áfram skrifar ónafn-
greindur blaöamaöur Visis 12.
mars 1962:
„Sumir voru svo þreyttir, svo
glaöir, aö þeir máttu ekki vatni
halda. Fegins gleöitár drupu
beggja megin viö kampavins-
glasiö á vörunum (!) Danir,
Tvistdanssýning Halla og Stinu.
þjóöverjar og fleiri aökomu-
menn þóttust tala islensku full-
um fetum og hinir Islensku
mundu ekki sitt móöurmál og
töluðu eitthvaö annaö, sennilega
dönsku, þýsku, kockneiskueöa
ég veit ekki hvað og allir voru
svo hamingjusamir. Einn leik-
ari heyröist segja: „Ja, mikill
djöful maöur. Þegar maöur
hugsaði fyrst i kvöld, já, hvern-
igskyldi þetta takast? Sko þetta
varð að takast! Þessi makalausi
leikstjóri sagöi á lokaæfingu:
Sjáið, nú vantar okkur 50% enn.
Og á morgun má ekki vanta 1/2
prósent. Aö duga eða drepast.
Svo skeöi undriö. Kom utan úr
salnum. Loftið dirraði af stemn-
ingu. Þaö var svakalegt maður.
Og þá fór allt á ferö og flug. Æi,
þaö er ekki hægt að lýsa þessu.
Þessu meö stemninguna. Þaö er
sko hægt að slá mann til jarðar
meö þessum iskulda eöa
tómlæti utan úr sal. Ég er ekki
að álasa leikhúsgestum. En
voöalega væri nú gott aö komast
oftar á sömu bylgjulengd, viö á
sviðinu og þiö úti I salnum”.
„ ...og allt hvað heiti heF
ur”
Svo var komið aftur með
kampavin i glösin og piparkök-
VÍSIR
Ctgefandi: Heykjaprcnt hf.
Kramkvæmdastjdri: Davlft (.uftmundsson
Hitstjórar:Pnrsteinn Pálsson dbm.
ðlafur Hagnarsson
Kitstjórnarfulltrúi: Bragi Guömundsson. Fréttastjóri erlendra frétta: Guömundur Pótursson. Um-
sjón meó helgarblaói: Arni Þórarinsson. Hlaóamenn: Edda Andrésdóttir, Einar Guöfinnsson, Elías
Snæland Jónsson, Finnbogi Hermannsson. Gubjón Arngrímsson. Kjartan L. Pálsson, óli Tynes,
Sigurveig Jónsdóttir, Sæmundur Guftvinsson tþróttir: Björn Blöndal, Gylfi Kristjánsson. Akur-
eyrarritstjórn: Anders Hansen. Ctlitsteiknun: Jðn Oskar Hafsteinsson og Magntls ólafsson. I.jós-
myndir: Jens Alexandersson, Loftur Asgeirsson. Auglýsingastjóri: Þorsteinn Fr. Sigurftsson.
Dreifingarstjóri: Sigurftur R. Pétursson.
Auglýsingar: Slftumúla 8. Slmar 11860. 86611.
Afgreiftsla : llverfisgata 44. Slmi X6fil 1
Hitstj'ón :Srftumúla*14.Slmi 86611. “Ilnur
Akureyri. Slmi 96-1980f»
Askriftargjuld kr. 1100 á mánufti innanlands.
Verft I lausasölu kr. «0 eintakift.
Prentun: Hlaftaprent hf.
Áskriftarsími Vísis er 86611
Hringið strax og tryggið ykkur eintak
af Vísi til lesturs hvern dag vikunnar
fyrir aðeins 1100 krónur á mánuði