Vísir - 04.09.1977, Qupperneq 7

7
VISIR
Sunnudagur 4. september 1977
Hábstefnuhúsib I Rönneberg I Svlþjóö, þar sem rætt var um kvikmyndir og söfn sumarið 1976.
Björnsson. „bað mætti hugsa
sér að maður frá safninu gæti
slegist i föt með sjónvarps-
mönnum, þegar þeir fara i
heimsóknir sinar út á land. Slík-
ur maður gæti komið auga á
ýmislegt vegna fagþekkingar
sinnar sem fréttamenn ættu á
hættu að missa af. Ég héf fært
þetta i tal við forráðamenn
sjónvarps, en ekki hefur enn
orðið afsamvinnu. Einnig finnst
mér koma til álita að halda til
haga bæði afgöngum úr frétta-
filmum, sem flestir enda i
ruslakörfunni og þeim frétta-
myndum sem ella yrði fleygt,
auk annars efnis sem annars
yrði hent. Það er akkúrat mat
fréttamannsins i dag, sem ræð-
ur þvi hvað sýnt er eða varð-
veitt. Kannski þættihinn hlutinn
miklu merkilegri eftirsosum 10
ár. Maður sér þetta bara á t.d. á
myndunum hans Óskars Gisla-
sonar. Um þetta leyti sem hann
var að, heyrði ég talað um að
þetta væri nú ósköp ómerkilegt.
Hann væri nú ekki upp á marga
fiska. En svo þegar maður sér
þetta 25-30 árum seinna, þá eig-
inlega fellur maður i stafi yfir
þvihvað það er andskoti gaman
að hann skuli hafa tekið þessar
myndir.”
Varðveisla.
®öll kvikmyndagerð, hvort
heldur er leikin kvikmynda-
gerð, heimildarmyndagerð eða
þjóðháttamyndagerö leiðir
óhjákvæmilega til stofnunar
kvikmyndasafns, sem hefur þaö
hlutverk, aö varðveita a.m.k.
eitt eintak af hverri kvikmynd
(sbr. skyldueintök bókasafna)
og hafa á öörum að skipa ýmist
til útláns eða eigin sýninga. Enn
sem komiö er hefur þetta m<ál
ekki hlotið fylgi hér á landi, o@
þess vegna er það litla sem tekiö
hefur verið af kvikmyndum hér
igegnum árinýmistá góöri leið
með að skemmast vegna óvið-
unandigeymsluskilyrða eða það
er með öllu glatað. Arni varð
áþreifanlega var viö það á ráð-
stefnunni hverjum augum gest-
irhennar lita á þessi mál. Hann
hafði sankað að sér nokkrum
kvikmyndum til fararinnar, þar
á meðal hinum sigildu Islands-
myndum. Að auki haföi hann
með sér kvikmynd, sem áhuga-
maður hafði tekið af 1. mai
göngu i Reykjavik árið 1942. Að
aflokinni sýningu hennar sagði
Arni við ráðstefnugestina:
,,Ég sýndi ykkur nú þessa
mynd mest i briarii. Þetta er
einasta eintakið, sem til er af
þessari mynd. Hún er ekki gerö
af neinum metnaði, hún er sjálf-
sagt tæknilega mjög ófullkomin.
Finnst ykkur ástæöa til að varð-
veita svona mynd?” Þá luku
menn upp mörgum munnum og
sögðu: ,,1 guðs almáttugs bæn-
um lötu taka kópiu af mynd-
inni, áðuren þaðerum seinan.”
Dramatiska Institutet i Stokk-
hólmi bauðst til að gera þaö án
tafar. Fræðslumyndasafnið tók
það svo að sér.
Kvikmyndasöfn.
„Allir voru sammála um að
kvikmyndasöfn væru nauðsyn”
segir Arni. „Hins vegar spretti
þau ekki alsköpuð út úr höfði
Seifs. Það verður að byrja á
þessu við einhverja stofnun sem
þegar er fyrir hendi, svo að ekki
sé beðið eftir svona þjóðarkvik-
myndahlöðu endalaust. Sjálfum
finnst mér algjört aukaatriði,
hvað þetta væri, hvort safnið
væri einhver deild úr sjónvarp-
inu, útibú úr Fræðslumyndá-
safninu eða ljósmyndadeild
Þjóðminjasafnsins. Aðalatriðið
er að byrja við einhverja stofn-
un og þá þarf ekki að bæta
meiru við til að byrja með en
svona hálfum starfskrafti. Svo
bara hleður þetta utan á sig þar
til deildin sprengir e.t.v. stofn-
unina utan af sér og það verður
að búa til sérstakt safn.
Svo kynni að fara að það losn-
aði töluvert pláss hjá okkur á
Þjóðminjasafninu innan tiða»>
m.a. .þégar að þvi kemur að
Listasafnið flytur. Þá myndast
töluvert húsnæöi allt i einu.
Þjóðminjavörður hefur hug á
þvi fyrir sitt leyti að bæta kvik-
myndadeild við ljósmyndasafn-
ið sem er þegar orðið fullt starf
fyrir einn mann að sjá um, svo
mjög hefur það vaxið og veriö
skipulagt á siðustu 10 árum.
Kvikmyndasafn myndi hirða
hvaða filmubút sem væri líkt eg
Landsbókasafnið prentað mál
án þess að leggja nokkurn dói%
á það hvort það væri „merki-
legt” eða „ómerkilegt.”
---------------®------------
Þið vitið ekki nema
að þiö séuð með borsfeu
i húsinu!
„Þetta slagorð hefur verið
notað á Norðurlöndum til að
setja svolitinn skrekk i fóik til
þessaðfá það tilað leita i drasli
hjá sér aö hugsanlegum göml-
um kvikmyndum, amatör-
myndum og koma þeim i vörslu
kvikmyndasafna.
Amatörar lita gjarnan fram-
leiðslu sina engum alvarlegum
augum. Filman er þeim oft bara
eins og hver önnur segulbands-
spóla, sem maður tekur upp á
og siðan er látin einhvers staöar
ofan i skúffu eða kassa. I jóla-
hreingerningu er þetta kannski
ásamt öðru dóti sett ofan i kjall-
ara eða upp á háaloft. Siðan
gleymist þetta. Svo þegar menn
flytja kannski úr einu hús-
næöinu i annað þá er þessu
kannski fleygt, svona eins og
hverju öðru rusli, sem maöur
hefur ekki gaman af lengur.
Svona getur þetta farið for-
görðum. 1 öðru lagi geymast
filmur oft við bandvitlausar að-
stæður hvað raka og hitastig
snertir og eyðileggjast af þeim
sökum. Og ef þetta eru mjög
gamlarkvikmyndir, svonefndar
nitratfilmur, sem voru i brúki
allt fram undir 1940 að ég held,
þá getur verið stór ikveikju-
hætta af þessu. Nú, maður veit
ekki nema að eitthvað af þess-
um elds-voðum, sem sagt er um
að eldsupptök hafi verið ókunn,
og menn hafa ekki getað tengt
rafmagni eöa öðrum liklegum
upptökum, hafi orðið vegna
sprengingar nitratfilmu,” segir
Ami að lokum.
Að endingu.
^Þeií, sem lesa þessar linur
em hér með hvattir til að láta
vita um kvikmyndir eða kvik-
myndaspotta, sem þeir kynnu
að hafa i vörslu sinni eða rækju
á f jörur þeirra við nánari athug-
un. Þess má geta hér i þessu
sambandi að menntamálaráðu-
neytið hefur veitt undirrituðum
kvikmyndaspjallshöfundi og
Sigurði Sverri Pálssyni, kvik-
myndagerðarmanni og gagn-
rýnanda reokkurn styrk til að
leita uppi og skrásetja Sllar is-
lenskar kvikmyndir eða kvik-
myndir teknar á Islandi og gera
á þeim ástandslýsingu með það
fyrir augum að þær hljfði var-
anlega viðgerð áöur en það
Verður um seinan. Má segja að
með þessu sé verið að stiga
fyrsta skrefið i átt til islensks
kvikmyndasafns.
Arni Björnsson hefur hafið
umræðu um þessi mál i útvarps-
þættisinum og tekur einnig fús-
lega á móti öllum upplýsingum
um gamlar kvikmyndir, sem
fólk kynni að luma á.
Þá er þess að geta að Kvik-
myndaklúbbur framhaldsskól-
anna, Fjalakötturinn, hefur út-
vikkað starfsemisina og stofnað
kvikmyndasafn, sem sam-
kvæmt reglugerð hefur það að
markmiði að eignast og koma á
framfæri kvikmyndum, sem
þykja menningarlega athyglis-
verðar. Hafa þegar verið keypt-
arnokkrar sigildar kvikmyndir
til safnsins. Þetta er lofsvert
framtak. Ennfremur hefur til-
lögum nefndar skipaðri af
menntamálaráðuneytinu um
kvikmyndasjóð og kvikmynda-
safn Islands, verið skilað til
ráðuneytis og biða úrlausnar. Af
þessu samanlögðu má segja að
einhver hreyfing sé á þessum
málum hér, en einhvern herslu-
mun vantar til þess að tengja
þræöina saman. 1 þessu tilviki
gæti orðið afdrifarikt að biða of
lengi eftir raunhæfum fram-
kvæmdum.
Algjör öþarfi!
Leiktœkin eru í
þœgilegri hœð fyrir K &
flest alla -
Leiktæki sem allir
aldursflokkar geta
UN6IRSEM
Fi.'in.i.r.miu, si ^ ^
I / — Kappakstursbill I . jk
\ / Gos & sælgæti |
||i Leiktœkjasalurinn |ók«v
'V GRENSÁSVEG 7
VÍSIR