Tíminn - 22.06.1969, Blaðsíða 6

SUNNUDAGUR 22. júní 1969.
18
TIMINN
SÍAM - THAILAND:
Land mikilla framfara
— Tlhaiaendlilnlglall• enu eáima
{iijóB'iin í Ausituir-AisLu, sam hietf-
uir aflla tíð verið ejiálfisitæð,
laradilð hefiur aild'red verdð ný-
lemdia edras og filesit niáigranima-
rílkiji. Þessd stiaðreynd á áreið-
ainieiga mifeinm þáitit í því að í-
húar lanidisiinis eru arnj'öig opnflir
fýrir erlenduim áhriifiuim. Þeiir
hiafa sýnt mdflainm élhuiga á að
flá aðnar þjóðir til að legigja
fié í oig reiisa fyrirtæfed oig wik-
simiðjur í lainidiitnu og auiksa
þamindig aitivAmmu, mennitiuin og
verflokumniáttu íbúammia. Geysd-
legar framf'arh' hiatfa orðið í
ilaindiiinu á þeissium sviilðuim síð-
uistu 10 árdm, em Thaiilenddmigar
feuinmia edmmiig að gema samm-
imiga og eru snijiallllir strjórn-
miáfllaimienm.
Það er efldki Ihæigt aið hiuigsa
sér betma liamid fyirir útleniddinga
að búa í em Ttaiiiand. Fófllkdð
er gfliaðvært og sémleiga vin-
gjarnle'gt, elsfeuiiegt og tryggt
síniuim vimiuim.
Þetba voru umimæli Ihijóm-
ainrnia Vaillbongar Hienmiannsd'óitt
ur oig Kiumts Steniagiens í blaða-
vdðtalii vdð Tímiainn, en þau
hijóndm haía ábt heiimia í fcon-
unigsrife'imu Tbailandi, seim áð-
ur hét Síam, í um 15 ár. Heim-
ili þeirra er í hiöifluðibongdmnd
Bianglfeofe, þar sem hamm er fior-
stjóri lyifjaverifesmiðiju, sem
dlaasfea lytfj'afýrirtæikið Dumex,
dióbtunfiéliag Auisbumaisíuifié-
lagsims redisitd þam. UmdiamifBinn-
am vilfeur baifia þau dwafldlð hér
á landi í leytfi.
Vafllbong ©r ætibuð úm Bongar-
fiirðd dióttiir Hemmaninis Þórðiam-
sonar i^enmiama flrá Gliibsböðum
og feomiu hairhs Riaignlheiðlar Gísla
dtóditur. Vaflibong og Kumt Stena-
giems kyninibu'St þetgar þau vo'ru
við nám í Kaupmiamiaa-
hölfin, em þau hjóndm emu bæði
lyfijaifinæðinigar áð imiemint. Að
loflcniu námá réðst banm tdl
Sbartfla í Thailamdii, en bún stamf
aðii liér, sem lytfjafræðdmgur
um þrdiglglja áma skeið, en Aust-
umasíutféiiagið vam á þeim tfima
mijötg stnangt á þvf að umigir
mtenrn sem vomu að hefija störlf
á vegium þess í Austurfllöodum
vænu öfevæntir. Bn þessá
reynisliutímá leið og 17. júini
1955 gemigji þau I hjónaiband
í bongimim Penang í Madaisíu
og eiga mé tvo umiga synd, Pét-
ur fijögra og hálifls árs og Jóm
Bfllöndal eins og hiállfis áns. Fjöl-
slfeyildian býr í vemjuliegu eimibýfl
ighúisd í úthvienfi B'amigtoofe og
er mijög ánægð imeð venuma í
þessu garnfla aiuistræna menn-
inigarmítoi. Öflil fjöflisfeyldain er
lífca saimimália um að tileiinlka
sór nofe'feuð atf meninlim,gu lamds-
ins og befur því iaigt stumd á
thai, tumigu iaindismianmia, emidia
emu 'ölll fljögur þedmnar skoðuin-
ar að búi maður í erfliendu
iandi þá sé nauðlsymilegt að
læma máfldð. Mér er sýmd áflieitr-
um á thiai, sem feemur mér fyr-
im sjénúr sem ósfeálijiamfliegt
knuimspnamg endia er mál
þetta eámmia lítoast forntumigu
Indiverja samistorít. Hjónim
fleingu einlfcalfeennama í miáUimu
efltiir að þau toomu til lámidis-
inis, em symdmniir haía iæmt það
atf þijónuisituÆóltoi og ’ leátoféflög-
um og er flhad þeimna fymsta
rnlál. Sá efldmi, Pébum talar eimn-
iig dö'nsikiu, en Jón há¥s anm-
ams áms aðeinis thiaa og heiflsar
mér á þeimri tucigu hnieáigir sdg
að auistumlemzfcum sdð og ber
hendumniar að höku méð lótfa
samiam.
Ég spyr Kurt Stenager um
starf hams í Banigkoto.
— Duimiex fyrirtækið hefur
reist tvær vemksmið'jur í Aust-
um-Asíu, í Bamikkok þar sem ég
stamfa, og i Kuala Lumpur í
Miallasíu, og nú er verdð að
nefea þá þriðj'u í Djatoarta í
Indömesíu og verður húm fulfl-
byggð efitir um tvo mémuði.
Auk þess befur fyrirtæfldð usm-
boðsmenn víðsvegar í Austur-
Asíu og fylgja starfi mínu áll-
milfeil ferðalög, svo sem til Indó
nesíu, Miaiasiu, Siimgapone,
Hong Kong, Burma og víðar.
Fymst efbir að ég kom til
Tha'ilamdis filutti fymimtæikdð lyf
fipá Damm/örtou tdl iandsins, em
ibiúiamniim óstouðu að tooma u.pp
eigiim iðnaði og jþví viar verik-
ar hafia verið í 'ianddinu und'an-
flarim 10 ár hafa hims vegar
stuðflað að aufloimmi menntum
og vertokumnátbu, orðið upphaf
im'riliemidis iðmaðar og veifet
fljiöidia manns aitiviinmiu.
Um 200 mainmis sfeamfa í verk
smiðjummd í Bainiglfeok þar af
áðeims 5 Damdr. í Kuaia Lump-
ur og Djakarta starfia edmmdig
um 200 manms í hvonri verk-
smiðju og þar vimma saman-
iagt aiðeins 4 Danir.
Griðarlegar finamlfanir hafa
orðlið í iamdim/u síðustu ár,
siemníijliegia hlu.tflalislega medri
en í mofefcru öðru lamidi Iieims
á saima tíma. Landsmerm bjóða
útlemiddnga velkomma og engar
hömfliur eru á inmflutningi og
útflluitniinigi eða gjaldeyri. Þeir
verziia við ótal þjóðir, þar á
mieðafl bæði Band'arifejiamenm
og Rússa, aflHa memia Kíiwerja,
sem þeim stamdiur ógm atf. Þeir
hafia mdtoinn áhugia á að fiá er-
iant fijiánmiagn inm í iamdið og
að þar vemði autonar finamfiar-
— Ediga Danir fyrirtæJdð,.
þar sem þér starfið, að öfllu
leyti?
— Ned, Thadlemiddmigar edga
noikltouð afi hflutaibréfum og
þeir eiga meiriMuita í stjómn
fyrimtækfeins, eða 3 m'emm af 5,
þar á meðal fiormanminm, þamm
ig að þeir tafa únsflMaivaild í
málum þess. Eo tdfl slfifes feem-
ur yfiiirfleditt etófci, við höfium
fremur toosdð að ræða miáln
og ná samfcoimulagi. Dansfeir
hluthafar geta flemigdð arð sino
úr laodi, en þá verða þeir að
gneiða sfcatt í landimu. Raun-
in er sú, að nolkiicuð af airðSm-
um fier í fretoari fjérfestingu
f lamdlinu, em moktouð úr landi.
— Þið eruð í næsta ná-
grenmd við Vietmam?
— Jú, og 70.000 banidaxísk-
ir henmenn eru staðsettir í
Bainltoofc. En við verðum lítið
vör vdð þá, þeár haflidia sig að
mestu út aif fyrir sflig, en þau
siamstoiptd, sem þeir hafa við
aiðna fibúa, eiu í fiuflliri vimsamd.
Tíminn ræðir við Kurt Stenager, forstjóra lyfjaverksmiðju
í Bangkok, og konu hans Valborgu Hermannsdóttur
smiðjiam í Bianiglfeoto nefet. Nú
fmamleiðir venksmiðj'an öfll iyf
sem Dumex'venksmiiðjuimar
fmaimfleiða. En tdl ammainna staða
í Austur-Asíu, þar sem fyrir-
tæfltíð hefiur efefei neiiist verto-
smilðjur eru lyf áffinam Siutt inn
finá Danmlömfeu. Efetoi er í öflll-
um tilLflelum ódýnara «ð friam-
lieiða lyffiim í Thaijiamidd am að
fllytja þau ffirá Danmörifeu, þessi
vertosmiðj'a og fileiiri sem refet-
ir, svo hefiur edmmig orðið í
mdíkílum mæli. Mér ffiinmist af-
sitaða ;Tíhad!lenddmiga í þessum
miáflium mijög síkymsamleg og já-
tovæð, emida heffiur þnóumám í
lanidliinu orðið amdisfeaða þess,
sem gerzt hefiur í þedm ná-
gnammialilöndum, sem hafá kosdð
að Meypa efekd inn emlendum
álhniíiuim, eimis og t.d. Buinmia.
þar heffiur ölflu ffiarið aftur umd-
amlflairim ár.
Ég feók eftír því í Dammörku,
að firéfetir af stríðimu þaima
auistumfrá vonu mjög eimlhliða.
Það miætti halda, að dansfca
sjónrvarpið væri uindir stjónn
floommúinásta af firóbtumum fná
Vietnam að dæmia. Olklkur, sem
höfum þessa atburði nær ofek-
ur, fimnist Baridaríkjaimieinn og
SuJðurvietnamar ómedtanlega
Iheldu'r stoánni en ætla mætti af
fnéttum í Dianmlörtou og jaín-
Stenager-fjölskyldan: Kurt Stenager,
Valborg Hermannsdóttii-, Pétur og Jón Blöndal. —
(Tímamynd — GE).
vel einindg bér. Þrátt fyrdr að
stríðið fliafd margiar Ijótar hlið-
ar, þá tel ég að Bamdarflfcja-
miemm haffii geri vel í að stöðva
sóton tooimimiúindsfea í Austur-
Asíu. Ég er siaranfærður um, að
hefiðu þeiir efltítí stoorizt í leik-
imm, hefðu kommúnisfear nú
mdfltíiu fleiri l'önd í Asíu á síou
valldi.
— Haltíið þéa’ að sferíðtiinu
Ifijúlkd bnáðfl'egia?
— Ég er hræddur um, að
það stamdi nofetouinn tíma enm.
Mjöig æsfltílegt væri, að S'ameim
uðu þjóðdrmiar gætu komið á
friðli. Em ef kommúndstar yranu.
áflfit ég að þeir mæðu aMri Asíu
á efibir á mtjög sfeömmum támia.
Við snúium okfcur -að létfeara
hjali og spyrjum firú Vafl-
bomgu, hvont efltíd bafii veirið
miiltol viðbriigðii að fflytjast tdl
þessa f jiariiæga landis.
— I byrjuo S'altonaði ég mtjög
þess að vdmria otokd úfi. Ég var
eitíd vön málk'lii/%1 tómstumidum,
og það ttók ttmia að breyta Mffis-
hátitum síraium. Þegiar ég kom
tl lands'ims, var þáð fiátifltt, áð
hvíbar toomur yinmu úti, en nú
eii'ga þær auðvefldara með að
fá vininju. Húshjálp er ódýr og
Hauðsynlegit að haffla molklkuð
stamfisflið, því ' heimiliistæfei og
véfliar eru emigin. Og auk þess
gefeur malður efltítí iagt hart að
sér vdð lflkamilega vdmmu, tifl
þess er lofibsliaglið of heiitt. Em
ég uppgöfevaði fflijótt, að gam-
am var að Ihaffia tflmia tíl þass að
iðfea hiin og þessi hohby, sem
mnig hafði allltaf liaagað till að
sturada. Tómstundumum ver ég
í að miáflia, safirua formgripum,
leitoa giolf eða spdfla brid'ge, en
hedmálissfeönflim taflaa sdmm tímia.
þó nóg sé húishjálpám, og eimm-
ig saimltovæmsflífið.
— Við þurfium ofit að tatoa
á móti og sinna gestum ve'gma
sfearfs míins, slkýtur eiginmað-
ur heramar imin í.
— Hver er aflmenmit sitaðá
tovenmia í ianidimu, vdmmia þær
útí og mennfca sdg j'afint sem
toarimenm?
— Það er orðið algengit nú,
segir Vafliborg, — og vald kom-
urarnar yfiir manniínium er hið
samia þar og anmiars sfeaðar,
bætir maður hennar við bros-
arndd.
— Hástoóliuim fjölgar sflfelt
í iaödiriu og eru afllar gneiniar
feennd'ar þar, en mairgdr fara
tl flnamhaflJdsniáms tifl anniamra
lamidia. Thaiflemddmigar hafa
sitoóflasífeyl'du, en henmi heffiur
efltítí verið feomið á alfls stað-
ar í Ausfeurlömidum. f sfcórum
bongum er húm um 6—8 ár,
en sums sfeáðar úti á iamdi að-
eliins 4 ár.
—Er mdlfell muraur á llfs-
toj'örum fióllfcs í ian'diinu?
—Nototour, en efldki eims mik
iflfl og víða ammiairs staðar í Aust
uriömdum, edms og t.d. í Pafltí-
sfeam, þar sam 20 ffijölsflcyldur
eigia aiflia sfeapaða hlutd í l'and-
iniu, en hiimiir elfekiert.
— Mdkið atvinmul'eysi?
— Efltícd venuflegt. Em miamg-
ir vinna líbið. Það þarf lítáfð
fyrir lífii'nu fflð bafa á þessum
stóðum. Loffltsfliagiið er Mýtt, og
miangir hugsa — hvers vegmia
að vinna, þegar hægt er að flá
fiisk í árnnd og ávextí af trjlán-
um.
— Hvennig er loftsliagilð?
— Árið stoiptóst í þurrtoa-
tím'abl og regntíma, og stemd-
ur hvort um sdg f 6 mánuði.
4 m'ánuðir að vetriraum eru
stuindium swafllir, en í apnil og
miaí verður hitimm stumdum ó-
þægiillegur. En bíflar og hús eru
loftkæld og aliar byiggimgar enu
miiðaðiar váð lofitslagið og mieð
mömgium,, stórum gluggum og
stórum dyinum, svo hitiinm verð
Framhald á bls. 23.
/