Tíminn - 05.09.1968, Blaðsíða 9

riMMTUDAGUR 5. september 1968.
TÍMINN
9
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Framkvæmdastjóri: Kristján Benediktsson. Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb), Andrés Kristjánsson, Jón Helgason og IndriSi
G. Þorsteinsson Fulitrúi ritstjórnar: Tómas Karlsson, Aug-
lýsingas.tjóri: Steingrimur Gíslason Ritstj.skrifstofur 1 Eddu-
húsinu, símar 18300—18305 Skrifstofur: Bankastræti 7. Af-
greiðslusími: 12323, Auglýsingasími: 19523 Aðrar skrifstofur,
sími 18300. Askriftargjald kr. 120.00 á mán innanlands — í
lausasölu kr. 7.00 eint. — Prentsmiðjan EDDA h. f.
■
" Akvörðun ríkis-
stjórnárinnar einnar
Ríkisstjórnin hefur gripið til þeirrar bráðabirgða-
ráðstöfunar að leggja 20% innflutningsgjald á allar
vörur, sem fluttar eru til landsins. Rök hennar eru þau,
að þetta hafi verið óhjákvæmileg ráðstöfun vegna efna-
hagsástandsins. Sökum þess hafi ekki verið hægt að
bíða eftir niðurstöðum þeirra viðræðna, sem eru að
hefjast milli stjórnmálaflokkanna um lausn hinna efna-
hagslegu vandamála.
Það hefur komið ýmsum kynlega fyrir sjónir, að
þessi bráðabirgðaráðstöfun er tilkynnt sama daginn og
viðræður flokkanna hefjast. Fljótt á litið gætu ókunn-
ugir dregið af því þá ályktun, að ríkisstjórnin hafi haft
um þetta einhver samráð við stjórnarandstöðuna. Þessu
er þó síður en svo til að dreifa, eins og kom fram í við-
tali við formann Framsóknarflokksins hér í blaðinu
í gær og einnig var áréttað í sameiginlegri yfirlýsingu
frá viðræðunefnd stjórnmálaflokkanna. Ríkisstjórnin ein
ber alla ábyrgð á þessari ákvörðun, og tók hana án nokk-
urs samráðs við stjórnarandstöðuflokkanna.
Viðræður stjórnmálaflokkanna eru rétt að byrja og
enn hefur ríkisstjórnin ekki lagt fram neinar fullnægj-
andi upplýsingar um, hvernig raunverulega er ástatt.
Þvert á móti er sagt, að það geti enn tekið margar vikur
að safna gögnum. Þetta sýnir í hæsta máta léleg vinnu-
brögð, þar sem ríkisstjórninni mátti löngu vera ljóst
að hverju stefndi. En ráðherrarnir þurftu sín sumar-
leyfi og það varð að ganga fyrir því, að hinum mest
aðkallandi verkum væri sinnt fyrr en komið var í óefni.
Ef rétt hefði verið á málum haldið áttu viðræður
flokkanna að hefjast svo tímanlega, að þeir hefðu haft
tækifæri til að ræða um bráðabirgðaaðgerðirnar áður en
þær voru ákveðnar af ríkisstjórninni. Jafnframt hefðu
fullnægjandi gögn þá strax átt að vera ifyrir hendi. Allt
eru þetta vinnubrögð, sem bera vott um værukæra og
uppgefna ríkisstjórn.
Misheppnuð stefna
Hinn stórfelldi innflutningsskattur, sem ríkisstjórnin
hefur gripið til, sínir mat hennar á efnahagsástandinu.
Það er játning hennar á því, að hér sé raunverulega allt
að fara í strand, þrátt fyrir góðærið á árunum 1961—66
log margskonar efnahagsráðstafanir ríkisstjórnarinnar
síðan. Vissulega hafa ýmsir erfiðleikar bætzt við
seinustu misserin, en vegna þeirra þyrftu at-
vinnuvegirnir, ríkisbúskapurinn og þjóðarbúskapurinn
ekki að vera í rúst, ef rétt hefði verið stjórnað á góðæris-
árunum. Það, sem hér blasir við, eru rústir óhyggileg-
ustu stjórnarstefnunnar, sem hér hefur verið fylgt, við-
reisnarstefnunnar svonefndu. Vegna ófaranna af völdum
hennar, gerir ríkisstjórnin nú neyðarráðstafanir til bráða-
birgða og biður andstæðingana um hjálp.
Það ætti því ekki að þurfa að vera þrætuefni lengur,
að s*l stjórnarstefna, sem fylgt hefur verið að undan-
förnu, hefur misheppnazt, og nú getur ekkert hjálpað
nema víðtæk stefnubreyting.
Því aðeins verða viðræður flokkanna þjóðinni til
gagns, að þeir gangi til þeirra með þessum skilningi og
hugarfari.
Richard D. Lyons, New York Times:
Olvun er meginorsök dauðaslysa
á þjóðvegum Bandaríkjanna
Ölvun veldur árlega um 25 þús. dauðsföllum í umferðinni.
HUGQUM okkur, að íbúum
Manhattan eytjar væri eytt, sér-
hverjum karlmanni, konu og
barni, sem búa á hinu þéttbýla
svæði milli Harlemú og Batt-
érygarðs.
Erfitt virðist að hugsa sér
slíkt, en þó hefir þetta hræði
lega mannfall orðið hér hjá
okkur Bandaríkjamönnum —
1,7 milljónir manna á þessari
öld. Þetta er gjaldið—, sem við
höfum greitt fyrir þægindi bif-
reiðanna. Siðustu tvö árin
hafa rúmlega 100 þúsundir
Bandaríkjamanna látizt í slys-
um, sem vélknúin farartæki á
landi hafa lent í.
Þeir, setn láta sér annt um
öryggi manna, hafa fyrir ’öngu
krafizt, að komið verði í veg
fyrir þetta blóðbað. Samt,halda
hin vélknúnu farartæki áfram
að brytja fólkið niðjr dag eítir
dag og ástæðan er, sins og
einn hinna kj'örnu embættis
manna í Bandaríkju'num hefur
komizt að orði:
„Það er óvinsælt stjórnmála
lega að draga úr réttindum öku
manna og þar að auki lætur
enginn sig.varða þetta verulega
fyrri en að hann sjálfur eða
einhver úr fjölskyldu hans
verður fyrir þvi.“
FÁEINIR menn eru þó farn
ir áð láta þetta til §ín taka upp
á síðkastið, og er þar bœði um
að ræða almenna borgara og
sérstaka áhugamenn. Krafa
þeirra um að ,,ríkisstjórnin“
aðhafist eitthvað hefir leitt til
þess, áð opinberir embættis-
menn hafa leitazt við að kom-
ast að raun um orsakir bif-'
reiðaslysavandans og finna leið
ir til úrbóta — ef einhverjar
eru.
Árangur einnar af fyrstu til-
raunum samríkisins til þess
að gera sér grein fyrir orsök
um bifreiðaslysanna pg hugsan
legum úrbótum var birtur nú
f\*rir skörnmu. Þar var tekið
til meðferðar samhengið milli
áfengis og öryggis á þjóðveg-
um Og sú skýrsla er sannar
lega til þess fallin að af mönn
um renni.
í skýrslunni er talið, að ár-
lega séu a.m.k> 25 þús. dauðs
föll á þjóðvegum að einhverju
leyti að kenna áfengisneyzlu
ökumanns farartækis, sem vald
ið hefir dauðaslysi, eða vegfar
andans, sem fyrir því hefir
orðið. Auk þessa er talið, að
um 800 þúsund af þeim fjórtán
milljónum ökuáfalla, sem ár-
lega verða allt fmá minni hátt
ar óhöppum til stórslysa, mcgi
að einhverju leyti rekja til
áfengisneyzlu.
HÖFUNDUR áminpstrar
skýrslu er dr. William Haddon
yngri, en hann er forstöðumað
ur umferðaöryggisdeildar sam
göngumálaráðuneytisins. Skýrsl
an er 184 blaðsíður og þar er
Ilögð á það sérstök áherzla, hve
ótrúlega fámennur hópur öku
manna, sem eru ofdrykkju-
í menn eða eiga við erfiðleik-.
Þau eru mörg umferðarslysln, sem orsakast vegna ölvaðra öku-
manna.
að stríða á þvi sviði, hafi lent
í furðulega mörgum af alvarleg
ustu umferðaslysunum
Að minnsta kosti annað
hvort dauðsfall ökumanna í
slysum, sem ein bifreið lenti
í og nálega helmingur þeirra
dauðaslysa, sem meira en eitt
farartæki lentu í, reyndust
vera af völdum ökumanna, sem
teljast verulegir drykkjumenn,
en þeir eru ekki nema einn til
fjórir af hundraði allra þeirra,
sem bifreið aka í Bandaríkjun
um.
Við nánay athugun kom í
ljós, að fjölmargir ökumenn,
sem lent höfðu í alvarlegum
umferðaslysum, reyndust „að
einhverju leyti öðru vísi en
aðrir ökumenn, hvort sem þeír
voru drykkjumenn eða ekki.“
Meðal annars reyndust hlut-
fallslega margir þeirra hafa ver
ið handteknir og dæmdir áður
fyrir umferðabrot, auk þess
sem æviferilsskýrsla þeirra
leiddi í ljós félagsleg áföll eða
heilsubilun, sem að einhverju
leyti stóð í sambandi við áfeng
isneyzlu, svo sem ófarsælt
hjónaband, lifrarsjúkdóma o. s.
frv.
f skýrslunni er hvatt alveg
sérstaklega til aukinnar alúðar
við lausn á vandanum, sem
tengdur er drykknum öku-
mönnum, þar sem „nýjustu
rannsóknir hafa leitt í ljós, að
allhár hundraðshluti þeirra,
sem sviftir hafa verið ökuleyfi
um lengri eða skemmri tíma
vegna áfengisafbrota, halda
áfram að aka.“
Bent er sérstaklega á þrjór
leiðir í þessu efni: Eflda eftir
litsþjónustu að næturlagi og
henni dregið en slys eru tíð-
um helgar, þegar helzt er úr
ust, aukið aðhald um bættan
akstur, bæði með auknu og
bættu lögreglueftirliti og
áhrifameiri lögum en áður.
Þá er og hvatt til þess í.
skýrslunni, að notfæra sér í
auknum mæli ýmsar athuganir
til þess að koma upp um lög-
brjóta, eins og til dæmis þær,
sem farið var að nota 1 Bret
landi árið sem leið. Þarna
er átt við ,,andardráttarkönnun
ina“, þar sem grunaður öku
maður er látinn anda í plast
belg til þess að áikveða, hvort
hann sé undir áhrifum áfeng
ÞE9SARI könnun, ásamt
þyngri refsingu en áður fyrir
afbrot, er einkum þakkað það,
hve. mjög umferðaslysum al-
mennt og dauðaslysum á þjóð
vegum hefir fækkað í Bret-
landi. Tiltölulega auðvelt var
að koma þessarri könnun á i
Englandi, miðað við það sem
væri í Bandaríkjunum, sem
skiptast í 50 fylki með mismun
andi löggjöf.
Höfundur skýrslunnar hefur
auðvitað gert ráð fyrir þessu
og mællr með samþykkt nýiTa
laga, þar sem það sé viður
kennt afbrot að aka bifreið ef
áfengisprósentan i blóðinu fer
upp fyrir ákveðið mark. Með
þessu móti yrði miklu auðveld
ara en áður að grípa til athug
ana- eins og ..andardiráttarkönn
unarinar", auk þess sem sak-
sókn á hendur lögbrjótum yrði
greiðari en áður. Lög hinna
ýmsu fylkja um ölvun við
akstur eru í ákaftega mismun
andi.
Skýrslan sætti verulegri
gagnrýni fyrst eftir að bún
kom út, einkum þó af hálfa |
Framhald a bls. 15. ■