Vísir - 07.10.1977, Qupperneq 4

Föstudagur 7. október 1977 vism
ISRAEL BYR SIG
UNDIR STRÍÐIÐ
— sem hefst fljótlega ef ekki nást samningar
ísrael hefur með leynd
lýst yfir neyðarástandi
og er nú að birgja sig
upp af skotfærum, elds-
neyti og matvælum, að
sögn Anwars Sadat, for-
seta Egyptalands.
Sadat sagði i viðtali
við egypska sjónvarpið
að sér hefðu borist upp-
lýsingar um þetta, en
sagði ekki hvaðan. Hann
sagði ennfremur að inn-
an skamms yrði að lik-
indum mynduð sam-
steypustjórn i ísrael.
„Israel er að búa fólk undir það
sem það ætlar að gera... hvað það
ætlar að taka...” Sadat útskýrði
þetta ekki nánar.
Það er alls ekki óliklegt að eitt-
hvað sé til i þessu hjá egypska
forsetanum. Þegar Bandarikin og
Sovétrikin stóðu sameiginlega að
tillögu um Genfarráðstefnu þar
sem gengið yrði út frá „rétti pal-
estinsku þjóðarinnar”, urðu
fsraelar mjög reiðir.
Hótað var að lýsa yfir neyðará-
standi og sagt að nauðsynlegt
kynni að verða að mynda þjóð-
stjórn til að standa gegn þrýstingi
frá austri og vestri.
Israelar vita ósköp vel að ef
ekki tekst að ná einhverju sam-
komulagi i Genf, er það aðeins
spurning um vikur, hvenær nýtt
strið brýst út.
Þeir ætla örugglega ekki að láta
koma sér á óvart eins og i Yom
Kippur striðinu, það er miklu lik-
legra að þeir hafi frumkvæðið i
þetta skipti. Hernaðarsérfræð-
ingar eru sammála um að Israel
geti gersigrað heri Arabarikj-
anna á tveimur eða þremur vik-
um, jafnvel án þess að byrja með
skyndiárás.
ísraelskt leifturstrið?
Ef Israel lendir úti i horni i
Genf, er ómögulegt að segja hvað
gerist. Oliuauður Araba og at-
kvæði þriðja heimsins hjá Sam-
einuðu þjóðunum eru landinu
þung byrði. Aðeins stuðningur
Bandarikjanna hefur komið i veg
fyrir að Israel væri rekið úr sam-
tökunum og einangrað á pólitisk-
um vettvangi.
En nú er Bandarikjamönnum
mikið í mun að ná friði og virðast
vilja greiða fyrir það verð sem
fsraelar telja alltof hátt.
Þeir eru sannfærðir um að það
sé nánast sjálfsmorð að gefa eftir
herteknu svæðin þvi þaðan tæki
það heri Araba aðeins nokkrar
minútur að komast inn i þétt-
býliskjarnana i hjarta landsins.
Ef fsraelar verða reknir úti i
horn, er þvi ekki útilokað að þeir
hefji eitt af sinum leifturstriðum
til þess að eyða herjum Araba-
rikjanna og rikja sem óumdeilan-
lega eru sterki aðilinn á þessu
svæði.
Hvað Rússar gera þá er nokkuð
sem Carter forseti vill helst ekki
hugsa um. Hann veit hinsvegar
að ef tsraelar verða nógu örvænt-
ingarfullir geta þeir gripið til
allskonar óyndisúrræða. Og þaö
er kannski sterkasta vopn Gyð-
ingarikisins I augnablikinu.
Carter og Begin, forsætisráðherra ísrael. Carter
veit að ef ísraelar verða reknir út i horn, hefja þeir
leifturstrið
FJÖLSKYLDAN HÓTAR
AÐ SVELTA SIG í HEL
I MOSKVU
Fjöskylda rússnesks sjó-
manns sem flúöi til Sví-
þjóöar árið 1974 er farin í
hungurverkfall og hótar aö
svelta sig í he! ef hún fær
ekki leyfi til að flytjast úr
landi og til heimilisfööur-
ins.
Valentin Agapov notaði tæki-
færið þegar skip hans lá i höfn i
Sviþjóð til að flýja og baðst hælis
sem pólitiskur flóttamaður.
Æ siðan hefur kona hans, Lud-
milla, dóttir þeirra og 67 ára
gömul móðir verið að reyna að fá
leyfi til að flytjast til hans. Beiðn-
um þeirra hefur alltaf verið synj-
að.
A siðasta ári rak Ludmilla hnif i
brjóst sér á vegabréfsskrifstofu i
Moskvu, þegar henni var enn
neitað um vegabréfsáritun. Hún
henur tvisvar verið send á geð-
veikrahæli siðan maður hennar
flúði.
„Ef þú verður
þœgur verður
gott að vera
rússneskur"
í hinni nýju stjórnar-
skrá Sovétrikjanna,
sem samþykkt verður
einhvern næstu daga,
er ibúum landsins lofað
umönnun, velsæld og á-
hyggjuleysi — ef þeir
haga sér almennilega.
í Stjórnarskránni er
tryggður réttur ibú-
anna til atvinnu, hús-
næðis, hvildar og
skemmtunar, mennt-
unar, umönnunar i ell-
inni, að ógleymdu mál-
frelsi og ritfrelsi.
Þó er tekið fram að þessi rétt-
indi séu aðeins til handa þeim
sem noti þau til að styrkja hið
sósialistiska kerfi. Ekki er getið
um hver örlög biði þeirra sem
ekki vinna að uppbyggingu
kerfisins, þeirra sem vilja
breyta því.
Ekkert í hinni nýju lýðræðis-
legu stjórnarskrá bendir til þess
að hætt verði að loka andmæl-
endur inni á geðveikrahælum,
eða reka þá úr landi.
Leonid Brezhnev, allsráðandi
Sovétrikjanna, sagði þegar
hann kynnti stjórnarskrána fyr-
ir þjóðinni að þetta væri lýð-
ræðislegasta stjórnarskrá sem
nokkurntima hefði verið samin.
Hann fordæmdi Bandarikin
harðlega fyrir að deila á mann-
réttindamál i Sovétrfkjunum og
sagði að Bandarikjamenn gætu
lært margt af rússneskum
stjórnvöldum i þvi efni.
Gert er ráð fyrir að stjórnar-
skráin verði lögð fyrir I sinni
endanlegu mynd i dag og siðan
samþykkt með öllum greiddum
atkvæðum.
Bandaríkin fá ekki
forgang að Panama-
skurði á stríðstímum
— segir stjórn Panamo
Mikill ágreiningur er
milli stjórna Banda-
rikjanna og Panama
um hvernig túlka skuli
þær klausur nýgerðs
samnings um skurðinn
sem snerta rétt Banda-
rikjanna i sambandi
við hann á striðstim-
um.
Þetta kom fram i
leynilegu skeyti sem
utanríkisráðuneytinu i
Washington hefur bor-
ist frá sendiherra
Bandarikjanna i Pan-
ama.
Bandarikjastjórn hefur lagt
þann skilning i samninginn að
rétti Bandarikjanna til ihlutun-
ar, til að tryggja hlutleysi
skurðarins séu engin takmörk
sett.
Hún túlkar einnig samninginn
á þann veg að á striðstimum
skulihennar skip alltaf hafa for-
gang i að fara um skurðinn.
Formaður samninganefndar
Panama segir hinsvegar núna
að stjórnin geti ekki fallist á að
Bandarikin hafi rétt til fhlut-
unar. Hann segir einnig að hvað
snerti bandarisk herskip skuli
reynt að greiða fyrir þeim, en
þauhafi hinsvegar ekki algeran
forgang.
Carter forseti og Torijjo,
stjórnandi Panama, undirrituðu
þennan samning i Washington,
eigi alls fyrir löngu. Samningur-
inn hefur verið harðlega gagn-
rýndur i Bandarikjunum og fjöl-
margir öldungadeildarþing-
menn stefna að þvi að fella hann
þegar hann kemur fyrir öld-
ungadeildina.
Skipalest á Panamaskurði